طلقاء: تفاوت میان نسخه‌ها

'''طُلَقاء'''، به معنای آزادشدگان، گروهی از مخالفان [[پیامبر(ص)]] بودند که پیامبر پس از [[فتح مکه]] از مجازاتشان صرف‌نظر کرد. [[ابوسفیان]] و فرزندش [[معاویه]] از برجسته‌ترین طلقاء به شمار می‌رفتند. [[امام علی(ع)]] در [[جنگ صفین]]، طلقاء را کسانی معرفی کرد که همواره با اسلام دشمنی کرده و از روی اکراه ایمان آورده‌اند. طلقا تعبیری تحقیرآمیز بود که درباره [[بنی امیه]] به کار می‌رفت و آنان را شایسته [[خلافت]] نمی‌دانستند.

طلقا به‌معنای اسیر آزاد شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱۰، ص۲۲۷. </ref> پیامبر(ص) این اصطلاح را در [[فتح مکه]] درباره گروهی از اهالی [[مکه]] به کار برد.<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۴۱۲؛ طبری،‌ تاریخ الأمم و الملوک، ‌۱۳۸۷ش، ج۳، ص۶۱.</ref> این گروه، از مخالفان پیامبر بودند که بعد از [[فتح مکه]] از روی اکره [[اسلام]] آوردند و پیامبر آنان را به بردگی نگرفت و طلقا(آزادشدگان) نامید.<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۹۱.</ref> به گفته [[سید محمدحسین حسینی تهرانی|سید محمدحسین تهرانی]] عالم شیعی قرن چهاردهم، طلقاء پیش از فتح مکه می‌گفتند محمد را با قومش رها کنید، اگر بر آنها غلبه کرد ما هم [[اسلام]] می‌آوریم و اگر آنها بر محمد پیروز شدند قومش ما را از دست او نجات خواهند داد.<ref> حسینی تهرانی، امام‌شناسی، ۱۴۲۶ق، ج۱۸، ص۲۸۰.</ref> برخی از این گروه به مسلمانان فتح مکه نیز یاد می‌کنند.<ref>مالکی، الصحبه و الصحابه، ۱۴۲۲ق، ص۱۹۲.</ref>

از برخی گزارش‌های تاریخی برمی‌آید که طلقا بیش از ۲۰۰۰ نفر بوده‌اند.<ref> مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیه، ج۴، ص۲۳۶.</ref> همچنین در منابع از افرادی چون ابوسفیان، معاویه بن ابوسفیان، یزید بن ابوسفیان، سهیل بن عمرو، حُوَیطب بن عبد العُزَّی،<ref>حسینی تهرانی، امام‌شناسی، ۱۴۲۶ق، ج۱۸، ص۲۸۰.</ref> جبیر بن مطعم، عکرمة بن ابی‌جهل، عتاب بن سعید، صفوان بن امیه، مطیع بن اسود، حکیم بن حزام، حارث بن هشام و [[حکم بن ابی‌العاص]]<ref>مالکی، الصحبه و الصحابه، ۱۴۲۲ق، ص۱۹۲-۱۹۳.</ref> به عنوان طلقا یاد شده است.

[[حسن بن فرحان مالکی]] عالم اهل سنت، طلقا را از جهت مقام و منزلت به سه گروه تقسیم کرده است:

*گروهی که پیامبر به درستی ایمانشان اطمینان داشت و به آنها چیزی به عنوان [[تألیف قلوب|مؤلفة قلوب]] نداد؛ عکرمة بن ابی‌جهل، عتاب بن سعید و [[جبیر بن مطعم]] از این گروه بوده‌اند.

*گروهی که پیامبر برای تألیف قلوب اموالی به آنان داد. ابوسفیان، معاویه، صفوان بن امیه و مطیع بن اسود از این افراد بودند. این گروه پایین‌ترین مرتبه را در میان طلقا داشتند.

* گروهی ما بین گروه اول و گروه دوم، حارث بن هشام، سهیل بن عمرو و حکیم بن حزام از این افراد بودند.<ref>مالکی، الصحبه و الصحابه، ۱۴۲۲ق، ص۱۹۲-۱۹۳.</ref>

به گفته برخی پژوهشگران، تعبیر طلقا بر نوعی بدنامی دلالت می‌کرده است.<ref>جوادی، «طلقاء و نقش آنان در تاریخ اسلام»، ص۷.</ref> نقل شده که [[عمر بن خطاب]]، طلقاء و فرزندانشان را شایسته [[خلافت]] نمی‌دانسته است<ref>بلاذری، جمل من انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج ۱۰، ص۴۳۴-۴۳۵؛ ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۷۰</ref> [[حضرت علی(ع)]] در نامه‌ای به [[معاویه بن ابوسفیان|معاویه]]، ضمن طلقا خواندن او، طلقا را شایسته خلافت، [[امامت]] و مشورت ندانسته است.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ۱۴۰۴ق، ص۲۹.</ref> او همچنین در [[جنگ صفین]] طلقا را کسانی دانسته که با اکراه، [[اسلام]] آورده و همواره با اسلام در حال جنگ بوده‌اند.<ref>دینوری، الامامه والسیاسه، ۱۴۱۰ق، ص۱۷۸.</ref> و آنان را دشمن [[قرآن]]، [[سنت|سنت پیامبر]] و اهل [[بدعت]] و [[رشوه]] معرفی کرده است.<ref>دینوری، الامامه والسیاسه، ۱۴۱۰ ق، ص۱۷۸.</ref>  

به گفته برخی پژوهشگران به [[بنی‌امیه]] حزب الطلقاء می‌گفتند.<ref>جوادی، «طلقاء و نقش آنان در تاریخ اسلام»، ص۲.</ref> حضرت علی(ع) در جنگ صفین، معاویه و سپاهیانش را طلقا و فرزندان طلقا معرفی کرد.<ref> دینوری، الامامه والسیاسه، ۱۴۱۰ ق، ص۱۷۸.</ref> [[حضرت زینب(س)]] نیز، هنگامی که در [[اسارت در شام|اسارت]] یزید بن معاویه بود در [[خطبه حضرت زینب در مجلس یزید|خطبه‌ای]] یزید را فرزند طلقا خواند.<ref> طبرسی، الإحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۳۰۸.</ref>