۱۷٬۰۴۳
ویرایش
پیامبران: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
افزایش شناسه
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←کتاب‌شناسی: ویرایش جزیی) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش شناسه) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{درباره۲|'''تعداد، معجزات، مقام و شریعت‌های پیامبران'''|'''مباحث مربوط به مفهوم نبوت و پیامبری'''|نبوت}} | {{درباره۲|'''تعداد، معجزات، مقام و شریعت‌های پیامبران'''|'''مباحث مربوط به مفهوم نبوت و پیامبری'''|نبوت}} | ||
{{اسلام-عمودی}} | {{اسلام-عمودی}} | ||
'''پیامبران''' یا '''انبیاء''' انسان‌هایی که خداوند برای هدایت دیگران برگزیده و از طریق [[وحی]] با آنان در ارتباط است | '''پیامبران''' یا '''انبیاء''' انسان‌هایی که خداوند برای هدایت دیگران برگزیده و از طریق [[وحی]] با آنان در ارتباط است. | ||
[[عصمت|معصوم بودن]]، آگاهی داشتن از [[علم غیب]]، [[معجزه]] و دریافت و ابلاغ وحی از ویژگی‌های پیامبران است. قرآن برخی از معجزات پیامبران مانند سرد شدن آتش بر ابراهیم، تبدیل شدن [[عصای موسی]] به اژدها، زنده شدن مردگان به دست حضرت عیسی و [[اعجاز القرآن|قرآن کریم]] را ذکر کرده است. | |||
درجات پیامبران با یکدیگر متفاوت است برخی از پیامبران علاوه بر مقام [[نبوت]]، مقام رسالت و برخی مقام [[امامت]] نیز داشته‌اند. بر اساس روایات [[پیامبران اولوالعزم]] (نوح، ابراهیم، موسی، عیسی و محمد) بر دیگر پیامبران برتری دارند و پیامبر اکرم از همه آنان برتر است. | |||
همچنین از میان پیامبران، آدم، [[شیث (پیامبر)|شیث]]، [[ادریس (پیامبر)|ادریس]]، [[نوح (پیامبر)|نوح]]، موسی، [[داوود (پیامبر)|داوود]]، عیسی و محمد را صاحب کتاب آسمانی و پیامبران اولوالعزم را صاحب شریعت دانسته‌اند. | |||
بنا بر مشهور، تعداد پیامبران ۱۲۴ هزار تن بوده و در [[قرآن]] نام ۲۵ تن از آنان آمده است. نخستین پیامبر [[حضرت آدم]] و آخرین پیامبر [[حضرت محمد(ص)]] است. | |||
عالمان شیعه در آثار خود به تاریخ پیامبران پرداخته و کتاب‌های مستقلی این باره نوشته‌اند. [[النور المبین فی قصص الانبیاء و المرسلین (کتاب)|النّورُ المُبین فی قِصَص الاَنْبیاءِ وَ المُرْسَلین]]؛ نوشته [[سید نعمت الله جزایری]]، [[قصص الانبیاء (راوندی)|قصص الانبیا راوندی]]، [[تنزیه الانبیاء (کتاب)|تنزیه الانبیاء]]؛ [[سید مرتضی]] و [[حیات القلوب (کتاب)|حیات القلوب]] مجلسی از این موارد است. | |||
==پیامبر== | ==پیامبر== | ||
{{اصلی|نبوت}} | {{اصلی|نبوت}} | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۸: | ||
بر اساس آیات قرآن، همزمانی چند پیامبر در یک زمان ممکن بوده است قرآن از همزمانی [[موسی]] و [[هارون]]<ref>سوره مریم، آیه۵۳.</ref> و [[ابراهیم]] و [[لوط]]<ref>سوره هود، آیه۷۴.</ref> سخن گفته است. | بر اساس آیات قرآن، همزمانی چند پیامبر در یک زمان ممکن بوده است قرآن از همزمانی [[موسی]] و [[هارون]]<ref>سوره مریم، آیه۵۳.</ref> و [[ابراهیم]] و [[لوط]]<ref>سوره هود، آیه۷۴.</ref> سخن گفته است. | ||
{{نام پیامبران در قرآن}} | {{نام پیامبران در قرآن}} | ||
==درجات و مراتب== | ==درجات و مراتب== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۳: | ||
علامه طباطبایی گفته است که هریک از پیامبران اولوالعزم دارای کتاب و شریعت بوده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref> او معتقد است کتاب داشتن پیامبران غیر اولوالعزم مانند [[داوود]]،<ref>سوره نساء، آیه۱۶۳.</ref>آدم، [[شیث]] و [[ادریس]]،<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴.</ref> منافاتی با اختصاص داشتن شریعت به پیامبران اولوالعزم ندارد زیرا کتاب‌های پیامبران غیر اولوالعزم مشتمل بر احکام و شریعت نبوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref> | علامه طباطبایی گفته است که هریک از پیامبران اولوالعزم دارای کتاب و شریعت بوده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref> او معتقد است کتاب داشتن پیامبران غیر اولوالعزم مانند [[داوود]]،<ref>سوره نساء، آیه۱۶۳.</ref>آدم، [[شیث]] و [[ادریس]]،<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴.</ref> منافاتی با اختصاص داشتن شریعت به پیامبران اولوالعزم ندارد زیرا کتاب‌های پیامبران غیر اولوالعزم مشتمل بر احکام و شریعت نبوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴۱.</ref> | ||
== معجزات== | |||
[[معجزه]]، از راه‌های شناخت پیامبران از مدعیان دروغین نبوت است. معجزه کار خارق العاده‌ای است که از جانب خدا و به دست پیامبر انجام می‌شود، و با ادعای نبوت و تحدی همراه است.<ref> مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۳۵.</ref> | |||
قرآن برخی از معجزات پیامبران را ذکر کرده است؛ [[ناقه صالح]]،<ref>سوره اعراف، آیه۷۳.</ref> سرد شدن آتش بر ابراهیم،<ref>سوره انبیاء، آیه۶۹.</ref> زنده شدن [[چهار مرغ ابراهیم|چهار مرغ]] به دست ابراهیم،<ref> سوره بقره، آیه۲۶۰.</ref> معجزات نه‌گانه موسی مانند تبدیل شدن [[عصای موسی|عصا]] به اژدها،<ref>سوره شعراء، آیه۳۲.</ref> جاری شدن دوازده چشمه آب برای اسباط بنی‌اسرائیل،<ref>سوره بقره آیه۶۰.</ref> شکافته‌شدن دریا و باز شدن راه نجات برای بنی‌اسرائیل،<ref>سوره شعراء، آیه۶۳.</ref> [[ید بیضا]]،<ref>سوره اعراف: آیه۱۰۸؛ سوره طه، آیه۲۲؛ سوره شعراء، آیه۳۳؛ سوره نمل، آیه۱۲؛ سوره قصص، آیه۳۲.</ref> معجزات حضرت عیسی مانند شفا دادن بیماران، زنده کردن مردگان، تبدیل گِل به پرنده<ref>سوره آل عمران، آیه۴۹؛ سوره مائده، آیه۱۱۰.</ref> و [[معجزات پیامبر اکرم]] مانند [[اعجاز القرآن|قرآن کریم]]<ref>سوره طور، آیه ۳۴.</ref> و [[شق القمر]]<ref>سوره قمر، آیه۱.</ref> از معجزات مشهور پیامبران است که در قرآن به آنها اشاره شده است. ابن جوزی از منابعی سخن گفته که ۱۰۰۰ معجزه برای پیامبر اکرم نقل کرده‌اند.<ref> ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱۵، ص۱۲۹.</ref> | |||
متفاوت بودن معجزات را ناشی از تفاوت معلومات و نیاز مردم، در زمان‌های مختلف دانسته‌اند. حکمت الهی اقتصا می‌کند معجزه هر پیامبری متناسب با نیاز مخاطبانش باشد. برای نمونه در زمان حضرت موسی جادو و سحر رواج داشت، خداوند معجزه موسی را عصا قرار داد تا جادوگران از آوردن شبیه آن ناتوان بمانند و حجت بر دیگران تمام شود.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۴۲.</ref> | |||
===ارهاصات=== | |||
اتفاقاتی که پیش از بعثت پیامبران و با هدف، آماده ساختن مردم برای پذیرش ادعای بعدی آنان، رخ می‌داد،<ref>تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات، مکتبه لبنان، ج۱، ص۱۴۱.</ref> در اصطلاح متکلمان به [[ارهاص]] مشهور است. نجات حضرت موسی از نیل، سخن گفتن حضرت عیسی در گهواره،<ref>جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۰۰.</ref> خشک شدن [[دریاچه ساوه]]، لرزیدن [[طاق کسری]]، خاموش شدن [[آتشکده فارس]] و دیگر حوادثی که در سال تولد پیامبر اسلام رخ داد<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۶۸؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۸.</ref> از ارهاصات پیامبران بوده است. | |||
==کتاب‌شناسی== | ==کتاب‌شناسی== | ||
محدثان، مفسران و متکلمان اسلامی در آثار خود مطالبی را درباره پیامبران نوشته‌اند؛ علامه مجلسی چهار جلد از [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بحار الانوار]] را به روایات مربوط به پیامبران<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۱۱-۱۵.</ref> و نه جلد را به تاریخ پیامبر اکرم اختصاص داده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۱۵-۲۴.</ref> همچنین درباره پیامبران کتاب‌هایی به صورت مستقل نوشته شده است، که بیشتر با عنوان قصص الانبیاء منتشر شده است در این آثار بیشتر به شرح حال پیامبران و گاهی نیز مباحث اعتقادی مربوط به آنان پرداخته شده است، برخی از این آثار عبارتند از: | محدثان، مفسران و متکلمان اسلامی در آثار خود مطالبی را درباره پیامبران نوشته‌اند؛ علامه مجلسی چهار جلد از [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بحار الانوار]] را به روایات مربوط به پیامبران<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۱۱-۱۵.</ref> و نه جلد را به تاریخ پیامبر اکرم اختصاص داده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۱۵-۲۴.</ref> همچنین درباره پیامبران کتاب‌هایی به صورت مستقل نوشته شده است، که بیشتر با عنوان قصص الانبیاء منتشر شده است در این آثار بیشتر به شرح حال پیامبران و گاهی نیز مباحث اعتقادی مربوط به آنان پرداخته شده است، برخی از این آثار عبارتند از: | ||
* [[النور المبین فی قصص الانبیاء و المرسلین (کتاب)|النّورُ المُبین فی قِصَص الاَنْبیاءِ وَ المُرْسَلین]]؛ نوشته [[سید نعمت الله جزایری]] | * [[النور المبین فی قصص الانبیاء و المرسلین (کتاب)|النّورُ المُبین فی قِصَص الاَنْبیاءِ وَ المُرْسَلین]]؛ نوشته [[سید نعمت الله جزایری]] (۱۰۵۰-۱۱۱۲ق) است. این کتاب دربردارنده زندگی پیامبرانی است که نامشان در روایات شیعی آمده است. نویسنده در مقدمه به مباحثی همچون تعداد انبیاء، اشتراکات آنان، پیامبران اوالوالعزم و نیز تفاوت نبی و امام پرداخته است. این کتاب به زبان عربی نوشته شده و با عنوان «داستان پیامبران یا قصههای قرآن از آدم تا خاتم» به فارسی ترجمه شده است. | ||
* [[قصص الانبیاء (راوندی)|قصص الانبیا راوندی]]؛ این کتاب اثر قطب الدین راوندی است. نویسنده در این کتاب شرح حال پیامبران را به ترتیب تقدم زمانی آورده است. | * [[قصص الانبیاء (راوندی)|قصص الانبیا راوندی]]؛ این کتاب اثر قطب الدین راوندی است. نویسنده در این کتاب شرح حال پیامبران را به ترتیب تقدم زمانی آورده است. | ||
* [[تنزیه الانبیاء (کتاب)|تنزیه الانبیاء و الائمة]]؛ [[سید مرتضی]](۳۵۵ـ۴۳۶ق.) این کتاب را در اثبات عصمت پیامبران نوشته است؛ نویسنده در این کتاب پیامبران را از هر گونه خطا، [[گناه|گناه صغیره]] و [[گناه کبیره|کبیره]] مصون می‌داند.<ref>سید مرتضی، تنزیه الأنبیاء، ۱۳۸۷ش، ص۳۴.</ref> | * [[تنزیه الانبیاء (کتاب)|تنزیه الانبیاء و الائمة]]؛ [[سید مرتضی]](۳۵۵ـ۴۳۶ق.) این کتاب را در اثبات عصمت پیامبران و به زبانی عربی نوشته است؛ نویسنده در این کتاب پیامبران را از هر گونه خطا، [[گناه|گناه صغیره]] و [[گناه کبیره|کبیره]] مصون می‌داند.<ref>سید مرتضی، تنزیه الأنبیاء، ۱۳۸۷ش، ص۳۴.</ref> | ||
* [[وقایع السنین و الاعوام (کتاب)|وقایع السنین و الاعوام]]؛ این کتاب اثر سید عبدالحسین خاتون آبادی(درگذشته ۱۱۰۵ق) است. کتاب سه بخش دارد. بخش اول آن مربوط به تاریخ پیامبران است، نویسنده در این بخش اسامی، طول عمر و برخی از احوالات شماری از پیامبران را ذکر کرده و در دو بخش دیگر از وقایع مربوط به دوران پیامبر اکرم سخن گفته است. | * [[وقایع السنین و الاعوام (کتاب)|وقایع السنین و الاعوام]]؛ این کتاب اثر سید عبدالحسین خاتون آبادی(درگذشته ۱۱۰۵ق) است. کتاب سه بخش دارد. بخش اول آن مربوط به تاریخ پیامبران است، نویسنده در این بخش اسامی، طول عمر و برخی از احوالات شماری از پیامبران را ذکر کرده و در دو بخش دیگر از وقایع مربوط به دوران پیامبر اکرم سخن گفته است. وقایع السنین به زبان فارسی نوشته شده است. | ||
* لطائف قصص الأنبياء علیهم‌السلام؛ نوشته [[سهل بن عبدالله تستری]] (درگذشته ۲۳۸ق) است. این کتاب با استفاده از آیات و روایات به نکاتی از زندگی پیامبران پرداخته است. | * لطائف قصص الأنبياء علیهم‌السلام؛ نوشته [[سهل بن عبدالله تستری]] (درگذشته ۲۳۸ق) است. این کتاب با استفاده از آیات و روایات به نکاتی از زندگی پیامبران پرداخته است. | ||
* [[حیات القلوب (کتاب)|حیات القلوب]]؛ این کتاب اثر علامه مجلسی(درگذشته ۱۱۱۰ق) و دربردارنده سرگذشت پیامبران و جانیشنان آنان است. مجلسی در این کتاب به نبوت عامه، خلافت امام علی(ع)، وجوب وجود امام، منصوب بودن و [[عصمت]] نیز پرداخته است. | * [[حیات القلوب (کتاب)|حیات القلوب]]؛ این کتاب اثر علامه مجلسی(درگذشته ۱۱۱۰ق) و دربردارنده سرگذشت پیامبران و جانیشنان آنان است. مجلسی در این کتاب به نبوت عامه، خلافت امام علی(ع)، وجوب وجود امام، منصوب بودن و [[عصمت]] نیز پرداخته است. | ||
همچنین | همچنین کتاب‌های قصص الأنبياء المسمی عرائس المجالس اثر احمد بن محمد ثعلبی، قصص الانبیاء نوشته ابن کثیر و قصص الانبیاء اثر ابواسحاق نیشابوری از عالمان اهل سنت به این موضوع اختصاص دارد. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||