پرش به محتوا

جنابت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ اکتبر ۲۰۱۴
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Pourrezaei
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''جَنابَت''' به معنای دوری گزیدن، حالتی در انسان که بر اساس احکام اسلامی انجام برخی از عبادات مثل [[نماز]]، [[روزه]]، [[حج]] و ورود به [[مسجد]] . ممنوع است. جنابت نتیجه خارج شدن [[منی|مَنی]] و یا رابطه جنسی منجر به دخول است. به شخصی که این حالت به او دست داده «جُنُب» می‌گویند. خروج از این حالت مشروط به انجام [[غسل]] جنابت است. دربارۀ جنابت زنان بدون دخول میان [[فقه|فقیهان]] [[شیعه]] اختلاف نظر وجود دارد.
'''جَنابَت''' به معنای دوری گزیدن، حالتی در انسان که بر اساس احکام اسلامی انجام برخی از عبادات مثل [[نماز]]، [[روزه]]، [[حج]] و ورود به [[مسجد]] ممنوع است. جنابت نتیجه خارج شدن [[منی|مَنی]] و یا رابطه جنسی منجر به دخول است. به شخصی که این حالت به او دست داده «جُنُب» می‌گویند. خروج از این حالت مشروط به انجام [[غسل]] جنابت است. دربارۀ جنابت زنان بدون دخول میان [[فقه|فقیهان]] اختلاف نظر وجود دارد.


==جنابت چیست؟==
==جنابت چیست؟==
خط ۶: خط ۶:
به برخی احکام جنابت در [[قرآن]] ([[سوره نساء]]/۴۳)<ref> یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَقْرَ‌بُوا الصَّلَاةَ وَأَنتُمْ سُکارَ‌یٰ حَتَّیٰ تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِ‌ی سَبِیلٍ حَتَّیٰ تَغْتَسِلُوا وَإِن کنتُم مَّرْ‌ضَیٰ أَوْ عَلَیٰ سَفَرٍ‌ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنکم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَیمَّمُوا صَعِیدًا طَیبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکمْ وَأَیدِیکمْ إِنَّ اللَّـهَ کانَ عَفُوًّا غَفُورً‌ا ﴿۴۳﴾ : ی کسانی که ایمان آورده‌اید، در حال مستی به نماز نزدیک نشوید تا زمانی که بدانید چه می‌گویید؛ و [نیز] در حال جنابت [وارد نماز نشوید] -مگر اینکه راهگذر باشید- تا غسل کنید؛ و اگر بیمارید یا در سفرید یا یکی از شما از قضای حاجت آمد یا با زنان آمیزش کرده‌اید و آب نیافته‌اید، پس بر خاکی پاک تیمم کنید، و صورت و دستهایتان را مسح نمایید، که خدا بخشنده و آمرزنده است. </ref>‌ و ([[سوره مائده]]/۶)<ref> یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَی الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَکمْ وَأَیدِیکمْ إِلَی الْمَرَ‌افِقِ وَامْسَحُوا بِرُ‌ءُوسِکمْ وَأَرْ‌جُلَکمْ إِلَی الْکعْبَینِ وَإِن کنتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُ‌وا وَإِن کنتُم مَّرْ‌ضَیٰ أَوْ عَلَیٰ سَفَرٍ‌ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنکم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَیمَّمُوا صَعِیدًا طَیبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکمْ وَأَیدِیکم مِّنْهُ مَا یرِ‌یدُ اللَّـهُ لِیجْعَلَ عَلَیکم مِّنْ حَرَ‌جٍ وَلَـٰکن یرِ‌یدُ لِیطَهِّرَ‌کمْ وَلِیتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیکمْ لَعَلَّکمْ تَشْکرُ‌ونَ ﴿۶﴾ :‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید، چون به [عزم‌] نماز برخیزید، صورت و دستهایتان را تا آرنج بشویید؛ و سر و پاهای خودتان را تا برآمدگی پیشین [هر دو پا] مسح کنید؛ و اگر جنب‌اید خود را پاک کنید [=غسل نمایید]؛ و اگر بیمار یا در سفر بودید، یا یکی از شما از قضای حاجت آمد، یا با زنان نزدیکی کرده‌اید و آبی نیافتید؛ پس با خاک پاک تیمّم کنید، و از آن به صورت و دستهایتان بکشید. خدا نمی‌خواهد بر شما تنگ بگیرد، لیکن می‌خواهد شما را پاک، و نعمتش را بر شما تمام گرداند، باشد که سپاس [او] بدارید. </ref> اشاره شده و حدود ۴۰۰ [[حدیث|روایت]] (در دو کتاب [[وسائل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل]]) نیز جزئیات احکام آن را بیان کرده‌اند.
به برخی احکام جنابت در [[قرآن]] ([[سوره نساء]]/۴۳)<ref> یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَقْرَ‌بُوا الصَّلَاةَ وَأَنتُمْ سُکارَ‌یٰ حَتَّیٰ تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِ‌ی سَبِیلٍ حَتَّیٰ تَغْتَسِلُوا وَإِن کنتُم مَّرْ‌ضَیٰ أَوْ عَلَیٰ سَفَرٍ‌ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنکم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَیمَّمُوا صَعِیدًا طَیبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکمْ وَأَیدِیکمْ إِنَّ اللَّـهَ کانَ عَفُوًّا غَفُورً‌ا ﴿۴۳﴾ : ی کسانی که ایمان آورده‌اید، در حال مستی به نماز نزدیک نشوید تا زمانی که بدانید چه می‌گویید؛ و [نیز] در حال جنابت [وارد نماز نشوید] -مگر اینکه راهگذر باشید- تا غسل کنید؛ و اگر بیمارید یا در سفرید یا یکی از شما از قضای حاجت آمد یا با زنان آمیزش کرده‌اید و آب نیافته‌اید، پس بر خاکی پاک تیمم کنید، و صورت و دستهایتان را مسح نمایید، که خدا بخشنده و آمرزنده است. </ref>‌ و ([[سوره مائده]]/۶)<ref> یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَی الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَکمْ وَأَیدِیکمْ إِلَی الْمَرَ‌افِقِ وَامْسَحُوا بِرُ‌ءُوسِکمْ وَأَرْ‌جُلَکمْ إِلَی الْکعْبَینِ وَإِن کنتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُ‌وا وَإِن کنتُم مَّرْ‌ضَیٰ أَوْ عَلَیٰ سَفَرٍ‌ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنکم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَیمَّمُوا صَعِیدًا طَیبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکمْ وَأَیدِیکم مِّنْهُ مَا یرِ‌یدُ اللَّـهُ لِیجْعَلَ عَلَیکم مِّنْ حَرَ‌جٍ وَلَـٰکن یرِ‌یدُ لِیطَهِّرَ‌کمْ وَلِیتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیکمْ لَعَلَّکمْ تَشْکرُ‌ونَ ﴿۶﴾ :‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید، چون به [عزم‌] نماز برخیزید، صورت و دستهایتان را تا آرنج بشویید؛ و سر و پاهای خودتان را تا برآمدگی پیشین [هر دو پا] مسح کنید؛ و اگر جنب‌اید خود را پاک کنید [=غسل نمایید]؛ و اگر بیمار یا در سفر بودید، یا یکی از شما از قضای حاجت آمد، یا با زنان نزدیکی کرده‌اید و آبی نیافتید؛ پس با خاک پاک تیمّم کنید، و از آن به صورت و دستهایتان بکشید. خدا نمی‌خواهد بر شما تنگ بگیرد، لیکن می‌خواهد شما را پاک، و نعمتش را بر شما تمام گرداند، باشد که سپاس [او] بدارید. </ref> اشاره شده و حدود ۴۰۰ [[حدیث|روایت]] (در دو کتاب [[وسائل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل]]) نیز جزئیات احکام آن را بیان کرده‌اند.


در احادیث جنابت نوعی ناپاکی روحی تعبیر شده که به همین دلیل بهتر است جُنُب نزد [[محتضر|مُحتضر]](کسی که در حال جان دادن است) نرود، در اتاقی که جنب حاضر است [[نماز]] نخوانند و شخص با چنین حالتی نخوابد چرا که در خواب، روح او با همین ناپاکی به آسمان بالا می‌رود. این ناپاکی با [[غسل]] جنابت از بین می‌رود.
در احادیث، جنابت نوعی ناپاکی روحی تعبیر شده که به همین دلیل بهتر است جُنُب نزد [[محتضر|مُحتضر]](کسی که در حال جان دادن است) نرود، در اتاقی که جنب حاضر است [[نماز]] نخوانند و شخص با چنین حالتی نخوابد چرا که در خواب، روح او با همین ناپاکی به آسمان بالا می‌رود. این ناپاکی با [[غسل]] جنابت از بین می‌رود.


==اسباب جنابت==
==اسباب جنابت==
خط ۱۷: خط ۱۷:
به بیرون آمدن مَنی در خواب احتلام می‌گویند. این حالت در خانم‌ها کمتر روی می‌دهد.<ref>[http://www.fazellankarani.com/persian/qa/4684/]</ref> احتلام گاهی به همراه دیدن خواب‌های تحریک‌کننده است و گاهی خیر، و در هر حال اگر فرد پس از بیدار شدن رطوبتی در لباس خود ببیند و مطمئن باشد [[منی|مَنی]] است جُنُب شده است.
به بیرون آمدن مَنی در خواب احتلام می‌گویند. این حالت در خانم‌ها کمتر روی می‌دهد.<ref>[http://www.fazellankarani.com/persian/qa/4684/]</ref> احتلام گاهی به همراه دیدن خواب‌های تحریک‌کننده است و گاهی خیر، و در هر حال اگر فرد پس از بیدار شدن رطوبتی در لباس خود ببیند و مطمئن باشد [[منی|مَنی]] است جُنُب شده است.


هرگاه رطوبتی از مرد خارج شود (چه در بیداری و چه در خواب) که [[منی]] بودن آن مشکوک باشد، در صورتی که با سه نشانه شهوت، فشار و سستی بدن همراه باشد، حُکم منی را خواهد داشت. در اینکه آیا وجود هر سه نشانه یاد شده شرط است یا وجود بعضی از آنها نیز کفایت می‌کند، [[فتوا|فتاوا]] مختلف است.<ref> جواهر الکلام ج۳/ ص۸-۱۲ </ref> در بیمار، وجود دو نشانه شهوت و سستی کفایت می‌کند.<ref> جواهر الکلام ج۳/ ص۸-۱۲ </ref>
هرگاه رطوبتی از مرد خارج شود (چه در بیداری و چه در خواب) که [[منی]] بودن آن مشکوک باشد، در صورتی که با سه نشانه شهوت، فشار و سستی بدن همراه باشد، حُکم منی را خواهد داشت. در اینکه آیا وجود هر سه نشانه یاد شده شرط است یا وجود بعضی از آنها کفایت می‌کند، [[فتوا|فتاوا]] مختلف است.<ref> جواهر الکلام ج۳/ ص۸-۱۲ </ref> در بیمار، وجود دو نشانۀ شهوت و سستی کفایت می‌کند.<ref> جواهر الکلام ج۳/ ص۸-۱۲ </ref>


در باب حکم خروج رطوبت همراه با اوج لذت جنسی  در بانوان میان فقها اختلاف نظر وجود دارد.<ref> جواهر الکلام ج۳/ ص۱۲-۱۳ </ref>
در باب حکم خروج رطوبت همراه با اوج لذت جنسی  در بانوان میان فقها اختلاف نظر وجود دارد.<ref> جواهر الکلام ج۳/ ص۱۲-۱۳ </ref>
خط ۲۵: خط ۲۵:


==غسل جنابت==
==غسل جنابت==
فرد جنب برای به جا آوردن واجبات مشروط به [[طهارت]]، مانند [[نماز]]، [[طواف]] و [[روزه]] [[ماه رمضان]] باید [[غسل]] به جا آورد.  این غسل در اصطلاح [[غسل جنابت]] نامیده می شود. بنا بر نظر فقها بدون وجود حالت جنابت نمی‌توان غسل جنابت انجام داد.<ref> جواهر الکلام ج۱ / ص۴۶ ـ ۵۵ ؛ العروة الوثقی ۱/ ۴۹۲ </ref>. شیوه، احکام و شرایط غسل جنابت همانند دیگر غسل های واجب و مستحب است با این تفاوت که غسل جنابت انسان را از [[وضو]] بی نیاز می کند.
فرد جنب برای به جا آوردن واجبات مشروط به [[طهارت]]، مانند [[نماز]]، [[طواف]] و [[روزه]] [[ماه رمضان]] باید [[غسل]] به جا آورد.  این غسل در اصطلاح غسل جنابت نامیده می شود. بنا بر نظر فقها بدون وجود حالت جنابت نمی‌توان غسل جنابت انجام داد.<ref> جواهر الکلام ج۱ / ص۴۶ ـ ۵۵ ؛ العروة الوثقی ۱/ ۴۹۲ </ref> شیوه، احکام و شرایط غسل جنابت همانند دیگر غسل‌های واجب و مستحب است با این تفاوت که پس از غسل جنابت نباید وضو گرفت.


==احکام جنابت==
==احکام جنابت==
خط ۳۳: خط ۳۳:
لمس خطوط [[قرآن کریم]]، نام [[خداوند]] (به هر زبانی که باشد) و طبق نظر بیشتر [[مرجع تقلید|مراجع]] نام [[پیامبر اکرم]](ص) و  [[اهل بیت]](ع) بر جنب حرام است.<ref>الحدائق الناضرة ج۲/ص ۱۲۲؛ جواهر الکلام ج۲/ص ۳۱۶ و ج۳/ص ۴۶؛ مستمسک العروة ج۳/ص ۴۵</ref>
لمس خطوط [[قرآن کریم]]، نام [[خداوند]] (به هر زبانی که باشد) و طبق نظر بیشتر [[مرجع تقلید|مراجع]] نام [[پیامبر اکرم]](ص) و  [[اهل بیت]](ع) بر جنب حرام است.<ref>الحدائق الناضرة ج۲/ص ۱۲۲؛ جواهر الکلام ج۲/ص ۳۱۶ و ج۳/ص ۴۶؛ مستمسک العروة ج۳/ص ۴۵</ref>


توقّف در [[مسجد]] نیز بر جنب حرام است ولی اگر بخواهد چیزی از مسجد بردارد یا از دری داخل و از در دیگری خارج شود اشکالی ندارد ولی نباید در این حالت چیزی داخل مسجد قرار دهد. گروهی، حرم معصومان(ع) را نیز در احکام یاد شده به مساجد ملحق کرده‌اند.<ref>جواهر الکلام ج۳/ص ۴۹ ۵۶</ref> البتّه وارد شدن به [[مسجد الحرام]] و [[مسجد النبی]] مطلقا حتی برای عبور یا برداشتن چیزی حرام است.<ref>جواهر الکلام ج۳/ ص۵۵ ۵۴</ref>
توقّف در [[مسجد]] نیز بر جنب حرام است ولی اگر بخواهد چیزی از مسجد بردارد یا از دری داخل و از در دیگری خارج شود اشکالی ندارد ولی نباید در این حالت چیزی داخل مسجد قرار دهد. گروهی، حرم معصومان(ع) را نیز در احکام یاد شده به مساجد ملحق کرده‌اند.<ref>جواهر الکلام ج۳/ص ۴۹ ۵۶</ref> وارد شدن به [[مسجد الحرام]] و [[مسجد النبی]] مطلقا حتی برای عبور یا برداشتن چیزی حرام است.<ref>جواهر الکلام ج۳/ ص۵۵ ۵۴</ref>


===مکروهات بر جنب===
===مکروهات بر جنب===
* خوردن و آشامیدن، مگر آنکه [[وضو]] بگیرد یا [[مضمضه]](آب در دهان گرداندن و بیرون ریختن) و [[استنشاق]] کند. برخی گفته‌اند:با مضمضه و استنشاق، [[کراهت]] کم می‌شود ولی برطرف نمی‌گردد.<ref>جواهر الکلام ۳/ ص۶۴ ۶۷</ref> روایات، خوردن و آشامیدن در حال جنابت را زمینه‌ساز بیماری پیسی دانسته‌اند.<ref> دانش نامه احادیث پزشکی، ج۲، ص۳۷۹ </ref>
* خوردن و آشامیدن، مگر آنکه [[وضو]] بگیرد یا [[مضمضه]] (آب در دهان گرداندن و بیرون ریختن) و [[استنشاق]] (آب در بینی کردن و تخلیه کردن آن) کند. برخی گفته‌اند: با مضمضه و استنشاق، [[کراهت]] کم می‌شود ولی برطرف نمی‌گردد.<ref>جواهر الکلام ۳/ ص۶۴ ۶۷</ref> روایات، خوردن و آشامیدن در حال جنابت را زمینه‌ساز بیماری پیسی دانسته‌اند.<ref> دانش نامه احادیث پزشکی، ج۲، ص۳۷۹ </ref>
* تلاوت بیش از 7 آیه از قرآن، غیر از سوره‌های سجده‌دار، بنابر نظر مشهور فقها.<ref> جواهر الکلام ۳/ ص۶۷-۷۲</ref>
* تلاوت بیش از ۷      آیه از قرآن، غیر از سوره‌های سجده‌دار، بنابر نظر مشهور فقها.<ref> جواهر الکلام ۳/ ص۶۷-۷۲</ref>
* لمس جلد و حواشی قرآن.
* لمس جلد و حواشی قرآن.
* خوابیدن قبل از غسل یا وضو.
* خوابیدن قبل از غسل یا وضو.
خط ۴۷: خط ۴۷:
* باقی ماندن بر جنابت تا [[طلوع فجر]] در [[ماه رمضان]] برای کسی که [[روزه]] بر او واجب است، حرام و موجب بطلان روزه و ثبوت قضا و [[روزه#کفاره روزه|کفّاره]] خواهد بود.<ref>جواهر الکلام ج۱۶/ص ۲۳۶ ۲۴۷</ref>
* باقی ماندن بر جنابت تا [[طلوع فجر]] در [[ماه رمضان]] برای کسی که [[روزه]] بر او واجب است، حرام و موجب بطلان روزه و ثبوت قضا و [[روزه#کفاره روزه|کفّاره]] خواهد بود.<ref>جواهر الکلام ج۱۶/ص ۲۳۶ ۲۴۷</ref>
* اگر [[غسل]] برای جنب ضرر داشته باشد باید برای نماز [[تیمم]] بدل از غسل نماید.<ref> جواهر الکلام ج۵ /ص۱۱۱ </ref> نماز خواندن در اتاقی که جنب در آن است کراهت دارد.<ref>العروة الوثقی ج۲/ص ۴۰۱.</ref>
* اگر [[غسل]] برای جنب ضرر داشته باشد باید برای نماز [[تیمم]] بدل از غسل نماید.<ref> جواهر الکلام ج۵ /ص۱۱۱ </ref> نماز خواندن در اتاقی که جنب در آن است کراهت دارد.<ref>العروة الوثقی ج۲/ص ۴۰۱.</ref>
==جُستارهای وابسته==
* [[اصطلاحات فقهی]]


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|قلم=ریز|3}}


==منابع==
==منابع==
خط ۶۵: خط ۶۸:
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* [http://lib.eshia.ir/23017/3/117 فرهنگ فقه فارسی]
* [http://lib.eshia.ir/23017/3/117 فرهنگ فقه فارسی]
{{فروع دین}}


[[رده:اصطلاحات فقهی]]
[[رده:اصطلاحات فقهی]]
کاربر ناشناس