پرش به محتوا

سید جمال‌الدین اسدآبادی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۸۶: خط ۸۶:
از نظر [[سرسید احمدخان]] هندی، ملاک حقانیت تعالیم دینی انطباق آنها با معیارهای عقل طبیعی است. از این رو، در تاویل خود از [[قرآن]]، معجزات را به شیوه‌ای تاویل می‌کرد که با آن معیارها منطبق باشند و به عبارت دیگر آنها را به طرزی طبیعی‌گرایانه تاویل می‌نمود. دیگر منابع اعتقاد یا عمل دینی - یعنی سنت و اجماع - را نیز رد می‌کرد و نص [[قرآن]]، به ویژه سوره‌های مکی را اساس اخلاق و معنویت منطبق با عقل و طبیعت می‌دانست. (از همین رو، نام «نیچری» [طبیعت‌گرا] به این جنبش داده شده بود). از نظر او، باید هر گونه عقیده و عملی که با این اخلاق ناسازگار به نظر آید - مانند جهاد و بردگی و انقیاد زنان - مردود دانست.<ref>فخری، فخری، سیر فلسفه در جهان اسلام، ص۳۵۹- ۳۶۰/ص ۳۷۳ </ref>
از نظر [[سرسید احمدخان]] هندی، ملاک حقانیت تعالیم دینی انطباق آنها با معیارهای عقل طبیعی است. از این رو، در تاویل خود از [[قرآن]]، معجزات را به شیوه‌ای تاویل می‌کرد که با آن معیارها منطبق باشند و به عبارت دیگر آنها را به طرزی طبیعی‌گرایانه تاویل می‌نمود. دیگر منابع اعتقاد یا عمل دینی - یعنی سنت و اجماع - را نیز رد می‌کرد و نص [[قرآن]]، به ویژه سوره‌های مکی را اساس اخلاق و معنویت منطبق با عقل و طبیعت می‌دانست. (از همین رو، نام «نیچری» [طبیعت‌گرا] به این جنبش داده شده بود). از نظر او، باید هر گونه عقیده و عملی که با این اخلاق ناسازگار به نظر آید - مانند جهاد و بردگی و انقیاد زنان - مردود دانست.<ref>فخری، فخری، سیر فلسفه در جهان اسلام، ص۳۵۹- ۳۶۰/ص ۳۷۳ </ref>


سید جمال به ردّ این اندیشه‌ها پرداخت و در مقاله‌ای با عنوان «تفسیر مفسر»، از تفسیری که [[سرسید احمدخان]] نوشته بود، به شدت انتقاد کرد. فعالیت‌های او بر ضد [[سرسید احمدخان]]، حتی در پاریس نیز ادامه داشت و با نوشتن مقاله‌ای با عنوان «الدهریون فی الهند» به شدت به [[سرسید احمدخان]] تاخت و بیان داشت که [[سرسید احمدخان]] تفسیری بر [[قرآن]] نوشته و کلمات آن را تحریف نموده و آنچه را خداوند نازل کرده، تغییر داده است.<ref>ذاکری، علی اکبر، مقاله «شرح حال و سال شمار زندگانی سید جمال»، ص۳۸۰</ref> اما مخالفت سید جمال با [[سرسید احمدخان]] به نحوه تفسیر و برداشت از قرآن محدود نمی‌شد، بلکه اندیشه‌های اصلاحگرایانه سید جمال، عرصه تفکرات سیاسی را نیز شامل می‌شد. او با اندیشه‌های سیاسی [[سرسید احمدخان]] نیز به مخالفت برخاست. زیرا [[سرسید احمدخان]] با دولت انگلیس همراهی می‌کرد و معتقد بود برای رسیدن به پیشرفت اقتصادی، باید فرهنگ غربی را پذیرفت.<ref>ذاکری، علی اکبر، مقاله «شرح حال و سال شمار زندگانی سید جمال»، ص ۳۸۱</ref> از همین رو، سید علاوه بر اندیشه‌های اصلاح‌گرایانه عام خود که در جهت بهبود وضعیت مسلمانان جهان ترویج می‌کرد، به مبارزه جدی با افکار [[سرسید احمدخان]] برخاست که این کار از نظر مرحوم [[محمد محیط طباطبائی]]، فکر و حواس سید را از توجه به هدف بالاتری که در سیاست و فلسفه اجتماعی خود است، بازداشت.<ref>محمد محیط طباطبائی، سید جمال الدین اسدآبادی و بیداری مشرق زمین، ص۱۱۳</ref>
سید جمال به ردّ این اندیشه‌ها پرداخت و در مقاله‌ای با عنوان «تفسیر مفسر»، از تفسیری که [[سرسید احمدخان]] نوشته بود، به شدت انتقاد کرد. فعالیت‌های او بر ضد [[سرسید احمدخان]]، حتی در پاریس نیز ادامه داشت و با نوشتن مقاله‌ای با عنوان «الدهریون فی الهند» به شدت به [[سرسید احمدخان]] تاخت و بیان داشت که [[سرسید احمدخان]] تفسیری بر [[قرآن]] نوشته و کلمات آن را تحریف نموده و آنچه را خداوند نازل کرده، تغییر داده است.<ref>ذاکری، علی اکبر، مقاله «شرح حال و سال شمار زندگانی سید جمال»، ص۳۸۰</ref> اما مخالفت سید جمال با [[سرسید احمدخان]] به نحوه تفسیر و برداشت از قرآن محدود نمی‌شد، بلکه اندیشه‌های اصلاحگرایانه سید جمال، عرصه تفکرات سیاسی را نیز شامل می‌شد. او با اندیشه‌های سیاسی [[سرسید احمدخان]] نیز به مخالفت برخاست. زیرا [[سرسید احمدخان]] با دولت انگلیس همراهی می‌کرد و معتقد بود برای رسیدن به پیشرفت اقتصادی، باید فرهنگ غربی را پذیرفت.<ref>ذاکری، علی اکبر، مقاله «شرح حال و سال شمار زندگانی سید جمال»، ص ۳۸۱</ref> از همین رو، سید علاوه بر اندیشه‌های اصلاح‌گرایانه عام خود که در جهت بهبود وضعیت مسلمانان جهان ترویج می‌کرد، به مبارزه جدی با افکار [[سرسید احمدخان]] برخاست که این کار از نظر [[محمد محیط طباطبائی]]، فکر و حواس سید را از توجه به هدف بالاتری که در سیاست و فلسفه اجتماعی خود است، بازداشت.<ref>محمد محیط طباطبائی، سید جمال الدین اسدآبادی و بیداری مشرق زمین، ص۱۱۳</ref>


==تاثیر و نفوذ اندیشه اصلاح‌گرایی سید جمال در ایران==
==تاثیر و نفوذ اندیشه اصلاح‌گرایی سید جمال در ایران==
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۱۸۶

ویرایش