دعای توسل: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دعای توسل''' نام چند [[دعا]] است؛ اما یک دعا با همین نام، شهرتی بیشتر دارد که منبع آن، کتاب [[بحارالانوار]] است. [[محمد باقر مجلسی|مجلسی]] می‌گوید: این دعا را در یکی از نسخه‌های قدیمی که تألیف یکی از اصحابمان می‌باشد یافتم و در آن کتاب این گونه آمده بود: «‌این دعا را [[شیخ صدوق|محمد بن بابویه]] از [[ائمه(ع)]] روایت کرده و من آن را برای هر چیز خواندم، فوراً اجابت شد». [[شیعیان]] [[ایران]] این دعا را شب‌های چهارشنبه، در مکان‌های مذهبی و به صورت جمعی می‌خوانند.

# دعای توسل معروف که با عبارت «‌اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک وَ أَتَوَجَّهُ إِلَیک بِنَبِیک نَبِی الرَّحْمَةِ...‌» شروع می‌شود.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ذیل دعای توسل.</ref>

# [[کفعمی]] در [[البلد الامین|بلدالامین]]، <ref>کفعمی، البلدالامین، ۱۴۱۸ق، ص۴۵۲ـ۴۴۹.</ref> دعای مفصلی به نام [[دعای فرج]] نقل کرده و در ضمن آن دعای توسل را نیز آورده است.

# [[سید علیخان مدنی|سيّد عليخان]] در الكَلِمُ الطيّب از [[قبس المصباح]] [[شیخ صهرشتی|شيخ صَهْرَشتى]] [http://www.erfan.ir/farsi/mafatih53/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA%20%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AD%20%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D8%A8%D8%A7%20%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87%20%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%20%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%20%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%20-%20%D8%AF%D8%B9%D8%A7%DB%8C%20%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%84%20%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1 دعای توسلی] نقل كرده است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ذیل دعای توسل.</ref>

# دعای دیگری به نام دعای توسل در [[البلد الامین|البلدالامین]] آمده است. کفعمی این [[دعا]] را بدون ذکر سند، به عنوان دعایی که از [[ائمه(ع)]] روایت شده، معرفی می‌کند. در این دعا، خواننده دعا، در بندهای پایانی با [[سوگند|قسم‌دادن]] به حق [[چهارده معصوم]]، از [[خداوند]] حاجات خود را می‌طلبد.<ref>کفعمی، البلدالامین، ۱۴۱۸ق، ص۵۰۳</ref>

از نظر سندی، منبع دعای توسلِ معروف که در [[مفاتیح الجنان]] آمده، کتاب [[بحارالانوار]] است. این دعا را [[شیخ صدوق|محمد بن بابویه]] از [[ائمه]] [[معصوم]] روایت کرده است بدون آن که به [[اسناد]] و سلسله روایت اشاره کرده باشد. [[محمد باقر مجلسی|مجلسی]] می‌گوید: این دعا را در یکی از نسخه‌های قدیمی که تألیف یکی از اصحابمان می‌باشد یافتم و در آن کتاب این گونه آمده بود: «‌این دعا را محمد بن بابویه از ائمه(ع) روایت کرده و من آن را برای هر چیز خواندم فوراً اجابت شد. و دعا این است...‌» <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۹۸۳م، ج۹۹، ص۲۴۷.</ref>

محتوای دعای توسّل، [[دعا]] و درخواست حاجت از درگاه خداوند است؛ با این ویژگی که هنگام دعا، خدا را به حق [[چهارده معصوم]] قسم می‌دهیم و از او می‌خواهیم که به حق آنان، حاجت و دعای ما را برآورده سازد. چنین درخواستی، نشانه مقام اولیای الهی نزد خداوند است و هیچ‏‌گونه منافاتی با [[توحید]] ندارد. {{مدرک}}

زمان مشخصی برای قرائت این [[دعا]] گفته نشده است؛ ولی در [[ایران]] رسم بر این است که [[شیعیان]] دعای توسل را شب‌های چهارشنبه بعد از [[نماز مغرب]] و [[نماز عشا|عشا]] در مکان‌های مذهبی و به صورت جمعی می‌خوانند. به این ترتیب خوانده می‌شود که بعد از نام بردن و توسل به یکی از [[معصومین]] با عبارت «‌<big>یا حُجَّةَ اللّهِ عَلی خَلْقِهِ یا سَیدَنا وَمَوْلینا اِنّا تَوَجَّهْنا وَاسْتَشْفَعْنا وَتَوَسَّلْنا بِک اِلَی اللّهِ وَقَدَّمْناک بَینَ یدَی حاجاتِنا»، جمله «‌یا وَجیهاً عِنْدَ اللّهِ اِشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّهِ‌</big>» در هر بند تکرار می‌شود و این دو عبارت در نام [[فاطمه زهرا|فاطمه زهرا (س)]] با جمله خطابی مؤنث آمده است. و در پایان دعای «‌<big>یا سادَتی وَمَوالِی اِنّی تَوَجَّهْتُ بِکمْ اَئِمَّتی وَعُدَّتی لِیوْمِ فَقْری وَحاجَتی اِلَی اللّهِ وَتَوَسَّلْتُ بِکمْ اِلَی اللّهِ وَاسْتَشْفَعْتُ بِکمْ اِلَی اللّهِ فَاشْفَعُوا لی عِنْدَ اللّهِ وَاسْتَنْقِذُونی مِنْ ذُنُوبی عِنْدَ اللّهِ فَاِنَّکمْ وَسیلَتی اِلَی اللّهِ وَبِحُبِّکمْ وَبِقُرْبِکمْ اَرْجُو نَجاةً مِنَ اللّهِ فَکونُوا عِنْدَ اللّهِ رَجاَّئی یا سادَتی یا اَوْلِیاَّءَ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِمْ اَجْمَعینَ وَلَعَنَ اللّهُ اَعْداَّءَ اللّهِ ظالِمیهِمْ مِنَ الاْوَّلینَ وَالاْخِرینَ امینَ رَبَّ الْعالَمینَ‌</big>» خوانده می‌شود.

{{پانویس2}}

* مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۹۸۳م.