طائف: تفاوت میان نسخه‌ها

طائف، شهری در جنوب شرقی مکه در کشور عربستان است. طائف به سبب ارتفاع بسیاراز سطح دریا، برخلاف آب و هوای گرم و سوزان شبه جزیره، دارای آب و هوای معتدل و مطبوع است. یکی از بتهای معروف اعراب در جاهلیت، به نام لات، در طائف قرار داشت و مردم آنجا گِرد آن طواف می کردند. در سال دهم بعثت، پیامبر (ص) در اولین سفر تبلیغی خود، به طائف رفت و ثقیف و سران طائف را به اسلام فراخواند، اما بی نتیجه بود. حضرت رسول در سال هشتم، در «غزوۀ طائف»، بيست روز طائف را محاصره کرد، ولی درگیری چندانی رخ نداد. در سال نهم، هیئتی از ثقیف رهسپار مدینه شدند و بعد از پذیرش اسلام به طائف بازگشتند.از اشخاص نامدار طائف، می توان از امية بن ابی الصلت ثقفی( شاعر)،حجاج بن یوسف ثقفی، نضربن حارث و مختار ثقفی، نام برد.مسجد ابن عباس، مسجد عداس و مسجد الهادی از جمله آثار تاریخی این شهر است.

این شهر در ˚40 و́ 21 طول شرقی و در ˚21 و ́15 عرض شمالی، <ref>اطلس المملکه العربیه السعودیه، ص 324ـ 325</ref> در90 کیلومتری مکه، 160 کیلومتری جده، 900 کیلومتری ریاض، و در ارتفاع 1680 متری از سطح دریا واقع است.<ref>بلادی، ج 2، ص 2018</ref>

طائف از طوف، به معنای دور چیزی چرخیدن و طواف کردن، است. دربارۀ وجه تسمیۀ طائف روایاتی وجود دارد که بیشتر آنها خرافه به نظر می رسند. <ref>مظفرالعمید، ص 72</ref> بنا بر روایتی، دمودن، پسر عبدالملک از تیرۀ صَدف، پس از کشتن پسرعموی خود، عمرو، به سرزمین وَجّ گریخت و با مسعودبن معتب ثقفی پیمان بست. او متعهد شد در قبال ازدواج در وجّ، در اطراف محل سکونت ثقیف دیواری نفوذ ناپذیر بسازد. مسعود دختر خود را به عقد وی درآورد و او نیز آن دیوار مستحکم را بنا کرد. چون برای ورود به شهر می بایست دیوار را دور می زدند، آنجا را طائف نامیدند. <ref>یاقوت حموی، ج 4، ص 9</ref>

بنا بر روایتی دیگر، جبرئیل یک قطعه از سرزمین فلسطین را جدا کرد و آن را دور کعبه طواف داد و در محل طائف گذاشت و آنجا را طائف نامیدند. <ref>جوادعلی، ج 4، ص 146؛ برای آگاهی از آرای دیگر، رجوع کنید به دمشقی، ص 215؛ ابن اثیر، ج 1، ص 420</ref>

طائف به سبب ارتفاع بسیاراز سطح دریا، برخلاف آب و هوای گرم و سوزان شبه جزیره، دارای آب و هوای معتدل و مطبوع است. جغرافی دانان مسلمان دربارۀ آب و هوای معتدل و خنک طائف اتفاق نظر دارند. <ref>رجوع کنید به مقدسی، ص 80 ؛ ادریسی، ج 1، ص 144 ؛ قزوینی، ص 97</ref> به نوشتۀ ابوالفداء، طائف سردترین نقطۀ حجاز است و آب در قله های اطراف آن یخ می بندد. <ref>ص 90</ref>

عدوان و عَمالقه از ساکنان قدیمی طائف بودند. <ref>قلقشندی، ص 186</ref> مقارن ظهور اسلام، قوم ثَقیف و حِمیَر و تیره ای از قریش در طائف سکونت داشتند. <ref>یاقوت حموی، ج 4، ص 9</ref> یکی از بتهای معروف اعراب در جاهلیت، به نام لات، در طائف قرار داشت و مردم آنجا بنایی برای آن ساخته و پرده ای بر آن انداخته بودند و گِرد آن طواف می کردند. <ref>جوادعلی، ج 4، ص 145</ref>

بازار عُکاظ و حَباشه از جمله بازارهای مهم اعراب بود که در طائف و اطراف آن برپا می شد. به نوشتۀ جرجی زیدان، عربها از هر سو به بازار عکاظ می رفتند و قریش نیز در برپایی و جذابیت آن می کوشید. <ref>ج 1، ص 29</ref> از طائف محصولات گوناگونی (از جمله مویزو کشمش و پوست و روغن) به شهرهای اطراف، از جمله مکه، فرستاده می شد. بنابراین، بسیاری از تجار و اشراف قریش به طائف رفت و آمد داشتند و در آنجا صاحب خانه و باغ نیز بودند.

در سال دهم بعثت، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به طائف رفت و ثقیف و سران طائف را به اسلام فراخواند، اما بی نتیجه بود. قریش در مبارزات خود با پیامبر همواره از حمایت ثقیف برخوردار بود. پیامبراکرم بعد از فراغت از حنین در سال هشتم، در غزوه ای که به «غزوۀ طائف» مشهور است، بيست روز طائف را محاصره کرد، ولی درگیری چندانی رخ نداد. در سال نهم، هیئتی از ثقیف رهسپار مدینه شدند و بعد از پذیرش اسلام به طائف بازگشتند.

پیامبر عثمان بن ابی العاص را به امارت طائف برگزید. <ref>ابن سعد، ج 1، ص 237</ref> او در دورۀ خلافت ابوبکر و مدتی در دورۀ خلافت عمر، عامل حکومت بر آنجا بود.

طائف در دورۀ خلافت امویان (41ـ 132) ضمیمه حکومت امیر مکه شد. <ref>یعقوبی، ص 79</ref> در دورۀ عباسیان (132ـ 656)، طائف به سبب قرار گرفتن مقبرۀ عبدالله بن عباس در آن و نقشی که به عنوان سپر دفاعی در مقابل حملات قبایل بدوی داشت، اهمیت داشت. از زمان تسلط عثمانیان بر جزیرة العرب تا روی کار آمدن وهابیان، مراکز نظامی بزرگی در این شهر ایجاد شد و در این دوران، طائف شهر پر جمعیتی گردید و بسیاری از مراکز اداری از مکه به آنجا انتقال یافت و عده ای نیز از سراسر عربستان به این شهر کوچیدند. در نتیجه، تجارت در این شهر رونق یافت.<ref>محمود طه، ص 199</ref>

در1305، وهابیان بر طائف مسلط شدند. سعودیها نیز– که در 1319مقدمات تشکیل مملکت عربی را در جزیرةالعرب فراهم آورده بودند – در 1327 بر طائف چیره شدند. معاهدۀ طائف، که به جنگ عربستان و یمن پایان داد، در1347 در این شهر به امضا رسید. <ref>خوند، ص 461</ref>

زیرکی، تیزهوشی و آگاهی های سیاسی و اجتماعی مردم طائف در دوره های مختلف زبانزد بود. زمانی که دُهات عرب را كمتر از انگشتان دست می شمردند، سه تن از ایشان (مُغیرةبن شُعبه، زیادبن اَبیه و اُمَیةبن اَبی الصلت) از ثقيف و طائف برخاسته بودند<ref>ابن حبيب،ص200</ref>

از طائف اشخاص نامداری برخاسته اند، از جمله امية بن ابی الصلت ثقفی( شاعر)،حجاج بن یوسف ثقفی، حارث بن کَلده ثقفی( طبیب مشهور عرب)، نضربن حارث و مختارثقفی.

با توجه به آب و هوای مناسب و وجود چشمه ها و منابع آب زیرزمینی، کشاورزی و پرورش انواع میوه (به ویژه انگور) و گل و نیز زنبور عسل در آنجا رونق دارد. بسیاری از محصولات آنجا به شهرهای عربستان و دیگر مناطق جهان صادر می شود. <ref>خوند، ص 461 ؛ محمود طه، ص 195</ref>

آثار تاریخی متعددی در طائف وجود دارد، از جمله مسجد ابن عباس، مسجد عداس، مسجد الهادی، قبرستانی با سنگ قبرهایی متعلق به قرنهای چهارم و پنجم که با خط کوفی و نسخ روی آنها نوشته شده، و قصر معروف شبرا. از جمله مراکز تفریحی و سیاحتی طائف، باغ ملک فهد است.<ref>خوند، ص 462</ref>