سید محمدهاشم خوانساری: تفاوت میان نسخه‌ها

*رسالة الذّبیحیه؛ نخستین اثر فقهی او و دربارۀ حکم ذبایح [[اهل کتاب]] است. که آن را به توصیۀ استادش، صدر الدین عاملی تألیف کرد.<ref>خوانساری، المقالات اللطیفیة، ص۳۱۳؛ آقابزرگ، ج۱۰، ص۴.</ref>

*احکام الایمان؛ [[رساله عملیه]] او و به فارسی است که دربارۀ عبادات تا آخر [[روزه]] و به درخواست ناصر الدین شاه نوشت.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱، ص۲۹۶.</ref> وی رسالۀ عملیۀ دیگری نیز دارد که شامل عبادات و معاملات است این اثر در ۱۳۱۰ و ۱۳۱۷ ضمن مجموعه‌ای با عنوان شش رساله چاپ شد.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱۱، ص۲۱۹.</ref> در این مجموعه اثر کلامی مختصری به فارسی با نام اصول الدین<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۲، ص۱۹۶.</ref> و رساله‌های فارسی صِیغ العُقود، صوم و مناسک [[حج]] نیز چاپ شده است.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱۵، ص۱۰۰-۱۰۱، ۱۱۰، ج۲۲، ص۲۷۵.</ref>

*حاشیه بر [[ریاض المسائل]]

*شرح [[الدرة النجفیة]] [[محمد مهدی بحرالعلوم]] (درگذشت ۱۲۱۲ق) نگاشته است.<ref> خوانساری، مبانی الاصول، ص۵؛ آقا بزرگ طهرانی، ج۶، ص۱۰۲.</ref>

*خوانساری در جوانی برخی ابواب اصول فقه مانند اصل [[برائت]]، [[استصحاب]]، [[اجماع]] منقول و [[شهرت]] را به نظم در آورده که به نام «منظومة لطیفة فی تحقیق المطالب الاصولیة» منتشر شده است.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱،ص ۴۶۲، ج۲۳، ص۸۵.</ref>

*[[مبانی الاصول]]، مهمترین کتاب اصولی او است، به نظر او بسیاری از مباحث اصول در منابع اصولی، طولانی و بی‌فایده بود، از این رو در صدد برآمد اثری فشرده و جامع دربارۀ اصول اجتهادی و اصول عملی بنگارد.<ref>مبانی الاصول، ص۳-۵</ref>

*[[اصول آل الرسول]] در آن مجموعه‌ای از احادیث [[امامان]] علیهم السلام را دربارۀ قواعد فقهی و اصول فقه گرد آورده و به ترتیب مباحث اصولی تنظیم کرده است. [[شیخ انصاری]] اتمام این کتاب را به وی توصیه کرد.<ref>مبانی الاصول، ص۴-۵؛ آقا بزرگ ج۲، ۱۷۷؛ موسوی اصفهانی، ج۱، ص۱۴۴؛ حسینی یزدی و همکاران، ص۴۹۷.</ref>

*از آثار مهم خوانساری در باب [[حدیث]] و [[رجال]]، رساله‌ای دربارۀ اعتبار کتاب مشهور [[فقه الرضا]] منسوب به [[امام رضا علیه‌السلام]] است.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱۱، ص۱۳۹</ref> میرزا هاشم در این رساله صحت انتساب را به امام رضا(ع) نپذیرفته است.<ref> ص۳-۴، ۹</ref><ref>ص ۳۷</ref>

میرزا هاشم، علاوه بر سرودن منظومه‌های یاد شده، قصاید و منظومه‌هایی دیگر به فارسی و عربی سروده که برخی از آنها در دیوان الاکابر آمده است. تخلص او '''موسوی''' بود<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۹، قسم ۳، ص۱۱۱۹، ج۱۶، ص۳۳۹؛ روضاتی، ص۱۲۱؛ برای اطلاع از فهرست کامل آثار او نک: موسوی اصفهانی، ج۱، ص۱۴۴-۱۴۶؛ ابن الرضا ج۲، ۶۲۱-۶۲۶</ref> خوانساری آثار موجود در کتابخانه شخصی خود را نیز فهرست کرده است.<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج۱۶، ص۳۹۰</ref> وی در جوانی موضوعاتی را به صورت منظوم به عربی و فارسی درآورده است.<ref>خوانساری، مبانی الاصول، ص۲۵۷</ref>