پرش به محتوا

مقتل الحسین (خوارزمی): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hasaninasab
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱: خط ۳۱:


== درباره مؤلف ==
== درباره مؤلف ==
الموفّق بن احمد بن محمد المکی الخوارزمی معروف به أخطب خوارزم (۴۸۴-۵۶۷ ق) [[فقیه]]، محدث، خطیب، ادیب، شاعر، خبره در [[سیره]] و تاریخ بود. از آثار او می‌توان به مناقب الامام ابی حنیفة، ردّ الشمس لأمیر المؤمنین، کتاب قضایا امیرالمؤمنین، مقتل امیرالمؤمنین، مقتل الامام السبط الشهید، المسانید علی النجاری، دیوان شعر و فضایل امیرالمؤمنین (ع) معروف به مناقب اشاره کرد.<ref>طباطبایی، أهل البیت فی المکتبة العربیة، ص۵۴۱و۵۴۲.</ref>
الموفّق بن احمد بن محمد المکی الخوارزمی معروف به أخطب خوارزم (۴۸۴-۵۶۷ ق) [[فقیه]]، محدث، خطیب، ادیب، شاعر، خبره در [[سیره]] و تاریخ بود. از آثار او می‌توان به مناقب الامام ابی حنیفة، ردّ الشمس لأمیر المؤمنین، کتاب قضایا امیرالمؤمنین، مقتل امیرالمؤمنین، مقتل الامام السبط الشهید، المسانید علی النجاری، دیوان شعر و فضایل امیرالمؤمنین (ع) معروف به مناقب اشاره کرد.<ref>طباطبایی، أهل البیت فی المکتبة العربیة، ۱۴۱۷ق، ص۵۴۱و۵۴۲.</ref>


== روش تألیف ==
== روش تألیف ==
خوارزمی در کتاب خود شیوه حدیثی را پی گرفته و سلسله اسناد هر روایت را بیان می‌کند. برخی روایات او کوتاه و برخی بسیار مفصل و طولانی است. بخش عمده گزارش حرکت امام حسین به کربلا از [[ابن اعثم]] نقل شده ولی حوادث [[روز عاشورا]] را به نقل از [[ابو مخنف]] و سپس راویان و مورخان دیگر آورده است.
خوارزمی در کتاب خود شیوه حدیثی را پی گرفته و سلسله اسناد هر روایت را بیان می‌کند. برخی روایات او کوتاه و برخی بسیار مفصل و طولانی است. بخش عمده گزارش حرکت امام حسین به کربلا از [[ابن اعثم]] نقل شده ولی حوادث [[روز عاشورا]] را به نقل از [[ابو مخنف]] و سپس راویان و مورخان دیگر آورده است.


نقل‌های خوارزمی از ابن اعثم دقیق نیست؛ یعنی عبارات او را نیاورده، بلکه بسیاری از کلمات را تغییر داده و این تغییرات به گونه‌ای نیست که معنا و مفهوم را عوض کند.<ref>صادقی، شرح غم حسین، ص۱۰.</ref>
نقل‌های خوارزمی از ابن اعثم دقیق نیست؛ یعنی عبارات او را نیاورده، بلکه بسیاری از کلمات را تغییر داده و این تغییرات به گونه‌ای نیست که معنا و مفهوم را عوض کند.<ref>صادقی، شرح غم حسین، ۱۳۸۸ش، ص۱۰.</ref>


== محتوای کتاب ==
== محتوای کتاب ==
خط ۵۵: خط ۵۵:
# اشعار و [[مرثیه|مراثی]]
# اشعار و [[مرثیه|مراثی]]
# [[زیارت]] کربلا
# [[زیارت]] کربلا
# [[قیام مختار]]<ref>صادقی، شرح غم حسین، ص ۹و۱۰.</ref> <ref>محسن رنجبر، معرفی و بررسی «مقتل الحسین خوارزمی».</ref>
# [[قیام مختار]]<ref>صادقی، شرح غم حسین، ۱۳۸۸ش، ص۹و۱۰.</ref> <ref>محسن رنجبر، معرفی و بررسی «مقتل الحسین خوارزمی»، ۱۳۸۳ش.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}


== اهمیت و جایگاه کتاب ==
== اهمیت و جایگاه کتاب ==
اهمیت مقتل خوارزمی در چند چیز است: قدمت آن؛ که حتی بر کتبی مانند [[لهوف]] حدود یک قرن تقدم دارد. دوم، نقل آن از منبعی کهن چون کتاب الفتوح است که در تأکید خوارزمی بر روایت ابن اعثم است. موضع غیرشیعی وی، از دیگر امتیازات این اثر است. نویسنده کتاب با آنکه غیرشیعه است، اما کتاب او در میان شیعیان جایگاهی یافته و مؤلفان امامی مذهب، از قدیم، روایات او را در کتاب خود آورده‌اند.<ref>صادقی، شرح غم حسین، ص۸.</ref>
اهمیت مقتل خوارزمی در چند چیز است: قدمت آن؛ که حتی بر کتبی مانند [[لهوف]] حدود یک قرن تقدم دارد. دوم، نقل آن از منبعی کهن چون کتاب الفتوح است که در تأکید خوارزمی بر روایت ابن اعثم است. موضع غیرشیعی وی، از دیگر امتیازات این اثر است. نویسنده کتاب با آنکه غیرشیعه است، اما کتاب او در میان شیعیان جایگاهی یافته و مؤلفان امامی مذهب، از قدیم، روایات او را در کتاب خود آورده‌اند.<ref>صادقی، شرح غم حسین، ۱۳۸۸ش، ص۸.</ref>
[[پرونده:شرح غم حسین.jpg|بندانگشتی|180px|شرح غم حسین(ع) ترجمه بخش اصلی مقتل خوارزمی]]
[[پرونده:شرح غم حسین.jpg|بندانگشتی|180px|شرح غم حسین(ع) ترجمه بخش اصلی مقتل خوارزمی]]
== ترجمه مقتل ==
== ترجمه مقتل ==
بخش اصلی مقتل خوارزمی، با عنوان «شرح غم حسین(ع)» توسط مصطفی صادقی ترجمه شده است. آنچه با عنوان اصلی کتاب یعنی مقتل تطبیق دارد، تنها فصل یازدهم است که در چاپ رایج این کتاب از صفحه ۳۱۵ تا پایان جلد نخست (صفحه ۳۵۸) و جلد دوم از ابتدا تا صفحه ۹۱ را دربردارد. مجموع این فصل به ۱۵۰ صفحه نمی‌رسد، در حالی که مجموع کتاب خوارزمی حدود ۶۰۰ صفحه است.<ref>صادقی، شرح غم حسین، ص۱۰.</ref>
بخش اصلی مقتل خوارزمی، با عنوان «شرح غم حسین(ع)» توسط مصطفی صادقی ترجمه شده است. آنچه با عنوان اصلی کتاب یعنی مقتل تطبیق دارد، تنها فصل یازدهم است که در چاپ رایج این کتاب از صفحه ۳۱۵ تا پایان جلد نخست (صفحه ۳۵۸) و جلد دوم از ابتدا تا صفحه ۹۱ را دربردارد. مجموع این فصل به ۱۵۰ صفحه نمی‌رسد، در حالی که مجموع کتاب خوارزمی حدود ۶۰۰ صفحه است.<ref>صادقی، شرح غم حسین، ۱۳۸۸ش، ص۱۰.</ref>


== نسخه‌های خطی و چاپ ==
== نسخه‌های خطی و چاپ ==
خط ۶۸: خط ۶۸:
# نسخه‌ای خطی در کتابخانه خاندان [[ثقة الاسلام تبریزی]] در [[تبریز]] که محمد بن حسین عمیدی نجفی آن را نوشته است.
# نسخه‌ای خطی در کتابخانه خاندان [[ثقة الاسلام تبریزی]] در [[تبریز]] که محمد بن حسین عمیدی نجفی آن را نوشته است.
# نسخه‌ای در کتابخانه ملی در تبریز.
# نسخه‌ای در کتابخانه ملی در تبریز.
# نسخه‌ای نوشته [[شیخ محمد سماوی]] که در نیمه [[محرم]] ۱۳۶۱ق از نگاشتن آن فراغت یافته است.<ref>طباطبایی، أهل البیت فی المکتبة العربیة، ص۵۴۴ و ۵۴۵.</ref>
# نسخه‌ای نوشته [[شیخ محمد سماوی]] که در نیمه [[محرم]] ۱۳۶۱ق از نگاشتن آن فراغت یافته است.<ref>طباطبایی، أهل البیت فی المکتبة العربیة، ۱۴۱۷ق، ص۵۴۴ و ۵۴۵.</ref>


مقتل خوارزمی با مقدمه و تحقیق شیخ محمد سماوی، سه بار چاپ شده که چاپ اول آن در نجف در سال ۱۳۶۷ق در چاپخانه الزاهراء بوده و چاپ دوم آن، توسط مکتبة المفید در سال ۱۳۹۹ق (افست چاپ اول در قطع وزیری) و آخرین چاپ آن، به همت دار انوارالهدی در سال ۱۴۱۸ق صورت گرفته است.<ref>محسن رنجبر، معرفی و بررسی «مقتل الحسین خوارزمی».</ref>
مقتل خوارزمی با مقدمه و تحقیق شیخ محمد سماوی، سه بار چاپ شده که چاپ اول آن در نجف در سال ۱۳۶۷ق در چاپخانه الزاهراء بوده و چاپ دوم آن، توسط مکتبة المفید در سال ۱۳۹۹ق (افست چاپ اول در قطع وزیری) و آخرین چاپ آن، به همت دار انوارالهدی در سال ۱۴۱۸ق صورت گرفته است.<ref>محسن رنجبر، معرفی و بررسی «مقتل الحسین خوارزمی»، ۱۳۸۳ش.</ref>
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}
==منابع ==
==منابع ==
* خوارزمی، محمد بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، قم، انوار الهدی، ۱۴۲۳ ق.
* خوارزمی، محمد بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، قم، انوار الهدی، ۱۴۲۳ق.
* صادقی، مصطفی، شرح غم حسین علیه‌السلام: ترجمه تحقیقی بخش اصلی مقتل خوارزمی، قم، مسجد مقدس جمکران، ۱۳۸۸ش.
* صادقی، مصطفی، شرح غم حسین علیه‌السلام: ترجمه تحقیقی بخش اصلی مقتل خوارزمی، قم، مسجد مقدس جمکران، ۱۳۸۸ش.
* طباطبایی، عبدالعزیز، أهل البیت فی المکتبة العربیة، قم، آل البیت، ۱۴۱۷ ق.
* طباطبایی، عبدالعزیز، أهل البیت فی المکتبة العربیة، قم، آل البیت، ۱۴۱۷ق.
* رنجبر، محسن، معرفی و بررسی «مقتل الحسین(ع)» (نگاشته خوارزمی)، تاریخ اسلام در آینه پژوهش، زمستان ۱۳۸۳ - شماره ۴.
* رنجبر، محسن، معرفی و بررسی «مقتل الحسین(ع)» (نگاشته خوارزمی)، تاریخ اسلام در آینه پژوهش، زمستان ۱۳۸۳ش، شماره ۴.


== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش