مرتضی مطهری: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) |
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | {{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | ||
| عنوان | | عنوان =مرتضی مطهری | ||
| تصویر | | تصویر =مطهری.jpg | ||
| توضیح تصویر | | توضیح تصویر = | ||
| اندازه تصویر | | اندازه تصویر = | ||
| سرشناسی | | سرشناسی =متفکر، نویسنده و از رهبران فکری [[انقلاب اسلامی ایران]] | ||
| نام کامل | | نام کامل = | ||
| لقب | | لقب =شهید مطهری • استاد مطهری | ||
| نسب | | نسب = | ||
| تاریخ تولد | | تاریخ تولد =[[۱۳ بهمن]] ۱۲۹۸ش/ [[۱۳ جمادیالاول]] ۱۳۳۸ق | ||
| زادگاه | | زادگاه =فریمان | ||
| تاریخ وفات | | تاریخ وفات = | ||
| شهر وفات | | شهر وفات = | ||
| تاریخ شهادت | | تاریخ شهادت =[[۱۱ اردیبهشت]] [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]] | ||
| محل شهادت | | محل شهادت =[[تهران]] | ||
| محل دفن | | محل دفن =مسجد بالا سر [[حرم حضرت معصومه(س)]] | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| استادان | | استادان =[[سید حسین طباطبایی بروجردی]] • [[امام خمینی]] • [[علامه طباطبایی]] | ||
| شاگردان | | شاگردان = | ||
| محل تحصیل | | محل تحصیل =[[حوزه علمیه مشهد]] • [[حوزه علمیه قم]] | ||
| اجازه روایت از | | اجازه روایت از = | ||
| اجازه اجتهاد از | | اجازه اجتهاد از = | ||
| اجازه روایت به | | اجازه روایت به = | ||
| اجازه اجتهاد به | | اجازه اجتهاد به = | ||
| تالیفات | | تالیفات =[[مساله حجاب]] • [[حماسه حسینی (کتاب)|حماسه حسینی]] • [[اصول فلسفه و روش رئالیسم (کتاب)|اصول فلسفه و روش رئالیسم]] • [[سیری در نهجالبلاغه (کتاب)|سیری در نهجالبلاغه]] • [[مجموعه آثار مرتضی مطهری|سایر آثار]] | ||
| سایر | | سایر = | ||
| سیاسی | | سیاسی =مبارزه با حکومت پهلوی | ||
| اجتماعی | | اجتماعی =مبارزه با جریانات فکری مارکسیستی • از بنیانگذاران [[حسینیه ارشاد]] و [[جامعه روحانیت مبارز تهران]]• تدریس در دانشگاه تهران، [[مدرسه سپهسالار]] و [[مدرسه مروی]] | ||
| امضا | | امضا = | ||
| وبگاه رسمی | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''مرتضی مطهری''' ([[سال ۱۲۹۸ هجری شمسی|۱۲۹۸]]- [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]]) مشهور به '''شهید مطهری''' یا '''استاد مطهری'''، متفکر و نویسنده [[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] و [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]] بود. مطهری از افراد تأثیرگذار و از رهبران فکری [[انقلاب اسلامی ایران]] به شمار میرود. وی ریاست شورای انقلاب را تا روز [[شهادت]] بر عهده داشت. | '''مرتضی مطهری''' ([[سال ۱۲۹۸ هجری شمسی|۱۲۹۸]]- [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]]) مشهور به '''شهید مطهری''' یا '''استاد مطهری'''، متفکر و نویسنده [[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] و [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]] بود. مطهری از افراد تأثیرگذار و از رهبران فکری [[انقلاب اسلامی ایران]] به شمار میرود. وی ریاست شورای انقلاب را تا روز [[شهادت]] بر عهده داشت. | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
پیش از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]]، مبارزات فکری مطهری در مقابله با جریانات فکری مارکسیستی در [[ایران]] نقش قابل توجهی در رویگردانی جوانان از این تفکرات داشت. او از بنیانگذاران [[حسینیه ارشاد]] است. | پیش از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]]، مبارزات فکری مطهری در مقابله با جریانات فکری مارکسیستی در [[ایران]] نقش قابل توجهی در رویگردانی جوانان از این تفکرات داشت. او از بنیانگذاران [[حسینیه ارشاد]] است. | ||
مطهری آثاری متعددی در [[کلام اسلامی|کلام]] و | مطهری آثاری متعددی در [[کلام اسلامی|کلام]] و [[فلسفه اسلامی]] نوشته است. روزآمدسازی و تبیین آموزههای اسلام و تشیع، از ویژگیهای فعالیتهای فکری او است. مطهری، آموزههای اسلامی را که قبلاً در قالب بیاناتی پیچیده ارائه میشد، به سبک ویژه خود، به صورت آسان و با زبان روز در اختیار مخاطبان قرار میداد. کتابهای او در موضوعات مختلف دینی بارها به زبانهای مختلف منتشر شده است. | ||
سالروز شهادت مرتضی مطهری، در ایران روز معلم خوانده شده و آیینهای بزرگداشتی در همین ارتباط برگزار میشود. | سالروز شهادت مرتضی مطهری، در ایران روز معلم خوانده شده و آیینهای بزرگداشتی در همین ارتباط برگزار میشود. | ||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
شهید مطهری مقدمات را نزد پدرش فراگرفت<ref>گلی زواره، «قله پارسایی (شرح حال شیخ محمد حسین مطهری، پدر شهید مطهری)»، ص۱۱۴</ref> و از ۱۳ سالگی (سال ۱۳۱۱ش) در [[حوزه علمیه خراسان|حوزه علمیه مشهد]] مشغول به تحصیل شد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۱، مقدمه، صفحه نه.</ref> در سال ۱۳۱۶ش او به قم رفت و حدود ۱۵ سال در آنجا اقامت نموده از درس اساتید آنجا همچون [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت الله بروجردی]]، [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] استفاده نمود.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۱، مقدمه، صفحه نه.</ref> پس از آن چنانکه همسرش تصریح کرده، به دلایل معیشتی، [[قم]] را ترک کرده و به [[تهران]] مهاجرت کرد.<ref>«مطهری در قامت همسر: هر کس احساس میکرد تنها فرد زندگی آقاست»، ص۵۰.</ref> | شهید مطهری مقدمات را نزد پدرش فراگرفت<ref>گلی زواره، «قله پارسایی (شرح حال شیخ محمد حسین مطهری، پدر شهید مطهری)»، ص۱۱۴</ref> و از ۱۳ سالگی (سال ۱۳۱۱ش) در [[حوزه علمیه خراسان|حوزه علمیه مشهد]] مشغول به تحصیل شد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۱، مقدمه، صفحه نه.</ref> در سال ۱۳۱۶ش او به قم رفت و حدود ۱۵ سال در آنجا اقامت نموده از درس اساتید آنجا همچون [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت الله بروجردی]]، [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] استفاده نمود.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۱، مقدمه، صفحه نه.</ref> پس از آن چنانکه همسرش تصریح کرده، به دلایل معیشتی، [[قم]] را ترک کرده و به [[تهران]] مهاجرت کرد.<ref>«مطهری در قامت همسر: هر کس احساس میکرد تنها فرد زندگی آقاست»، ص۵۰.</ref> | ||
مرتضی مطهری در سال ۱۳۳۱ش [[ازدواج]] کرد.<ref>«حکمت مطهَّر (ویژه سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری)»، گلبرگ، اردیبهشت ۱۳۸۳، شماره۵۰</ref> فرزندان او سه پسر و چهار دخترند. مشهورترین فرزند او [[علی مطهری]] است که دو دوره نماینده مجلس شورای اسلامی شده است. محمد مطهری دیگر فرزند مطهری، تحصیلکرده [[حوزه علمیه قم]] است و در دانشگاه تورنتوی کانادا تا دکترای فلسفه دین تحصیل کرده است. [[علی اردشیر لاریجانی]]، رییس سابق مجلس شورای اسلامی در ایران، یکی | مرتضی مطهری در سال ۱۳۳۱ش [[ازدواج]] کرد.<ref>«حکمت مطهَّر (ویژه سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری)»، گلبرگ، اردیبهشت ۱۳۸۳، شماره۵۰</ref> فرزندان او سه پسر و چهار دخترند. مشهورترین فرزند او [[علی مطهری]] است که دو دوره نماینده مجلس شورای اسلامی شده است. محمد مطهری دیگر فرزند مطهری، تحصیلکرده [[حوزه علمیه قم]] است و در دانشگاه تورنتوی کانادا تا دکترای فلسفه دین تحصیل کرده است. [[علی اردشیر لاریجانی]]، رییس سابق مجلس شورای اسلامی در ایران، یکی از دامادهای مطهری است. | ||
== استادان و چهرههای تاثیرگذار== | == استادان و چهرههای تاثیرگذار== | ||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
[[پرونده:مطهری و استادش علامه طباطبائی.jpg|بندانگشتی|مطهری و استادش [[علامه طباطبائی]]]] | [[پرونده:مطهری و استادش علامه طباطبائی.jpg|بندانگشتی|مطهری و استادش [[علامه طباطبائی]]]] | ||
{{اصلی|میرزا علی آقای شیرازی}} | {{اصلی|میرزا علی آقای شیرازی}} | ||
'''میرزا علی آقای شیرازی''': به گفته مطهری، واسطه آشنایی او با [[نهج البلاغه]]، [[میرزا علیآقا شیرازی| میرزا علی آقای شیرازی]] بوده است.<ref>نگاه کنید به: مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱، ص۲۳۵-۲۳۶.</ref> مطهری در سفری تابستانی به [[اصفهان]]، و به پیشنهاد هممباحثهاش، [[حسینعلی منتظری]]، در درس [[نهج البلاغه]] او حضور یافته<ref>مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱، ص۲۳۶.</ref> و در بخشی از کتاب عدل الهی، میرزا علی آقای شیرازی را نهج البلاغهٔ مجسم خوانده<ref>مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱، ص۲۳۶.</ref> و تاکید کرده که میرزا علی آقای شیرازی که با [[نهج البلاغه]] همدم بود و نبضش با نهج البلاغه میزد، دست او را گرفته و اندکی وارد دنیای نهج البلاغه کرده است.<ref>واعظزاده خراسانی، «سیری در زندگی علمی و انقلابی استاد شهید مرتضی مطهری»، ص۳۳۲، به نقل از مطهری، سیری در نهج البلاغه.</ref> مطهری مدتی نیز از شاگردان آیت الله | '''میرزا علی آقای شیرازی''': به گفته مطهری، واسطه آشنایی او با [[نهج البلاغه]]، [[میرزا علیآقا شیرازی| میرزا علی آقای شیرازی]] بوده است.<ref>نگاه کنید به: مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱، ص۲۳۵-۲۳۶.</ref> مطهری در سفری تابستانی به [[اصفهان]]، و به پیشنهاد هممباحثهاش، [[حسینعلی منتظری]]، در درس [[نهج البلاغه]] او حضور یافته<ref>مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱، ص۲۳۶.</ref> و در بخشی از کتاب عدل الهی، میرزا علی آقای شیرازی را نهج البلاغهٔ مجسم خوانده<ref>مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱، ص۲۳۶.</ref> و تاکید کرده که میرزا علی آقای شیرازی که با [[نهج البلاغه]] همدم بود و نبضش با نهج البلاغه میزد، دست او را گرفته و اندکی وارد دنیای نهج البلاغه کرده است.<ref>واعظزاده خراسانی، «سیری در زندگی علمی و انقلابی استاد شهید مرتضی مطهری»، ص۳۳۲، به نقل از مطهری، سیری در نهج البلاغه.</ref> مطهری مدتی نیز از شاگردان آیت الله [[سید رضا بهاءالدینی]] بوه است. | ||
{{اصلی|سید محمدحسین حسینی تهرانی}} | {{اصلی|سید محمدحسین حسینی تهرانی}} | ||
'''سید محمدحسین حسینی تهرانی''': مطهری هشت سال پایانی عمر خویش را بر اساس توصیه وارشاد استادش [[سید محمدحسین طباطبائی |علامه طباطبایی]] تحت تربیت اخلاقی [[سید محمدحسین حسینی تهرانی]] قرار گرفته بود و دستورات سلوکی واخلاقی را ازاو دریافت می کرده است.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری</ref> | '''سید محمدحسین حسینی تهرانی''': مطهری هشت سال پایانی عمر خویش را بر اساس توصیه وارشاد استادش [[سید محمدحسین طباطبائی |علامه طباطبایی]] تحت تربیت اخلاقی [[سید محمدحسین حسینی تهرانی]] قرار گرفته بود و دستورات سلوکی واخلاقی را ازاو دریافت می کرده است.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری</ref> | ||
خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
===تدریس در حوزه علمیه قم و دانشگاه تهران=== | ===تدریس در حوزه علمیه قم و دانشگاه تهران=== | ||
مطهری در طول سالهای دهه [[سال ۱۳۵۰ هجری شمسی|۱۳۵۰ شمسی]]، به توصیه امام خمینی هفتهای دو روز به [[قم]] عزیمت کرده و به تدریس در [[حوزه علمیه قم]] میپرداخت و همزمان در [[تهران]] نیز سلسله جلسات درسی در منزل و غیره تشکیل میداد. | مطهری در طول سالهای دهه [[سال ۱۳۵۰ هجری شمسی|۱۳۵۰ شمسی]]، به توصیه امام خمینی هفتهای دو روز به [[قم]] عزیمت کرده و به تدریس در [[حوزه علمیه قم]] میپرداخت و همزمان در [[تهران]] نیز سلسله جلسات درسی در منزل و غیره تشکیل میداد. مطهری در سالهای ۱۳۵۱-۱۳۵۳ش در مسجد الجواد، مسجد جاوید و [[مسجد ارک تهران|مسجد ارک]] و دیگر مراکز دینی تهران سخنرانی میکرد تا این که در سال ۱۳۵۴ش ممنوع المنبر شد.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۸۷.</ref> | ||
[[پرونده:ورود امام خمینی به ایران.jpg|بندانگشتی|مطهری در کنار [[امام خمینی]] هنگام بازگشت از پاریس]] | [[پرونده:ورود امام خمینی به ایران.jpg|بندانگشتی|مطهری در کنار [[امام خمینی]] هنگام بازگشت از پاریس]] | ||
رژیم شاه در سال ۱۳۵۵ش مطهری را (به بهانه درگیری با یک استاد کمونیست دانشکده الهیات) از دانشکده الهیات بازنشسته کرد.<ref>رجوع کنید به: سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۱۱۱-۹۴.</ref> وی در همین سال با همکاری چند تن از روحانیان تهران، [[جامعه روحانیت مبارز|جامعه روحانیت مبارز تهران]] را بنیانگذاری کرد. همچنین با سفر به [[نجف]] اشرف، با [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]] دیدار کرد.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۱۱۳-۱۱۲.</ref> او همچنین برخی از دروس حوزههای علمیه مانند شرح منظومه، شرح مطالع الانوار فی المنطق، شرح تجرید در کلام و [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] و [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]] را تدریس کرده است.<ref>واعظزاده خراسانی، «سیری در زندگی علمی و انقلابی استاد شهید مرتضی مطهری»، ص۳۴۵.</ref>[http://www.aviny.com/occasion/enghelab_jang/motahari/88/zendeginameh.aspx «نگاهی به زندگی استاد شهید آیت الله مطهری»] | رژیم شاه در سال ۱۳۵۵ش مطهری را (به بهانه درگیری با یک استاد کمونیست دانشکده الهیات) از دانشکده الهیات بازنشسته کرد.<ref>رجوع کنید به: سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۱۱۱-۹۴.</ref> وی در همین سال با همکاری چند تن از روحانیان تهران، [[جامعه روحانیت مبارز|جامعه روحانیت مبارز تهران]] را بنیانگذاری کرد. همچنین با سفر به [[نجف]] اشرف، با [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]] دیدار کرد.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۱۱۳-۱۱۲.</ref> او همچنین برخی از دروس حوزههای علمیه مانند شرح منظومه، شرح مطالع الانوار فی المنطق، شرح تجرید در کلام و [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] و [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]] را تدریس کرده است.<ref>واعظزاده خراسانی، «سیری در زندگی علمی و انقلابی استاد شهید مرتضی مطهری»، ص۳۴۵.</ref>[http://www.aviny.com/occasion/enghelab_jang/motahari/88/zendeginameh.aspx «نگاهی به زندگی استاد شهید آیت الله مطهری»] | ||
خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
مطهری برای تبیین اندیشهها و آموزههای [[شیعه]] تلاش فراوانی کرد و آثار متعددی پدید آورد. او در این زمینه دیدگاههای خاص خود را نیز مطرح میکرد که گاه با باورهای رایج در فضای مذهبی [[شیعیان]] ایران همخوانی نداشت و برخی از علمای سنتی نظریات او را نمیپسندیدند. | مطهری برای تبیین اندیشهها و آموزههای [[شیعه]] تلاش فراوانی کرد و آثار متعددی پدید آورد. او در این زمینه دیدگاههای خاص خود را نیز مطرح میکرد که گاه با باورهای رایج در فضای مذهبی [[شیعیان]] ایران همخوانی نداشت و برخی از علمای سنتی نظریات او را نمیپسندیدند. | ||
===[[ولایت فقیه]]=== | ===[[ولایت فقیه]]=== | ||
از دیدگاه شهید مطهری در عصر غیبت [[ مجتهد|فقیهان]] واجد شرایط از سوی [[امامان شیعه| امام معصوم]] به ولایت نصب شده و نایبان آنان به شمار می روند . او معتقد بود در عصر [[غیبت امام مهدی(عج) |غیبت]] که حاکمیت به عنوان «فقیه جامع شرایط» واگذار شده، مردم مصادیق این عنوان را شناسایی کرده و از میان آنان یک نفر را انتخاب می کنند؛ بدین ترتیب بر اساس آموزههای دینی منطبق با نیاز روزِ جامعه، نظامی با هویت و اصالت دینی و برخاسته از خواست و اراده مردم مؤمن شکل میگیرد. چنانکه وی در تفسیر فرمان امام به نخست وزیر [[دولت موقت ایران| دولت موقت]] که نوشته بودند: «بر حَسَب حق شرعی و حق قانونی ناشی از آرای اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت ایران که ... نسبت به رهبری جنبش ابراز شده است،... جنابعالی را... مأمور تشکیل دولت موقت می نمایم»،<ref>رک:امام خمینی، | از دیدگاه شهید مطهری در عصر غیبت [[ مجتهد|فقیهان]] واجد شرایط از سوی [[امامان شیعه| امام معصوم]] به ولایت نصب شده و نایبان آنان به شمار می روند . او معتقد بود در عصر [[غیبت امام مهدی(عج) |غیبت]] که حاکمیت به عنوان «فقیه جامع شرایط» واگذار شده، مردم مصادیق این عنوان را شناسایی کرده و از میان آنان یک نفر را انتخاب می کنند؛ بدین ترتیب بر اساس آموزههای دینی منطبق با نیاز روزِ جامعه، نظامی با هویت و اصالت دینی و برخاسته از خواست و اراده مردم مؤمن شکل میگیرد. چنانکه وی در تفسیر فرمان امام به نخست وزیر [[دولت موقت ایران| دولت موقت]] که نوشته بودند: «بر حَسَب حق شرعی و حق قانونی ناشی از آرای اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت ایران که ... نسبت به رهبری جنبش ابراز شده است،... جنابعالی را... مأمور تشکیل دولت موقت می نمایم»،<ref>رک:امام خمینی، صحیفه امام، ج۶ ٬ ص۵۴</ref> می نویسد: «ولایت فقیه، یک ولایت ایدئولوژیکی است و اساساً فقیه را خود مردم انتخاب می کنند و این امر عین دموکراسی است. اگر انتخاب فقیه انتصابی بود و هر فقیهی٬ فقیه بعد از خود را تعیین می کرد، جا داشت که بگوییم این امر خلاف دموکراسی است.» <ref>مطهری٬ پیرامون انقلاب اسلامی، صدار٬ ص۸۶.</ref> | ||
شهید مطهری معتقد است [[ولایت فقیه| ولی فقیه]] مانند رییس جمهور یا نخست وزیر رییس دولت نیست؛ بلکه به عنوان یک ایدئولوگ از بالا جریانات را هدایت و کنترل می کند و بر آنها نظارت دارد: «ولایت فقیه به این معنا نیست که فقیه خود در راس دولت قرار بگیرد و عملا [[حکومت]] کند . نقش فقیه در یک کشور اسلامی؛ یعنی، کشوری که در آن مردم، [[اسلام]] را به عنوان یک ایدیولوژی پذیرفته و به آن ملتزم و متعهد هستند، نقش یک ایدیولوگ است، نه نقش یک حاکم. وظیفه ایدئولوگ این است که بر اجرای درست و صحیح ایدئولوژی نظارت داشته باشد. او صلاحیت مجری قانون و کسی را که می خواهد رییس دولت بشود و کارها را در کادر ایدیولوژی اسلام به انجام برساند، مورد نظارت و بررسی قرار دهد».<ref>مطهری٬ پیرامون انقلاب اسلامی، صدار٬ ص۸۵. (جهت آگاهی و مطالعه بیشتر رک : کتاب اندیشه سیاسی آیت الله مطهری نوشته نجف لک زایی. )</ref> | شهید مطهری معتقد است [[ولایت فقیه| ولی فقیه]] مانند رییس جمهور یا نخست وزیر رییس دولت نیست؛ بلکه به عنوان یک ایدئولوگ از بالا جریانات را هدایت و کنترل می کند و بر آنها نظارت دارد: «ولایت فقیه به این معنا نیست که فقیه خود در راس دولت قرار بگیرد و عملا [[حکومت]] کند . نقش فقیه در یک کشور اسلامی؛ یعنی، کشوری که در آن مردم، [[اسلام]] را به عنوان یک ایدیولوژی پذیرفته و به آن ملتزم و متعهد هستند، نقش یک ایدیولوگ است، نه نقش یک حاکم. وظیفه ایدئولوگ این است که بر اجرای درست و صحیح ایدئولوژی نظارت داشته باشد. او صلاحیت مجری قانون و کسی را که می خواهد رییس دولت بشود و کارها را در کادر ایدیولوژی اسلام به انجام برساند، مورد نظارت و بررسی قرار دهد».<ref>مطهری٬ پیرامون انقلاب اسلامی، صدار٬ ص۸۵. (جهت آگاهی و مطالعه بیشتر رک : کتاب اندیشه سیاسی آیت الله مطهری نوشته نجف لک زایی. )</ref> | ||
خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
=== نقد روحانیت === | === نقد روحانیت === | ||
مطهری معتقد بود که روحانیت [[شیعه]] عوام زده شده است. وی علت این اشکال را وابسته بودن معیشت روحانیون به مردم میدانست و بر این نظر بود که برای جبران این معضل باید ساختار مالی [[حوزه علمیه]] تغییر کند.<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج٢٤ ص٤٩٨.</ref>وی هم چنان تز «اسلام منهای روحانیت» را همواره یک تز استعماری دانسته و | مطهری معتقد بود که روحانیت [[شیعه]] عوام زده شده است. وی علت این اشکال را وابسته بودن معیشت روحانیون به مردم میدانست و بر این نظر بود که برای جبران این معضل باید ساختار مالی [[حوزه علمیه]] تغییر کند.<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج٢٤ ص٤٩٨.</ref>وی هم چنان تز «اسلام منهای روحانیت» را همواره یک تز استعماری دانسته و معتقد است هیچ چیز نمیتواند جانشین روحانیت بشود. <ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲۴، ص۵۰۹.</ref> | ||
===اختلاف با شریعتی=== | ===اختلاف با شریعتی=== | ||
خط ۱۳۵: | خط ۱۳۵: | ||
پیش از وقوع [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] در [[ایران]]، نویسندگان مذهبی، اندک بودند و آنان نیز به سبک قدیم و با بیانی پیچیده و دور از سلیقه و فهم مخاطبان جدید مینوشتند. غالب این نویسندگان نیز چندان نگاهی به نیازهای روز مخاطبان خود نداشتند. همچنین، نوشتن در موضوعات مذهبی با قلم ساده، روان و محسوس دور از شان علمای دینی محسوب می شد. مطهری، با شناختی که بخشی از آن ناشی از حضور او در جامعه و فضای دانشگاه ها بود، کوشید تا فضایی نو در عرصه نویسندگی مذهبی بگشاید. | پیش از وقوع [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] در [[ایران]]، نویسندگان مذهبی، اندک بودند و آنان نیز به سبک قدیم و با بیانی پیچیده و دور از سلیقه و فهم مخاطبان جدید مینوشتند. غالب این نویسندگان نیز چندان نگاهی به نیازهای روز مخاطبان خود نداشتند. همچنین، نوشتن در موضوعات مذهبی با قلم ساده، روان و محسوس دور از شان علمای دینی محسوب می شد. مطهری، با شناختی که بخشی از آن ناشی از حضور او در جامعه و فضای دانشگاه ها بود، کوشید تا فضایی نو در عرصه نویسندگی مذهبی بگشاید. | ||
او با نوشتن کتاب هایی مثل «[[داستان راستان]]»، روایات اخلاقی و دینی را در قالب داستانهای فارسی پرجاذبهای در اختیار مخاطبان قرار داد. از سوی دیگر، علوم اسلامی مانند [[فقه]]، [[عرفان]] و [[فلسفه اسلامی]] را به زبان ساده و همهفهم، در کتاب هایی مانند «آشنایی با علوم اسلامی»{{یادداشت| مجموعهای از درس گفته های مرتضی مطهری است، این سلسه دروس ، در اصل ، تقریرات درسهای آن استاد برای دانشجویان سالهای اول و دوم دانشکده " الهیات و معارف اسلامی "است | او با نوشتن کتاب هایی مثل «[[داستان راستان]]»، روایات اخلاقی و دینی را در قالب داستانهای فارسی پرجاذبهای در اختیار مخاطبان قرار داد. از سوی دیگر، علوم اسلامی مانند [[فقه]]، [[عرفان]] و [[فلسفه اسلامی]] را به زبان ساده و همهفهم، در کتاب هایی مانند «آشنایی با علوم اسلامی»{{یادداشت| مجموعهای از درس گفته های مرتضی مطهری است، این سلسه دروس ، در اصل ، تقریرات درسهای آن استاد برای دانشجویان سالهای اول و دوم دانشکده " الهیات و معارف اسلامی "است که در زمان حیات استاد و با اجازه ایشان ، به دفعات متعدد در دانشگاه صنعتی شریف تدریس میشده است . استاد شهید قصد داشت این سلسه دروس را قبل از انتشار مورد بازبینی قرار دهد و در آن جرح و تعدیل و نظم و ترتیب تازهای اعمال کند ... ولی با شهادت وی این فرصت از دست رفت ...شاگردان آن شهید با آنکه از قصد و نیت او برای تجدید نظر در این نوشتهها آگاه بودند ، پس از شهادت استاد ، بهتر آن دانستند که این مجموعه را بی هیج تغییر و تبدیل وتقریبا به همان صورت که بود ، منتشر سازند . مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، ج۱، ص۱۰مقدمه کتاب }} در اختیار قشر تحصیلکرده و دانشپژوه نهاد. | ||
کتاب «داستان راستان» مطهری، با شمارگان بالا منتشر میشد و این نشان داد که روایات دینی و تاریخی را میتوان به زبان روز جامعه و ساده و دور از پیچیدگیهای مصطلح بازنوشت و با استقبال نیز رو به رو شد. سبک سادهنویسی مطهری در موضوعات مذهبی و تبیین آموزههای دینی به زبان فارسی و آسانیاب، الگویی برای نویسندگان پس از انقلاب گشت. | کتاب «داستان راستان» مطهری، با شمارگان بالا منتشر میشد و این نشان داد که روایات دینی و تاریخی را میتوان به زبان روز جامعه و ساده و دور از پیچیدگیهای مصطلح بازنوشت و با استقبال نیز رو به رو شد. سبک سادهنویسی مطهری در موضوعات مذهبی و تبیین آموزههای دینی به زبان فارسی و آسانیاب، الگویی برای نویسندگان پس از انقلاب گشت. | ||
خط ۱۴۵: | خط ۱۴۵: | ||
شخصیتهایی مانند [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]]، [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] و [[سید علی حسینی خامنهای|آیت الله خامنهای]]، از شخصیت مرتضی مطهری تجلیل کردهاند. برخی از این موارد عبارتند از: | شخصیتهایی مانند [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]]، [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] و [[سید علی حسینی خامنهای|آیت الله خامنهای]]، از شخصیت مرتضی مطهری تجلیل کردهاند. برخی از این موارد عبارتند از: | ||
[[سید روحالله موسوی خمینی| امام خمینی]] | [[سید روحالله موسوی خمینی| امام خمینی]] مطهری را پشتوانهای محکم ودرختی ثمربخش برای حوزه های دینی، علمی و اسلامی خدمتگزاری سودمند برای ملت و کشور دانسته که در عمر کوتاه خود آثار جاویدی که پرتوی از وجدان بیدار و روح سرشار از عشق او به مکتب بود به یادگار گذاشت. | ||
[[سید علی حسینی خامنهای| آیت الله سید علی خامنهای]] معتقد است که کمتر کسی و کمتر اندیشمندی را مانند استاد شهید مطهری میتوان یافت که با این ظرفیت فکری و روحی مشغول به کار باشد. وی همچنان هر سخنرانیِ شهید مطهری را یک کار تخصصی و پرمایه و آثار او | [[سید علی حسینی خامنهای| آیت الله سید علی خامنهای]] معتقد است که کمتر کسی و کمتر اندیشمندی را مانند استاد شهید مطهری میتوان یافت که با این ظرفیت فکری و روحی مشغول به کار باشد. وی همچنان هر سخنرانیِ شهید مطهری را یک کار تخصصی و پرمایه و آثار او را از مبانی فکری [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] برشمرده است. | ||
[[سید محمدحسین طباطبائی| علامه طباطبائی]] مطهری را افزون بر | [[سید محمدحسین طباطبائی| علامه طباطبائی]] مطهری را افزون بر برخورداری از [[تقوا]] و انسانیت و جهات اخلاقی، بهرهمند از هوشی فوق العادهای دانسته که هیچ حرفی که به او گفته میشد ضایع نمیشد و هدر نمیرفت. | ||
[[سید محمدحسین حسینی تهرانی| | [[سید محمدحسین حسینی تهرانی| علامه طهرانی]] مطهّرى را کسی دانسته که پس از يک عمر درس و بحث و تدریس و خطابه و کتابت و موعظه و تحقيق و تدقيق در امور فلسفيّه... چند ساله آخر عمر چون شمعى که دائما بسوزد و آب شود، یا پروانهاى كه خود را به آتش زند، و همانند [[ایمان|مؤمن]] متعهّدى شوریدهوار و دلباخته، پای در میدان اتصال به باطن و ارتباط با خدای منان و اِشراب دل از فیوضات ربانیه نهاد وی بیدارى شبهاى تار و گريه و مناجات در خلوت سحرگاه و توغّل در [[ذکر]] و فکر و ممارست درس [[قرآن]] و دورى گزيدن از اهل دنيا و هواپرستان، و پيوستن به اهل الله و اولیاى خدا را نشانه سیر و سلوک مطهری برشمرده است. <ref>حسینی طهرانی، سیدمحمدحسین، رساله لب اللباب، ص۱۷.</ref> | ||
[[اکبر هاشمی رفسنجانی]] براین باور است که اگر استاد مطهری زنده بود میتوانستیم بزرگترین دانشگاه تاریخ اسلام را در دنیا به وجود بیاوریم. | [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] براین باور است که اگر استاد مطهری زنده بود میتوانستیم بزرگترین دانشگاه تاریخ اسلام را در دنیا به وجود بیاوریم. | ||
خط ۱۹۲: | خط ۱۹۲: | ||
* مطهرى، مرتضى، يادداشتهاى استاد مطهرى، (١٥ج)، انتشارات صدرا، تهران، ١٣٧٨ش. | * مطهرى، مرتضى، يادداشتهاى استاد مطهرى، (١٥ج)، انتشارات صدرا، تهران، ١٣٧٨ش. | ||
* مطهری٬ مرتضى، پیرامون انقلاب اسلامی، قم٬ صدرا. | * مطهری٬ مرتضى، پیرامون انقلاب اسلامی، قم٬ صدرا. | ||
* نصری، عبدالله٬ حاصل عمر: سیری در اندیشههای استاد مطهری، | * نصری، عبدالله٬ حاصل عمر: سیری در اندیشههای استاد مطهری، تهران٬ دفتر نشر فرهنگ اسلامی٬ ۱۳۸۶ش. | ||
== پیوند به بیرون== | == پیوند به بیرون== |