دسته عزاداری (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها

منابع تاریخی درباره عزاداری گروهی در کوچه‌ها و خیابان‌ها در سه قرن نخست اسلام، اطلاعاتی ذکر نکرده‌اند. ممکن است این سکوت منابع، به دلیل تقیه شیعیان و مخالفت حاکمان با برگزاری مراسم و آیین‌های مذهبی شیعیان باشد. آغاز عزاداری گروهی به صورت راهپیمایی در کوچه‌ها، از زمان [[آل بویه]] گزارش شده است. در [[روز عاشورا|دهم محرم]] سال [[سال ۳۵۲ هجری قمری|۳۵۲]] قمری و در زمان حکومت [[معزالدوله]] دیلمی، شیعیان [[بغداد]] دکان‌ها و اماکن کسب را تعطیل کردند و لباس‌های سیاه مخصوص عزا پوشیدند. سپس در داخل شهر گشتند و بر سر و روی و سینه خود زدند و برای [[امام حسین (ع)]] [[عزاداری]] کردند.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۹۸۸م، ج۱۱، ص۲۷۰؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۹۶۵م، ج۸، ص۵۴۹</ref> پس از آن، عزاداریِ گروهی در کوچه‌ها و خیابان‌ها در زمان [[آل بویه]] رواج یافت و برگزاری عزاداری و همچنین برخی شعائر دیگر، درگیری‌هایی بین شیعیان و برخی از [[اهل سنت]] (به خصوص [[حنابله]]) پدید آورد.<ref>برای بررسی بیشتر ر.ک به: بارانی، «هم‌گرایی و واگرایی در اندیشه سیاسی امامیه و حنابله در بغداد دوره آل بویه»، ۱۳۸۸ش، ص۲۲۰ - ۲۲۵</ref>  

پس از رسمی‌شدن [[تشیع]] در [[ایران]] توسط [[صفویان]]، برگزاری مراسم عزاداری به صورت دسته‌های عزا رواج بیشتری یافت. پیتر دلاواله، سفرنامه‌نویس ایتالیایی، درباره مراسم عزاداری در محرم سال [[سال ۱۰۲۶ هجری قمری|۱۰۲۶]] قمری در شهر [[اصفهان]]، نوشته است که «از تمام اطراف و محلات اصفهان، دسته‌های بزرگی به راه افتادند. بر روی اسبان آنان سلاح‌های مختلف و عمامه‌های متعدد قرار دارد و به علاوه چندین شتر نیز همراه دسته‌ها هستند که بر روی آنها جعبه‌هایی حمل می‌شود که درون هر یک سه چهار بچه به علامت بچه‌های اسیر [[امام حسین علیه‌السلام|حسین شهید(ع)]] قرار دارند.»<ref>دلاواله، سفرنامه پیتر دلاواله، ترجمه شجاع الدین شفا، ص۱۲۳</ref>  

در عصر [[قاجار]]، دسته‌های عزاداری همانند دیگر مراسم عزاداری رونق بسیاری داشت. در عصر حکومت [[ناصرالدین شاه قاجار]]، دسته‌های روز با نقاره، علم، بیرق، کتل و دسته‌های شب با طبق‌های چراغ زنبوری، حجله و مشعل به راه می‌افتادند و با خواندن نوحه به سینه‌زنی می‌پرداختند.<ref>ر.ک به: حقیقی، «جستاری در تعزیه و تعزیه نویسی در ایران»، ۱۳۸۶ش، ص۷</ref>