نامه دانشوران (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

نامه دانشوران (کتاب) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۰ آوریل ۲۰۱۴، ساعت ۱۱:۵۳

۳۸۱ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۰ آوریل ۲۰۱۴

جز

←‏محتوا

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>A.atashinsadaf

@@ خط ۳۲: / خط ۳۲: @@
 ==محتوا==
-نامۀ دانشوران ناصری در صورت چاپ‌شده‌اش تا حرف ش بیشتر در دسترس نیست، هرچند محمدتقی بهار در سبک‌شناسی (ج3، ص394) نوشته است که گویند قسمتهای دیگر آن هم تألیف شده و به صورت دست‌نویس در کتابخانه‌های خصوصی موجود است. این مقدار چاپ شده مجموعاً 539 شرح‌حال را دربردارد و از این تعداد، بیشتر شرح‌حالها راجع به صوفیه و عرفا و سپس، به ترتیب، پزشکان، فقها، ادبا و شعرا و در مرحلۀ بعد به ترتیب راویان، محدّثان، فلاسفه، منجمان، مفسران، مورخان و متکلمان است و اندکی هم به ریاضی‌دانان و قضات اختصاص داده شده است.
+نامۀ دانشوران ناصری در صورت چاپ‌شده‌اش تا حرف ش بیشتر در دسترس نیست، هرچند [[محمدتقی بهار]] در [[سبک شناسی]]<ref>ج3، ص394</ref> نوشته است که گویند قسمتهای دیگر آن هم تألیف شده و به صورت دست‌نویس در کتابخانه‌های خصوصی موجود است. این مقدار چاپ شده مجموعاً 539 شرح‌حال را دربردارد و از این تعداد، بیشتر شرح‌حالها راجع به [[صوفیه]] و [[عرفان|عرفا]] و سپس، به ترتیب، پزشکان، فقها، ادبا و شعرا و در مرحلۀ بعد به ترتیب راویان، [[محدث|محدّثان]]، [[فلسفه|فلاسفه]]، [[منجم|منجمان]]، [[مفسر|مفسران]]، [[تاریخ|مورخان]] و [[علم کلام|متکلمان]] است و اندکی هم به ریاضی‌دانان و [[قضاوت|قضات]] اختصاص داده شده است.
-در این اثر، در ضمن شرح‌حالها، فواید علمی و ادبی و تاریخی و انتقادی بسیاری، به مناسبت و بی‌مناسبت، آمده است که غالباً ارزشمند و درخور توجه هستند، از جمله تفکیک اسامی مشترک (برای نمونه رجوع کنید به ج1، ص161، 375)، تصحیح عناوین کتابها (برای نمونه رجوع کنید به ج4، ص310)، برخی نقدها و نکات ادبی و لغوی (برای نمونه رجوع کنید به ج1، ص338، ج4، ص43؛ ج9، ص312-313؛ نیزرجوع کنید به باغستانی، ص76-77)؛ مطالبی مستقل در حد یک مقاله در موضوعاتی مانند بحث دربارۀ ظهوریک مجدد در آغاز هر قرن (ج1، ص200-208)، اصول اعمال فرقۀ ملامتیه (ج4، ص277-278)، ابن‌قبه و تعبد به خبر واحد (ج4، ص282-283)، مناظرات ابن‌قبه با زیدیه (ج4، ص283-309)، تحقیق دربارۀ اینکه روز عاشورا مطابق با چه روزی از هفته بوده است(ج4، ص56-57)، بحثی دربارۀ انواع خطوط و پیدایش و تکامل آنها (رجوع کنید به ج5، ص94-105)، برخی فواید جغرافیایی (برای نمونه رجوع کنید به ج1، ص304؛ ج4، ص43) و بالاخره بیان نکاتی در مقایسۀ دستاوردهای علم جدید با یافته‌های دانشمندان اسلامی نظیر ابوریحان بیرونی (ج1، ص79-80).
+در این اثر، در ضمن شرح‌حالها، فواید علمی و ادبی و تاریخی و انتقادی بسیاری، به مناسبت و بی‌مناسبت، آمده است که غالباً ارزشمند و درخور توجه هستند، از جمله تفکیک اسامی مشترک<ref>برای نمونه رجوع کنید به ج1، ص161، 375</ref>، تصحیح عناوین کتابها (برای نمونه رجوع کنید به ج4، ص310)، برخی نقدها و نکات ادبی و لغوی<ref>برای نمونه رجوع کنید به ج1، ص338، ج4، ص43؛ ج9، ص312-313؛ نیزرجوع کنید به باغستانی، ص76-77</ref>؛ مطالبی مستقل در حد یک مقاله در موضوعاتی مانند بحث دربارۀ ظهور یک مجدد در آغاز هر قرن<ref>ج1، ص200-208</ref>، اصول اعمال فرقۀ [[ملامتیه]]<ref>ج4، ص277-278</ref>، [[ابن‌ قبه]] و تعبد به [[خبر واحد]]<ref>ج4، ص282-283</ref>، مناظرات ابن‌ قبه با [[زیدیه]]<ref>ج4، ص283-309</ref>، تحقیق دربارۀ اینکه [[روز عاشورا]] مطابق با چه روزی از هفته بوده است<ref>ج4، ص56-57</ref>، بحثی دربارۀ انواع خطوط و پیدایش و تکامل آنها<ref>رجوع کنید به ج5، ص94-105</ref>، برخی فواید جغرافیایی<ref>برای نمونه رجوع کنید به ج1، ص304؛ ج4، ص43</ref> و بالاخره بیان نکاتی در مقایسۀ دستاوردهای علم جدید با یافته‌های دانشمندان اسلامی نظیر [[ابوریحان بیرونی]].<ref>ج1، ص79-80</ref>
+در نامۀ دانشوران ناصری به مسائل و رویدادهای عصری و دانشمندان و فضلای معاصر نیز تا اندازه‌ای توجه نشان شده، از جمله به شرح حال برخی عالمان مشهور [[قاجاریه|عصر قاجار]]، همچون [[سیدابراهیم‌ بن سید محمدباقر قزوینی]](درگذشت 1264ش)، مؤلف [[نتایج‌ الافکار] و [[دلائل الاحکام]] در شرح [[شرایع‌ الاسلام]]<ref>رجوع کنید به ج1، ص377-395</ref> و حاج [[زین‌ العابدین شیروانی]] صاحب [[بستان‌ السیاحه]]<ref>رجوع کنید به ج8 ، ص304-318</ref>، یا رویدادهای معاصر نیز پرداخته شده است، از جمله به سبک و سیاق معمول در نگارش خطوط در زمان تألیف کتاب<ref>رجوع کنید به ج5، ص99-100</ref>، و اشاره به [[کسوف]] 28 [[شوال]] 1291ش، مطابق با هشتم [[دسامبر]] 1874م<ref>رجوع کنید به ج1، ص140-141</ref> و اشاره به برخی عملهای پزشکی جدید در [[مدرسه دارالفنون|مدرسۀ دارالفنون]]، مثل عمل [[سنگ مثانه]]رجوع کنید به ج1، ص364).
-در نامۀ دانشوران ناصری به مسائل و رویدادهای عصری و دانشمندان و فضلای معاصر نیز تا اندازه‌ای توجه نشان شده، از جمله به شرح حال برخی عالمان مشهور عصر قاجار، همچون سیدابراهیم‌بن سیدمحمدباقر قزوینی (متوفی 1264)، مؤلف نتایج‌الافکار و دلائل الاحکام در شرح شرائع‌الاسلام (رجوع کنید به ج1، ص377-395) و حاج زین‌العابدین شیروانی صاحب بستان‌السیاحه (رجوع کنید به ج8 ، ص304-318)، یا رویدادهای معاصر نیز پرداخته شده است، از جمله به سبک و سیاق معمول در نگارش خطوط در زمان تألیف کتاب (رجوع کنید به ج5، ص99-100)، و اشاره به کسوف 28 شوال 1291، مطابق با هشتم دسامبر 1874 (رجوع کنید به ج1، ص140-141) و اشاره به برخی عملهای پزشکی جدید در مدرسۀ دارالفنون، مثل عمل سنگ مثانه (رجوع کنید به ج1، ص364).
 ==ادبیات نگارش==
 نامۀ دانشوران ناصری به لحاظ نثر فارسی نیز در خور توجه است و از متون باارزش دورۀ قاجار به شمار می آید، چنانکه بهار (ج3، ص370)، جلد نخست (چاپ سنگی) آن را از نظر نثر فنی شاهکار خوانده است.