۱۷٬۸۴۴
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۸: | خط ۸: | ||
==جایگاه و اهمیت== | ==جایگاه و اهمیت== | ||
نماز، عمل عبادی مسلمانان است که در [[قرآن]] ۹۸ بار<ref>نوروزی، مقدمهای بر فلسفه نماز، انتشارات یادآوران، ص۱۱۶.</ref> از آن یاد شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سوره حج، آیه ۴۱؛ سوره بقره، آیه ۳؛ سوره نساء۱۰۳و۱۶۲؛ سوره مائده۶؛ سوره انفال آیات ۲،۳و۴؛ سوره ابراهیم آیه۳۱؛ سوره مومنون آیه ۲؛ سوره نمل آیات ۲و۳.</ref> | نماز، عمل عبادی مسلمانان است که در [[قرآن]] ۹۸ بار<ref>نوروزی، مقدمهای بر فلسفه نماز، انتشارات یادآوران، ص۱۱۶.</ref> از آن یاد شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سوره حج، آیه ۴۱؛ سوره بقره، آیه ۳؛ سوره نساء۱۰۳و۱۶۲؛ سوره مائده۶؛ سوره انفال آیات ۲،۳و۴؛ سوره ابراهیم آیه۳۱؛ سوره مومنون آیه ۲؛ سوره نمل آیات ۲و۳.</ref> بنا بر آیات قرآن، نماز عامل بازدارندۀ از گناه،<ref>سوره عنکبوت، آیه ۴۵.</ref> وسیلۀ رستگاری،<ref> سوره اعلی، آیه ۱۵و۱۴.</ref> یاریکننده انسان در مشکلات،<ref> سوره بقره، آیه ۴۵.</ref> و از سفارشات مهم [[خدا]] به [[پیامبران]]<ref>سوره مریم، آیه ۳۱.</ref> و از دغدغههای [[پیامبران|پیامبران الهی]] بهویژه درباره خانوادهشان<ref> سوره مریم، آیه ۵۵.</ref> است. | ||
بنا بر آیات قرآن، نماز عامل بازدارندۀ از گناه،<ref>سوره عنکبوت، آیه ۴۵.</ref> وسیلۀ رستگاری،<ref> سوره اعلی، آیه ۱۵و۱۴.</ref> یاریکننده انسان در مشکلات،<ref> سوره بقره، آیه ۴۵.</ref> و از سفارشات مهم [[خدا]] به [[پیامبران]]<ref>سوره مریم، آیه ۳۱.</ref> و از دغدغههای [[پیامبران|پیامبران الهی]] بهویژه درباره خانوادهشان<ref> سوره مریم، آیه ۵۵.</ref> است. | |||
نماز از [[ضروری دین|ضروریات دین اسلام]]<ref>وزیریفرد، «بررسی انکار ضروری دین و آثار آن در فقه»، ص۱۸۳.</ref> و عبادتی است که بهفتوای فقیهان در هیچ حالتی حتی در جنگ نباید ترک شود{{مدرک}}و ترک آن از [[گناهان کبیره]]<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱۴، ص۱۶۸.</ref> و نشانه [[کفر]] و [[منافق|نفاق]]<ref>پاینده، نهج الفصاحه، ص۲۷۹.</ref> دانسته شده است. | |||
در کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسایل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک آن]] بیش از ۱۱۶۰۰ [[حدیث]]{{مدرک}} در موضوع نماز نقل شده است.<ref>نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشيعه، ۱۴۱۲ق، کتاب الصلاه، ج۴، ص۷-۱۰۵؛ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۳۶۶ش، ج۳، ص۹-۱۶۶.</ref> در کتابهای فقهی، بابی با عنوان کتاب الصلاة است که به احکام و آداب نماز اختصاص دارد.{{مدرک}} درباره نماز آثاری به صورت مستقل نیز نوشته شده است که آمار آنها را تا سال ۱۳۷۶ش حدود دوهزار کتاب و رساله و نیز صدها غزل و قصیده گفتهاند.<ref>صحتی سردرودی، «کتابشناسی گزینشی و توصیفی نماز»، ص۴۲.</ref> تا سال ۲۰۱۹م در جهان حدود سه میلیون ششصد هزار [[مسجد]] برای نمازخواندن احداث شده است.<ref>[https://mawdoo3.com/كم_عدد_المساجد_في_العالم «كم عدد المساجد في العالم»]، اکبر موقع عربی بالعالم.</ref> همچنین در اماکن عمومی و جادهها مکانی به خواندن نماز اختصاص دارد که به آن نمازخانه میگویند.{{مدرک}} | در کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسایل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک آن]] بیش از ۱۱۶۰۰ [[حدیث]]{{مدرک}} در موضوع نماز نقل شده است.<ref>نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشيعه، ۱۴۱۲ق، کتاب الصلاه، ج۴، ص۷-۱۰۵؛ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۳۶۶ش، ج۳، ص۹-۱۶۶.</ref> در کتابهای فقهی، بابی با عنوان کتاب الصلاة است که به احکام و آداب نماز اختصاص دارد.{{مدرک}} درباره نماز آثاری به صورت مستقل نیز نوشته شده است که آمار آنها را تا سال ۱۳۷۶ش حدود دوهزار کتاب و رساله و نیز صدها غزل و قصیده گفتهاند.<ref>صحتی سردرودی، «کتابشناسی گزینشی و توصیفی نماز»، ص۴۲.</ref> تا سال ۲۰۱۹م در جهان حدود سه میلیون ششصد هزار [[مسجد]] برای نمازخواندن احداث شده است.<ref>[https://mawdoo3.com/كم_عدد_المساجد_في_العالم «كم عدد المساجد في العالم»]، اکبر موقع عربی بالعالم.</ref> همچنین در اماکن عمومی و جادهها مکانی به خواندن نماز اختصاص دارد که به آن نمازخانه میگویند.{{مدرک}} | ||
خط ۱۶۵: | خط ۱۶۴: | ||
|[[سلام (نماز)|سلام نماز]] || به نظر مشهور متأخرین [[واجب]] است ||واجب است ||واجب است ||مستحب است || واجب است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۴.</ref> | |[[سلام (نماز)|سلام نماز]] || به نظر مشهور متأخرین [[واجب]] است ||واجب است ||واجب است ||مستحب است || واجب است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۴.</ref> | ||
|- | |- | ||
|شک در عدد رکعات نماز ||شک در بعد از رکعت دوم در نماز چهاررکعتی، بنا را بر بیشتر میگذارد و [[نماز احتیاط]] میخواند || در [[نمازهای واجب]]، بنا را بر کمتر میگذارد و نماز را ادامه میدهد ||در نمازهای واجب، بنا را بر کمتر میگذارد و نماز را ادامه میدهد ||در نمازهای واجب، اگر اولین بار در عمرش است که شک میکند، نماز را از اول بخواند و در دفعات بعدی، بنا را بر کمتر بگذارد ||در تمام نمازهای واجب، بنا را بر کمتر میگذارد و نماز را ادامه میدهد<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۴.</ref> | |شک در عدد رکعات نماز ||شک در بعد از رکعت دوم در نماز چهاررکعتی، بنا را بر بیشتر میگذارد و [[نماز احتیاط]] میخواند || در [[نمازهای واجب]]، بنا را بر کمتر میگذارد و نماز را ادامه میدهد ||در نمازهای واجب، بنا را بر کمتر میگذارد و نماز را ادامه میدهد ||در نمازهای واجب، اگر اولین بار در عمرش است که شک میکند، نماز را از اول بخواند و در دفعات بعدی، بنا را بر کمتر بگذارد ||در تمام نمازهای واجب، بنا را بر کمتر میگذارد و نماز را ادامه میدهد.<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۴.</ref> | ||
|- | |- | ||
|[[نماز شکسته|نماز مسافر]] ||در صورت وجود شرایط سفر، نمازهای چهاررکعتی باید شکسته خوانده شود ||بین شکسته و کامل مخیر است || بین شکسته و کامل مخیر است ||باید شکسته بخواند || بین شکسته و کامل مخیر است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۳۹.</ref> | |[[نماز شکسته|نماز مسافر]] ||در صورت وجود شرایط سفر، نمازهای چهاررکعتی باید شکسته (دورکعتی) خوانده شود. ||بین شکسته و کامل مخیر است || بین شکسته و کامل مخیر است ||باید شکسته بخواند || بین شکسته و کامل مخیر است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۳۹.</ref> | ||
|- | |- | ||
|[[جمع بین دو نماز]] ||جایز است ||در حال سفر جایز است ||در حال سفر جایز است ||جایز نیست || در حال سفر جایز است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۴۲.</ref> | |[[جمع بین دو نماز]] ||جایز است ||در حال سفر جایز است ||در حال سفر جایز است ||جایز نیست || در حال سفر جایز است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۴۲.</ref> | ||
خط ۱۷۴: | خط ۱۷۳: | ||
در روایتی که از [[امام رضا علیهالسلام|امام رضا(ع)]] نقل شده است فلسفه وجوب نماز، اقرار به ربوبیت پروردگار، مبارزه با [[شرک]] و بتپرستی، اظهار تذلل بنده در برابر عظمت خدا، غفلتزدایی، یاد خدا، جلوگیری از فساد، [[گناه]] و سرکشی و.. بیان شده است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴.</ref> در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] نیز تقویت روح انضباط، دعوت به پاکسازی، پرورش فضایل اخلاقی، ارزشدهی به دیگر اعمال و آمرزش گناهان از حکمتهای وجوب نماز شمرده شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۶، ص۲۹۰-۲۹۴.</ref> | در روایتی که از [[امام رضا علیهالسلام|امام رضا(ع)]] نقل شده است فلسفه وجوب نماز، اقرار به ربوبیت پروردگار، مبارزه با [[شرک]] و بتپرستی، اظهار تذلل بنده در برابر عظمت خدا، غفلتزدایی، یاد خدا، جلوگیری از فساد، [[گناه]] و سرکشی و.. بیان شده است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴.</ref> در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] نیز تقویت روح انضباط، دعوت به پاکسازی، پرورش فضایل اخلاقی، ارزشدهی به دیگر اعمال و آمرزش گناهان از حکمتهای وجوب نماز شمرده شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۶، ص۲۹۰-۲۹۴.</ref> | ||
همچنین در آیه «وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي»<ref>سوره طه، آیه۱۴.</ref> هدف از نماز یاد خدا شمرده شده است.<ref>نگاه کنید به مطهری، «فلسفه عبادت»، ص۱۵-۱۷.</ref> از [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] نقل شده است که خدا نماز را واجب کرد تا بندگان از [[تکبر]] دور باشند. | همچنین در آیه «وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي»<ref>سوره طه، آیه۱۴.</ref> هدف از نماز یاد خدا شمرده شده است.<ref>نگاه کنید به مطهری، «فلسفه عبادت»، ص۱۵-۱۷.</ref> از [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] نقل شده است که خدا نماز را واجب کرد تا بندگان از [[تکبر]] دور باشند.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۰۷.</ref> در [[نهج البلاغه|نهجالبلاغه]] نیز آمده است که نماز، خودبینی و کِبر را درهم میشکند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، کلمات قصار ۲۵۲، ص۵۱۲.</ref> | ||
==نماز در ادیان دیگر== | ==نماز در ادیان دیگر== | ||
نماز از [[عبادت|عباداتی]] است که در تمام شریعتها وجود داشته هرچند که شیوه آن بر حسب شریعتهای مختلف متفاوت است.<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ص۴۹۱.</ref> نماز در [[یهودیت]] «تِفیلا» و در جمع تفیلیم یا تفیلوت خوانده میشود و احکام آن در سیدور یا بخشهای «میشنا» (کتب سنتی دعای دین یهود) آمده است. معمولا در هر روز سه نماز خوانده میشود و در روز شَبات (شنبه) و سایر روزهای مقدس، فرقههای اُرتُدُکس و محافظهکار نماز دیگری به نام موسف میخوانند.<ref>باقریان، «بررسی چگونگی نماز در ادیان الهی»، ص۲۱۹.</ref> | نماز از [[عبادت|عباداتی]] است که در تمام شریعتها وجود داشته هرچند که شیوه آن بر حسب شریعتهای مختلف متفاوت است.<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ص۴۹۱.</ref> نماز در [[یهودیت]] «تِفیلا» و در جمع تفیلیم یا تفیلوت خوانده میشود و احکام آن در سیدور یا بخشهای «میشنا» (کتب سنتی دعای دین یهود) آمده است. معمولا در هر روز سه نماز خوانده میشود و در روز شَبات (شنبه) و سایر روزهای مقدس، فرقههای اُرتُدُکس و محافظهکار نماز دیگری به نام موسف میخوانند.<ref>باقریان، «بررسی چگونگی نماز در ادیان الهی»، ص۲۱۹.</ref> | ||
خط ۲۰۸: | خط ۲۰۷: | ||
* طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی(محشی)، تحقیق و تصحیح احمد محسنی سبزواری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق. | * طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی(محشی)، تحقیق و تصحیح احمد محسنی سبزواری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق. | ||
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه النشر الاسلامی. | * طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه النشر الاسلامی. | ||
* طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی اهل اللجاج، به تحقیق محمدباقر خرسان، مشهد، نشر مرتضی، چاپ اول، ۱۴۰۳ق. | |||
* فاطمه، نصرت، [http://intjz.net/maqalat/ak-namaz.htm#_Toc280784367 «نگاهی به اشکال مختلف نماز در برخی ادیان الهی»]. | * فاطمه، نصرت، [http://intjz.net/maqalat/ak-namaz.htm#_Toc280784367 «نگاهی به اشکال مختلف نماز در برخی ادیان الهی»]. | ||
* قطب راوندی، سعید بن هبه الله، شهاب الاخبار، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۸ش. | * قطب راوندی، سعید بن هبه الله، شهاب الاخبار، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۸ش. |
ویرایش