۱۷٬۲۷۸
ویرایش
سید احمد خمینی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
}} | }} | ||
حجت الاسلام و المسلمین '''سید احمد خمینی''' (زادۀ [[۲۴ اسفند]] ۱۳۲۴ ش/ درگذشته [[۲۵ اسفند]] ۱۳۷۳ ش) دومین فرزند پسر [[امام خمینی]]. | |||
او تحصیلات حوزوی خود را در سال ۱۳۴۴ش در [[قم]] شروع کرد. پس از تبعید پدر و برادرش به [[عراق]]، به عنوان سر حلقۀ ارتباطی میان [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]] ایرانیان و [[امام خمینی|رهبر نهضت]]، جایگاه ویژه‌ای در آن دورۀ سیاسی داشت. وی چه قبل از [[انقلاب اسلامی ایران]] و چه پس از پیروزی آن ، در مقام مشاور پدر ([[امام خمینی|امام خمینی ره]]) فعالیت می‌کرد. بعدها به عنوان رابط امام خمینی در جلسات شورای پنج نفرۀ مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران شرکت می‌کرد. پس از رحلت امام خمینی، سید احمد تولیت مرقد پدر را برعهده گرفت و از رهبری آیت الله [[سید علی خامنه‌ای]]، حمایت کرد. عضویت در شورای عالی امنیت، مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی انقلاب فرهنگی، از سمت‌های وی پس از رحلت امام خمینی بود. | |||
==تحصیلات== | |||
او در ۲۴ اسفند ۱۳۲۴ ش در قم متولد شد. دورۀ تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در قم به پایان رساند و در سال ۱۳۴۳ ش در رشتۀ طبیعیات دیپلم گرفت.<ref>نیکبخت، آشنای غریب: مروری بر زندگانی و مبارزات مرحوم حاج احمد آقا خمینی از ولادت تا شهادت برادر، ص۶؛ ثقفی، مصاحبه با همسر گرامی حضرت امام خمینی، صص۳۵-۳۶؛ یادگار امام، صص۱-۳.</ref> | |||
==رابط نهضت== | ==رابط نهضت== | ||
پس از دستگیری و تبعید امام خمینی در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ به ترکیه و سپس [[عراق]] ([[نجف]])، و پس از دستگیری و تبعید [[خمینی سید مصطفی|سید مصطفی خمینی]]، سید احمد در کانون شبکۀ ارتباطی نهضت امام خمینی در ایران قرار گرفت که برای انتقال اخبار و اطلاعات به رهبر نهضت در آن اوضاع سیاسی اهمیت بسزایی داشت. او در اواخر سال ۱۳۴۴ ش مخفیانه به نجف رفت و پس از سه ماه، بنا به توصیۀ امام خمینی به ایران | پس از دستگیری و تبعید امام خمینی در [[۱۳ آبان]] ۱۳۴۳ به ترکیه و سپس [[عراق]] ([[نجف]])، و پس از دستگیری و تبعید [[خمینی سید مصطفی|سید مصطفی خمینی]]، سید احمد در کانون شبکۀ ارتباطی نهضت امام خمینی در ایران قرار گرفت که برای انتقال اخبار و اطلاعات به رهبر نهضت در آن اوضاع سیاسی اهمیت بسزایی داشت. او در اواخر سال ۱۳۴۴ ش مخفیانه به نجف رفت و پس از سه ماه، بنا به توصیۀ امام خمینی به ایران بازگشت<ref>احمد خمینی، دلیل آفتاب، ص۲ف ثقفی، مصاحبه با همسر گرامی حضرت امام خمینی، ص۳۷</ref>، و از آن پس ارتباطات و فعالیت هایش تحت نظر مأموران امنیتی قرار گرفت.<ref> رک: انصاری، مهاجر قبیلۀ ایمان، صص۳۱-۳۴.</ref>پس از آن به توصیۀ امام خمینی در [[حوزه علمیه قم|حوزۀ علمیۀ قم]] به تحصیل علوم اسلامی مشغول شد.<ref>.محتشمی، مصاحبه با حجت الاسلام و المسلمین سید علی اکبر محتشمی، ص۴۲۱.</ref> | ||
[[پرونده:سید احمد در عراق.jpg|70px|بندانگشتی|راست|حضور در عراق]] | [[پرونده:سید احمد در عراق.jpg|70px|بندانگشتی|راست|حضور در عراق]] | ||
==حضور در نجف== | ==حضور در نجف== | ||
در اواخر ۱۳۴۵ ش، سید احمد برای دومین بار مخفیانه به نجف اشرف رفت و رسما وارد سلک روحانیت شد. همچنین در مدت توقف در نجف، در درس امام و برادرش سید مصطفی شرکت کرد. سید احمد، بنا به مسئولیتی که در به عنوان رابط نهضت در ایران داشت، در تیر ۱۳۴۶ ش به ایران بازگشت، اما مأموران ساواک او را شناسایی و دستگیر کردند و به اتهام اقدام بر ضد امنیت کشور بیش از یک ماه در زندان قزل قلعه محبوس گردید. او پس از آزادی، به فعالیت‌های سیاسی‌اش ادامه داد و بار دیگر، هنگامی که مأموران امنیتی در آبان ۱۳۴۶ ش به منزل امام خمینی در قم حمله کردند دستگیر و بازداشت شد.<ref>انصاری، مهاجر قبیلۀ ایمان، صص۳۵-۴۰، ۵۲-۵۳، ۷۷.</ref> | در اواخر ۱۳۴۵ ش، سید احمد برای دومین بار مخفیانه به نجف اشرف رفت و رسما وارد سلک روحانیت شد. همچنین در مدت توقف در نجف، در درس امام و برادرش [[سید مصطفی خمینی|سید مصطفی]] شرکت کرد. سید احمد، بنا به مسئولیتی که در به عنوان رابط نهضت در ایران داشت، در تیر ۱۳۴۶ ش به ایران بازگشت، اما مأموران ساواک او را شناسایی و دستگیر کردند و به اتهام اقدام بر ضد امنیت کشور بیش از یک ماه در زندان قزل قلعه محبوس گردید. او پس از آزادی، به فعالیت‌های سیاسی‌اش ادامه داد و بار دیگر، هنگامی که مأموران امنیتی در آبان ۱۳۴۶ ش به منزل امام خمینی در قم حمله کردند دستگیر و بازداشت شد.<ref>انصاری، مهاجر قبیلۀ ایمان، صص۳۵-۴۰، ۵۲-۵۳، ۷۷.</ref> | ||
[[پرونده:در زندان رژیم شاه.jpg|بندانگشتی|چپ|در زندان شاه]] | [[پرونده:در زندان رژیم شاه.jpg|بندانگشتی|چپ|در زندان شاه]] | ||
==فعالیت‌های جدی برای نهضت== | ==فعالیت‌های جدی برای نهضت== | ||
در این سال‌ها، فعالیت سیاسی سید احمد به مراتب بیشتر از قبل شده بود. او به همراه عمویش، آیت الله [[مرتضی پسندیده]]، در ایام عزاداری، مجالس روضه خوانی را در بیت امام خمینی برپا می‌کرد و در این مجالس تلاش می‌نمود یاد ایشان را زنده نگهدارد. همچنین با طرفداران امام خمینی که جلساتی ترتیب می‌دادند، در ارتباط بود، از جمله با سید محمد رضا سعیدی (تاریخ و محل شهادت: ۱۳۴۸ ش در زندان قزل قلعۀ تهران)، محمد رضا مهدوی کنی و فضل الله محلاتی.<ref>رک: یاران امام، به روایت اسناد ساواک، ج۱، صص۳۵۱، ۳۵۴. </ref> | در این سال‌ها، فعالیت سیاسی سید احمد به مراتب بیشتر از قبل شده بود. او به همراه عمویش، آیت الله [[مرتضی پسندیده]]، در ایام عزاداری، مجالس روضه خوانی را در بیت امام خمینی برپا می‌کرد و در این مجالس تلاش می‌نمود یاد ایشان را زنده نگهدارد. همچنین با طرفداران امام خمینی که جلساتی ترتیب می‌دادند، در ارتباط بود، از جمله با [[سید محمد رضا سعیدی]] (تاریخ و محل [[شهادت]]: ۱۳۴۸ ش در زندان قزل قلعۀ تهران)، [[محمد رضا مهدوی کنی]] و [[فضل الله محلاتی]].<ref>رک: یاران امام، به روایت اسناد ساواک، ج۱، صص۳۵۱، ۳۵۴. </ref> | ||
سید احمد در این دوره، به دستور امام خمینی با خانوادۀ زندانیان سیاسی و تبعیدی‌های نهضت اسلامی، دیدار می‌کرد و کمک‌های مالی در اختیار ایشان قرار می‌داد.<ref>بروجردی، ص۸۸؛ خلخالی، ص۲۵۶.</ref> تکثیر و پخش اعلامیه‌های امام خمینی<ref> (رک: احمد خمینی، مجموعه آثار یادگار امام حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی، ج۱، صص۱۲۰-۱۲۱؛ خامنه‌ای، ص۱۶.</ref> و رسیدگی به امور [[حوزه علمیه قم|حوزۀ علمیۀ قم]] به کمک برخی از نزدیکان امام خمینی<ref> (مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، پرونده امام خمینی، ش ۸۸۰، ص۵۳، ش ۸۴۶، صص۷۰-۷۱.</ref> از دیگر وظایف وی در این سال‌ها بود. او در سال ۱۳۴۹ ش ازدواج کرد.<ref>مصطفوی، صص۱۰۱-۱۰۲.</ref> | سید احمد در این دوره، به دستور امام خمینی با خانوادۀ زندانیان سیاسی و تبعیدی‌های نهضت اسلامی، دیدار می‌کرد و کمک‌های مالی در اختیار ایشان قرار می‌داد.<ref>بروجردی، ص۸۸؛ خلخالی، ص۲۵۶.</ref> تکثیر و پخش اعلامیه‌های امام خمینی<ref> (رک: احمد خمینی، مجموعه آثار یادگار امام حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی، ج۱، صص۱۲۰-۱۲۱؛ خامنه‌ای، ص۱۶.</ref> و رسیدگی به امور [[حوزه علمیه قم|حوزۀ علمیۀ قم]] به کمک برخی از نزدیکان امام خمینی<ref> (مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، پرونده امام خمینی، ش ۸۸۰، ص۵۳، ش ۸۴۶، صص۷۰-۷۱.</ref> از دیگر وظایف وی در این سال‌ها بود. او در سال ۱۳۴۹ ش ازدواج کرد.<ref>مصطفوی، صص۱۰۱-۱۰۲.</ref> | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۳: | ||
[[پرونده:در شورای عالی.png|159px|راست]] | [[پرونده:در شورای عالی.png|159px|راست]] | ||
سید احمد، پس از واقعه هفتم تیر ۱۳۶۰ (انفجار دفتر مرکزی [[حزب جمهوری اسلامی]])، به عنوان نمایندۀ امام خمینی در شورای مرکزی حزب شرکت می‌کرد. وی همچنین نمایندۀ امام خمینی در مجمع تشخیص مصلحت نظام بود و در جلسات بازسازی مناطق جنگ زده که متشکل از رؤسای سه قوه بود، شرکت داشت. او همچنین سرپرست دفتر امام خمینی بود.<ref>رک: امام خمینی، صحیفۀ نور، ج۲۰، صص۳۶- ۳۹؛ روحانی، «خاطرات حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی» در گنجینۀ دل، ص۳۲۴؛ انصاری، مهاجر قبیلۀ ایمان: نگاهی به زندگی نامۀ یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی، صص۲۰۲- ۲۰۳.</ref> با تأسیس مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی در ۱۷ شهریور ۱۳۶۷ ش، به فرمان امام خمینی، مسئولیت اداره و سیاست گذاری این مؤسسه به سید احمد واگذار گردید.<ref>انصاری، مهاجر قبیلۀ ایمان: نگاهی به زندگی نامۀ یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی، صص۲۶۴- ۲۶۸.</ref> | سید احمد، پس از واقعه هفتم تیر ۱۳۶۰ (انفجار دفتر مرکزی [[حزب جمهوری اسلامی]])، به عنوان نمایندۀ امام خمینی در شورای مرکزی حزب شرکت می‌کرد. وی همچنین نمایندۀ امام خمینی در مجمع تشخیص مصلحت نظام بود و در جلسات بازسازی مناطق جنگ زده که متشکل از رؤسای سه قوه بود، شرکت داشت. او همچنین سرپرست دفتر امام خمینی بود.<ref>رک: امام خمینی، صحیفۀ نور، ج۲۰، صص۳۶- ۳۹؛ روحانی، «خاطرات حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی» در گنجینۀ دل، ص۳۲۴؛ انصاری، مهاجر قبیلۀ ایمان: نگاهی به زندگی نامۀ یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی، صص۲۰۲- ۲۰۳.</ref> با تأسیس مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی در ۱۷ شهریور ۱۳۶۷ ش، به فرمان امام خمینی، مسئولیت اداره و سیاست گذاری این مؤسسه به سید احمد واگذار گردید.<ref>انصاری، مهاجر قبیلۀ ایمان: نگاهی به زندگی نامۀ یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی، صص۲۶۴- ۲۶۸.</ref> | ||
==تولیت مرقد پدر== | ==تولیت مرقد پدر== | ||
بعد از رحلت امام خمینی در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ ش، مجموعۀ بزرگ حرم مطهر به اهتمام سید احمد شکل گرفت.<ref>انصاری، مهاجر قبیلۀ ایمان: نگاهی به زندگی نامۀ یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی، صص۲۷۶- ۲۷۷.</ref> در این هنگام، سید احمد خمینی با اعلام حمایت از رهبری آیت الله [[سید علی خامنه ای]]، از وارد شدن به رقابت‌های سیاسی و جناحی خودداری و در حد توان برای ایجاد هماهنگی بین جناح‌ها تلاش کرد.<ref>احمد خمینی، مجموعه آثار یادگار امام حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی، ج۲، صص۲۳۲- ۲۳۴.</ref> او که از پذیرفتن سمت‌های رسمی اجرایی امتناع می‌ورزید، به توصیۀ آیت الله سید علی خامنه‌ای، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی امنیت ملی و شورای عالی انقلاب فرهنگی را پذیرفت.<ref>انصاری، مهاجر قبیلۀ ایمان: نگاهی به زندگی نامۀ یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی، ص۲۳۴.</ref> | بعد از رحلت امام خمینی در [[۱۴ خرداد]] ۱۳۶۸ ش، مجموعۀ بزرگ حرم مطهر به اهتمام سید احمد شکل گرفت.<ref>انصاری، مهاجر قبیلۀ ایمان: نگاهی به زندگی نامۀ یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی، صص۲۷۶- ۲۷۷.</ref> در این هنگام، سید احمد خمینی با اعلام حمایت از رهبری آیت الله [[سید علی خامنه ای]]، از وارد شدن به رقابت‌های سیاسی و جناحی خودداری و در حد توان برای ایجاد هماهنگی بین جناح‌ها تلاش کرد.<ref>احمد خمینی، مجموعه آثار یادگار امام حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی، ج۲، صص۲۳۲- ۲۳۴.</ref> او که از پذیرفتن سمت‌های رسمی اجرایی امتناع می‌ورزید، به توصیۀ آیت الله سید علی خامنه‌ای، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی امنیت ملی و شورای عالی انقلاب فرهنگی را پذیرفت.<ref>انصاری، مهاجر قبیلۀ ایمان: نگاهی به زندگی نامۀ یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی، ص۲۳۴.</ref> | ||
[[پرونده:قبر سید احمد خمینی.jpg|بندانگشتی|[[سید علی خامنه‌ای|رهبر انقلاب اسلامی ایران]] و حجت الاسلام سید حسن خمینی فرزند سید احمد خمینی، در مرقد [[امام خمینی]] (ره) و مزار سید احمد]] | [[پرونده:قبر سید احمد خمینی.jpg|بندانگشتی|[[سید علی خامنه‌ای|رهبر انقلاب اسلامی ایران]] و حجت الاسلام سید حسن خمینی فرزند سید احمد خمینی، در مرقد [[امام خمینی]] (ره) و مزار سید احمد]] | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
سید احمد خمینی در ۲۱ اسفند ۱۳۷۳ ش، به دلیل عارضۀ قلبی و تنفسی، در بیمارستان بقیة الله تهران بستری گردید و در شامگاه ۲۵ اسفند همان سال درگذشت. او سه فرزند پسر به نام‌های حسن، یاسر و علی داشت. | سید احمد خمینی در [[۲۱ اسفند]] ۱۳۷۳ ش، به دلیل عارضۀ قلبی و تنفسی، در بیمارستان بقیة الله تهران بستری گردید و در شامگاه [[۲۵ اسفند]] همان سال درگذشت. او سه فرزند پسر به نام‌های حسن، یاسر و علی داشت. | ||
==شجره نامه== | ==شجره نامه== | ||
{{تبارنامه سید روح‌الله خمینی}} | {{تبارنامه سید روح‌الله خمینی}} | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{ | <div class="reflist4" style="height: 220px; overflow: auto; padding: 3px" > | ||
{{پانویس|2}} | |||
</div> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
<div class="reflist4" style="height: 220px; overflow: auto; padding: 3px" > | |||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
* علاوه بر اسناد مذکور در متن، موجود در آشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | * علاوه بر اسناد مذکور در متن، موجود در آشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
| خط ۱۴۹: | خط ۱۴۶: | ||
* یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۱: شهید آیت الله سید محمد رضا سعیدی، تهارن، وزرات اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۷۶ ش، ج۲: شهید آیت الله حاج شیخ محمد صدوقی، تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۷۷ ش، ج۱۱: شهید سرفراز دکتر مصطفی چمران، تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۷۸ ش. | * یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۱: شهید آیت الله سید محمد رضا سعیدی، تهارن، وزرات اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۷۶ ش، ج۲: شهید آیت الله حاج شیخ محمد صدوقی، تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۷۷ ش، ج۱۱: شهید سرفراز دکتر مصطفی چمران، تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۷۸ ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
</div> | |||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* [http://jamaran.ir/firstpage.aspx پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران] | * [http://jamaran.ir/firstpage.aspx پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران] | ||