پرش به محتوا

سید علی حسینی سیستانی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
| عنوان             = سید علی سیستانی
| عنوان = سید علی سیستانی
| تصویر             = سید_علی_سیستانی.jpg
| تصویر = سید_علی_سیستانی.jpg
| اندازه تصویر     =300px
| اندازه تصویر =300px
|سرشناسی=مرجع تقلید
|سرشناسی=مرجع تقلید
| نام کامل         = سید علی حسینی سیستانی
| نام کامل = سید علی حسینی سیستانی
| لقب               =
| لقب =
| نسب               =
| نسب =
| خویشاوندان سرشناس =
| خویشاوندان سرشناس =
| تاریخ تولد       = [[۱۳ مرداد]] [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹ش]] ([[۹ ربیع‌الاول]] ۱۳۴۹ق)
| تاریخ تولد = [[۱۳ مرداد]] [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹ش]] ([[۹ ربیع‌الاول]] ۱۳۴۹ق)
| شهر تولد         = [[مشهد]]
| شهر تولد = [[مشهد]]
| کشور تولد         = [[ایران]]
| کشور تولد = [[ایران]]
| محل زندگی         = [[نجف]]
| محل زندگی = [[نجف]]
| تاریخ وفات       =
| تاریخ وفات =
| شهر وفات         =
| شهر وفات =
| محل دفن           =
| محل دفن =
| استادان           =[[آیت‌الله حجت]] • [[آیت‌الله بروجردی]] • [[آیت‌الله خویی]] • [[شیخ حسین حلی]]
| استادان =[[آیت‌الله حجت]] • [[آیت‌الله بروجردی]] • [[آیت‌الله خویی]] • [[شیخ حسین حلی]]
| شاگردان           =
| شاگردان =
| محل تحصیل         =
| محل تحصیل =
| اجازه روایت از   =
| اجازه روایت از =
| اجازه اجتهاد از   = آیت‌الله خویی• شیخ حسین حلی
| اجازه اجتهاد از = آیت‌الله خویی• شیخ حسین حلی
| اجازه روایت به   =
| اجازه روایت به=
| اجازه اجتهاد به   =
| اجازه اجتهاد به=
| تالیفات           =
| تالیفات =
| سایر             =
| سایر =
| سیاسی             =
| سیاسی =
| اجتماعی           = [[مرجع تقلید]] [[شیعیان]]
| اجتماعی = [[مرجع تقلید]] [[شیعیان]]
| امضا             =
| امضا =
| وبگاه رسمی       = http://sistani.org
| وبگاه رسمی = http://sistani.org
}}
}}
'''سیّد علی سیستانی''' (زاده [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹ش]]/[[سال ۱۳۴۹ هجری قمری|۱۳۴۹ق]]) از [[مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعیان]] و استاد درس [[خارج فقه]] و [[اصول]] در [[نجف]] است. تحصیلات حوزوی را در [[مشهد]]، [[قم]] و نجف آموخت و در درس [[سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای]] ، [[آیت‌الله بروجردی]] و [[آیت‌الله خویی]] حاضر شد. او پس از درگذشت آیت‌الله خویی در سال ۱۴۱۳ قمری به [[مرجعیت]] رسید و در جریان تغییر نظام و تصویب قانون اساسی جدید [[عراق]] پس از [[صدام حسین]]، نقش جدی ایفا کرد.  
'''سیّد علی سیستانی''' (زاده [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹ش]]/[[سال ۱۳۴۹ هجری قمری|۱۳۴۹ق]]) از [[مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعیان]] و استاد درس [[خارج فقه]] و [[اصول]] در [[نجف]] است. تحصیلات حوزوی را در [[مشهد]]، [[قم]] و نجف آموخت و در درس [[سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای]]، [[آیت‌الله بروجردی]] و [[آیت‌الله خویی]] حاضر شد. او پس از درگذشت آیت‌الله خویی در سال ۱۴۱۳ قمری به [[مرجعیت]] رسید و در جریان تغییر نظام و تصویب قانون اساسی جدید [[عراق]] پس از [[صدام حسین]]، نقش جدی ایفا کرد.


سیستانی در جریان حمله گروه [[داعش]] به عراق و پیشروی آنان به سمت مرکز و جنوب عراق، دفاع از کشور را [[واجب کفایی]] خواند. برخی از آثار فقهی وی مانند «قاعدة لا ضرر و لا ضرار»، در قالب تقریر منتشر شده است. بسیاری از مراکز علمی و آموزشی، کتابخانه‌ها و مراکز خدمات اجتماعی در نقاط مختلف جهان از جمله [[ایران]]، [[ترکیه]]، عراق، [[بریتانیا]] و [[لبنان]]، با مدیریت دفتر آیت‌الله سیستانی راه‌اندازی شده است.
سیستانی در جریان حمله گروه [[داعش]] به عراق و پیشروی آنان به سمت مرکز و جنوب عراق، دفاع از کشور را [[واجب کفایی]] خواند. برخی از آثار فقهی وی مانند «قاعدة لا ضرر و لا ضرار»، در قالب تقریر منتشر شده است. بسیاری از مراکز علمی و آموزشی، کتابخانه‌ها و مراکز خدمات اجتماعی در نقاط مختلف جهان از جمله [[ایران]]، [[ترکیه]]، عراق، [[بریتانیا]] و [[لبنان]]، با مدیریت دفتر آیت‌الله سیستانی راه‌اندازی شده است.


==زندگی ==
== زندگی ==
سید علی حسینی سیستانی، [[۱۳ مرداد]] [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹ش]] ([[۹ ربیع‌الاول]] [[سال ۱۳۴۹ هجری قمری|۱۳۴۹ق]]) در [[مشهد]] زاده شد. پدرش سید محمدباقر، از عالمان [[شیعه]] و مادرش فرزند سید رضا مهربانی سرابی بود. جدّ او سید علی سیستانی، از شاگردان [[میرزای شیرازی]] در [[نجف]] بود که در سال ۱۳۱۸ قمری به مشهد بازگشت.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
سید علی حسینی سیستانی، [[۱۳ مرداد]] [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹ش]] ([[۹ ربیع‌الاول]] [[سال ۱۳۴۹ هجری قمری|۱۳۴۹ق]]) در [[مشهد]] زاده شد. پدرش سید محمدباقر، از عالمان [[شیعه]] و مادرش فرزند سید رضا مهربانی سرابی بود. جدّ او سید علی سیستانی، از شاگردان [[میرزای شیرازی]] در [[نجف]] بود که در سال ۱۳۱۸ قمری به مشهد بازگشت.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>


==تحصیل؛ از مشهد تا قم و نجف==
== تحصیل؛ از مشهد تا قم و نجف ==
سیستانی، تحصیلات ابتدایی و مقدماتی را در [[مشهد]] گذراند و از آغاز سال ۱۳۶۰ قمری، آموختن مقدمات علوم حوزوی را آغاز کرد. ادبیات عرب را از ادیب نیشابوری، [[شرح لمعه]] و قوانین را از سید احمد مدرس یزدی، کتاب‌های سطوح عالی [[فقه]] و [[اصول فقه]] را از میرزا هاشم قزوینی، دروس [[فلسفه]] را از [[سیف الله ایسی میانجی]]، [[شیخ مجتبی قزوینی]] و [[میرزا مهدی اصفهانی]] آموخت. سید علی سیستانی، همچنین در [[درس خارج]] [[میرزا مهدی آشتیانی]] و [[میرزا هاشم قزوینی]] نیز حضور می‌یافت.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
سیستانی، تحصیلات ابتدایی و مقدماتی را در [[مشهد]] گذراند و از آغاز سال ۱۳۶۰ قمری، آموختن مقدمات علوم حوزوی را آغاز کرد. ادبیات عرب را از ادیب نیشابوری، [[شرح لمعه]] و قوانین را از سید احمد مدرس یزدی، کتاب‌های سطوح عالی [[فقه]] و [[اصول فقه]] را از میرزا هاشم قزوینی، دروس [[فلسفه]] را از [[سیف الله ایسی میانجی]]، [[شیخ مجتبی قزوینی]] و [[میرزا مهدی اصفهانی]] آموخت. سید علی سیستانی، همچنین در [[درس خارج]] [[میرزا مهدی آشتیانی]] و [[میرزا هاشم قزوینی]] نیز حضور می‌یافت.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>


===هجرت سه ساله به قم===
=== هجرت سه ساله به قم ===
سید علی سیستانی، در سال ۱۳۶۸ قمری وارد [[قم]] شد و در درس [[خارج فقه]] و [[اصول]] [[آیت‌الله بروجردی]] حاضر شد. او همچنین در درس [[سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای]] هم شرکت می‌کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>  
سید علی سیستانی، در سال ۱۳۶۸ قمری وارد [[قم]] شد و در درس [[خارج فقه]] و [[اصول]] [[آیت‌الله بروجردی]] حاضر شد. او همچنین در درس [[سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای]] هم شرکت می‌کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>


او در این دوران با سید علی بهبهانی از پیروان مکتب فقهی محقق تهرانی، نامه‌نگاری‌هایی درباره [[قبله‌]]شناسی داشت و سرانجام سید علی بهبهانی در نامه‌ای که [[۷ رجب]] ۱۳۷۰ق به سید علی سیستانی (که در آن زمان ۲۱ ساله بود) نوشت، او را «عمدة العلماء و نخبة الفقهاء المدققین» خواند و ادامه بحث را به دیدار حضوری موکول کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
او در این دوران با سید علی بهبهانی از پیروان مکتب فقهی محقق تهرانی، نامه‌نگاری‌هایی درباره [[قبله]]شناسی داشت و سرانجام سید علی بهبهانی در نامه‌ای که [[۷ رجب]] ۱۳۷۰ق به سید علی سیستانی (که در آن زمان ۲۱ ساله بود) نوشت، او را «عمدة العلماء و نخبة الفقهاء المدققین» خواند و ادامه بحث را به دیدار حضوری موکول کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>


===هجرت به نجف===
=== هجرت به نجف ===
سید علی سیستانی در سال ۱۳۷۱ قمری به [[نجف]] رفت و در مدرسه بخارایی ساکن شد و در [[درس خارج]] [[آیت‌الله خویی]] و [[شیخ حسین حلی]] حضور یافت و علاوه بر حضور طولانی در درس این دو، از مباحث [[سید محسن حکیم]] و [[سید محمود حسینی شاهرودی]] نیز استفاده می‌کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
سید علی سیستانی در سال ۱۳۷۱ قمری به [[نجف]] رفت و در مدرسه بخارایی ساکن شد و در [[درس خارج]] [[آیت‌الله خویی]] و [[شیخ حسین حلی]] حضور یافت و علاوه بر حضور طولانی در درس این دو، از مباحث [[سید محسن حکیم]] و [[سید محمود حسینی شاهرودی]] نیز استفاده می‌کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>


==اجتهاد و مرجعیت==
== اجتهاد و مرجعیت ==
[[پرونده:Shahrodi- khoei-sistani.jpg|بندانگشتی|[[آیت‌الله سیستانی]] در کنار [[آیت‌الله خوئی]] و [[آیت‌الله سید محمد شاهرودی]] ]]
[[پرونده:Shahrodi- khoei-sistani.jpg|بندانگشتی|[[آیت‌الله سیستانی]] در کنار [[آیت‌الله خوئی]] و [[آیت‌الله سید محمد شاهرودی]]]]
سید علی سیستانی در سال ۱۳۸۰ قمری، در ۳۱ سالگی، از دو استاد خود [[آیت‌الله خویی]] و [[شیخ حسین حلی]]، [[گواهی اجتهاد]] مطلق دریافت کرد. او تنها کسی بود که از شیخ حسین حلی، [[اجازه اجتهاد]] مطلق دریافت کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> [[آقابزرگ تهرانی]] هم در نوشته‌ای در تاریخ ۱۳۸۰ قمری، توانمندی سید علی سیستانی در [[علم رجال]] و حدیث را گواهی کرده است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
سید علی سیستانی در سال ۱۳۸۰ قمری، در ۳۱ سالگی، از دو استاد خود [[آیت‌الله خویی]] و [[شیخ حسین حلی]]، [[گواهی اجتهاد]] مطلق دریافت کرد. او تنها کسی بود که از شیخ حسین حلی، [[اجازه اجتهاد]] مطلق دریافت کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> [[آقابزرگ تهرانی]] هم در نوشته‌ای در تاریخ ۱۳۸۰ قمری، توانمندی سید علی سیستانی در [[علم رجال]] و حدیث را گواهی کرده است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>


خط ۵۵: خط ۵۵:
سید علی سیستانی، پس از درگذشت [[آیت‌الله خویی]] در [[۸ صفر]] ۱۴۱۳ قمری، به [[مرجعیت]] رسید. درگذشت [[سید عبدالاعلی سبزواری]] و [[سید محمدرضا گلپایگانی]] در سال ۱۴۱۴ قمری، و درگذشت [[محمدعلی اراکی]] و [[سید محمد روحانی]]، بر مقلدان او افزود.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
سید علی سیستانی، پس از درگذشت [[آیت‌الله خویی]] در [[۸ صفر]] ۱۴۱۳ قمری، به [[مرجعیت]] رسید. درگذشت [[سید عبدالاعلی سبزواری]] و [[سید محمدرضا گلپایگانی]] در سال ۱۴۱۴ قمری، و درگذشت [[محمدعلی اراکی]] و [[سید محمد روحانی]]، بر مقلدان او افزود.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>


==آثار==
== فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی ==
[[پرونده:Namaze Sistani bar Khoei.jpg|بندانگشتی|300px|[[نماز میت|نماز]] آیت‌الله سیستانی بر جنازه [[آیت‌الله خویی]]]]
'''اقامه نماز بر پیکر آیت‌الله خویی'''{{سخ}}پس از درگذشت [[آیت‌الله خویی]]، سید علی سیستانی که از مهمترین شاگردان وی بود، [[نماز میت]] را اقامه کرد. بر اساس سنت‌های حوزوی، کسی که بر پیکر مرجع درگذشته نماز می‌گزارد، جانشین اوست.<ref>[http://www.dinonline.com/doc/news/fa/3816/ «فقیهی برای همه اعصار»]، سایت دین‌آنلاین.</ref> گرچه به دلیل شرایط پیچیده و سخت [[شیعیان]] و [[حوزه علمیه نجف]] در دوران [[صدام]] و همچنین زنده بودن [[سید عبدالاعلی سبزواری]] تا [[۲۵ مرداد]] ۱۳۷۲ش، مرجعیت آیت‌الله سیستانی در خاموشی آغاز شد.<ref>[http://www.dinonline.com/doc/interview/fa/4564/ «شیعه با وجود آیت‌الله سیستانی احساس عزت می‌کند»]، سایت دین‌آنلاین.</ref> با این حال جعفر نطنزی، یکی از شاگردان [[آیت الله خویی]]، معتقد است که نماز آیت‌الله سیستانی بر پیکر استاد خود، نمی‌تواند حاوی معنای مذکور باشد؛ چرا که به گفته او «در نجف کسی نمانده بود.» نطنزی همچنین درباره [[تشییع]] آیت الله خویی و [[نماز میت|نماز]] آیت‌الله سیستانی بر پیکر او گفته است که «تشییعی نبود که سر و صدا باشد. جنازه آقای خویی را آوردند و ایشان نماز خواند و رفت. بعد هم حرکتی که دلالت بر [[مرجعیت]] ایشان بکند نداشت. چون مرد عاقلی است و بعد از ایشان هم آقا [[سید عبدالاعلی سبزواری|سید عبدالاعلی]] مرجع بود.»<ref>[http://www.dinonline.com/doc/interview/fa/4564/ «شیعه با وجود آیت‌الله سیستانی احساس عزت می‌کند»]، سایت دین‌آنلاین.</ref>
 
'''مشارکت در تغییر نظام و قوانین عراق'''{{سخ}}آیت‌الله سیستانی، پس از حمله نیروهای آمریکایی به [[عراق]] و برانداختن دولت [[صدام حسین]]، هیچ‌گاه خواهان مقاومت در برابر سقوط صدام نشد. گرچه همواره از پذیرفتن مقامات آمریکایی مانند جی گارنر و پل برمر پرهیز می‌کرد. او همچنین نقش کلیدی در تشویق مردم برای شرکت در انتخابات‌های مختلف برای تأسیس نظام جدید و تدوین قوانین جدید حاکم بر [[عراق]] داشت.<ref>[http://www.dinonline.com/doc/news/fa/3816 «فقیهی برای همه اعصار»]، سایت دین‌آنلاین.</ref>
 
'''حل نزاع مقتدا صدر و نیروهای آمریکایی و عراقی'''{{سخ}}توقیف روزنامه الحوزه که مواضع اسلامی و ضدامریکایی [[مقتدی صدر]] در آن منتشر می‌شد،<ref>[http://www.snn.ir/mobile/mobiledetail/News/468725/179 صالح، «ستارگان علمی و جهادی در عراق چه کسانی هستند؟»]، خبرگزاری دانشجو.</ref> در سال [[سال ۱۳۸۳ هجری شمسی|۱۳۸۳ش]]، منجر به آغاز درگیری نظامی شبه‌نظامیان [[جیش المهدی]] با نیروهای آمریکایی حاضر در عراق شد.<ref>[http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1928768/ «خداحافظی مقتدا صدر از سیاست؛ نگاهی به زندگی وی»]، سایت دیپلماسی ایرانی.</ref> این بحران منجر به ورود تانک‌های ارتش آمریکا به [[کربلا]]، و درگیری بین نیروهای آمریکایی و طرفداران مقتدی صدر در شهرهای [[کربلا]]، [[نجف]] و [[کوفه]] شد و ده‌ها تن در جریان این درگیری‌ها کشته شدند.<ref>[http://www.aviny.com/news/83/02/19/03.aspx «درگیری خونین در نجف، ورود تانک‌های ارتش آمریکا به کربلا»]، سایت شهید آوینی.</ref> درگیری‌های متعدد بین سپاه مهدی، نیروهای آمریکایی و همچنین نیروهای عراقی، در اردیبهشت تا مرداد ۱۳۸۳ ادامه یافت و منجر به محاصره شهر نجف، وارد شدن آسیب به [[حرم امام علی(ع)]]، کشته شدن ده‌ها تن از ساکنان شهرهای شیعه‌نشین [[عراق]]، و سنگر گرفتن نیروهای جیش المهدی در [[حرم امام علی (ع)]] شد.<ref>[http://www.military.ir/forums/topic/27417-شروع-و-پایان-جیش‌المهدی،-گروه-نظامی-جریان-صدر/ «شروع و پایان جیش المهدی، گروه نظامی جریان صدر...»]، انجمن بزرگ میلیتاری.</ref><ref>[http://www.snn.ir/mobile/mobiledetail/News/468725/179 «ستارگان علمی و جهادی در عراق چه کسانی هستند؟»]، خبرگزاری دانشجو.</ref> این بحران، سرانجام با ورود آیت‌الله سیستانی و طرح او برای حل مسالمت‌آمیز مسئله، [[۶ شهریور]] ۱۳۸۳ش پایان یافت. در این جریان، مسئولیت اداره [[حرم امام علی (ع)]] و [[مسجد کوفه]]، به مرجعیت واگذار شد.<ref>[http://shafaqna.com/persian/services/biography-elders/medical-travel/item/43020-سفر-درمانی-حضرت-آيت‌الله-سيستانی؛-بازگشت-به-عراق-و-حل-بحران-نجف-بخش-پایانی «سفر درمانی حضرت آیت‌الله سیستانی؛ بازگشت به عراق و حل بحران نجف]، خبرگزاری شفقنا.</ref>
 
'''[[فتوای جهاد علیه داعش]]'''{{سخ}}آیت‌الله سیستانی، پس از سقوط موصل در عراق و پیشروی گروه [[داعش]] به سوی مرکز و جنوب [[عراق]]، دفاع از کشور، ملت و مقدسات را واجب کفایی خواند و از شهروندانی که توانایی حمل سلاح و مبارزه با تروریست‌ها را دارند خواست به نیروهای امنیتی بپیوندند.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2780657/ «نقش فتوای جهادی آیت‌الله سیستانی در جلوگیری از تجریه عراق»]، خبرگزاری مهر.</ref> این خواسته آیت‌الله سیستانی که از سوی [[عبدالمهدی کربلایی]]، امام جمعه [[کربلا]] و نماینده سید علی سیستانی اعلام شد، گرچه یک فتوا نبود،<ref>[http://www.bbc.com/persian/blogs/2016/05/160526_l44_nazeran_sistani_iraq_falluja معموری، «نقش آیت‌الله سیستانی در افزایش مسئولیت اخلاقی در جنگ با داعش»]، سایت بی‌بی‌سی.</ref> اما بنابر تحلیل‌ها، کارکرد فتوا را داشت و موجب شد بسیاری به صفوف مبارزه با داعش بپیوندند.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2780657/ «نقش فتوای جهادی آیت‌الله سیستانی در جلوگیری از تجریه عراق».]، خبرگزاری مهر.</ref><ref>[http://www.rasanews.ir/textversion/detail/news/209461/23 «آیت‌الله سیستانی فتوای جهاد صادر کرد»]، خبرگزاری رسا.</ref>
[[پرونده:Sistani-pop1.jpg|بندانگشتی|دیدار پاپ فرانسیس با آیت‌الله سیستانی در [[نجف]] ([[۱۶ اسفند]] [[سال ۱۳۹۹ هجری شمسی|۱۳۹۹ش]])]]
'''ملاقات پاپ فرانسیس در منزل'''{{سخ}}
پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان در جریان سفر به [[عراق]]، [[شنبه]] [[۱۶ اسفند]] [[۱۳۹۹ش]] به منزل آیت‌الله سیستانی در نجف اشرف رفت و با وی ملاقات کرد.<ref>[https://www.irna.ir/news/84253548/پاپ-فرانسیس-با-آیت-الله-سیستانی-در-نجف-اشرف-ملاقات-کرد پاپ فرانسیس با آیت‌الله سیستانی در نجف اشرف ملاقات کرد]، خبرگزاری ایرنا.</ref> آیت‌الله سیستانی در این دیدار درباره رنج‌های بسیاری از انسان‌ها در سرزمین‌های گوناگون و ظلم، سرکوب، فقر، سرکوب دینی و فکری و محرومیت از آزادی‌های اصلی و نبود عدالت اجتماعی به‌خصوص در منطقه خاورمیانه که دچار جنگ و خشونت است، سخن گفت و به تحریم‌های اقتصادی و آوارگی‌های اجباری در این منطقه و فلسطین پرداخت.<ref>[https://www.irna.ir/news/84253753/بیانیه-دفتر-آیت-الله-العظمی-سیستانی-از-دیدار-پاپ بیانیه دفتر آیت‌الله العظمی سیستانی از دیدار پاپ]، خبرگزاری ایرنا.</ref>
 
== مؤسسات وابسته ==
مؤسسات و مراکز علمی و فرهنگی وابسته به آیت‌الله سیستانی، در نقاط مختلفی برپا شده است؛ از جمله [[قم]]، [[لندن]]، [[بیروت]]، [[استانبول]] و ایلام. برخی از این مراکز عبارتند از:
# '''مؤسسه امام علی (ع)''' در قم، در سال ۱۳۷۳ش<ref>[http://www.alimamali.com/html/far/about/index.html «معرفی مؤسسه»]، سایت مؤسسه امام علی (ع).</ref> و با هدف ترجمه و نشر کتاب‌های اسلامی و معارف ائمه تأسیس شد و کتاب‌هایی به۲۵ زبان زنده دنیا چاپ کرده است. این مؤسسه، نمایندگی‌هایی در [[لندن]] و [[بیروت]] دارد که به ترتیب در سال ۱۴۱۶ و ۱۴۱۷ قمری تأسیس شده‌اند.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/547/ «مؤسسه امام علی (ع) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
# '''مؤسسه فرهنگی آل البیت (ع)''' در استانبول، در سال ۱۳۸۰ش و با هدف احیای فرهنگ اهل بیت و آشنا کردن مردم با این مکتب و حفظ ارزش‌های اسلامی و مذهبی در [[ترکیه]] تأسیس شد. برگزاری کلاس‌های قرآنی و عقیدتی، برگزاری مراسم مذهبی، تأسیس اولین کتابخانه تخصصی اهل بیت (ع) در ترکیه، برگزاری سمینارهای دینی و مذهبی، ترجمه و نشر کتب و مجلات دینی، از اقدامات این مؤسسه است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/550/ «مؤسسه فرهنگی آل البیت (ع) - استانبول»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> نمایندگی این مؤسسه در کشور آلمان، از سال ۱۳۸۴ش آغاز به کار کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/551/ «مؤسسه فرهنگی آل البیت (ع) - برلین»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
# '''مرکز پژوهش‌های اعتقادی''' قم، با بخش‌هایی از جمله کتابخانه، هیئت ردّ شبهات، توجه به هدایت‌شدگان، اسناد و مدارک، همایش‌های اعتقادی و اینترنت، در حال فعالیت است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/559/ «مرکز پژوهش‌های اعتقادی - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
# '''مرکز تحقیقات اسلامی المصطفی''' در قم، با هدف ایجاد بانک اطلاعات اعتقادی از مصادر شیعه و سنی تأسیس شده و اقدام به جمع‌آوری و تحقیق در سه هزار جلد کتاب برای تألیف دائرة المعارف عقایدی کرده است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/560/ «مرکز تحقیقات اسلامی المصطفی (ص) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
# '''[[مرکز احیای میراث اسلامی]]''' در قم، با هدف جمع‌آوری مصادر و منابع خطی فعالیت می‌کند.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/561/ «مرکز احیای میراث اسلامی - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
# '''مرکز پژوهش‌های فلکی - نجومی''' در [[قم]]، در سال ۱۴۱۸ قمری تأسیس شده و آموزش‌هایی در زمینه نجوم، منظومه شمسی، علم فلک اسلامی و فیزیک نجومی ارائه می‌کند. تأسیس دانشکده فلکی نجومی و کتابخانه تخصصی نجومی، ترجمه مقالات نجومی، ساخت رصدخانه، چاپ آثار دانشمندان اسلامی درباره نجوم، و چاپ تقویم نجومی، از فعالیت‌های این مرکز است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/563/ «مرکز پژوهش‌های فلکی - نجومی - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
# '''مجتمع فرهنگی امام صادق (ع)''' در [[بیروت]]، در سال ۱۳۸۵ش راه‌اندازی شد. دفتر پاسخ به سوالات شرعی، کتابخانه، و سالن همایش، در این مجتمع فعال است. علاوه بر این، یکی از اهداف این مرکز، ارائه خدمات خیریه اجتماعی و فرهنگی است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/564/ «مجتمع فرهنگی امام صادق(ع) - بیروت»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
# '''مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل البیت''' قم، در بهار ۱۳۷۷ش تأسیس شد و راه‌اندازی پایگاه اطلاع‌رسانی با عنوان «الشیعه» در نشانی http://www.al-shia.org ، با هدف نشر ارزش‌های شیعه و معارف اهل بیت،<ref>[http://farsi.al-shia.org/دسته/گوناگون/معرفی/ «صفحه معرفی سایت»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> یکی از اقدامات آن بود.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/565/ «مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل البیت (ع) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> این پایگاه اینترنتی به۲۹ زبان فعال است.<ref>نگاه کنید به پایگاه اینترنتی الشیعه: al-shia.org</ref> مراکزی به همین نام در نجف،<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/566/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت (ع) - شبکه نجف اشرف»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> کربلا،<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/567/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت (ع)- شبکه کربلا»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> کاظمین<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/568/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت (ع) - شبکه کاظمین»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> [[اصفهان]]، تهران و ایلام<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/ «مراکز و موسسات»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> هم با هدف بهره‌برداری از خدمات اینترنتی در راستای تبلیغ اسلام و تشیع راه‌اندازی شده است.
# '''کتابخانه‌های تخصصی''' در قم، یکی دیگر از مراکز مورد حمایت آیت‌الله سیستانی است که در موضوعات مختلفی فعالیت می‌کنند:
:::::* [[کتابخانه تخصصی تفسیر و علوم قرآنی]] قم، در سال ۱۴۱۸ق با بیش از ۱۵ هزار جلد کتاب به زبان فارسی و عربی آغاز به کار کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/552/ «کتابخانه تخصصی تفسیر و علوم قرآنی - قم».]</ref>
:::::* [[کتابخانه تخصصی علوم حدیث]] قم، در سال ۱۴۱۸ق تأسیس شد و حاوی کتاب‌هایی در موضوعات [[حدیث]] شیعه، [[رجال]] و [[درایه]]، فرهنگ‌نامه‌ها و لغتنامه‌ها، مصادر حدیث به زبان‌های انگلیسی، فرانسه و آلمانی و همچنین مجله‌های حدیثی است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/553/ «کتابخانه تخصصی علوم حدیث - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
:::::* [[کتابخانه تخصصی فقه و اصول]] قم، در سال ۱۴۲۰ قمری ([[سال ۱۳۷۸ هجری شمسی|۱۳۷۸ش]]<ref>«[https://rasanews.ir/fa/news/465367 جامع‌ترین کتابخانه فقه و اصول تحت اشراف آیت الله سیستانی]»، خبرگزاری رسا.</ref>) با ۱۵ هزار جلد کتاب و ۱۵۸۰ مجله تخصصی راه‌اندازی شده و حاوی کتاب‌هایی در موضوعات فقه، اصول، رجال و حقوق است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/554/ «کتابخانه تخصصی فقه و اصول - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
:::::* [[کتابخانه تخصصی فلسفه و کلام]] قم، حاوی کتاب‌هایی در موضوعاتی از قبیل فلسفه، کلام، منطق، تاریخ، حکمت، عرفان و مذاهب فلسفی و ادیان مختلف است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/555/ «کتابخانه تخصصی فلسفه و کلام - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
:::::* کتابخانه تخصصی ادبیات قم، در سال ۱۴۱۸ قمری تأسیس شد و بیش از ۴۵ هزار جلد کتاب فارسی و عربی دارد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/556/ «کتابخانه تخصصی ادبیات - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
:::::* [[کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران]] در قم، با چهار هزار کتاب در [[سال ۱۳۷۴ش]] تأسیس شد و کتاب‌های آن در سال ۱۳۹۰ش، ۱۱۵ هزار جلد بوده است. تاکنون ۱۶ عنوان کتاب از سوی این کتابخانه منتشر شده است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/558/ «کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
 
دفتر آیت‌الله سیستانی، همچنین مراکزی را برای ارائه خدمات اجتماعی، در نقاط مختلف راه‌اندازی کرده است:
# '''مجتمع فرهنگی مسکونی مدینة العلم''' در [[نجف]]، با هدف اسکان طلاب حوزه علمیه راه‌اندازی شده و شامل واحدهای مسکونی، مهد کودک، مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان، مراکز بهداشتی و تجاری و همچنین خدمات فرهنگی مانند کتابخانه است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1420/ «مجتمع فرهنگی مسکونی مدینة العلم ـ نجف اشرف»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> مجتمع فرهنگی مسکونی آیت‌الله سیستانی در [[قم]] نیز با هدف اسکان طلاب [[حوزه علمیه قم]]، در سال ۱۴۱۶ قمری راه‌اندازی شد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1421/ «مجتمع فرهنگی مسکونی حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی (دام ظله) ـ قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> دفتر آیت‌الله سیستانی همچنین در ساخت مجتمع مسکونی مهدیه قم که یکی دیگر از محل‌های سکونت طلاب [[حوزه علمیه قم]] است، مشارکت داشته است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1422/ «مجتمع مسکونی مهدیه - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> مجتمع مسکونی ثامن الحجج (ع) در مشهد<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1423/ «مجتمع مسکونی ثامن الحجج (علیه السلام) ـ مشهد»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> و مجتمع مسکونی امام هادی (ع) در قم<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1424/ «مجتمع مسکونی امام هادی (ع) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> هم از همین نمونه‌اند.
# '''مدرسه‌های علمیه''' بلاغی<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/24539/ «مدرسه علامه بلاغی - نجف اشرف»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> و نجم الائمه<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1434/ «مدرسه دینی نجم الائمه - نجف اشرف»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> در نجف، مدرسه قرآنی کربلا<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1431/ «مدرسه قرآنی ـ کربلا»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> و همچنین مدرسه حضرت رقیه (س) در [[کربلا]] برای یتیمان،<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1432/ «مدرسه حضرت رقیه (علیها السلام) برای ایتام ـ کربلا»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> زیر نظر دفتر آیت‌الله سیستانی ساخته شده و اداره می‌شود.
# '''درمانگاه‌های خیریه''' امام صادق (ع) در قم،<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1426/ «درمانگاه خیریه امام صادق (علیه السلام) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> درمانگاه خیریه امام حسن مجتبی (ع) در ایلام،<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1427/ «درمانگاه خیریه امام حسن مجتبی (علیه السلام) ـ ایلام»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> درمانگاه تخصصی امام حسین (ع) در کربلا،<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1428/ «درمانگاه تخصصی امام حسین (علیه السلام) ـ کربلا»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> مرکز تخصصی و فوق تخصصی چشم‌پزشکی جواد الائمه (ع) در [[قم]]،<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1429/ «مرکز تخصصی و فوق تخصصی چشم پزشکی جواد الائمه (علیه السلام) ـ قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> و همچنین مؤسسه رفاه اجتماعی العین که با هدف حمایت از یتیمان و مراقبت از آنها تأسیس شده،<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1430/ «مؤسسه رفاه اجتماعی العین»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> بخشی دیگر از اقدامات اجتماعی دفتر آیت‌الله سیستانی است.
 
== آثار ==
{{اصلی|فهرست آثار سید علی سیستانی}}
{{اصلی|فهرست آثار سید علی سیستانی}}
[[سید علی حسینی سیستانی|آیت‌الله سیستانی]]، در زمینه‌های [[فقه]]، [[اصول فقه]]، [[حدیث‌شناسی|حدیث]] و [[علم رجال|رجال]] دارای تألیفات و تقریراتی است. مجموعه تقریرات او در در وبگاه «تقریرات» جمع‌آوری و قابل دریافت است.<ref>[http://ijtihadnet.ir/انتشار-تقریرات-جدید-از-دروس-خارج-آیت‌/ انتشار تقریرات جدید از دروس خارج آیت‌الله سیستانی]، وبگاه شبکه اجتهاد</ref>
[[سید علی حسینی سیستانی|آیت‌الله سیستانی]]، در زمینه‌های [[فقه]]، [[اصول فقه]]، [[حدیث‌شناسی|حدیث]] و [[علم رجال|رجال]] دارای تألیفات و تقریراتی است. مجموعه تقریرات او در در وبگاه «تقریرات» جمع‌آوری و قابل دریافت است.<ref>[http://ijtihadnet.ir/انتشار-تقریرات-جدید-از-دروس-خارج-آیت‌/ انتشار تقریرات جدید از دروس خارج آیت‌الله سیستانی]، وبگاه شبکه اجتهاد</ref>
خط ۶۷: خط ۱۰۳:
# [[سید محمدعلی ربانی]]
# [[سید محمدعلی ربانی]]
# [[سید هاشم هاشمی]]
# [[سید هاشم هاشمی]]
# [[ سید منیر سید عدنان القطیفی]]
# [[سید منیر سید عدنان القطیفی]]
# [[مهدی مروارید]]
# [[مهدی مروارید]]
{{پایان}}
{{پایان}}


==مؤسسات وابسته==
== پانویس ==
مؤسسات و مراکز علمی و فرهنگی وابسته به آیت‌الله سیستانی، در نقاط مختلفی برپا شده است؛ از جمله [[قم]]، [[لندن]]، [[بیروت]]، [[استانبول]] و ایلام. برخی از این مراکز عبارتند از:
{{پانویس}}
#'''موسسه امام علی(ع)''' در قم، در سال ۱۳۷۳ش<ref>[http://www.alimamali.com/html/far/about/index.html «معرفی موسسه»]، سایت مؤسسه امام علی(ع).</ref> و با هدف ترجمه و نشر کتاب‌های اسلامی و معارف ائمه تاسیس شد و کتاب‌هایی به ۲۵ زبان زنده دنیا چاپ کرده است. این موسسه، نمایندگی‌هایی در [[لندن]] و [[بیروت]] دارد که به ترتیب در سال ۱۴۱۶ و ۱۴۱۷ قمری تاسیس شده‌اند.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/547/ «موسسه امام علی (ع) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
#'''موسسه فرهنگی آل البیت(ع)''' در استانبول، در سال ۱۳۸۰ش و با هدف احیای فرهنگ اهل بیت و آشنا کردن مردم با این مکتب و حفظ ارزش‌های اسلامی و مذهبی در [[ترکیه]] تاسیس شد. برگزاری کلاس‌های قرآنی و عقیدتی، برگزاری مراسم مذهبی، تاسیس اولین کتابخانه تخصصی اهل بیت (ع) در ترکیه، برگزاری سمینارهای دینی و مذهبی، ترجمه و نشر کتب و مجلات دینی، از اقدامات این موسسه است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/550/ «موسسه فرهنگی آل البیت (ع) - استانبول»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> نمایندگی این موسسه در کشور آلمان، از سال ۱۳۸۴ش آغاز به کار کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/551/ «موسسه فرهنگی آل البیت (ع) - برلین»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
#'''مرکز پژوهش‌های اعتقادی'''  قم، با بخش‌هایی از جمله کتابخانه، هیئت ردّ شبهات، توجه به هدایت‌شدگان، اسناد و مدارک، همایش‌های اعتقادی و اینترنت، در حال فعالیت است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/559/ «مرکز پژوهش‌های اعتقادی - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
#'''مرکز تحقیقات اسلامی المصطفی''' در قم، با هدف ایجاد بانک اطلاعات اعتقادی از مصادر شیعه و سنی تاسیس شده و اقدام به جمع‌آوری و تحقیق در سه هزار جلد کتاب برای تالیف دائرة المعارف عقایدی کرده است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/560/ «مرکز تحقیقات اسلامی المصطفی (ص) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
#'''[[مرکز احیای میراث اسلامی]]''' در قم، با هدف جمع‌آوری مصادر و منابع خطی فعالیت می‌کند.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/561/ «مرکز احیای میراث اسلامی - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
#'''مرکز پژوهش‌های فلکی - نجومی''' در [[قم]]، در سال ۱۴۱۸ قمری تاسیس شده و آموزش‌هایی در زمینه نجوم، منظومه شمسی، علم فلک اسلامی و فیزیک نجومی ارائه می‌کند. تاسیس دانشکده فلکی نجومی و کتابخانه تخصصی نجومی، ترجمه مقالات نجومی، ساخت رصدخانه، چاپ آثار دانشمندان اسلامی درباره نجوم، و چاپ تقویم نجومی، از فعالیت‌های این مرکز است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/563/ «مرکز پژوهش‌های فلکی - نجومی - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
#'''مجتمع فرهنگی امام صادق(ع)''' در [[بیروت]]، در سال ۱۳۸۵ش راه‌اندازی شد. دفتر پاسخ به سوالات شرعی، کتابخانه، و سالن همایش، در این مجتمع فعال است. علاوه بر این، یکی از اهداف این مرکز، ارائه خدمات خیریه اجتماعی و فرهنگی است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/564/ «مجتمع فرهنگی امام صادق(ع) - بیروت»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
#'''مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل البیت''' قم، در بهار ۱۳۷۷ش تاسیس شد و راه‌اندازی پایگاه اطلاع‌رسانی با عنوان «الشیعه» در نشانی http://www.al-shia.org ، با هدف نشر ارزش‌های شیعه و معارف اهل بیت<ref>[http://farsi.al-shia.org/دسته/گوناگون/معرفی/ «صفحه معرفی سایت»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، یکی از اقدامات آن بود.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/565/ «مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل البیت (ع) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> این پایگاه اینترنتی به ۲۹ زبان فعال است.<ref>نگاه کنید به پایگاه اینترنتی الشیعه: al-shia.org</ref> مراکزی به همین نام در نجف<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/566/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت (ع) - شبکه نجف اشرف»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، کربلا<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/567/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت (ع)- شبکه کربلا»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، کاظمین<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/568/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت (ع) - شبکه کاظمین»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> [[اصفهان]]، تهران و ایلام<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/ «مراکز و موسسات»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> هم با هدف بهره‌برداری از خدمات اینترنتی در راستای تبلیغ اسلام و تشیع راه‌اندازی شده است.
#'''کتابخانه‌های تخصصی''' در قم، یکی دیگر از مراکز مورد حمایت آیت‌الله سیستانی است که در موضوعات مختلفی فعالیت می‌کنند:
:::::* [[کتابخانه تخصصی تفسیر و علوم قرآنی]] قم، در سال ۱۴۱۸ق با بیش از ۱۵ هزار جلد کتاب به زبان فارسی و عربی آغاز به کار کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/552/ «کتابخانه تخصصی تفسیر و علوم قرآنی - قم».]</ref>
:::::* [[کتابخانه تخصصی علوم حدیث]] قم، در سال ۱۴۱۸ق تاسیس شد و حاوی کتاب‌هایی در موضوعات [[حدیث]] شیعه، [[رجال]] و [[درایه]]، فرهنگ‌نامه‌ها و لغتنامه‌ها، مصادر حدیث به زبان‌های انگلیسی، فرانسه و آلمانی و همچنین مجله‌های حدیثی است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/553/ «کتابخانه تخصصی علوم حدیث - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
:::::* [[کتابخانه تخصصی فقه و اصول]] قم، در سال ۱۴۲۰ قمری ([[سال ۱۳۷۸ هجری شمسی|۱۳۷۸ش]]<ref>«[https://rasanews.ir/fa/news/465367 جامع‌ترین کتابخانه فقه و اصول تحت اشراف آیت الله سیستانی]»، خبرگزاری رسا.</ref>) با ۱۵ هزار جلد کتاب و ‍‍۱۵۸۰ مجله تخصصی راه‌اندازی شده و حاوی کتاب‌هایی در موضوعات فقه، اصول، رجال و حقوق است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/554/ «کتابخانه تخصصی فقه و اصول - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
:::::* [[کتابخانه تخصصی فلسفه و کلام]] قم، حاوی کتاب‌هایی در موضوعاتی از قبیل فلسفه، کلام، منطق، تاریخ، حکمت، عرفان و مذاهب فلسفی و ادیان مختلف است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/555/ «کتابخانه تخصصی فلسفه و کلام - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
:::::* کتابخانه تخصصی ادبیات قم، در سال ۱۴۱۸ قمری تاسیس شد و بیش از ۴۵ هزار جلد کتاب فارسی و عربی دارد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/556/ «کتابخانه تخصصی ادبیات - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
:::::* [[کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران]] در قم، با چهار هزار کتاب در [[سال ۱۳۷۴ش]] تاسیس شد و کتاب‌های آن در سال ۱۳۹۰ش، ۱۱۵ هزار جلد بوده است. تاکنون ۱۶ عنوان کتاب از سوی این کتابخانه منتشر شده است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/558/ «کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
 
دفتر آیت‌الله سیستانی، همچنین مراکزی را برای ارائه خدمات اجتماعی، در نقاط مختلف راه‌اندازی کرده است:
#'''مجتمع فرهنگی مسکونی مدینة العلم''' در [[نجف]]، با هدف اسکان طلاب حوزه علمیه راه‌اندازی شده و شامل واحدهای مسکونی، مهد کودک، مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان، مراکز بهداشتی و تجاری و همچنین خدمات فرهنگی مانند کتابخانه است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1420/ «مجتمع فرهنگی مسکونی مدینة العلم ـ نجف اشرف»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> مجتمع فرهنگی مسکونی آیت‌الله سیستانی در [[قم]] نیز با هدف اسکان طلاب [[حوزه علمیه قم]]، در سال ۱۴۱۶ قمری راه‌اندازی شد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1421/ «مجتمع فرهنگی مسکونی حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی (دام ظله) ـ قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> دفتر آیت‌الله سیستانی همچنین در ساخت مجتمع مسکونی مهدیه قم که یکی دیگر از محل‌های سکونت طلاب [[حوزه علمیه قم]] است، مشارکت داشته است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1422/ «مجتمع مسکونی مهدیه - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> مجتمع مسکونی ثامن الحجج (ع) در مشهد<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1423/ «مجتمع مسکونی ثامن الحجج (علیه السلام) ـ مشهد»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> و مجتمع مسکونی امام هادی (ع) در قم<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1424/ «مجتمع مسکونی امام هادی (ع) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> هم از همین نمونه‌اند.
#'''مدرسه‌های علمیه''' بلاغی<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/24539/ «مدرسه علامه بلاغی - نجف اشرف»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> و نجم الائمه<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1434/ «مدرسه دینی نجم الائمه - نجف اشرف»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> در نجف، مدرسه قرآنی کربلا<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1431/ «مدرسه قرآنی ـ کربلا»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> و همچنین مدرسه حضرت رقیه (س) در [[کربلا]] برای یتیمان<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1432/ «مدرسه حضرت رقیه (علیها السلام) برای ایتام ـ کربلا»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، زیر نظر دفتر آیت‌الله سیستانی ساخته شده و اداره می‌شود.
#'''درمانگاه‌های خیریه''' امام صادق (ع) در قم<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1426/ «درمانگاه خیریه امام صادق (علیه السلام) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، درمانگاه خیریه امام حسن مجتبی (ع) در ایلام<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1427/ «درمانگاه خیریه امام حسن مجتبی (علیه السلام) ـ ایلام»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، درمانگاه تخصصی امام حسین (ع) در کربلا<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1428/ «درمانگاه تخصصی امام حسین (علیه السلام) ـ کربلا»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، مرکز تخصصی و فوق تخصصی چشم‌پزشکی جواد الائمه (ع) در [[قم]]<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1429/ «مرکز تخصصی و فوق تخصصی چشم پزشکی جواد الائمه (علیه السلام) ـ قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، و همچنین موسسه رفاه اجتماعی العین که با هدف حمایت از یتیمان و مراقبت از آنها تاسیس شده<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1430/ «مؤسسه رفاه اجتماعی العین»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، بخشی دیگر از اقدامات اجتماعی دفتر آیت‌الله سیستانی است.


==فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی==
== منابع ==
[[پرونده:Namaze Sistani bar Khoei.jpg|بندانگشتی|300px|[[نماز میت|نماز]] آیت‌الله سیستانی بر جنازه [[آیت‌الله خویی]]]]
'''اقامه نماز بر پیکر آیت‌الله خویی'''{{سخ}}پس از درگذشت [[آیت‌الله خویی]]، سید علی سیستانی که از مهمترین شاگردان وی بود، [[نماز میت]] را اقامه کرد. بر اساس سنت‌های حوزوی، کسی که بر پیکر مرجع درگذشته نماز می‌گزارد، جانشین اوست.<ref>[http://www.dinonline.com/doc/news/fa/3816/ «فقیهی برای همه اعصار»]، سایت دین‌آنلاین.</ref> گرچه به دلیل شرایط پیچیده و سخت [[شیعیان]] و [[حوزه علمیه نجف]] در دوران [[صدام]] و همچنین زنده بودن [[سید عبدالاعلی سبزواری]] تا [[۲۵ مرداد]] ۱۳۷۲ش، مرجعیت آیت‌الله سیستانی در خاموشی آغاز شد.<ref>[http://www.dinonline.com/doc/interview/fa/4564/ «شیعه با وجود آیت‌الله سیستانی احساس عزت می‌کند»]، سایت دین‌آنلاین.</ref> با این حال جعفر نطنزی، یکی از شاگردان [[آیت الله خویی]]، معتقد است که نماز آیت‌الله سیستانی بر پیکر استاد خود، نمی‌تواند حاوی معنای مذکور باشد؛ چرا که به گفته او «در نجف کسی نمانده بود.» نطنزی همچنین درباره [[تشییع]] آیت الله خویی و [[نماز میت|نماز]] آیت‌الله سیستانی بر پیکر او گفته است که «تشییعی نبود که سر و صدا باشد. جنازه آقای خویی را آوردند و ایشان نماز خواند و رفت. بعد هم حرکتی که دلالت بر [[مرجعیت]] ایشان بکند نداشت. چون مرد عاقلی است و بعد از ایشان هم آقا [[سید عبدالاعلی سبزواری|سید عبدالاعلی]] مرجع بود.»<ref>[http://www.dinonline.com/doc/interview/fa/4564/ «شیعه با وجود آیت‌الله سیستانی احساس عزت می‌کند»]، سایت دین‌آنلاین.</ref>
 
'''مشارکت در تغییر نظام و قوانین عراق'''{{سخ}}آیت‌الله سیستانی، پس از حمله نیروهای امریکایی به [[عراق]] و برانداختن دولت [[صدام حسین]]، هیچ گاه خواهان مقاومت در برابر سقوط صدام نشد. گرچه همواره از پذیرفتن مقامات امریکایی مانند جی گارنر و پل برمر پرهیز می‌کرد. او همچنین نقش کلیدی در تشویق مردم برای شرکت در انتخابات‌های مختلف برای تاسیس نظام جدید و تدوین قوانین جدید حاکم بر [[عراق]] داشت.<ref>[http://www.dinonline.com/doc/news/fa/3816 «فقیهی برای همه اعصار»]، سایت دین‌آنلاین.</ref>
 
'''حل نزاع مقتدا صدر و نیروهای امریکایی و عراقی'''{{سخ}}توقیف روزنامه الحوزه که مواضع اسلامی و ضدامریکایی [[مقتدی صدر]] در آن منتشر می‌شد<ref>[http://www.snn.ir/mobile/mobiledetail/News/468725/179 صالح، «ستارگان علمی و جهادی در عراق چه کسانی هستند؟»]، خبرگزاری دانشجو.</ref>، در سال [[سال ۱۳۸۳ هجری شمسی|۱۳۸۳ش]]، منجر به آغاز درگیری نظامی شبه‌نظامیان [[جیش المهدی]] با نیروهای امریکایی حاضر در عراق شد.<ref>[http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1928768/ «خداحافظی مقتدا صدر از سیاست؛ نگاهی به زندگی وی»]، سایت دیپلماسی ایرانی.</ref> این بحران منجر به ورود تانک‌های ارتش امریکا به [[کربلا]]، و درگیری بین نیروهای امریکایی و طرفداران مقتدی صدر در شهرهای [[کربلا]]، [[نجف]] و [[کوفه]] شد و ده‌ها تن در جریان این درگیری‌ها کشته شدند.<ref>[http://www.aviny.com/news/83/02/19/03.aspx «درگیری خونین در نجف، ورود تانک‌های ارتش امریکا به کربلا»]، سایت شهید آوینی.</ref> درگیری‌های متعدد بین سپاه مهدی، نیروهای امریکایی و همچنین نیروهای عراقی، در اردیبهشت تا مرداد ۱۳۸۳ ادامه یافت و منجر به محاصره شهر نجف، وارد شدن آسیب به [[حرم امام علی(ع)]]، کشته شدن ده‌ها تن از ساکنان شهرهای شیعه‌نشین [[عراق]]، و سنگر گرفتن نیروهای جیش المهدی در [[حرم امام علی (ع)]] شد.<ref>[http://www.military.ir/forums/topic/27417-شروع-و-پایان-جیش‌المهدی،-گروه-نظامی-جریان-صدر/ «شروع و پایان جیش المهدی، گروه نظامی جریان صدر...»]، انجمن بزرگ میلیتاری.</ref><ref>[http://www.snn.ir/mobile/mobiledetail/News/468725/179 «ستارگان علمی و جهادی در عراق چه کسانی هستند؟»]، خبرگزاری دانشجو.</ref> این بحران، سرانجام با ورود آیت‌الله سیستانی و طرح او برای حل مسالمت‌آمیز مسئله، [[۶ شهریور]] ۱۳۸۳ش پایان یافت. در این جریان، مسئولیت اداره [[حرم امام علی (ع)]] و [[مسجد کوفه]]، به مرجعیت واگذار شد.<ref>[http://shafaqna.com/persian/services/biography-elders/medical-travel/item/43020-سفر-درمانی-حضرت-آيت‌الله-سيستانی؛-بازگشت-به-عراق-و-حل-بحران-نجف-بخش-پایانی «سفر درمانی حضرت آیت‌الله سیستانی؛ بازگشت به عراق و حل بحران نجف]، خبرگزاری شفقنا.</ref>
 
'''[[فتوای جهاد علیه داعش]]'''{{سخ}}آیت‌الله سیستانی، پس از سقوط موصل در عراق و پیشروی گروه [[داعش]] به سوی مرکز و جنوب [[عراق]]، دفاع از کشور، ملت و مقدسات را واجب کفایی خواند و از شهروندانی که توانایی حمل سلاح و مبارزه با تروریست‌ها را دارند خواست به نیروهای امنیتی بپیوندند.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2780657/ «نقش فتوای جهادی آیت‌الله سیستانی در جلوگیری از تجریه عراق»]، خبرگزاری مهر.</ref> این خواسته آیت‌الله سیستانی که از سوی [[عبدالمهدی کربلایی]]، امام جمعه [[کربلا]] و نماینده سید علی سیستانی اعلام شد، گرچه یک فتوا نبود<ref>[http://www.bbc.com/persian/blogs/2016/05/160526_l44_nazeran_sistani_iraq_falluja معموری، «نقش آیت‌الله سیستانی در افزایش مسئولیت اخلاقی در جنگ با داعش»]، سایت بی‌بی‌سی.</ref>، اما بنابر تحلیل‌ها، کارکرد فتوا را داشت و موجب شد بسیاری به صفوف مبارزه با داعش بپیوندند.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2780657/ «نقش فتوای جهادی آیت‌الله سیستانی در جلوگیری از تجریه عراق».]، خبرگزاری مهر.</ref> <ref>[http://www.rasanews.ir/textversion/detail/news/209461/23 «آیت‌الله سیستانی فتوای جهاد صادر کرد»]، خبرگزاری رسا.</ref>
[[پرونده:Sistani-pop1.jpg|بندانگشتی|دیدار پاپ فرانسیس با آیت‌الله سیستانی در [[نجف]] ([[۱۶ اسفند]] [[سال ۱۳۹۹ هجری شمسی|۱۳۹۹ش]])]]
'''ملاقات پاپ فرانسیس در منزل'''{{سخ}}
پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان در جریان سفر به [[عراق]]، [[شنبه]] [[۱۶ اسفند]] [[۱۳۹۹ش]] به منزل آیت‌الله سیستانی در نجف اشرف رفت و با وی ملاقات کرد.<ref>[https://www.irna.ir/news/84253548/پاپ-فرانسیس-با-آیت-الله-سیستانی-در-نجف-اشرف-ملاقات-کرد پاپ فرانسیس با آیت‌الله سیستانی در نجف اشرف ملاقات کرد]، خبرگزاری ایرنا.</ref> آیت‌الله سیستانی در این دیدار درباره رنج‌های بسیاری از انسان‌ها در سرزمین‌های گوناگون و ظلم، سرکوب، فقر، سرکوب دینی و فکری و محرومیت از آزادی‌های اصلی و نبود عدالت اجتماعی به‌خصوص در منطقه خاورمیانه که دچار جنگ و خشونت است، سخن گفت و به تحریم‌های اقتصادی و آوارگی‌های اجباری در این منطقه و فلسطین پرداخت.<ref>[https://www.irna.ir/news/84253753/بیانیه-دفتر-آیت-الله-العظمی-سیستانی-از-دیدار-پاپ بیانیه دفتر آیت‌الله العظمی سیستانی از دیدار پاپ]، خبرگزاری ایرنا.</ref>
 
==پانویس==
{{پانویس2}}
 
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [http://mobahesat.ir/5470 «آیت‌الله العظمی سیستانی و اختلاف الحدیث»سایت مباحثات، تاریخ درج مطلب: ۲۴ آبان ۱۳۹۳ش،‌ تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://farsi.al-shia.org/دسته/گوناگون/معرفی/ «صفحه معرفی سایت»پایگاه اطلاع‌رسانی الشیعه، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.rasanews.ir/textversion/detail/news/209461/23 «آیت‌الله سیستانی فتوای جهاد صادر کرد»خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب: ۲۳ خرداد ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://mobahesat.ir/5470 «آیت‌الله العظمی سیستانی و اختلاف الحدیث»سایت مباحثات، تاریخ درج مطلب: ۲۴ آبان ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.al-shia.org/ پایگاه اطلاع‌رسانی الشیعه]
* [http://www.al-shia.org/ پایگاه اطلاع‌رسانی الشیعه]
* «[https://rasanews.ir/fa/news/465367 جامع‌ترین کتابخانه فقه و اصول تحت اشراف آیت الله سیستانی]»، خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب: ۱۷ آذر ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید:‌ ۱۵ اسفند ۱۴۰۰ش.
* [http://www.alimamali.com/html/far/about/index.html «معرفی مؤسسه»]، پایگاه اینترنتی مؤسسه امام علی (ع)، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1928768/ «خداحافظی مقتدا صدر از سیاست؛ نگاهی به زندگی وی»]، سایت دیپلماسی ایرانی، تاریخ درج مطلب: ۲۷ بهمن ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.aviny.com/news/83/02/19/03.aspx «درگیری خونین در نجف، ورود تانک‌های ارتش آمریکا به کربلا»]، سایت جامع فرهنگی مذهبی شهید آوینی، تاریخ درج مطلب: ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۳ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.aviny.com/news/83/02/19/03.aspx «درگیری خونین در نجف، ورود تانک‌های ارتش امریکا به کربلا»]، سایت جامع فرهنگی مذهبی شهید آوینی، تاریخ درج مطلب: ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۳ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.bbc.com/persian/blogs/2016/05/160526_l44_nazeran_sistani_iraq_falluja معموری، علی، «نقش آیت‌الله سیستانی در افزایش مسئولیت اخلاقی در جنگ با داعش»، سایت بی‌بی‌سی فارسی، تاریخ درج مطلب: ۱۰ خرداد ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1428/ «درمانگاه تخصصی امام حسین (علیه‌السلام) کربلا»پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.dinonline.com/doc/interview/fa/4564/ «شیعه با وجود آیت‌الله سیستانی احساس عزت می‌کند»]، گفتگو با جعفر نطنزی، سایت دین‌آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۷ دی ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1427/ «درمانگاه خیریه امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) ایلام»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1928768/ «خداحافظی مقتدا صدر از سیاست؛ نگاهی به زندگی وی»]، سایت دیپلماسی ایرانی، تاریخ درج مطلب: ۲۷ بهمن ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1426/ «درمانگاه خیریه امام صادق (علیه‌السلام) - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.mehrnews.com/news/2780657/ «نقش فتوای جهادی آیت‌الله سیستانی در جلوگیری از تجریه عراق»]، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲۶ خرداد ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه حضرت آیت‌الله سید علی حسینی سیستانی»سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی،‌ تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.military.ir/forums/topic/27417-شروع-و-پایان-جیش‌المهدی،-گروه-نظامی-جریان-صدر/ «شروع و پایان جیش المهدی، گروه نظامی جریان صدر...»]، سایت میلیتاری، تاریخ درج مطلب: ۱۷ آوریل ۲۰۱۴م، تاریخ بازدید:.
*[http://www.snn.ir/mobile/mobiledetail/News/468725/179 صالح، سها، «ستارگان علمی و جهادی در عراق چه کسانی هستند؟»خبرگزاری دانشجو، تاریخ درج مطلب: ۲۱ آذر ۱۳۹۴، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.rasanews.ir/textversion/detail/news/209461/23 «آیت‌الله سیستانی فتوای جهاد صادر کرد»]، خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب: ۲۳ خرداد ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
*سیستانی، سید علی، منهاج الصالحین، ج۱، قم، مکتب آیةالله العظمی السید السیستانی، ۱۴۱۵ق.
* [http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه حضرت آیت‌الله سید علی حسینی سیستانی»سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*سیستانی، سید علی، قاعدة لا ضرر و لا ضرار، قم، مکتب سماحة آیةالله العظمی السید السیستانی، ۱۴۱۴ق.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/ «مراکز و موسسات»، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*سیستانی، سید علی، الرافد فی علم الاصول، قم، مکتب آیةالله العظمی السید السیستانی، ۱۴۱۴ق.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/547/ «مؤسسه امام علی(ع) - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.military.ir/forums/topic/27417-شروع-و-پایان-جیش‌المهدی،-گروه-نظامی-جریان-صدر/ «شروع و پایان جیش المهدی، گروه نظامی جریان صدر...»سایت میلیتاری، تاریخ درج مطلب: ۱۷ آوریل ۲۰۱۴م، تاریخ بازدید:.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/550/ «مؤسسه فرهنگی آل البیت(ع) - استانبول»پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.dinonline.com/doc/interview/fa/4564/ «شیعه با وجود آیت‌الله سیستانی احساس عزت می‌کند»گفتگو با جعفر نطنزی، سایت دین‌آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۷ دی ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/551/ «مؤسسه فرهنگی آل البیت(ع) - برلین»پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://farsi.al-shia.org/دسته/گوناگون/معرفی/ «صفحه معرفی سایت»]، پایگاه اطلاع‌رسانی الشیعه، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/552/ «کتابخانه تخصصی تفسیر و علوم قرآنی - قم»پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*فتحی، علی اشرف، «[http://www.dinonline.com/doc/news/fa/3816/ فقیهی برای همه اعصار]»، در سایت دین‌آنلاین، ۳۰ خرداد ۱۳۹۳ش.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/553/ «کتابخانه تخصصی علوم حدیث - قم»پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/556/ «کتابخانه تخصصی ادبیات - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/554/ «کتابخانه تخصصی فقه و اصول - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/558/ «کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/555/ «کتابخانه تخصصی فلسفه و کلام - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/552/ «کتابخانه تخصصی تفسیر و علوم قرآنی - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/556/ «کتابخانه تخصصی ادبیات - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/553/ «کتابخانه تخصصی علوم حدیث - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/558/ «کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/554/ «کتابخانه تخصصی فقه و اصول - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/559/ «مرکز پژوهش‌های اعتقادی - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/555/ «کتابخانه تخصصی فلسفه و کلام - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/561/ «مرکز احیای میراث اسلامی - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1424/ «مجتمع مسکونی امام هادی(ع) - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/563/ «مرکز پژوهش‌های فلکی - نجومی - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1421/ «مجتمع فرهنگی مسکونی حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی (دام ظله) قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/565/ «مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل البیت(ع) - قم»، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، بازدید شده در ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1420/ «مجتمع فرهنگی مسکونی مدینة العلم نجف اشرف»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/566/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت(ع) - شبکه نجف اشرف»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/institute/568/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت(ع) - شبکه کاظمین»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/social-service/1420/ «مجتمع فرهنگی مسکونی مدینة العلم نجف اشرف»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/social-service/1421/ «مجتمع فرهنگی مسکونی حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی (دام ظله) قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/social-service/1422/ «مجتمع مسکونی مهدیه - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/social-service/1424/ «مجتمع مسکونی امام هادی(ع) - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/social-service/1426/ «درمانگاه خیریه امام صادق (علیه‌السلام) - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/social-service/1427/ «درمانگاه خیریه امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) ایلام»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/social-service/1428/ «درمانگاه تخصصی امام حسین (علیه‌السلام) کربلا»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/social-service/1429/ «مرکز تخصصی و فوق تخصصی چشم پزشکی جواد الائمه (علیه‌السلام) قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/social-service/1430/ «مؤسسه رفاه اجتماعی العین»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/social-service/1431/ «مدرسه قرآنی کربلا»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.sistani.org/persian/social-service/1432/ «مدرسه حضرت رقیه (علیها السلام) برای ایتام کربلا»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد
* [http://www.sistani.org/persian/social-service/1434/ «مدرسه دینی نجم الائمه - نجف اشرف»، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [http://www.snn.ir/mobile/mobiledetail/News/468725/179 صالح، سها، «ستارگان علمی و جهادی در عراق چه کسانی هستند؟»]، خبرگزاری دانشجو، تاریخ درج مطلب: ۲۱ آذر ۱۳۹۴، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
* [https://rasanews.ir/fa/news/465367 «جامع‌ترین کتابخانه فقه و اصول تحت اشراف آیت الله سیستانی»]، خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب: ۱۷ آذر ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۵ اسفند ۱۴۰۰ش.
* [https://www.irna.ir/news/84253548/پاپ-فرانسیس-با-آیت-الله-سیستانی-در-نجف-اشرف-ملاقات-کرد پاپ فرانسیس با آیت‌الله سیستانی در نجف اشرف ملاقات کرد، خبرگزاری ایرنا.]، تاریخ انتشار خبر: ۱۶ اسفند ۱۳۹۹ش.
* [https://www.irna.ir/news/84253753/بیانیه-دفتر-آیت-الله-العظمی-سیستانی-از-دیدار-پاپ بیانیه دفتر آیت‌الله العظمی سیستانی از دیدار پاپ، خبرگزاری ایرنا.]، تاریخ انتشار خبر: ۱۶ اسفند ۱۳۹۹ش.
* سیستانی، سید علی، الرافد فی علم الاصول، قم، مکتب آیةالله العظمی السید السیستانی، ۱۴۱۴ق.
* سیستانی، سید علی، قاعدة لا ضرر و لا ضرار، قم، مکتب سماحة آیةالله العظمی السید السیستانی، ۱۴۱۴ق.
* سیستانی، سید علی، منهاج الصالحین، ج۱، قم، مکتب آیةالله العظمی السید السیستانی، ۱۴۱۵ق.
* فتحی، علی اشرف، «[http://www.dinonline.com/doc/news/fa/3816/ فقیهی برای همه اعصار]»، در سایت دین‌آنلاین، ۳۰ خرداد ۱۳۹۳ش.
* یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، با تعلیقه سید علی سیستانی، بیروت، دارالمورخ العربی، ۱۴۳۱ق.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/560/ «مرکز تحقیقات اسلامی المصطفی(ص) - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/564/ «مجتمع فرهنگی امام صادق(ع) - بیروت»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/567/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت(ع)- شبکه کربلا»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1423/ «مجتمع مسکونی ثامن الحجج (علیه‌السلام) مشهد»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1423/ «مجتمع مسکونی ثامن الحجج (علیه‌السلام) مشهد»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1422/ «مجتمع مسکونی مهدیه - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1432/ «مدرسه حضرت رقیه (علیها السلام) برای ایتام کربلا»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1434/ «مدرسه دینی نجم الائمه - نجف اشرف»، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/24539/ «مدرسه علامه بلاغی - نجف اشرف»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/24539/ «مدرسه علامه بلاغی - نجف اشرف»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1431/ «مدرسه قرآنی کربلا»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
{{پایان}}
*[http://www.sistani.org/persian/institute/ «مراکز و موسسات»، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/568/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت(ع) - شبکه کاظمین»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/567/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت(ع)- شبکه کربلا»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/566/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت(ع) - شبکه نجف اشرف»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1429/ «مرکز تخصصی و فوق تخصصی چشم پزشکی جواد الائمه (علیه‌السلام) قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/565/ «مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل البیت(ع) - قم»، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی،‌ بازدید شده در ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/564/ «مجتمع فرهنگی امام صادق(ع) - بیروت»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/561/ «مرکز احیای میراث اسلامی - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/559/ «مرکز پژوهش‌های اعتقادی - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/563/ «مرکز پژوهش‌های فلکی - نجومی - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/560/ «مرکز تحقیقات اسلامی المصطفی(ص) - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.alimamali.com/html/far/about/index.html «معرفی موسسه»]، پایگاه اینترنتی موسسه امام علی(ع)، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.bbc.com/persian/blogs/2016/05/160526_l44_nazeran_sistani_iraq_falluja معموری، علی، «نقش آیت‌الله سیستانی در افزایش مسئولیت اخلاقی در جنگ با داعش»، سایت بی‌بی‌سی فارسی، تاریخ درج مطلب: ۱۰ خرداد ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/547/ «موسسه امام علی(ع) - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/social-service/1430/ «مؤسسه رفاه اجتماعی العین»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/550/ «موسسه فرهنگی آل البیت(ع) - استانبول»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.sistani.org/persian/institute/551/ «موسسه فرهنگی آل البیت(ع) - برلین»]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[http://www.mehrnews.com/news/2780657/ «نقش فتوای جهادی آیت‌الله سیستانی در جلوگیری از تجریه عراق»]، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲۶ خرداد ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
*[https://www.irna.ir/news/84253548/پاپ-فرانسیس-با-آیت-الله-سیستانی-در-نجف-اشرف-ملاقات-کرد پاپ فرانسیس با آیت‌الله سیستانی در نجف اشرف ملاقات کرد، خبرگزاری ایرنا.]، تاریخ انتشار خبر: ۱۶ اسفند ۱۳۹۹ش.
* [https://www.irna.ir/news/84253753/بیانیه-دفتر-آیت-الله-العظمی-سیستانی-از-دیدار-پاپ بیانیه دفتر آیت‌الله العظمی سیستانی از دیدار پاپ، خبرگزاری ایرنا.]، تاریخ انتشار خبر: ۱۶ اسفند ۱۳۹۹ش.
* یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، با تعلیقه سید علی سیستانی، بیروت، دارالمورخ العربی، ۱۴۳۱ق.


{{پایان}}
{{مراجع تقلید شیعه}}
{{مراجع تقلید شیعه}}
{{جبهه مقاومت}}
{{جبهه مقاومت}}
{{فقیهان شیعه (قرن ۱۵ قمری)}}
{{فقیهان شیعه (قرن ۱۵ قمری)}}


<onlyinclude>{{درجه‌بندی
<onlyinclude>{{درجه‌بندی
خط ۱۸۸: خط ۱۸۷:
  | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
  | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
  | تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
  | تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
  | توضیحات =  
  | توضیحات =
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>


Automoderated users، confirmed، templateeditor
۵۱۱

ویرایش