confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۱۵
ویرایش
ابوخالد واسطی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
imported>Baqer h جز (اصلاح الگو) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
| کشور تولد = | | کشور تولد = | ||
| محل زندگی =واسط، [[مدینه]] | | محل زندگی =واسط، [[مدینه]] | ||
| تاریخ وفات/شهادت =پس از ۱۴۵ | | تاریخ وفات/شهادت =پس از [[سال ۱۴۵ قمری]] | ||
| شهر وفات/شهادت = | | شهر وفات/شهادت = | ||
| نحوه وفات/شهادت = | | نحوه وفات/شهادت = | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| آثار =مسند زید، مجموعه‌ای در حدیث ، تفسیر غریب القرآن، منسک الحج، رسالة فی حقوق الله | | آثار =مسند زید، مجموعه‌ای در حدیث ، تفسیر غریب القرآن، منسک الحج، رسالة فی حقوق الله | ||
}} | }} | ||
'''عمرو بن خالد قرشی''' معروف به '''ابوخالد واسطی''' (درگذشت پس از | '''عمرو بن خالد قرشی''' معروف به '''ابوخالد واسطی''' (درگذشت پس از [[سال ۱۴۵ قمری]])، از اصحاب خاص [[زید بن علی]] و گردآوردنده کهن‌ترین مجامع [[فقه|فقهی]] و [[حدیث|حدیثی]] در مذهب [[زیدیه]]. درباره زیدی یا [[امامیه|امامی بودن]] وی اختلاف است. ابوخالد در قیام‌های زید بن علی و [[محمد بن عبدالله بن حسن]] حضور داشت. | ||
==زندگی‌نامه== | ==زندگی‌نامه== | ||
ولادت ابوخالد را می‌توان در ربع پایانی سده نخست هجری برآورد کرد. بر پایه یک سند روایی، او از [[حسن بصری]] (درگذشت ۱۱۰ ق) [[حدیث]] شنیده بود.<ref> نک: کوفی، ج۱، ص۳۳۰</ref> وی همچنین مدت زمانی پیش از وفات [[امام باقر(ع)]] در ۱۱۴ ق، به طور پیوسته یا گسسته در [[مدینه]] ملازمت آن امام را داشته و از ایشان دانش آموخته است. | ولادت ابوخالد را می‌توان در ربع پایانی سده نخست هجری برآورد کرد. بر پایه یک سند روایی، او از [[حسن بصری]] (درگذشت ۱۱۰ ق) [[حدیث]] شنیده بود.<ref> نک: کوفی، ج۱، ص۳۳۰</ref> وی همچنین مدت زمانی پیش از وفات [[امام باقر(ع)]] در ۱۱۴ ق، به طور پیوسته یا گسسته در [[مدینه]] ملازمت آن امام را داشته و از ایشان دانش آموخته است. | ||
رجال‌شناسان امامی او را در زمره اصحاب امام باقر(ع) آورده‌اند<ref>برقی، ص۱۱؛ طوسی، رجال، ص۱۲۸، ۱۳۱</ref> و احادیث بسیاری به روایات ابوخالد از آن امام در کتب [[امامیه]]، [[زیدیه]] و [[اهل سنت]] دیده می‌شود.<ref>مثلا نک: همو، تهذیب، ج۴، ص۱۶۱: درست واسطی، ص۱۶۵؛ احمد ابن عیسی، ج۱، ص۱۶۸ جم؛ ابوطالب هارونی، ص۲۷۵؛ بحشل، ص۲۱۶</ref> | رجال‌شناسان امامی او را در زمره [[اصحاب امام باقر(ع)]] آورده‌اند<ref>برقی، ص۱۱؛ طوسی، رجال، ص۱۲۸، ۱۳۱</ref> و احادیث بسیاری به روایات ابوخالد از آن امام در کتب [[امامیه]]، [[زیدیه]] و [[اهل سنت]] دیده می‌شود.<ref>مثلا نک: همو، تهذیب، ج۴، ص۱۶۱: درست واسطی، ص۱۶۵؛ احمد ابن عیسی، ج۱، ص۱۶۸ جم؛ ابوطالب هارونی، ص۲۷۵؛ بحشل، ص۲۱۶</ref> | ||
===خاندان ابوخالد=== | ===خاندان ابوخالد=== | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
در منابع فرقه‌شناختی نام ابوخالد در عرض کسانی چون [[فضیل بن زبیر|فضیل بن زبیر رسان]]، [[ابو الجارود]] و [[منصور بن ابی الاسود]] به عنوان رهبران زیدی قائل به نص و نزدیک به [[امامیه]] آمده است.<ref>نک: ناشی اکبر، همانجا؛ نوبختی، ص۵۴-۵۵، ۵۸؛ اشعری، ص۷۱، ۷۴؛ نیز ابن ندیم، ص۲۲۷</ref> در ''تبصرة العوام''<ref>ص ۱۸۶</ref> در شرح این مطلب چنین آمده است که در دیدگاه ابوخالد هر که بر [[علی(ع)]] تقدم کرد، [[کافر]] شد و هر که از فرزندان [[حسن بن علی (ع)|حسن (ع)]] و [[حسین (ع)]] باشد (ظاهرا منحصرا به امامان)، علم او حتی در کودکی و بدون آموزش همچون علم [[پیامبر(ص)]] است. | در منابع فرقه‌شناختی نام ابوخالد در عرض کسانی چون [[فضیل بن زبیر|فضیل بن زبیر رسان]]، [[ابو الجارود]] و [[منصور بن ابی الاسود]] به عنوان رهبران زیدی قائل به نص و نزدیک به [[امامیه]] آمده است.<ref>نک: ناشی اکبر، همانجا؛ نوبختی، ص۵۴-۵۵، ۵۸؛ اشعری، ص۷۱، ۷۴؛ نیز ابن ندیم، ص۲۲۷</ref> در ''تبصرة العوام''<ref>ص ۱۸۶</ref> در شرح این مطلب چنین آمده است که در دیدگاه ابوخالد هر که بر [[علی(ع)]] تقدم کرد، [[کافر]] شد و هر که از فرزندان [[حسن بن علی (ع)|حسن (ع)]] و [[حسین (ع)]] باشد (ظاهرا منحصرا به امامان)، علم او حتی در کودکی و بدون آموزش همچون علم [[پیامبر(ص)]] است. | ||
بر اساس روایتی در [[تفسیر فرات کوفی]]،<ref>همانجا</ref> ابوخالد از [[زید بن علی|زید]] اینگونه روایت کرده که [[پیامبر(ص)]]، [[علی (ع)]]، [[فاطمه (س)]]، [[حسن (ع)]] و [[حسین (ع)]] تنها [[معصومان]] در میان [[اهل بیت]] هستند و دیگر اهل بیت از [[عصمت]] برخوردار نیستند. در جای دیگر به روایت ابوخالد، [[زید بن علی]] رد کننده سخن علی(ع) را کافر دانسته و ضمن الحاق حکم [[حسنین]](ع) به آن حضرت، وجود امام مفترض الطاعة در ذریۀ حسنین(ع) را منکر شده است. روایت مزبور می‌افزاید که هر فردی از اولاد فاطمه زهرا(س) که قیام با شمشیر داشته و دعوت کننده به [[قرآن]] و [[سنت|سنت پیامبر(ص)]] و عمل کننده به احکام آنان باشد، امام بر حق است.<ref>نک: همو، ص۱۸۱-۱۸۲</ref> | بر اساس روایتی در [[تفسیر فرات کوفی]]،<ref>همانجا</ref> ابوخالد از [[زید بن علی|زید]] اینگونه روایت کرده که [[پیامبر(ص)]]، [[علی (ع)]]، [[فاطمه (س)]]، [[حسن (ع)]] و [[حسین (ع)]] تنها [[معصومان]] در میان [[اهل بیت]] هستند و دیگر اهل بیت از [[عصمت]] برخوردار نیستند. در جای دیگر به روایت ابوخالد، [[زید بن علی]] رد کننده سخن علی(ع) را کافر دانسته و ضمن الحاق حکم [[حسنین]](ع) به آن حضرت، وجود [[امام]] [[مفترض الطاعة]] در ذریۀ [[حسنین(ع)]] را منکر شده است. روایت مزبور می‌افزاید که هر فردی از اولاد فاطمه زهرا(س) که قیام با شمشیر داشته و دعوت کننده به [[قرآن]] و [[سنت|سنت پیامبر(ص)]] و عمل کننده به احکام آنان باشد، امام بر حق است.<ref>نک: همو، ص۱۸۱-۱۸۲</ref> | ||
گفتنی است که در برخی از منابع امامی، نظیر [[امالی (شیخ صدوق)]]<ref>همانجا ص۹</ref> و [[کفایة الاثر فی النص علی الائمة الاثنی عشر (کتاب)|کفایة الاثر]] خزاز،<ref>ص ۲۹۹-۳۰۰</ref> روایاتی به نقل ابوخالد از زید در تایید دیدگاه [[امامیه]] در [[امامت]] و رد مواضع [[زیدیه]] به نظر می‌رسد که باید با تأمل در آنها نگریست. | گفتنی است که در برخی از منابع امامی، نظیر [[امالی (شیخ صدوق)]]<ref>همانجا ص۹</ref> و [[کفایة الاثر فی النص علی الائمة الاثنی عشر (کتاب)|کفایة الاثر]] خزاز،<ref>ص ۲۹۹-۳۰۰</ref> روایاتی به نقل ابوخالد از زید در تایید دیدگاه [[امامیه]] در [[امامت]] و رد مواضع [[زیدیه]] به نظر می‌رسد که باید با تأمل در آنها نگریست. | ||