کاربر ناشناس
ابوخالد واسطی: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hasaninasab جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Hasaninasab جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
::۱. [[مسند زید]]، که راوی اصلی آن از ابوخالد، شاگرد خاص وی ابراهیم بن زبرقان است. به گفته [[نصر بن مزاحم]]، متن روایت ابراهیم، بر خلاف روایت دیگر شاگردان، متن کامل و مدون بوده است.<ref>نصر بن مزاحم، مسند، ص۳۸۰</ref> همین متن در سده ۴ق از سوی عبدالعزیز بن اسحاق بن جعفر بغدادی ابن بقال از نو تنظیم و مرتب شد و همین نسخه مرتب، اساس نسخههای بعدی قرار گرفت. مسند زید به روایت ابراهیم بن زبرقان، بار نخست در ۱۹۱۹م به کوشش گریفینی در ۱۹۶۶م در میلان و به کوشش عبدالواسع بن یحیی واسعی در [[بیروت]] و سپس بارها به همراه شروح مختلف به چاپ رسیده است. بخش اصلی چاپ شده را المجموع الفقهی تشکیل میدهد و در پایان آن مجموعهای از احادیث زید با همان سلسله اسناد افزوده شده است.<ref>مسند ص۳۸۲-۴۲۹؛ نک: شوکانی، ص۸۶</ref> | ::۱. [[مسند زید]]، که راوی اصلی آن از ابوخالد، شاگرد خاص وی ابراهیم بن زبرقان است. به گفته [[نصر بن مزاحم]]، متن روایت ابراهیم، بر خلاف روایت دیگر شاگردان، متن کامل و مدون بوده است.<ref>نصر بن مزاحم، مسند، ص۳۸۰</ref> همین متن در سده ۴ق از سوی عبدالعزیز بن اسحاق بن جعفر بغدادی ابن بقال از نو تنظیم و مرتب شد و همین نسخه مرتب، اساس نسخههای بعدی قرار گرفت. مسند زید به روایت ابراهیم بن زبرقان، بار نخست در ۱۹۱۹م به کوشش گریفینی در ۱۹۶۶م در میلان و به کوشش عبدالواسع بن یحیی واسعی در [[بیروت]] و سپس بارها به همراه شروح مختلف به چاپ رسیده است. بخش اصلی چاپ شده را المجموع الفقهی تشکیل میدهد و در پایان آن مجموعهای از احادیث زید با همان سلسله اسناد افزوده شده است.<ref>مسند ص۳۸۲-۴۲۹؛ نک: شوکانی، ص۸۶</ref> | ||
::[[نصر بن مزاحم]] به تصریح خود<ref>نصر بن مزاحم، مسند، ص۳۸۰</ref> روایاتی از مسند زید به طور مستقیم از ابوخالد داشته است که از حیث کمال در حد نسخه ابراهیم بن زبرقان نبوده است. گویا این همان نسخهای است که از طریق [[علی بن حسن بن فضال]] و ابن زبیر به دست [[نجاشی]] رسیده بوده است.<ref>نک: نجاشی، ص۲۸۸</ref> برخی احادیث موجود در مسند زید از طریق دیگر شاگردان ابوخالد چون حسین بن علوان اسرائیل و سوید بن عبدالعزیز نیز نقل شده است.<ref>نک: عقیلی، ج۳، ص۲۶۹؛ ابن عدی، ج۵، ص۱۷۷۵-۱۷۷۶؛ قس: مسند، ص۸۳، ص۲۷۶</ref> گاه نیز در منابع مختلف روایاتی دیده میشود که با تفاوتی قابل ملاحظه با آنچه در مسند زید آمده، نقل شده است.<ref>مثلا نک: ابن عدی، همانجا؛ قس: مسند ص۳۰۲، ۳۳۷، ۳۸۳-۳۸۴</ref> | ::[[نصر بن مزاحم]] به تصریح خود<ref>نصر بن مزاحم، مسند، ص۳۸۰</ref> روایاتی از مسند زید به طور مستقیم از ابوخالد داشته است که از حیث کمال در حد نسخه ابراهیم بن زبرقان نبوده است. گویا این همان نسخهای است که از طریق [[علی بن حسن بن فضال]] و ابن زبیر به دست [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] رسیده بوده است.<ref>نک: نجاشی، ص۲۸۸</ref> برخی احادیث موجود در مسند زید از طریق دیگر شاگردان ابوخالد چون حسین بن علوان اسرائیل و سوید بن عبدالعزیز نیز نقل شده است.<ref>نک: عقیلی، ج۳، ص۲۶۹؛ ابن عدی، ج۵، ص۱۷۷۵-۱۷۷۶؛ قس: مسند، ص۸۳، ص۲۷۶</ref> گاه نیز در منابع مختلف روایاتی دیده میشود که با تفاوتی قابل ملاحظه با آنچه در مسند زید آمده، نقل شده است.<ref>مثلا نک: ابن عدی، همانجا؛ قس: مسند ص۳۰۲، ۳۳۷، ۳۸۳-۳۸۴</ref> | ||
::۲. مجموعهای در حدیث به روایت حسین بن علوان از ابوخالد. در این مجموعه روایت ابوخالد به زید منحصر نبود و مشایخ دیگر به ویژه [[امام باقر(ع)]] را نیز شامل میگردد. بدون اینکه بدانیم نسخههای مختلف این مجموعه تا چه اندازه با یکدیگر تفاوت داشته، میدانیم که نسخههای متعدد از آن به روایت شاگردان مختلف ابن علوان در سده ۳ق/۹م بین [[زیدیه|زیدیان]] و [[امامیه|امامیان]] تداول داشته است. مهمترین آنها روایت [[احمد بن عیسی بن زید|احمد بن عیسی]]<ref>احمد بن عیسی، ج۱، صص۱۴۴-۱۶۸.</ref> است که در سراسر امالی وی (رأب الصدع) پراکنده شده است. با توجه به اهمیت امالی احمد بن عیسی در فرهنگ زیدیه، نقش پرارزش روایت ابن علوان در انتقال عقاید و تعالیم زید و دیگر شیوخ ابوخالد آشکار میگردد؛ در میان راویان این نسخه از محمد بن منصور، نام کسانی چون [[ابن عقده]] از زیدیان [[عراق]]، [[ابوزید علوی]] از زیدیان [[ری]] و [[ناصر اطروش]] از زیدیان [[طبرستان]] به نظر میآید.<ref>نک: کراجکی، ص۲۰۸؛ ابوطالب هارونی، ص۳۸، ۴۱، جاهای مختلف؛ المنصور بالله ج۱، ص۱۷۷، ۱۸۴، جاهای مختلف</ref> گفتنی است در مقایسه بین روایات احمدبن عیسی از ابوخالد و مسند زید به روایت ابراهیم بن زبرقان، روایات مشترک زیادی دیده میشود.<ref>نک: مادلونگ، همانجا</ref> | ::۲. مجموعهای در حدیث به روایت حسین بن علوان از ابوخالد. در این مجموعه روایت ابوخالد به زید منحصر نبود و مشایخ دیگر به ویژه [[امام باقر(ع)]] را نیز شامل میگردد. بدون اینکه بدانیم نسخههای مختلف این مجموعه تا چه اندازه با یکدیگر تفاوت داشته، میدانیم که نسخههای متعدد از آن به روایت شاگردان مختلف ابن علوان در سده ۳ق/۹م بین [[زیدیه|زیدیان]] و [[امامیه|امامیان]] تداول داشته است. مهمترین آنها روایت [[احمد بن عیسی بن زید|احمد بن عیسی]]<ref>احمد بن عیسی، ج۱، صص۱۴۴-۱۶۸.</ref> است که در سراسر امالی وی (رأب الصدع) پراکنده شده است. با توجه به اهمیت امالی احمد بن عیسی در فرهنگ زیدیه، نقش پرارزش روایت ابن علوان در انتقال عقاید و تعالیم زید و دیگر شیوخ ابوخالد آشکار میگردد؛ در میان راویان این نسخه از محمد بن منصور، نام کسانی چون [[ابن عقده]] از زیدیان [[عراق]]، [[ابوزید علوی]] از زیدیان [[ری]] و [[ناصر اطروش]] از زیدیان [[طبرستان]] به نظر میآید.<ref>نک: کراجکی، ص۲۰۸؛ ابوطالب هارونی، ص۳۸، ۴۱، جاهای مختلف؛ المنصور بالله ج۱، ص۱۷۷، ۱۸۴، جاهای مختلف</ref> گفتنی است در مقایسه بین روایات احمدبن عیسی از ابوخالد و مسند زید به روایت ابراهیم بن زبرقان، روایات مشترک زیادی دیده میشود.<ref>نک: مادلونگ، همانجا</ref> |