اهواز: تفاوت میان نسخه‌ها

کارون پرآب‌ترین رود ایران با گذر از شهر اهواز آن را به دو نیمه غربی و شرقی تقسیم می‌کند. [[حمدالله مستوفی]] جغرافی‌دان مسلمان قرن هشتم هجری، در ارتباط با اهواز آن را شهری بسیار گرم معرفی کرده که حدودش تا ولایت [[عراق عرب]]، [[کردستان]]، [[لرستان]] و [[فارس]] کشیده شده است.<ref>مستوفی، نزهه القلوب، ۱۳۶۲ش، ص۱۳۰،</ref>.

در مورد وجه نام‌گذاری چنین نقل شده که «خوجی‌ها» یا «خوزی‌ها» که از طوایف اصیل ایرانی هستند، در اراضی اطراف کارون به کشت نیشکر پرداخته و توانستند محصولات خود را به کشورهای دیگر صادر کنند و به‌واسطه رونق کار نیشکر به «خوجستان وازار» و «هوجستان وازار» یعنی بازار خوزی‌ها شهرت یافت. با سقوط ساسانیان، اعراب، خوجی و هوجی را به جمع مکسر عربی درآورده، «اهواز» نامیدند و گاه نیز آن را سوق الاهواز خطاب می‌کردند.<ref>بارتولد، تذکره جغرافیای تاریخ ایران، ۱۳۷۳ش، ص۱۹۹،</ref>{{یادداشت| درباره چگونگی تأسیس این شهر نقل شده: هرمز اردشیر نام دو شهر است چون اردشیر آن‌ها را بنا کرد هریکی را به نامی مُرکب از نام خود و نام خدا نامید، آنگاه بزرگان و اشراف را دریکی جای داد و بازاریان را در دیگری، لذا شهر بازاریان به «هوجستان وازار» معروف شد اعراب آن را معرب نموده به «سوق الاهواز» و نام شهر دیگر را معرب کرده «هرمشیر» گفتند که آن در فتح اعراب خراب شده و فقط جای بازاریان مانده است (حمزه اصفهانی، تاریخ سنی ملوک الارض و الانبیا، بی‌تا، ص۴۰؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، بی‌تا، ج۱، ص۲۸۴ و ۲۸۵؛ مقدسی، احسن التقاسیم،۱۳۸۵ش، ص۶۰۷}}

یاقوت حموی نیز واژه خوز را با هوز، هویزه و اهواز هم ریشه دانسته که اعراب نام اهواز را هم بر کل خوزستان اطلاق می‌کردند.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، بی‌تا، ج۱، ص۲۸۴</ref>

نام این شهر در زمان قاجار، بندر ناصری بوده است. در شهریور [[سال ۱۳۱۴هجری شمسی|سال ۱۳۱۴ش]] به تصویب هیئت‌وزیران نام اهواز برای مرکز استان برگزیده شد.<ref>علم، انقلاب اسلامی در اهواز،۱۳۸۶ش، ص۳۶، </ref>

از قرن اول هجری بعضی از قبایل عرب شیعی، از [[عراق]] به‌خصوص [[کوفه]] به اهواز مهاجرت کردند. قبایلی چون [[بنی اسد]]، [[عبدالقیس]] و [[آل رسان]] و... که با انتخاب اهواز به‌عنوان محل سکونت خود زمینه ساز گسترش تشیع در منطقه اهواز شدند<ref>هدایت پناه و خانجانی، مناسبات فکری دو حوزه علمی تشیع قم و اهواز در قرن های دوم و سوم هجری، ص۹</ref> و نقش خاندان‌هایی همچون [[آل مهزیار]] و [[ابن حماد]] و قبیله عبدالقیس، [[آل حضینی]] و آل رسان در پرورش یاران و [[وکلای امامان]]، عالمان و متفکران شیعی، کاملاً مشهود است. همچنین می توان به نقش حکومت‌های شیعی که در این منطقه به حکمرانی پرداختند، از جمله به [[آل بریدی|آل برید]] و [[مشعشعیان|مشعشیان]] اشاره نمود.

برخی از اصحاب و وکلای ائمه(ع) دراهواز زندگی می‌کردند. تعدادی از آنان، از مؤلفان شیعی در قرن دوم و سوم محسوب می شدند؛ از جمله: