آیه نفر: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیه نَفْر''' آیه ۱۲۲ [[سوره توبه]] است که عده‌ای از مومنان را از [[جهاد]] منع کرده و به علم‌آموزی و تبلیغ دین دعوت می کند. برخی از مفسرین و فقها این آیه را از دلایل حجیت [[خبر واحد]] و حجیت [[فتوا|فتوای]] [[مجتهد]] و واجب بودن تحصیل برای [[اجتهاد]] و جواز [[تقلید]] می‌‌دانند.

«وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنفِرُوا كَافَّةً ۚ فَلَوْلَا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَائِفَةٌ لِّيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ»<ref>سوره توبه، آیه ۱۲۲.</ref>

«و شایسته نیست مؤمنان همگى (به سوى میدان جهاد) کوچ کنند، چرا از هر گروهى از آنان، طایفه‌اى کوچ نمى‌کند (تا طایفه‌اى در مدینه بماند)، که در دین (و معارف و احکام اسلام) آگاهى یابند وبه هنگام بازگشت به سوى قوم خود،آنها را بیم دهند؟! شاید (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند، و خوددارى کنند»<ref>مكارم شيرازی، ترجمه قرآن‌، ۱۳۷۸، ص۲۰۶.</ref>

[[آیت‌الله مکارم شیرازی]] در [[تفسیر نمونه]] روایتی را از [[ابن عباس|ابن‌عباس]] را برای توضیح این آیه آورده است كه هنگامى كه پيامبر(ص) به سوى ميدان جهاد حركت مى‌كرد، همه مسلمانان به استثناى منافقان و معذوران به‌همراه او به میدان جهاد حركت مى‌كردند، پس از آنكه آياتى در مذمت منافقان نازل شد و متخلفان [[غزوه تبوک]] را مورد سرزنش قرار داد، مؤمنان با جدیت بیشتری در ميدان‌هاى جهاد حاضر می‌شدند، حتى در جنگ‌هايى كه پيغمبر شخصا شركت نمى‌كرد همه مومنان به جهاد می‌رفتند و پيامبر را تنها مى‌گذاشتند، این آیه نازل شد و اعلام كرد كه در غير ضرورت، شايسته نيست همه مسلمانان به‌سوى ميدان جنگ بروند بلكه گروهى در [[مدينه]] بمانند، و معارف و احكام اسلام را از پيامبر بياموزند، و به دوستان مجاهدشان پس از بازگشت تعليم دهند.<ref>مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰، ج۸، ص۱۸۹.   </ref>

اول آنکه مقصود از تفقه در دین، فهمیدن همه معارف دینى از اصول و فروع آن است، او ادامه داده است که در ادبیات علماى دین، کلمه [[فقه]] در احکام عملى اصطلاح شده است در حالی که معنای آیه گسترده از این معنا است. علامه استدلال می کند که از «ولینذروا قومهم: و قوم خود را انذار کنند» معلوم است که انذار با بیان فقه اصطلاحى، یعنى با گفتن مسائل عملى صورت نمى گیرد، بلکه احتیاج به بیان اصول عقاید و دیگر معارف دارد.<ref>طباطبایی، المیزان، بیروت، ج۹، ص۴۰۴.</ref>

دیگر اینکه معلوم مى‌شود که وظیفه کوچ کردن براى [[جهاد]]، از طلبه علوم‌دینى برداشته شده است.<ref>طباطبایی، المیزان، بیروت، ج۹، ص۴۰۴.</ref>

برخی نیز از این آیه برداشت کرده‌اند که اسلام به علم‌آموزی اهمیت می‌دهد زیرا آیه عده‌ای را از جهاد منع می کند تا به فراگیری دانش بپردازند.<ref>مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰، ج۸، ص۱۹۴. </ref>

برخی از مفسران و فقیهان، درباره جایز بودن تقلید به این آیه استناد کرده‌اند. به نظر آنها آیه ۱۲۲ [[سوره توبه]]، که بر ضرورت سفر برای تفقّه در امر دین دلالت دارد، از دلایل قرآنی [[تقلید]] غیرعالمان از فقیهان و عالمان است. آنان معتقدند که فراگیری تعلیمات [[اسلام]] و رساندن آن به دیگران در مسائل فروع دین و لزوم پیروی از آنها، همان تقلید است.<ref>مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰، ج۸، ص۱۹۳. </ref><ref>غروی تبریزی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، ۱۴۱۸ق، ج ۱، ص۶۴</ref>

برخی هم با این آیه قبول قول مسئله‌گویان دینی را اثبات می کنند.<ref>مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰ش، ج۸، ص۱۹۴. </ref>

*مكارم شيرازى، ناصر، ترجمه قرآن‌، دارالقرآن الكريم(دفتر مطالعات تاريخ ومعارف اسلامى)،۱۳۷۳ش، قم‌.