پرش به محتوا

فرسخ شرعی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
imported>Pourrezaei
صفحه‌ای جدید حاوی «'''فرسخ''' واحد قدیمی سنجش فاصله است که مقدار آن بر حسب کیلومتر به طور تقریبی بی...» ایجاد کرد
 
imported>Pourrezaei
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''فرسخ''' واحد قدیمی سنجش فاصله است که مقدار آن بر حسب کیلومتر به طور تقریبی بین پنج تا پنج و نیم کیلومتر است.  
'''فرسخ''' واحد قدیمی سنجش فاصله است که مقدار آن بر حسب کیلومتر به طور تقریبی بین پنج تا پنج و نیم کیلومتر است.


علاوه بر این فرسخ که به فرسخ شرعی معروف است، فرسخ‌های دیگری هم متداول بود از جمله فرسخ هندی که حدود ۱۲ کیلومتر و فرسخ زمان قاجار و پهلوی که حدود شش کیلومتر بوده است. گاهی از فرسخ به فرسنگ نیز تعبیر شده است.
علاوه بر این فرسخ که به فرسخ شرعی معروف است، فرسخ‌های دیگری هم متداول بود از جمله فرسخ هندی که حدود ۱۲ کیلومتر و فرسخ زمان قاجار و پهلوی که حدود شش کیلومتر بوده است. گاهی از فرسخ به فرسنگ نیز تعبیر شده است.
خط ۶: خط ۶:
هر فرسخ شرعی سه میل و هر میل بنابر نظر مشهور [[فقیه|فقها]] چهار هزار ذراع و طول هر ذراع ۲۴ انگشت یا دو وجب شخص معمولی است. بنابر این، فرسخ بر حسب ذراع دوازده هزار ذراع خواهد بود.<ref>منتهی المطلب ۶/ ۳۳۵؛ الاوزان و المقادیر/ ۸۶.</ref>
هر فرسخ شرعی سه میل و هر میل بنابر نظر مشهور [[فقیه|فقها]] چهار هزار ذراع و طول هر ذراع ۲۴ انگشت یا دو وجب شخص معمولی است. بنابر این، فرسخ بر حسب ذراع دوازده هزار ذراع خواهد بود.<ref>منتهی المطلب ۶/ ۳۳۵؛ الاوزان و المقادیر/ ۸۶.</ref>


مقدار آن بر حسب کیلومتر به طور تقریبی بین پنج تا پنج و نیم کیلومتر محاسبه شده است.  
مقدار آن بر حسب کیلومتر به طور تقریبی بین پنج تا پنج و نیم کیلومتر محاسبه شده است.


فرسخ در مکانهای مختلف اندازه‌های دیگری هم داشته است از جمله فرسخ هندی که حدود ۱۲ کیلومتر و فرسخ رایج در زمان [[قاجار]] و [[پهلوی]] که حدود شش کیلومتر است.<ref> دهخدا، ذیل واژه فرسنگ </ref>
فرسخ در مکانهای مختلف اندازه‌های دیگری هم داشته است از جمله فرسخ هندی که حدود ۱۲ کیلومتر و فرسخ رایج در زمان [[قاجار]] و [[پهلوی]] که حدود شش کیلومتر است.<ref> دهخدا، ذیل واژه فرسنگ </ref>


==هشت فرسخ یا حد شرعی سفر==
==هشت فرسخ یا حد شرعی سفر==
با توجه به اختلاف تبدیل فرسخ به کیلومتر نزد فقها، هشت فرسخ که همان حد شرعی مسافرت است نیز بین آنها متفاوت و از ۴۰ تا ۴۵ کیلومتر است: ۴۰ کیلومتر<ref> طبق نظر آیت الله زنجانی </ref>، ۴۳ کیلومتر<ref> طبق نظر آیت الله مکارم </ref>، ۴۴ کیلومتر<ref> طبق نظر آیات : خویی، تبریزی، وحید، سیستانی </ref>، و ۴۵ کیلومتر<ref> طبق نظر آیات : امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی، صافی، بهجت، خامنه ای، نوری </ref> متغیر است.<ref> [ http://www.pasokhgoo.ir/node/63872 مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی] </ref><ref> احکام مسافر، ص۲۳ </ref><ref>توضیح المسائل مراجع ۱/ ۶۸۳.</ref>
با توجه به اختلاف تبدیل فرسخ به کیلومتر نزد فقها، هشت فرسخ که همان حد شرعی مسافرت است نیز بین آنها متفاوت و از ۴۰ تا ۴۵ کیلومتر است: ۴۰ کیلومتر<ref> طبق نظر آیت الله زنجانی </ref>، ۴۳ کیلومتر<ref> طبق نظر آیت الله مکارم </ref>، ۴۴ کیلومتر<ref> طبق نظر آیات : خویی، تبریزی، وحید، سیستانی </ref>، و ۴۵ کیلومتر<ref> طبق نظر آیات : امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی، صافی، بهجت، خامنه ای، نوری </ref> متغیر است.<ref> [http://www.pasokhgoo.ir/node/63872 مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی] </ref><ref> احکام مسافر، ص۲۳ </ref><ref>توضیح المسائل مراجع ۱/ ۶۸۳.</ref>


==احکام مرتبط==
==احکام مرتبط==
خط ۱۸: خط ۱۸:
موارد کاربرد: فرسخ در مواردی برای تعیین مسافت به کار رفته است که به نمونه‌هایی از آن اشاره می‌شود:
موارد کاربرد: فرسخ در مواردی برای تعیین مسافت به کار رفته است که به نمونه‌هایی از آن اشاره می‌شود:


۱. سفر موجب شکسته شدن [[نماز]] و افطار [[روزه]] :پیمودن هشت فرسخ راه تحقق بخش عنوان سفر است و با شرایطی موجب قصر نماز و افطار روزه می‌شود.  
۱. سفر موجب شکسته شدن [[نماز]] و افطار [[روزه]] :پیمودن هشت فرسخ راه تحقق بخش عنوان سفر است و با شرایطی موجب قصر نماز و افطار روزه می‌شود.


۲. فاصله میان دو [[نماز جمعه]]: اقامه نماز جمعه در فاصله کمتر از یک فرسخ از محل نماز جمعه قبلی صحیح نیست.<ref>جواهر الکلام ۱۱/ ۲۴۵.</ref>  
۲. فاصله میان دو [[نماز جمعه]]: اقامه نماز جمعه در فاصله کمتر از یک فرسخ از محل نماز جمعه قبلی صحیح نیست.<ref>جواهر الکلام ۱۱/ ۲۴۵.</ref>


۳. وجوب نماز جمعه: در فرض وجوب نماز جمعه، مانند عصر حضور و بسط ید امام [[معصوم]](ع)، نماز جمعه بر کسانی که فاصله آنان تا محل اقامه نماز جمعه بیش از دو فرسخ است، واجب نیست.<ref> جواهر الکلام ۱۱/ ص۲۶۵ </ref>
۳. وجوب نماز جمعه: در فرض وجوب نماز جمعه، مانند عصر حضور و بسط ید امام [[معصوم]](ع)، نماز جمعه بر کسانی که فاصله آنان تا محل اقامه نماز جمعه بیش از دو فرسخ است، واجب نیست.<ref> جواهر الکلام ۱۱/ ص۲۶۵ </ref>
خط ۳۳: خط ۳۳:
* توضیح المسائل پانزده مرجع، انتشارات جامعه مدرسین
* توضیح المسائل پانزده مرجع، انتشارات جامعه مدرسین
* فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، انتشارات مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی
* فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، انتشارات مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی
[[رده:احکام اسلام]]
[[رده:اصطلاحات فقهی]]

نسخهٔ ‏۲۴ سپتامبر ۲۰۱۴، ساعت ۱۳:۴۱

فرسخ واحد قدیمی سنجش فاصله است که مقدار آن بر حسب کیلومتر به طور تقریبی بین پنج تا پنج و نیم کیلومتر است.

علاوه بر این فرسخ که به فرسخ شرعی معروف است، فرسخ‌های دیگری هم متداول بود از جمله فرسخ هندی که حدود ۱۲ کیلومتر و فرسخ زمان قاجار و پهلوی که حدود شش کیلومتر بوده است. گاهی از فرسخ به فرسنگ نیز تعبیر شده است.

اندازه فرسخ

هر فرسخ شرعی سه میل و هر میل بنابر نظر مشهور فقها چهار هزار ذراع و طول هر ذراع ۲۴ انگشت یا دو وجب شخص معمولی است. بنابر این، فرسخ بر حسب ذراع دوازده هزار ذراع خواهد بود.[۱]

مقدار آن بر حسب کیلومتر به طور تقریبی بین پنج تا پنج و نیم کیلومتر محاسبه شده است.

فرسخ در مکانهای مختلف اندازه‌های دیگری هم داشته است از جمله فرسخ هندی که حدود ۱۲ کیلومتر و فرسخ رایج در زمان قاجار و پهلوی که حدود شش کیلومتر است.[۲]

هشت فرسخ یا حد شرعی سفر

با توجه به اختلاف تبدیل فرسخ به کیلومتر نزد فقها، هشت فرسخ که همان حد شرعی مسافرت است نیز بین آنها متفاوت و از ۴۰ تا ۴۵ کیلومتر است: ۴۰ کیلومتر[۳]، ۴۳ کیلومتر[۴]، ۴۴ کیلومتر[۵]، و ۴۵ کیلومتر[۶] متغیر است.[۷][۸][۹]

احکام مرتبط

از احکام مرتبط با آن در بابهایی نظیر نماز، حج و تجارت سخن گفته‌اند.

موارد کاربرد: فرسخ در مواردی برای تعیین مسافت به کار رفته است که به نمونه‌هایی از آن اشاره می‌شود:

۱. سفر موجب شکسته شدن نماز و افطار روزه :پیمودن هشت فرسخ راه تحقق بخش عنوان سفر است و با شرایطی موجب قصر نماز و افطار روزه می‌شود.

۲. فاصله میان دو نماز جمعه: اقامه نماز جمعه در فاصله کمتر از یک فرسخ از محل نماز جمعه قبلی صحیح نیست.[۱۰]

۳. وجوب نماز جمعه: در فرض وجوب نماز جمعه، مانند عصر حضور و بسط ید امام معصوم(ع)، نماز جمعه بر کسانی که فاصله آنان تا محل اقامه نماز جمعه بیش از دو فرسخ است، واجب نیست.[۱۱]

پانویس

  1. منتهی المطلب ۶/ ۳۳۵؛ الاوزان و المقادیر/ ۸۶.
  2. دهخدا، ذیل واژه فرسنگ
  3. طبق نظر آیت الله زنجانی
  4. طبق نظر آیت الله مکارم
  5. طبق نظر آیات : خویی، تبریزی، وحید، سیستانی
  6. طبق نظر آیات : امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی، صافی، بهجت، خامنه ای، نوری
  7. مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی
  8. احکام مسافر، ص۲۳
  9. توضیح المسائل مراجع ۱/ ۶۸۳.
  10. جواهر الکلام ۱۱/ ۲۴۵.
  11. جواهر الکلام ۱۱/ ص۲۶۵

منابع

  • جواهر الکلام، شیخ محمد حسن نجفی، دار احیاء التراث، بیروت
  • فرهنگ دهخدا
  • احکام مسافر، مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، انتشارات فراکاما
  • توضیح المسائل پانزده مرجع، انتشارات جامعه مدرسین
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، انتشارات مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی