Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۰۰
ویرایش
بحر المعارف (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
== مؤلف== | == مؤلف== | ||
'''ملا عبدالصمد هَمِدانی'''، [[عارف]]، [[فقیه]]، [[متکلم]] و لغوی [[شیعه|شیعی]] قرن سیزدهم. مهم‌ترین اساتید عبدالصمد در [[فقه]] و [[اصول]]، [[وحید بهبهانی]] و [[سید علی طباطبایی]] بوده است. عبدالصمد سال‌ها برای تحصیل و تدریس فقه در [[عتبات]] بود. گفته می‌شود به واسطه عبدالصمد طریق‌های عرفانی در میان فقهای شیعه، به خصوص در | '''ملا عبدالصمد هَمِدانی'''، [[عارف]]، [[فقیه]]، [[متکلم]] و لغوی [[شیعه|شیعی]] قرن سیزدهم. مهم‌ترین اساتید عبدالصمد در [[فقه]] و [[اصول]]، [[وحید بهبهانی]] و [[سید علی طباطبایی]] بوده است. عبدالصمد سال‌ها برای تحصیل و تدریس فقه در [[عتبات]] بود. گفته می‌شود به واسطه عبدالصمد طریق‌های عرفانی در میان فقهای شیعه، به خصوص در [[عتبات]]، رواج پیدا کرد که بعداً به [[ملا حسینقلی همدانی]] رسید. آثاری از او به جا مانده است. | ||
== هدف نگارش== | == هدف نگارش== | ||
عبدالصمد همدانی در مقدمه کتاب، هدف خویش را بیان حکمت عملیه شیعه معرفی کرده که بر زبان معصومین(ع) جاری شده و او با استفاده از آیات و احادیث ایشان، کلام اهل معرفت را ذکر می‌کند. وی امید دارد که نفع این | عبدالصمد همدانی در مقدمه کتاب، هدف خویش را بیان حکمت عملیه شیعه معرفی کرده که بر زبان معصومین(ع) جاری شده و او با استفاده از آیات و احادیث ایشان، کلام اهل معرفت را ذکر می‌کند. وی امید دارد که نفع این اثر، عاید مؤلف و سایر برادران دینی گردد. | ||
== ساختار کتاب== | == ساختار کتاب== | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
*نتیجه‌ای که از اینها بهره نفس می‌گردد.<ref>بخشعلی قنبری، معرفی و بررسی بحر المعارف.</ref> | *نتیجه‌ای که از اینها بهره نفس می‌گردد.<ref>بخشعلی قنبری، معرفی و بررسی بحر المعارف.</ref> | ||
با نگاهی به عناوین فصول، به دست می‌آید که نیمی از کتاب به مباحث کلامی و به‌ویژه بحث امامت پرداخته و نیمی دیگر در عرفان و تصوف است. | با نگاهی به عناوین فصول، به دست می‌آید که نیمی از کتاب به مباحث کلامی و به‌ویژه بحث [[امامت]] پرداخته و نیمی دیگر در [[عرفان]] و [[تصوف]] است. | ||
== مجلدات کتاب== | == مجلدات کتاب== | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
===جلد اول: فصل‌های ۱ - ۴۵=== | ===جلد اول: فصل‌های ۱ - ۴۵=== | ||
{{ستون-شروع|3|جداساز=10|عرض=10}} | {{ستون-شروع|3|جداساز=10|عرض=10}} | ||
*'''فصل ۱''': شرایط استجابت دعا | *'''فصل ۱''': شرایط استجابت [[دعا]] | ||
*'''فصل ۲''': در لزوم ذکر حدیث مشایخ | *'''فصل ۲''': در لزوم ذکر حدیث مشایخ | ||
*'''فصل ۳''': در تحصیل دوستان ایمانی | *'''فصل ۳''': در تحصیل دوستان ایمانی | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
*'''فصل ۵''': در زیارت مقابر و مشاهد اولیاء | *'''فصل ۵''': در زیارت مقابر و مشاهد اولیاء | ||
*'''فصل ۶''': در اهمیت تشیع و صفات شیعه | *'''فصل ۶''': در اهمیت تشیع و صفات شیعه | ||
*'''فصل ۸''': در فضیلت صله رحم و نوافل یومیه | *'''فصل ۸''': در فضیلت [[صله رحم]] و [[نوافل یومیه]] | ||
*'''فصل ۹''': در خودداری از دل آزردن | *'''فصل ۹''': در خودداری از دل آزردن | ||
*'''فصل ۱۰''': در فواید کم خوری | *'''فصل ۱۰''': در فواید کم خوری | ||
*'''فصل ۱۱''': در سکوت و خاموشی | *'''فصل ۱۱''': در سکوت و خاموشی | ||
*'''فصل ۱۲''': در ترک لقمه حرام و شبهه ناک | *'''فصل ۱۲''': در ترک لقمه حرام و شبهه ناک | ||
*'''فصل ۱۳''': در ذکر خدای متعال و ریاضت نفس | *'''فصل ۱۳''': در ذکر خدای متعال و [[ریاضت]] نفس | ||
*'''فصل ۱۴''': در طرق وصول الی الله تعالی | *'''فصل ۱۴''': در طرق وصول الی الله تعالی | ||
*'''فصل ۱۵''': فضیلت و ثمره طرق ذکر | *'''فصل ۱۵''': فضیلت و ثمره طرق ذکر | ||
*'''فصل ۱۶''': در وجه افضل بودن ذکر از نماز | *'''فصل ۱۶''': در وجه افضل بودن ذکر از نماز | ||
*'''فصل ۱۷''': فایده تعلق روح به قالب | *'''فصل ۱۷''': فایده تعلق روح به قالب | ||
*'''فصل ۱۸''': شرایط و آداب ذکر | *'''فصل ۱۸''': شرایط و آداب [[ذکر]] | ||
*'''فصل ۱۹''': مراتب ذکر و لزوم سعی در آن | *'''فصل ۱۹''': مراتب ذکر و لزوم سعی در آن | ||
*'''فصل ۲۰''': بیان حضور مرشد در قلب | *'''فصل ۲۰''': بیان حضور مرشد در قلب | ||
*'''فصل ۲۱''': در بیان مراقبه | *'''فصل ۲۱''': در بیان [[مراقبه]] | ||
*'''فصل ۲۲''': در فضیلت تفکر | *'''فصل ۲۲''': در فضیلت تفکر | ||
*'''فصل ۲۳''': در اقسام ذکر | *'''فصل ۲۳''': در اقسام ذکر | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
*'''فصل ۳۳''': در آداب شیخ و مرید | *'''فصل ۳۳''': در آداب شیخ و مرید | ||
*'''فصل ۳۴''': شرایط شیخ و مرشد | *'''فصل ۳۴''': شرایط شیخ و مرشد | ||
*'''فصل ۳۵''': رساله ابن ابی جمهور در ولایت | *'''فصل ۳۵''': رساله [[ابن ابی جمهور]] در [[ولایت]] | ||
*'''فصل ۳۶''': احتجاج مامون با علمای عامه در امر امامت | *'''فصل ۳۶''': احتجاج [[مامون]] با علمای [[عامه]] در امر امامت | ||
*'''فصل ۳۷''': زمینه‌سازی شیخین برای محروم ساختن علی(ع) از خلافت | *'''فصل ۳۷''': زمینه‌سازی [[شیخین]] برای محروم ساختن علی(ع) از خلافت | ||
*'''فصل ۳۸''': علت ارتداد صحابه و عدم استبعاد آن | *'''فصل ۳۸''': علت ارتداد [[صحابه]] و عدم استبعاد آن | ||
*'''فصل ۳۹''': | *'''فصل ۳۹''': پارهای از مطاعن [[ابوبکر|ابی‌بکر]] | ||
*'''فصل ۴۰''': پارهای از مطاعن عمر | *'''فصل ۴۰''': پارهای از مطاعن [[عمر]] | ||
*'''فصل ۴۱''': پارهای از مطاعن عثمان | *'''فصل ۴۱''': پارهای از مطاعن [[عثمان بن عفان|عثمان]] | ||
*'''فصل ۴۲''': پارهای از دلائل امامت امیرالمؤمنین(ع) | *'''فصل ۴۲''': پارهای از دلائل امامت امیرالمؤمنین(ع) | ||
*'''فصل ۴۳''': امامت علی | *'''فصل ۴۳''': امامت علی(ع) در جمیع علوم | ||
*'''فصل ۴۴''': در اثبات امامت ائمه اثناعشر(ع) | *'''فصل ۴۴''': در اثبات امامت [[ائمه اثناعشر]](ع) | ||
*'''فصل ۴۵''': علامات ظهور قائم(ع).<ref>[http://www.ghadeer.org/Book/660/104709 مرکز اطلاع رسانی غدیر.]</ref> | *'''فصل ۴۵''': [[علائم ظهور|علامات ظهور]] قائم(ع).<ref>[http://www.ghadeer.org/Book/660/104709 مرکز اطلاع رسانی غدیر.]</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
===جلد دوم: فصل‌های ۴۶ - ۸۷=== | ===جلد دوم: فصل‌های ۴۶ - ۸۷=== | ||
{{ستون-شروع|3|جداساز=10|عرض=10}} | {{ستون-شروع|3|جداساز=10|عرض=10}} | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۰: | ||
*'''فصل ۵۶''': معرفت نفس و مراتب آن | *'''فصل ۵۶''': معرفت نفس و مراتب آن | ||
*'''فصل ۵۷''': حقیقت معرفت و اقسام آن | *'''فصل ۵۷''': حقیقت معرفت و اقسام آن | ||
*فصل ۵۸: فضیلت علم معرفت و درجات آن | *'''فصل ۵۸''': فضیلت علم معرفت و درجات آن | ||
*'''فصل ۵۹''': شرافت علم الهی بر سایر علوم | *'''فصل ۵۹''': شرافت علم الهی بر سایر علوم | ||
*'''فصل ۶۰''': وجود و مراتب آن | *'''فصل ۶۰''': وجود و مراتب آن | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۸: | ||
*'''فصل ۶۴''': نبوت و ولایت مطلقه و مقیده | *'''فصل ۶۴''': نبوت و ولایت مطلقه و مقیده | ||
*'''فصل ۶۵''': تعیین مقام شخص نبی و ولی مطلق و مقید | *'''فصل ۶۵''': تعیین مقام شخص نبی و ولی مطلق و مقید | ||
*'''فصل ۶۶''': | *'''فصل ۶۶''': [[رسالت]]، عزم، ولایت | ||
*'''فصل ۶۷''': تکامل تدریجی نبوت و ولایت؛ و وحدت ولی در هر عصر | *'''فصل ۶۷''': تکامل تدریجی [[نبوت]] و ولایت؛ و وحدت ولی در هر عصر | ||
*'''فصل ۶۸''': معانی | *'''فصل ۶۸''': معانی [[وحی]]، الهام، [[حدیث قدسی]] و حدیث نبوی | ||
*'''فصل ۶۹''': ظهور باطن ولایت در عصر حضرت مهدی(ع) | *'''فصل ۶۹''': ظهور باطن ولایت در عصر [[حضرت مهدی]](ع) | ||
*'''فصل ۷۰''': مقام و مرتبه انسان کامل | *'''فصل ۷۰''': مقام و مرتبه انسان کامل | ||
*'''فصل ۷۱''': وحدت حقیقت امیر مؤمنان با پیامبر(ص) | *'''فصل ۷۱''': وحدت حقیقت امیر مؤمنان با پیامبر(ص) | ||
*'''فصل ۷۲''': در افضلیت ائمه از سایر پیامبران(ع) | *'''فصل ۷۲''': در افضلیت ائمه از سایر پیامبران(ع) | ||
*'''فصل ۷۳''': منکر فضل امام علیهالسلام کافر است | *'''فصل ۷۳''': منکر فضل امام علیهالسلام کافر است | ||
*'''فصل ۷۴''': فضایل امامان | *'''فصل ۷۴''': فضایل امامان(ع) در لسان اخبار | ||
*'''فصل ۷۵''': حدیث امیر مؤمنان | *'''فصل ۷۵''': حدیث امیر مؤمنان(ع) در معرفت حضرتش به نورانیت | ||
*'''فصل ۷۶''': علت احاطه علم امامان(ع) به جمیع حوادث | *'''فصل ۷۶''': علت احاطه علم امامان(ع) به جمیع حوادث | ||
*'''فصل ۷۷''': احاطه علمی امامان(ع) در اخبار | *'''فصل ۷۷''': احاطه علمی امامان(ع) در اخبار | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۳: | ||
*'''فصل ۷۹''': ادامه بحث گذشته | *'''فصل ۷۹''': ادامه بحث گذشته | ||
*'''فصل ۸۰''': تحقیق در تنزیه و تشبیه | *'''فصل ۸۰''': تحقیق در تنزیه و تشبیه | ||
*'''فصل ۸۱''': ائمه | *'''فصل ۸۱''': ائمه(ع) عالم جبروت و عالم امرند | ||
*'''فصل ۸۲''': حدیث غمامه | *'''فصل ۸۲''': [[حدیث غمامه]] | ||
*'''فصل ۸۳''': وصف امام از زبان امیرالمؤمنین(ع) | *'''فصل ۸۳''': وصف امام از زبان امیرالمؤمنین(ع) | ||
*'''فصل ۸۴''': خطبه البیان و اصول توجیه آن | *'''فصل ۸۴''': خطبه البیان و اصول توجیه آن | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۱: | ||
*'''فصل ۸۷''': تفویض امور قیامت به امیر مؤمنان(ع).<ref>[http://www.ghadeer.org/Book/46 مرکز اطلاع رسانی غدیر.]</ref> | *'''فصل ۸۷''': تفویض امور قیامت به امیر مؤمنان(ع).<ref>[http://www.ghadeer.org/Book/46 مرکز اطلاع رسانی غدیر.]</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
===جلد سوم: فصل‌های ۸۸ - ۱۲۶=== | ===جلد سوم: فصل‌های ۸۸ - ۱۲۶=== | ||
این جلد، ده سال پس از چاپ جلد اول و دوم با ۳۹ فصل انتشار یافته است. | این جلد، ده سال پس از چاپ جلد اول و دوم با ۳۹ فصل انتشار یافته است. | ||
هفده فصل اولیه این جلد درباره علم و آگاهی امام و به نسبت آن دوست و دشمنی با آن حضرت است. | هفده فصل اولیه این جلد درباره علم و آگاهی امام و به نسبت آن دوست و دشمنی با آن حضرت است. | ||
اعمال خارق العاده حضرت علی در فصل هجدهم اشاره شده و پس از آن تا آخر فصل بیست و سه درباره تقرب علی به پیامبر اسلام و دیگر پیامبران است. | اعمال خارق العاده حضرت علی در فصل هجدهم اشاره شده و پس از آن تا آخر فصل بیست و سه درباره تقرب علی به [[پیامبر اسلام]] و دیگر پیامبران است. | ||
فصول بعدی درباره جایگاه علی در نظام هستی، صفات اخلاقی و ربانی امام و | فصول بعدی درباره جایگاه علی در نظام هستی، صفات اخلاقی و ربانی امام و سفارشهایی از علی است.<ref>بخشعلی قنبری، معرفی و بررسی بحر المعارف.</ref> | ||
==چاپ== | ==چاپ== | ||
چاپ نخستین بحر المعارف، با تصحیح و تحقیق حسین استادولی در انتشارات حکمت تهران در سال ۱۳۷۸ش صورت گرفت. | چاپ نخستین بحر المعارف، با تصحیح و تحقیق حسین استادولی در انتشارات حکمت [[تهران]] در سال ۱۳۷۸ش صورت گرفت. | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
*[http://www.ghadeer.org/Book/660/104676 متن جلد اول بحرالمعارف] | *[http://www.ghadeer.org/Book/660/104676 متن جلد اول بحرالمعارف] | ||