کاربر ناشناس
ادله اربعه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←دلیل) |
imported>Sama جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
مشهور اصولیان عقل را در عرض کتاب و سنت یکی از منابع استنباط شمرده اند.<ref>محمدرضا مظفر، اصول الفقه، ج ۲، ص ۱۱۵</ref> در مقابل اخباریان عقل را به عنوان منبع مستقل نپذیرفته اند. اگرچه عقل در بسیاری از کتب اصولیین ذکر شده است اما معنای روشنی از آن بیان نکرده اند. منظور از دلیل عقل در مقابل کتاب و سنت «هر گزاره عقلی که بتوان از آن به حکم شرعی قطعی رسید» است.<ref>محمدرضا مظفر، اصول الفقه، ج ۲، ص ۱۱۸</ref> | مشهور اصولیان عقل را در عرض کتاب و سنت یکی از منابع استنباط شمرده اند.<ref>محمدرضا مظفر، اصول الفقه، ج ۲، ص ۱۱۵</ref> در مقابل اخباریان عقل را به عنوان منبع مستقل نپذیرفته اند. اگرچه عقل در بسیاری از کتب اصولیین ذکر شده است اما معنای روشنی از آن بیان نکرده اند. منظور از دلیل عقل در مقابل کتاب و سنت «هر گزاره عقلی که بتوان از آن به حکم شرعی قطعی رسید» است.<ref>محمدرضا مظفر، اصول الفقه، ج ۲، ص ۱۱۸</ref> | ||
'''ملازمه یا عدم ملازمه بین حکم عقل و شرع''':این قاعده مورد قبول اکثر اصولیین شیعه و جمعی از اهل سنت قرار گرفته است و عده‌ای هم مخالف آنند از جمله اخباریین شیعه و جمعی دیگر از اهل تسنن. کسانی که به «منبع بودن عقل برای استنباط احکام» معتقد بوده‌اند قانون ملازمه را پذیرفته‌اند و جمعی که با منبع بودن عقل مخالف بوده‌اند، طبعاً به ملازمه هم اعتقادی نداشته‌اند.<ref>ابوالقاسم علیدوست، فقه و عقل، قبسات ۱۳۷۹، شماره ۱۵ و ۱۶</ref> | |||
''' | * '''عقل نظری''': حکم شرعی توقیفی است و جز راه شنیدن از شارع نمیتوان بدان دست یافت. بنابراین مقصود از دلیل عقلی، حکم عقل نظری به ملازمه میان حکم ثابت شرعی یا عقلی و میان حکم شرعی دیگر است. مانند ملازمه در مسأله إجزاء.<ref>محمدرضا مظفر، اصول الفقه، ج ۲، ص ۱۱۳-۱۱۴</ref> | ||
* '''عقل عملی''': این نوع عقل به تنهایی نمیتواند حکم شرعی را درک کند؛ اگر چه درک میکند که این عمل فی نفسه سزاوار است یا نه اما آن را به شارع نسبت نمیدهد. پس از حصول چنین ادراکی گاه به ملازمه میان حکم عقل و حکم شرع حکم میکند و گاه حکم نمیکند. ملازمه در اینجا تنها در مسأله حسن و قبح عقلی است. <ref>محمدرضا مظفر، اصول الفقه، ج ۲، ص ۱۱۵</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||