پرش به محتوا

ام‌کلثوم دختر پیامبر(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=فوریه|روز=۲۶|سال=۲۰۱۵|چند = 2}}
{{دیگر کاربردها|ام کلثوم}}
{{دیگر کاربردها|ام کلثوم}}
'''ام‌كلثوم بنت رسول الله'''، سومين دختر [[پیامبر (ص)]] بود.
'''ام‌کلثوم بنت رسول الله'''، سومین دختر [[پیامبر(ص)]] و [[خدیجه]] بود. او پیش از [[بعثت]] با [[عتیبة بن ابولهب]] ازدواج کرد، هنگامی که سوه مسد در مذمت ابولهب و همسرش نازل شد، عتیبة  به دستور پدر، ام کلثوم را [[طلاق]] داد،او پس از [[جنگ بدر]] به ازدواج عثمان در آمد. وی سرانجام در ۹ قمری درگذشت و در بقیع مدفون شد.
 
برخی از محققان شیعه مانند سید جعفر مرتضی عاملی، ام کلثوم، [[زینب بنت رسول الله|زینب]] و [[رقیه بنت رسول الله|رقیه]] را [[ربیبه|دختر خوانده‌های]] رسول خدا دانسته‌اند نه فرزندان او.
== پیش از بعثت ==
== پیش از بعثت ==
از ام کلثوم به عنوان سومین و دومین دختر رسول خدا و [[حضرت خدیجه]] یاد شده است.<ref> ابن عبدالبر، ج1، ص50؛ ج4، ص1818، ج4، ص1952</ref> او در [[جاهلیت]] با [[عتیبة بن ابولهب]] [[ازدواج]] كرد. هنگامی که [[سوره مسد]] در مذمت [[ابولهب]] و همسرش نازل شد<ref>اسدالغابه، ج6، ص384 </ref>، عتیبه به درخواست بزرگان [[قريش]]، از جمله پدرش ام کلثوم را [[طلاق]] داد<ref> اسدالغابه، ج6، ص384؛ ابن عبدالبر، استیعاب، ج4، ص1952</ref> و با با دختر [[سعید بن عاص]] ازدواج كرد.
از ام کلثوم به عنوان سومین و دومین دختر رسول خدا و [[حضرت خدیجه]] یاد شده است.<ref> ابن عبدالبر، ج۱، ص۵۰؛ ج۴، ص۱۸۱۸، ج۴، ص۱۹۵۲</ref> او در [[جاهلیت]] با [[عتیبة بن ابولهب]] [[ازدواج]] کرد. هنگامی که [[سوره مسد]] در مذمت [[ابولهب]] و همسرش نازل شد<ref>اسدالغابه، ج۶، ص۳۸۴ </ref>، عتیبه به درخواست بزرگان [[قریش]]، از جمله پدرش ام کلثوم را [[طلاق]] داد<ref> اسدالغابه، ج۶، ص۳۸۴؛ ابن عبدالبر، استیعاب، ج۴، ص۱۹۵۲</ref> و با با دختر [[سعید بن عاص]] ازدواج کرد.


== ازدواج با عثمان==
== ازدواج با عثمان==
ام کلثوم، همراه پیامبر به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد. زمانی که [[رقیه بنت رسول الله|رقیه]] دختر بزرگ‌تر آن حضرت از دنیا رفت، ام ‌کلثوم با [[عثمان]] ازدواج کرد.<ref>ابن عبدالبر، استیعاب، ج2، ص1039، ج4، ص1952</ref> ازدواج آنها در [[ربیع‌الاول]] سوم [[هجرت]]، و پس از [[جنگ بدر]] صورت گرفت. عثمان از او صاحب فرزندی نشد.<ref>ابن عبدالبر، استیعاب، ج4، ص1952</ref>
ام کلثوم، همراه پیامبر به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد. زمانی که [[رقیه بنت رسول الله|رقیه]] دختر بزرگ‌تر آن حضرت از دنیا رفت، ام ‌کلثوم با [[عثمان]] ازدواج کرد.<ref>ابن عبدالبر، استیعاب، ج۲، ص۱۰۳۹، ج۴، ص۱۹۵۲</ref> ازدواج آنها در [[ربیع‌الاول]] سوم [[هجرت]]، و پس از [[جنگ بدر]] صورت گرفت. عثمان از او صاحب فرزندی نشد.<ref>ابن عبدالبر، استیعاب، ج۴، ص۱۹۵۲</ref>
 
از نظر برخی محققان شیعه مانند [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، ام کلثوم فرزند رسول خدا(ص) و [[خدیجه]] نبوده، بلکه او [[دختر خوانده]] پیامبر(ص) بوده است.<ref>سید جعفر مرتضی عاملی، ج۲، ص۲۱۶</ref>


== درگذشت ==
== درگذشت ==
ام کلثوم در [[شعبان]] ۹ ق از دنیا رفت<ref>الاصابه، ج8، ص460</ref> پیامبراکرم(ص) بر جنازه او [[نماز میت|نماز]] خواند. [[اسماء بنت عمیس]] و [[صفیه دختر عبدالمطلب]] او را [[غسل]] دادند و [[امام علی(ع)]]، [[فضل بن عباس|فضل]]، [[اسامة بن زید]] و [[ابوطلحه|ابوطلحه انصاری]] داخل قبر او شده و او را [[دفن]] کردند. [[ام عطیه انصاری]] نیز شاهد غسل او بوده است.<ref>ابن عبدالبر، استیعاب، ج4، ص1952-1953؛ الاصابه، ج8، ص460</ref> البته به گفته ابن اثیر، ام عطیه وی را غسل داده است.<ref> اسدالغابه، ج6، ص384</ref>
ام کلثوم در [[شعبان]] ۹ق از دنیا رفت<ref>الاصابه، ج۸، ص۴۶۰</ref> پیامبراکرم(ص) بر جنازه او [[نماز میت|نماز]] خواند. [[اسماء بنت عمیس]] و [[صفیه دختر عبدالمطلب]] او را [[غسل]] دادند و [[امام علی(ع)]]، [[فضل بن عباس|فضل]]، [[اسامة بن زید]] و [[ابوطلحه|ابوطلحه انصاری]] داخل قبر او شده و او را [[دفن]] کردند. [[ام عطیه انصاری]] نیز شاهد غسل او بوده است.<ref>ابن عبدالبر، استیعاب، ج۴، ص۱۹۵۲-۱۹۵۳؛ الاصابه، ج۸، ص۴۶۰</ref> البته به گفته ابن اثیر، ام عطیه وی را غسل داده است.<ref> اسدالغابه، ج۶، ص۳۸۴</ref>


== مدفن ==
== مدفن ==
[[پرونده:بقعه های بقیع.jpg|بندانگشتی|بقعه‌ دختران [[پیامبر (ص)]] در کنار بقعه [[ائمه بقیع]] قبل از تخریب]]
[[پرونده:بقعه های بقیع.jpg|بندانگشتی|بقعه‌ دختران [[پیامبر(ص)]] در کنار بقعه [[ائمه بقیع]] قبل از تخریب]]
بقعه منسوب به دختران پیامبر(ص)؛ [[رقیه دختر رسول خدا|رقیه]]، ام کلثوم و [[زینب بنت رسول الله|زینب]] از بقعه‌هایی بود که در شمال قبور [[امامان شیعه]] و جنوب غربی قبور [[:رده:همسران پیامبر|همسران پیامبر(ص)]] و نزدیک قبر [[عثمان بن مظعون]] قرار داشت.
بقعه منسوب به دختران پیامبر(ص)؛ [[رقیه دختر رسول خدا|رقیه]]، ام کلثوم و [[زینب بنت رسول الله|زینب]] از بقعه‌هایی بود که در شمال قبور [[امامان شیعه]] و جنوب غربی قبور [[:رده:همسران پیامبر|همسران پیامبر(ص)]] و نزدیک قبر [[عثمان بن مظعون]] قرار داشت.
 
منابع از دفن [[رقیه بنت رسول الله|رقیه]]<ref>ابن شبه، ج۱، ص۱۰۳؛ کلینی، ج۳، ص۲۴۱؛ ابن سعد، ج۸، ص۳۷.</ref> و [[زینب بنت رسول الله|زینب]]<ref> احمد بن حنبل، ج۱، ص۲۳۷؛ ابن عبدالبر، ج۳، ص۱۰۵۶؛ حاکم نیشابوری، ج۳، ص۱۹۰.</ref> در [[بقیع]]، نزدیك به قبر [[عثمان بن مظعون]]، بر پایه سفارش پیامبر(ص) حكایت دارند. اما از مكان [[دفن]] ام كلثوم گزارشی در دست نیست. تنها نویسندگان پسین چون فرهاد میرزا<ref>فرهاد میرزا، ص۱۵۶.</ref> و رفعت پاشا<ref> رفعت پاشا، ص۴۷۸.</ref> به دفن ام كلثوم كنار دیگر دختران پیامبر اشاره نموده و به [[بقعه]] ساخته شده بر قبر اینان توجه كرده‌اند. درگذشته بر این قبور [[ضریح|ضریحی]] برنجی قرار داشت.<ref> جعفریان، ج۵، ص۲۴۱.</ref> [[وهابیون]] این بقعه را تخریب کردند.


== نظریه جعفر مرتضی عاملی ==
منابع از دفن [[رقیه بنت رسول الله|رقیه]]<ref>ابن شبه، ج۱، ص۱۰۳؛ کلینی، ج۳، ص۲۴۱؛ ابن سعد، ج۸، ص۳۷.</ref> و [[زینب بنت رسول الله|زینب]]<ref> احمد بن حنبل، ج۱، ص۲۳۷؛ ابن عبدالبر، ج۳، ص۱۰۵۶؛ حاکم نیشابوری، ج۳، ص۱۹۰.</ref> در [[بقیع]]، نزدیک به قبر [[عثمان بن مظعون]]، بر پایه سفارش پیامبر(ص) حکایت دارند. اما از مکان [[دفن]] ام کلثوم گزارشی در دست نیست. تنها نویسندگان پسین چون فرهاد میرزا<ref>فرهاد میرزا، ص۱۵۶.</ref> و رفعت پاشا<ref> رفعت پاشا، ص۴۷۸.</ref> به دفن ام کلثوم کنار دیگر دختران پیامبر اشاره نموده و به [[بقعه]] ساخته شده بر قبر اینان توجه کرده‌اند. درگذشته بر این قبور [[ضریح|ضریحی]] برنجی قرار داشت.<ref> جعفریان، ج۵، ص۲۴۱.</ref> [[وهابیون]] این بقعه را تخریب کردند.
از نظر برخی محققان شیعه مانند [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، ام کلثوم فرزند رسول خدا(ص) و [[خدیجه]] نبوده، بلکه او [[دختر خوانده]] پیامبر(ص) بوده است.


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس|اندازه=ریز|3}}
{{پانویس|اندازه=ریز|۳}}


== منابع ==
== منابع ==
{{ستون-شروع|۲}}
* ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت،‌ دارالجیل، ط الأولی، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
* ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت،‌ دارالجیل، ط الأولی، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
* احمد بن حنبل، مسند احمد،‌ دار صادر، بیروت.
* احمد بن حنبل، مسند احمد،دار صادر، بیروت.
* حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، به کوشش مرعشلی، دارالمعرفه، بیروت، ۱۴۰۶ق.
* حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، به کوشش مرعشلی، دارالمعرفه، بیروت، ۱۴۰۶ق.
* جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، نشر علم، تهران، ۱۳۸۹ش.
* جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، نشر علم، تهران، ۱۳۸۹ش.
* ابن اثیر، أسد الغابة فى معرفة الصحابة، دارالفكر، بیروت، 1409ق/1989م.
* ابن اثیر، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، دارالفکر، بیروت، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
* ابن حجر عسقلانی، الإصابة فى تمييز الصحابة، تحقيق عادل احمد عبد الموجود و على محمد معوض، بيروت، دارالكتب العلمية، ط الأولى، 1415ق/1995م.
* ابن حجر عسقلانی، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
* ابن سعد، الطبقات الكبری، به كوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دارالكتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
* ابن سعد، الطبقات الکبری، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
* ابن شبه، تاریخ المدینة المنوره، به كوشش شلتوت، قم، دارالفكر، ۱۴۱۰ق.
* ابن شبه، تاریخ المدینة المنوره، به کوشش شلتوت، قم، دارالفکر، ۱۴۱۰ق.
* فرهاد میرزا قاجار، سفرنامه فرهاد میرزا، به كوشش طباطبایی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی، ۱۳۶۶ش.
* فرهاد میرزا قاجار، سفرنامه فرهاد میرزا، به کوشش طباطبایی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی، ۱۳۶۶ش.
* پاشا، رفعت، ابرهیم، مرآة الحرمین، قم، المطبعة العلمیه، ۱۳۴۴ق.
* پاشا، رفعت، ابرهیم، مرآة الحرمین، قم، المطبعة العلمیه، ۱۳۴۴ق.
 
* عاملی، سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، دارالحدیث، قم، ۱۴۲۶ق/۱۳۸۵ش.
{{پایان}}
{{صحابه}}
{{صحابه}}
{{زنان اهل بیت}}
{{زنان اهل بیت}}