وهب بن وهب: تفاوت میان نسخه‌ها

'''وهب بن وهب''' یا '''وهب بن عبدالله بن حباب کلبی''' از [[شهدای واقعه کربلا]] و یاران [[امام حسین(ع)]]. منابع وهب را جوانی نصرانی (مسیحی) دانسته‌اند که به همراه مادرش به‌دست امام حسین (ع) مسلمان شد و همراه با امام به کربلا آمد و در روز عاشورا به [[شهادت]] رسید. وی از افرادی است که بیشتر منابع نامش را در فهرست شهدای [[روز عاشورا]] آورده‌اند ولی درباره نسب و حتی یک یا چند نفر بودنش اختلافاتی وجود دارد.  

بیشتر منابع نام وهب را در میان شهدای کربلا آورده‌ ولی مشخصات متفاوتی درباره او ذکر کرده‌اند. نام و نسب‌های متفاوتی که برای او ذکر شده است عبارتند از:

*وهب بن عبداللّه بن عُمَیر کلبی<ref>ابن‌اعثم کوفی، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج ۵، ص۱۰۴. </ref>

*وهب بن عبداللّه بن جناب کلبی خوارزمی<ref>خوارزمی، مقتل‌الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص ۱۵.</ref>

*عده‌ای از نویسندگان، شهدای کربلا با این نام را دو نفر دانسته‌اند: وهب بن وهب و وهب بن عبدالله کلبی.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۱۶ و ج۴۴، ص۳۲۰.</ref>

*بعضی نیز همه این اسامی را یک نفر می‌دانند.<ref>موسوی زنجانی، وسیلة‌الدارین فی انصار الحسین، بی‌تا، ص۲۰۳.</ref>

برخی همه این اسامی را نتیجه تحریف و اشتباه دانسته و معتقدند که از اساس چنین فردی در [[واقعه کربلا|کربلا]] و واقعه [[عاشورا]] حضور نداشته است.<ref>گروهی از تاریخ پژوهان، مقتل جامع سید الشهدا، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص ۷۶.</ref> بنا به تحقیق این نویسندگان، این فرد با تمام اسامی متفاوتش در واقع همان [[عبدالله بن عمیر کلبی]] است که در زمره شهدای کربلا بوده و در ردیف اصحاب قدیمی [[امام علی(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] شمرده شده است و نیز نامش در [[زیارت الشهداء|زیارت ناحیه]] و [[زیارت رجبیه]] آمده است.<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۲۲ق، ج۱۰، ص۴۴۸.</ref>

پژوهش‌های متاخرتر با قبول وجود مشابهت بین جریانات مرتبط با وهب و عبدالله بن عمیر، دو نفر بودن آن‌ها را نه تنها بعید نمی‌دانند بلکه با اشاره به تفاوت‌های بسیاری نیز که در شرح حال هر یک وجود دارد، احتمال آن‌را قوی‌تر نیز می‌دانند. مهم‌ترین تفاوت این دو در آن است که منابع وهب را نصرانی (مسیحی) مسلمان شده به دست [[امام حسین(ع)]] معرفی کرده‌اند در حالی‌که در شرح حال [[عبدالله بن عمیر کلبی|عبدالله بن عمیر]] آمده که وی از اصحاب قدیمی امام(ع) بوده است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۶، ص۳۸۱. </ref>  

[[ام وهب دختر عبد]] و از تیره [[نمر بن قاسط]] از جمله شهیدان [[واقعه کربلا]] بوده و همسر [[عبدالله بن عمیر کلبی]] است. برخی او را مادر وهب بن وهب می‌دانند؛<ref>شمس‌الدین، یاران حسین(ع)، ۱۳۸۵ش، ص۱۱۲.</ref> اما مطالعه منابع و مقایسه گزارش‌های مربوط به واقعه عاشورا درباره شهدا نشان می‌دهد که مادر وهب شخص دیگری بوده و ربطی به‌ام وهب دختر عبدالله ندارد.<ref> ناظم زاده قمی، اصحاب امام حسین از مدینه تا کربلا، ۱۳۹۰ش، ص۵۹۷ (پاورقی)</ref>

به گزارش منابع، وهب پس از از [[بریر بن خضیر همدانی|بُرَیر بن خُضَیر]]<ref>ابن طاووس، لهوف، ۱۳۵۳ش، ص۱۰۵؛ ابن‌اعثم کوفی، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج ۵، ص۱۰۴؛ ابن‌شهرآشوب، المناقب، نشر علامه، ج۴، ص۱۰۱. </ref> و یا [[زیاد بن مهاجر کندی]]<ref>صدوق،امالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۶۱.</ref> و قبل از [[عمرو بن خالد ازدی]]<ref>ابن‌اعثم کوفی، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج ۵، ص۱۰۵؛ ابن‌شهرآشوب، المناقب، نشر علامه، ج۴، ص۱۰۱.</ref> یا [[مسلم بن عوسجه اسدی|مُسْلِم بن عَوْسَجِه اَسَدی]]<ref>ابن طاووس، لهوف، ۱۳۵۳ش، ص۱۰۵.</ref> و یا [[هلال بن حجاج]]<ref>صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۶۱.</ref> به میدان جنگ رفت.  

درباره مبارزه او نقل‌هایی وجود دارد؛ گفته شده در میان نبرد به سمت مادر و همسرش بازگشته و از مادرش می‌پرسد که آیا از او راضی شده است یا نه؟ و در جواب، کشته شدن در راه [[حسین(ع)]] را شرط رضایت مادر می‌یابد.<ref> قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۹ش، ص۲۵۸-۲۵۹؛ خوارزمی، مقتل‌الحسین، ج۲، ص ۱۶.</ref> در این بازگشت مکالمات بین وهب و همسرش نیز نقل شده است.<ref>خوارزمی، مقتل‌الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص ۱۶.</ref>

درباره نحوه شهادت وهب نقل‌های مختلفی وجود دارد<ref>مقایسه کنید: صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۶۱ و نفس المهموم، ۱۳۷۹ش، ص۲۵۸-۲۵۹ و خوارزمی، مقتل‌الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص ۱۶.</ref> و به نظر با روایات مربوط به شهادت [[عبدالله بن عمیر کلبی]] به شدت مخلوط و درهم شده است. نقل‌هایی مانند اینکه همسرش نیز به میدان جنگ رفته، لباس او را گرفت و گفت بازنمی‌گردم تا با تو بمیرم و [[امام حسین(ع)]] وی را با وعده پاداش خیر در آخرت به خیمه‌ها باز گرداند.<ref> ابن طاووس، لهوف، ۱۳۵۳ش، ص۱۰۶.</ref>{{یادداشت| مقایسه کنید با این روایت طبری از جنگ عبدالله بن عمیر کلبی: «همسرش ام‌وهب عمودی برداشت و به سوی او رفت. عبدالله می‌خواست او را به سوی خیمه برگرداند ولی او لباس شوهرش را گرفته بود و می‌گفت: تو را رها نمی‌کنم تا همراه تو به شهادت برسم. در این هنگام امام حسین(ع) او را صدا زد و فرمود: خدا از جانب اهل بیت به شما جزای خیر دهد. برگرد (خدا تو را رحمت کند) و نزد زنان بنشین که جنگیدن بر زنان واجب نیست.» (طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۳۰.)}} پس او نزد زنان بازگشت. گفته شده وهب در جریان نبردش دوازده نفر پیاده و نوزده نفر سواره را از سپاه دشمن کشته است<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۳۷۹ش، ص۲۵۹.</ref> و در پی اسیر شدن با دستور [[عمر سعد]] گردن زده می‌شود و سرش به سمت لشکر حسین(ع) پرتاب می‎گردد.<ref> صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۶۱؛ خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص ۱۵.</ref>

داستان وهب در قسمت هفدهم از [[مختارنامه (مجموعه تلویزیونی)|مجموعه تلویزیونی مختارنامه]] در ۲۲ دقیقه به تصویر کشیده شده است.<ref>[http://fa.abna24.com/special-issue/archive/2011/01/19/221798/story.html شهادت "وهب نصرانی" فردا شب در مختارنامه، خبرگزاری ابنا].</ref> حامد میرباقری در این مجموعه نقش وهب را ایفا کرده است.<ref>[http://www.isna.ir/news/91092614779 گفت‌وگو با حامد میرباقری، خبرگزاری ایسنا.]</ref> مختارنامه، مجموعه‌ای تلویزیونی به کارگردانی [[داود میرباقری]] است که به زندگی و قیام مختار ثقفی پس از حادثه عاشورا پرداخته و در سال ۱۳۸۹ش از شبکه اول سیما [[جمهوری اسلامی ایران]] پخش شد.

*خبرگزاری ایسنا، [http://www.isna.ir/news/91092614779/%D9%88%D9%87%D8%A8-%D9%86%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%DB%8C%D9%84%D8%AF%D8%A7-%D8%B4%D8%AF گفت‌وگو با حامد میرباقری]، تاریخ انتشار:  ۲۶ آذر ۱۳۹۱،تاریخ مشاهده: ۸ آبان ۱۳۹۶.   

* گروهی از تاریخ پژوهان، مقتل جامع سید شهدا، زیر نظر مهدی پیشوایی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ایران، ۱۳۸۹ش.

{{فاجعه کربلا}}