|
|
| خط ۳۹: |
خط ۳۹: |
|
| |
|
| در آیه میثاق اشاره آشکاری به مسئله [[نبوت|رسالت]] و [[ولایت]] نشده؛ اما گمان برخی بر آن است که می‌توان اقرار بر این دو مسئله را با تحلیل روایات تفسیری آیه به دست آورد.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۶، ص۲۶؛ بروجردی، تفسير جامع، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۴۸۳.</ref> | | در آیه میثاق اشاره آشکاری به مسئله [[نبوت|رسالت]] و [[ولایت]] نشده؛ اما گمان برخی بر آن است که می‌توان اقرار بر این دو مسئله را با تحلیل روایات تفسیری آیه به دست آورد.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۶، ص۲۶؛ بروجردی، تفسير جامع، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۴۸۳.</ref> |
|
| |
| == موطن اخذ میثاق ==
| |
| بحث از موطن اخذ میثاق در این آیه از اساسی‌ترین بحث‌های مطرح‌شده از سوی مفسران در ذیل این آیات برشمرده شده است.<ref>جوادی‌آملی، ۱۳۹۰ش، ج۳۱، ص۷۴.</ref> منظور از موطن اخذ میثاق این است که این میثاق که مفاد آن ربوبیت الهی و عبودیت انسان است در کجا بسته شده است و صحنه‌ای که پرسش و پاسخ در آن رخ‌نموده در کجا بوده است.<ref>کلانتری و شاملو، [http://ensani.ir/fa/article/436718/%D9%85%D9%88%D8%B7%D9%86-%D8%A7%D8%AE%D8%B0-%D9%85%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-172-%D9%88-173-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C «موطن اخذ میثاق در آیات ۱۷۲ و ۱۷۳ سوره اعراف از منظر علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی»]، ص۱۰۱.</ref> درباره موطن اخذ میثاق نظرات مختلفی ابراز شده است:
| |
|
| |
| === عالم ذر ===
| |
| قائلان این نظر می‌گویند که پیش از آنکه ارواح بشری به بدن‌ها آنان تعلق بگیرد و زندگی دنیایی آغاز شود، خداوند ارواح اولین تا آخرین بشر را به ذرات ریزی، که از صلب حضرت آدم(ع) خارج شده بودند، وارد کرد و این ذرات را بر خودشان شاهد گرفت. خداوند شهادتی بر ربوبیت خود و عبودیت آن ذرات گرفت و آن ذرات نیز شهادت به ربوبیت الهی و عبودیت خود دادند.<ref>ابن ابی‌حاتم، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۵، ص۱۶۱۲-۱۶۱۳.</ref>برخی این نظر را به حشویه و برخی از اهل حدیث نسبت داده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۸، ص۳۱۸.</ref> بر این نظریه نقدهایی وارد شده است.<ref>طوسی، التبیان، بی‌تا، ج۵، ص۲۷-۳۰.</ref>
| |
|
| |
| === موطن تمثیل ===
| |
| مفسران قائل به این نظریه تصویر ترسیم‌شده در آیه میثاق را حمل بر تمثیل کرده‌اند. آنان معتقدند که چنین اتفاقی در عالم خارج روی نداده، بلکه این صحنه تمثیلی است از حال انسان در جهان که هر لحظه در وجدان خود در می‌یابد که تحت ربوبیت خدا است و آنچنان که انگار پروردگارش هر لحظه از او می‌پرسد که آیا من پروردگار تو نیستم و او هر لحظه، با نگاه به خود، این مربوبیت را در سراپای خود می‌بیند و به عبودیت خود شهادت می‌دهد.<ref>کلانتری و شاملو، [http://ensani.ir/fa/article/436718/%D9%85%D9%88%D8%B7%D9%86-%D8%A7%D8%AE%D8%B0-%D9%85%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-172-%D9%88-173-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C «موطن اخذ میثاق در آیات ۱۷۲ و ۱۷۳ سوره اعراف از منظر علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی»]، ص۱۰۳-۱۰۴.</ref>
| |
|
| |
|
| ==هدف آیه== | | ==هدف آیه== |
