کاربر ناشناس
حرم امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←تاریخچه بناهای قبر امام علی(ع)
imported>Mgolpayegani |
imported>Mgolpayegani |
||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
== تاریخچه بناهای قبر امام علی(ع) == | == تاریخچه بناهای قبر امام علی(ع) == | ||
[[پرونده:ضریح امام علی.jpg|بندانگشتی|نمایی از [[ضریح]] [[امام علی(ع)]]]] | [[پرونده:ضریح امام علی.jpg|بندانگشتی|نمایی از [[ضریح]] [[امام علی(ع)]]]] | ||
آنچه در | آنچه در اینجا به‌عنوان تاریخچه اشاره می‌شود تغییراتی است که در بنا یا ساختمان محل قبر [[امام علی(ع)]] در تاریخ نقل شده است. این در حالی است که ممکن است این بنا در زمان‌های دیگری مخصوصاً زمان [[مأمون|مامون]] یا [[معتصم|معتصم عباسی]] که فضای آرامی برای شیعیان مهیا شده بود تغییراتی در بنای روی قبر امام علی (ع) انجام شده باشد<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۲۵۰-۲۵۸.</ref> که در تاریخ‌های پیش رو نیامده است: | ||
* [[سال ۱۴۳ هجری قمری|۱۴۳ق]]. [[سید عبدالکریم بن احمد حلی|ابن طاووس]] در | * [[سال ۱۴۳ هجری قمری|۱۴۳ق]]. [[سید عبدالکریم بن احمد حلی|ابن طاووس]] در کتاب «[[فرحة الغری]]» روایتی از زیارت [[امام صادق(ع)]] از قبر [[امام علی(ع)]] نقل کرده است که در آن عنوان شده امام صادق(ع) مبلغی را به یکی از اصحاب خود به نام [[صفوان جمال]] برای بازسازی قبر امیرالمؤمنین دادند.<ref>ابن طاووس، فرحة الغری فی تعیین قبر أمیر المؤمنین، ۱۴۱۳ق، ص ۹۶.</ref> فرطوسی معتقد است که این روایت در جریان دیدار امام صادق (ع) با منصور دوانقی وارد شده است که احتمالا در سال ۱۴۳ق بوده است.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۱۹۳.</ref> او همچنین اذعان می‌کند که مقدار این بازسازی مشخص نیست.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۱۹۹.</ref> | ||
* [[سال ۱۷۰ هجری قمری|۱۷۰ق]]. بر اساس برخی از روایت‌های تاریخی نخستین بار [[هارون الرشید]]، دستور داد تا بنایی بر قبر[[امام علی(ع)]] ساخته | * [[سال ۱۷۰ هجری قمری|۱۷۰ق]]. بر اساس برخی از روایت‌های تاریخی نخستین بار [[هارون الرشید]]، دستور داد تا بنایی بر قبر[[امام علی(ع)]] ساخته شود؛ اما در مورد چگونگی این بنا اختلاف وجود دارد.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۱؛ ابن طاووس، فرحة الغری فی تعیین قبر أمیر المؤمنین، ۱۴۱۳ق، ص ۱۲۲.</ref> | ||
* [[سال ۲۳۶ هجری قمری|۲۳۶ق]]. برخی معتقدند متوکل عباسی (درگذشته [[سال ۲۴۷ هجری قمری|۲۴۷ق]]) | * [[سال ۲۳۶ هجری قمری|۲۳۶ق]]. برخی معتقدند متوکل عباسی (درگذشته [[سال ۲۴۷ هجری قمری|۲۴۷ق]]) همچنانکه به تخریب [[حرم امام حسین(ع)]] پرداخت عمارت نجف را نیز نابود کرد.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶، ج۱، ص۴۳؛ فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۲۵۶-۲۵۷.</ref> | ||
* [[سال ۲۷۲ هجری قمری|۲۷۲ق]]. برخی معتقدند داوود عباسی قبل از بنای حسن بن زید صندوقی آهنی روی قبر امام علی(ع) | * [[سال ۲۷۲ هجری قمری|۲۷۲ق]]. برخی معتقدند داوود عباسی قبل از بنای حسن بن زید صندوقی آهنی روی قبر امام علی(ع) ساخته است. این همان فردی است که برخی معتقدند بسیاری از پژوهشگران او را با عموی سفاح و منصور اشتباه گرفته‌اند.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۲۳۹- ۲۵۳.</ref> | ||
* [[سال ۲۸۳ هجری قمری|۲۸۳ق]]. [[محمد بن زید داعی]] (درگذشته [[سال ۲۸۷ هجری قمری|۲۸۷ق]]) قبر را تجدید بنا کرد و قبه و دیوار و قلعه‌ای برای آن ساخت که ۷۰ طاق داشت.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۲-۴۳؛ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص ۳۷.</ref> | * [[سال ۲۸۳ هجری قمری|۲۸۳ق]]. [[محمد بن زید داعی]] (درگذشته [[سال ۲۸۷ هجری قمری|۲۸۷ق]]) قبر را تجدید بنا کرد و قبه و دیوار و قلعه‌ای برای آن ساخت که ۷۰ طاق داشت.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۲-۴۳؛ حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص ۳۷.</ref> | ||
* [[سال ۳۱۱ هجری قمری|۳۱۱ق]]. عبدالله بن حمدان ملقب به ابوالهیجاء [[گنبد]] بزرگی بر قبر [[امام علی(ع)]] ساخت.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۲۷۰- ۲۷۵.</ref> | * [[سال ۳۱۱ هجری قمری|۳۱۱ق]]. عبدالله بن حمدان ملقب به ابوالهیجاء [[گنبد]] بزرگی بر قبر [[امام علی(ع)]] ساخت.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۲۷۰-۲۷۵.</ref> | ||
* [[سال۳۳۰ هجری قمری|۳۳۰ق]].امیر الحاج عمر بن یحیی بن حسین نسابه [[نقیب]] [[طالبیان]] در | * [[سال۳۳۰ هجری قمری|۳۳۰ق]].امیر الحاج عمر بن یحیی بن حسین نسابه [[نقیب]] [[طالبیان]] در کوفه، قبر امام (ع) را تجدید بنا کرد و از اموال خودش قبه‌ای بر آن نهاد.<ref>التمیمی، مدینة النجف، ۱۳۷۲ق، ص۱۷۲.</ref> البته برخی این فرد و بنایش را متعلق به حدود سال ۲۵۰ق و قبل از بنای محمد بن زید داعی می‌دانند.<ref>حکیم، المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، ۱۴۲۷ش، ج۲، ص۳۷.</ref> | ||
=== بناهای بزرگ و زیربنایی === | === بناهای بزرگ و زیربنایی === | ||
* [[سال ۳۶۹ هجری قمری|۳۶۹ق]]. [[عضدالدوله دیلمی]] (درگذشته ۳۷۲ق) بنایی که بر قبر امام علی(ع) بود را با ملحقات زیادی از جمله امور زیر بنایی و روبنایی بازسازی کرد و موقوفاتی برای آن قرار داد.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۳-۴۵.</ref> او قصد داشت در مجاورت مرقد امام علی(ع) شهر آباد و مسکونی بسازد.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۲۹۰.</ref> | * [[سال ۳۶۹ هجری قمری|۳۶۹ق]]. [[عضدالدوله دیلمی]] (درگذشته ۳۷۲ق) بنایی که بر قبر امام علی (ع) بود را با ملحقات زیادی از جمله امور زیر بنایی و روبنایی بازسازی کرد و موقوفاتی برای آن قرار داد.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۳-۴۵.</ref> او قصد داشت در مجاورت مرقد امام علی (ع) شهر آباد و مسکونی بسازد.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۲۹۰.</ref> | ||
* [[سال ۴۰۰ هجری قمری|۴۰۰ق]]. ابو محمد بن سهلان وزیر [[سلطان الدوله دیلمی]] دستور ساخت یک حصار برای آرامگاه امیرالمومنین(ع) را داد.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۳۲۵.</ref> | * [[سال ۴۰۰ هجری قمری|۴۰۰ق]]. ابو محمد بن سهلان وزیر [[سلطان الدوله دیلمی]] دستور ساخت یک حصار برای آرامگاه امیرالمومنین (ع) را داد.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۳۲۵.</ref> | ||
* [[سال ۷۰۶ هجری قمری|۷۰۶ق]]. بنای [[عضدالدوله دیلمی]] | * [[سال ۷۰۶ هجری قمری|۷۰۶ق]]. بنای [[عضدالدوله دیلمی]] به‌علت آتش‌سوزی حرم دچار خسارت‌های بزرگی شد.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۳۳۲.</ref> | ||
* [[سال ۷۶۰ هجری قمری|۷۶۰ق]]. تجدید بنا شد که این بنا به شخص خاصی نسبت داده نشده است. ولی ظاهراً کار [[ایلخانیان]] بوده است و پادشاهان بسیاری در آن نقش داشته‌اند. روضه، قبه و صحن این عمارت را [[شاه عباس اول]] ترمیم کرد.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۶-۴۸.</ref> | * [[سال ۷۶۰ هجری قمری|۷۶۰ق]]. تجدید بنا شد که این بنا به شخص خاصی نسبت داده نشده است. ولی ظاهراً کار [[ایلخانیان]] بوده است و پادشاهان بسیاری در آن نقش داشته‌اند. روضه، قبه و صحن این عمارت را [[شاه عباس اول]] ترمیم کرد.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۶-۴۸.</ref> | ||
* [[سال ۱۰۴۲ هجری قمری|۱۰۴۲ق]]. [[شاه صفی]] بنایی با ویژگی‌های معماری، علمی و متفاوت از بناهای گذشته بنا کرد. البته در ساخت این بنا اختلاف و ابهام وجود دارد.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۸؛ فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۳۴۰- ۳۴۵.</ref> | * [[سال ۱۰۴۲ هجری قمری|۱۰۴۲ق]]. [[شاه صفی]] بنایی با ویژگی‌های معماری، علمی و متفاوت از بناهای گذشته بنا کرد. البته در ساخت این بنا اختلاف و ابهام وجود دارد.<ref>آل محبوبه، ماضی النجف وحاضرها، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۸؛ فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۳۴۰- ۳۴۵.</ref> | ||
* [[سال ۱۱۵۶ هجری قمری|۱۱۵۶ق]]. [[نادرشاه افشار]] دستور داد ایوان‌های حرم تذهیب و گنبد طلاکاری شود. البته همسر او گوهرشاه بگم نیز در این توسعه نقش داشت و هدایای | * [[سال ۱۱۵۶ هجری قمری|۱۱۵۶ق]]. [[نادرشاه افشار]] دستور داد ایوان‌های حرم تذهیب و گنبد طلاکاری شود. البته همسر او گوهرشاه بگم نیز در این توسعه نقش داشت و هدایای گرانبهایی به حرم اهدا کرد.<ref>فرطوسی، تاریخچه آستان مطهر امام علی(ع)، ۱۳۹۳ش، ص ۳۴۷-۳۵۱.</ref> | ||
*در تاریخ [[۲۷ آذر]] ۱۳۹۵ش./[[۱۷ ربیع‌الاول]] ۱۴۳۸ق از طلاکاری جدید گنبد رونمایی شد.<ref>[http://fa.abna24.com/service/middle/archive/2016/12/17/712966/story.html خبرگزاری | *در تاریخ [[۲۷ آذر]] ۱۳۹۵ش./[[۱۷ ربیع‌الاول]] ۱۴۳۸ق از طلاکاری جدید گنبد رونمایی شد.<ref>[http://fa.abna24.com/service/middle/archive/2016/12/17/712966/story.html خبرگزاری ابنا، از گنبد حرم امیرالمومنین(ع) رونمایی شد]</ref> | ||
== بنای کنونی حرم امیرالمومنین(ع) == | == بنای کنونی حرم امیرالمومنین(ع) == | ||