مسلمان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مُسلمان''' یا '''مُسلِم''' کسی که به تعالیم [[اسلام|دین اسلام]] معتقد بوده و بر اساس آن عمل می‌کند. از نظر فقهای شیعه، مسلمانی به صرف گفتن [[شهادتین]] ثابت می‌شود و بر آن احکامی چون طهارت بدن، محترم بودن جان، مال و آبرو و صحت [[عبادت|عبادات]] مترتب می‌شود. اعتقاد به [[توحید]]، [[نبوت]] و [[معاد]] از اعتقادات مشترک میان همه مسلمانان و [[نماز]]، [[روزه]] و [[حج]] برخی از اعمال عبادی مشترک مسلمانان است. به گفته تاریخ‌نگاران، [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] و [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خدیجه(س)]] اولین مسلمانان بوده‌اند.

بنا به گزارش مرکز تحقیقاتی پیو (PEW)، جمعیت مسلمانان جهان تا سال ۲۰۱۵م حدود یک میلیارد و ۷۵۲ میلیون و ۶۲۰ هزار نفر بوده و دین اسلام به عنوان دومین دین پرجمعیت جهان پس از [[مسیحیت]] شناخته شده است. طبق تحلیل این مرکز تحقیقاتی، نزدیک به دو سوم (۶۲ درصد) مسلمانان جهان در منطقه آسیا و اقیانوسیه زندگی می‌کنند.

مسلمان به معنای تسلیم فرمان خداوند نیز به کار می‌رود، در [[قرآن]] واژه مسلم و مشتقات آن، بیشتر به همین معنا به کار رفته است.

[[اسلام|دین اسلام]] در سال ۶۱۰م در [[مکه]] واقع در [[عربستان سعودی|شبه جزیره عربستان]] با مبعوث شدن [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] به [[نبوت|پیامبری]]، ظهور یافت و پیروان آن، مسلمان خوانده شدند.<ref>جمعی از نویسندگان، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۱ش، ج۱۱، ص۳۰۰.</ref> گفته می‌شود [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]]، نخستین امام شیعیان و [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خدیجه(س)]] (همسر پیامبر) اولین کسانی بوده‌اند که به دین اسلام گرویدند.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی،‌ دار صادر، ج۲، ص۲۳.</ref> به گفته [[ابن هشام|ابن‌هشام]] در کتاب [[السیرة النبویة]]، پس از امام علی(ع) و حضرت خدیجه(س)، افرادی چون [[زید بن حارثه]]، [[ابوبکر بن ابی‌قحافه]]، [[عثمان بن عفان]]، [[سعد بن ابی‌وقاص|سعد بن ابی وقاص]]، [[زبیر بن عوام]]، [[عبدالرحمن بن عوف|عبدالرحمان بن عوف]] و [[طلحة بن عبیدالله|طلحه بن عبیدالله]]، نخستین افراد مسلمان بودند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن هشام، السیرة النبویة، دار احیاء التراث العربی، ج۱، ص۲۶۲-۲۷۳.</ref>  

از عنوان مسلمان یا اسلام در برخی روایات فقهی<ref>برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۶۸-۷۶.</ref> و در بیشترِ [[ابواب فقه|باب‌های فقهی]] مانند [[طهارت]]، [[نماز]]، [[زکات]]، [[روزه|صوم]]، [[حج]]، [[جهاد]]، [[تجارت]]، [[وکالت]]، [[وصیت]]، [[ازدواج|نکاح]]، [[صید و ذباحه]]، [[احیاء موات]]، [[حد شرعی|حدود]] و [[قصاص]] سخن رفته است.<ref>مؤسسه دایرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵۱۱.</ref>

مسلمان یا مُسلِم به فرد یا افرادی گفته می‌شود که به تعالیم دین [[اسلام]] معتقد بوده و بر اساس آن عمل می‌کنند.<ref>ویکس، دانشنامه اقوام مسلمان، ۱۳۸۳ش، مقدمه، ص۲.</ref> برخی نیز مسلمانی را به مجرد واردشدن در دین اسلام و تسلیم‌شدن در برابر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] دانسته‌اند.<ref>سید شرف الدین، آیین همزیستی مسلمانان، ۱۳۹۳ش، ص۳۴.</ref><br>

واژه مسلمان با مشتقات آن بیش از ۴۰ بار در [[قرآن]] آمده و دارای دو معنای عام و خاص است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۸، ص۳۲۸-۳۲۹.</ref> معنای مسلمان در بیشتر [[آیه|آیات]] در معنای عام و وسیع کلمه به‌کار رفته و به کسی گفته می‌شود که در برابر فرمان خداوند تسلیم بوده و دارای [[توحید]] کامل و خالی از هر گونه [[شرک]] و بت‌پرستی است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۷۰۳؛ مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ۱۳۶۸ش، ج۲، ص۲۹۴-۲۹۵.</ref> و در معنای خاص به فردی گفته می‌شود که از پیروان و معتقدان به دین حضرت محمد(ص) است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۸، ص۳۲۸-۳۲۹.</ref>

فقها با توجه به برخی آیات<ref>سوره حجرات، آیه ۱۴.</ref> و روایات<ref>برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۶۸-۷۶.</ref> بین «مسلمان» و «[[ایمان|مؤمن]]» تفاوت قائل شده‌اند؛ بدین بیان که مؤمن در معنای عام به کسی گفته می‌شود که تمام آنچه را از جانب [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] آمده است، در درونش تصدیق کرده و با زبانش بدان اقرار می‌کند؛<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۲۳ق، ج۵، ص۳۳۷.</ref> در حالی که مسلمان بودن صرفاً با اقرار زبانی به [[شهادتین]] ثابت می‌شود.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۵، ص۳۱۵.</ref> مؤمن در معنای خاص از نظر فقهای شیعه به کسی گفته می‌شود که به [[امامت امامان شیعه|امامت و ولایت امامان شیعه(ع)]] اعتقاد دارد.<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۲۳ق، ج۵، ص۳۳۸.</ref>

در برخی از روایاتی که رویکرد اخلاقی دارند، ویژگی‌هایی برای مسلمان حقیقی ذکر شده است.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۱، ص۱۵۸-۱۵۹؛ ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۱۹۶-۱۹۷.</ref> به عنوان نمونه در روایتی به نقل از پیامبر(ص) مسلمان واقعی کسی است که مردم از شر زبان و دست او در امان باشند.<ref>بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۱؛ کلینی، الکافی، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۵۹۲.</ref> [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در روایتی، خردورزی، آبروداری و راستگویی، [[تلاوت|تلاوت قرآن]] با توجه، دوستی و دشمنی کردن در راه خدا، شناختن [[ولایت|ولایت اهل بیت(ع)]]، رعایت حقوق دیگران و حُسنِ هم‌جواری با مردم را از ویژگی‌های مسلمان حقیقی دانسته است.<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۱۹۶-۱۹۷.</ref>

*'''نبوت:''' اعتقاد مسلمانان به [[نبوت]] عبارت است از این که اولاً: [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] از طرف خداوند به پیامبری برگزیده شد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حلی، کشف المراد، ۱۴۳۰ق، ص۴۸۰-۴۸۵؛ ایجی، شرح المواقف، ۱۳۲۵ق، ج۸، ص۲۴۳-۲۴۴.</ref> ثانیاً: کتاب [[قرآن]] از سوی خدا به وی [[وحی]] شد<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۸ش، ج۲۶، ص۱۲۷.</ref> و ثالثاً: آخرین پیامبری است که پس از وی دیگر پیامبری نخواهد آمد.<ref>اسکویی، نبوت، ۱۳۹۰ش، ص۲۰۲-۲۰۳.</ref>

*'''حج:''' بر هر مسلمانی واجب است که در طول عمرش یک‌بار (با فراهم شدن شرایط) به [[حج]] برود.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۶۳؛ شیخ انصاری، کتاب الحج، نشر تراث الشیخ الاعظم انصاری، ص۶.</ref> آیین عبادی حج هر سال یک‌بار در [[ذی‌الحجة|ذی الحجة]] و در شهر [[مکه]] برپا می‌شود و شمار زیادی از مسلمانان از کشورهای مختلف جهان تجمع کرده و به اجرای مناسک حج می‌پردازند.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۷۴.</ref>

<gallery heights="150px" mode="packed">