پرش به محتوا

جمهوری آذربایجان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
imported>Fayaz
جز (بازنویسی پیشینه و تقسیمات اولیه و اضافه کردن نقشه)
imported>Fayaz
خط ۵۵: خط ۵۵:
==پیشینه==
==پیشینه==
در نوشته‌های مورخان باستان، نام‌های این سرزمین آلبانیا، اردان و ارّان آمده است.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۴۴-۲۳۷.</ref> در یک تقسیم‌بندی، به منطقه بین رودهای کر و ارس، اران گفته می‌شد و به مناطق شمال آن، شروان.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> پیش از اسلام، اران در سلطه اشکانیان و سپس ساسانیان، و شروان در تسلط روم بود.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> در این زمان، مسیحیت ارمنی، در بخشی از شروان رواج یافته بود.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> در ۶۲۸م ترکان و خزرها به اران حمله کردند و تصرف کردند.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> در ۲۵ق/۶۴۷م در خلافت عثمان، ارمنستان و گرجستان و اران توسط مسلمانان فتح شد.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> در عهد بنی‌عباس، اران خراج‌گذار بود. در ۳۳۳ق/۹۴۴م، اقوام شمالی به اران حمله کردند. سلجوقیان در نیمه قرن پنجم قمری، اران را فتح کردند. <ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> پس از چندی، بخشی از اران تحت نفوذ والیان اذربایجان و بخش دیگر تحت حاکمیت ترکان غز یا شروان‌شاهان قرار گرفت و زبان ترکی در آن رواج یافت.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> از ابتدای قرن هفتم قمری (۱۳م) به ترتیب مغولان، ایلخانیان، قره‌قویونلوها، تیموریان و صفویان  
در نوشته‌های مورخان باستان، نام‌های این سرزمین آلبانیا، اردان و ارّان آمده است.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۴۴-۲۳۷.</ref> در یک تقسیم‌بندی، به منطقه بین رودهای کر و ارس، اران گفته می‌شد و به مناطق شمال آن، شروان.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> پیش از اسلام، اران در سلطه اشکانیان و سپس ساسانیان، و شروان در تسلط روم بود.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> در این زمان، مسیحیت ارمنی، در بخشی از شروان رواج یافته بود.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> در ۶۲۸م ترکان و خزرها به اران حمله کردند و تصرف کردند.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> در ۲۵ق/۶۴۷م در خلافت عثمان، ارمنستان و گرجستان و اران توسط مسلمانان فتح شد.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> در عهد بنی‌عباس، اران خراج‌گذار بود. در ۳۳۳ق/۹۴۴م، اقوام شمالی به اران حمله کردند. سلجوقیان در نیمه قرن پنجم قمری، اران را فتح کردند. <ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> پس از چندی، بخشی از اران تحت نفوذ والیان اذربایجان و بخش دیگر تحت حاکمیت ترکان غز یا شروان‌شاهان قرار گرفت و زبان ترکی در آن رواج یافت.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۷، ص۴۲۴-۴۲۱.</ref> از ابتدای قرن هفتم قمری (۱۳م) به ترتیب مغولان، ایلخانیان، قره‌قویونلوها، تیموریان و صفویان  
این سرزمین را در دست داشتند. با انتقال پایتخت صفویه به اصفهان و ضعف شاهان آن، چند خان‌نشین و حکومت محلی در شهرهای مختلف این منطقه بوجود آمد.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۴۴-۲۳۷.</ref> در ۱۱۸۴ش/۱۸۰۵م دولت روس، خان‌های قره‌باغ و شکی را به تابعیت خود درآورد. پس از پایان جنگهای ایران و روس، در دو معاهده ترکمان‌چای و گلستان، مناطق ۱۹۱۸مدیگری از شمال ایران به روسیه ملحق شد.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۴۴-۲۳۷.</ref> در ۱۲۹۷ش/۱۹۱۸م همزمان با انقلاب بلشویکها در روسیه و ورود نیروهای عثمانی به قفقاز، حزب مساواتیان در تفلیس دولتی تشکیل داده و نام آن را جمهوری آذربایجان نهادند. دوسال بعد، در ۱۲۹۹ش/۱۹۲۰م کمیته موقت انقلابی، دولت مساواتیان را ساقط کرده و دولت جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان پا گرفت.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۴۴-۲۳۷.</ref> آذربايجان در پی فروپاشی شوروی، در آبان ۱۳۷۰ش(كتبر۱۹۹۱م) به استقلال دست یافت.
این سرزمین را در دست داشتند. با انتقال پایتخت صفویه به اصفهان و ضعف شاهان آن، چند خان‌نشین و حکومت محلی در شهرهای مختلف این منطقه بوجود آمد.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۴۴-۲۳۷.</ref> در ۱۱۸۴ش/۱۸۰۵م دولت روس، خان‌های قره‌باغ و شکی را به تابعیت خود درآورد. پس از پایان جنگهای ایران و روس، در دو معاهده ترکمان‌چای و گلستان، مناطق دیگری از شمال ایران به روسیه ملحق شد.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۴۴-۲۳۷.</ref> در ۱۲۹۷ش/۱۹۱۸م همزمان با انقلاب بلشویکها در روسیه و ورود نیروهای عثمانی به قفقاز، حزب مساواتیان در تفلیس، دولتی تشکیل داده و نام آن را جمهوری آذربایجان نهاد. دوسال بعد، در ۱۲۹۹ش/۱۹۲۰م کمیته موقت انقلابی، دولت مساواتیان را ساقط کرده و دولت جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان پا گرفت.<ref>رضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۴۴-۲۳۷.</ref> آذربايجان در پی فروپاشی شوروی، در آبان ۱۳۷۰ش(كتبر۱۹۹۱م) به استقلال دست یافت.


==جمعیت، ادیان و اقوام ==
==جمعیت، ادیان و اقوام ==
کاربر ناشناس