کاربر ناشناس
عالم ذر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←عالم ذر در آیات
imported>Hrezaei جز (←عالم ذر در آیات) |
imported>Hrezaei جز (←عالم ذر در آیات) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==عالم ذر در آیات== | ==عالم ذر در آیات== | ||
بیش از ده آیه در سوره های مختلف قرآن آمده است که به این عالم اسرار آمیز مربوط می شوند و در میان آنها مهم ترین و صریح ترین آنها آیه (172) سوره اعراف است که میدان آراء مفسران و محققان قرار گرفته و علاوه بر روایات فراوانی که از سوی شیعه و سنی در تفسیر آن وارد شده است همواره بخشی از مباحث تفسیری و تحقیقی به آن اختصاص یافته است. | بیش از ده آیه در سوره های مختلف قرآن آمده است که به این عالم اسرار آمیز مربوط می شوند و در میان آنها مهم ترین و صریح ترین آنها آیه (172) سوره اعراف است که میدان آراء مفسران و محققان قرار گرفته و علاوه بر روایات فراوانی که از سوی شیعه و سنی در تفسیر آن وارد شده است همواره بخشی از مباحث تفسیری و تحقیقی به آن اختصاص یافته است. | ||
و به یاد آور هنگامی که پروردگارت از پشت فرزندان آدم ذریه آنها را بر گرفت و ایشان را بر خود گواه ساخت که آیا من پروردگار شما نیستم؟ گفتند:آری، (و فرشته ها نیز گفتند ما هم) گواهی می دهیم که مبادا روز قیامت بگویید ما از این(پیمان) غافل بودیم (172) یا بگویید پدران ما پیش از ما مشرک شدند و ما هم از آنها بودیم (که به ناچار از آنان پیروی کردیم) آیا ما را به خاطرآنچه اهل باطل انجام دادند به هلاکت می رسانی (173) و این چنین آیات را شرح می دهیم شاید به سوی حق بازگرداند (174) | و به یاد آور هنگامی که پروردگارت از پشت فرزندان آدم ذریه آنها را بر گرفت و ایشان را بر خود گواه ساخت که آیا من پروردگار شما نیستم؟ گفتند:آری، (و فرشته ها نیز گفتند ما هم) گواهی می دهیم که مبادا روز قیامت بگویید ما از این(پیمان) غافل بودیم (172) یا بگویید پدران ما پیش از ما مشرک شدند و ما هم از آنها بودیم (که به ناچار از آنان پیروی کردیم) آیا ما را به خاطرآنچه اهل باطل انجام دادند به هلاکت می رسانی (173) و این چنین آیات را شرح می دهیم شاید به سوی حق بازگرداند (174) | ||
وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِي آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ قالُوا بَلى شَهِدْنا أَنْ تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هذا غافِلِينَ (172) أَوْ تَقُولُوا إِنَّما أَشْرَكَ آباؤُنا مِنْ قَبْلُ وَ كُنَّا ذُرِّيَّةً مِنْ بَعْدِهِمْ أَ فَتُهْلِكُنا بِما فَعَلَ الْمُبْطِلُونَ (173) وَ كَذلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ وَ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (174) | وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِي آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ قالُوا بَلى شَهِدْنا أَنْ تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هذا غافِلِينَ (172) أَوْ تَقُولُوا إِنَّما أَشْرَكَ آباؤُنا مِنْ قَبْلُ وَ كُنَّا ذُرِّيَّةً مِنْ بَعْدِهِمْ أَ فَتُهْلِكُنا بِما فَعَلَ الْمُبْطِلُونَ (173) وَ كَذلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ وَ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (174) [سوره الأعراف (7): آيات 172 تا 174] | ||
[سوره الأعراف (7): آيات 172 تا 174] | |||
خداوند روى سخن را در اين آيه به پيامبر كرده، نخست چنين مى گويد: | خداوند روى سخن را در اين آيه به پيامبر كرده، نخست چنين مى گويد: | ||
" به خاطر بياور موقعى را كه پروردگارت از پشت فرزندان آدم ذريه آنها را بر گرفت و آشكار ساخت و آنها را گواه بر خويشتن نمود و از آنها پرسيد: آيا من پروردگار شما نيستم؟ آنها همگى گفتند آرى گواهى مىدهيم". | " به خاطر بياور موقعى را كه پروردگارت از پشت فرزندان آدم ذريه آنها را بر گرفت و آشكار ساخت و آنها را گواه بر خويشتن نمود و از آنها پرسيد: آيا من پروردگار شما نيستم؟ آنها همگى گفتند آرى گواهى مىدهيم". | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۶: | ||
آیات دیگری درباره عالم ذر وجود دارد که به اختصار به بیان آنها می پردازیم: | آیات دیگری درباره عالم ذر وجود دارد که به اختصار به بیان آنها می پردازیم: | ||
«فما کانوا لیومنوا بما کذبوا به من قبل»( بحارالانوار، ج5، ص237.) | «فما کانوا لیومنوا بما کذبوا به من قبل»( بحارالانوار، ج5، ص237.) | ||
به چیزی که از پیش آن را تکذیب کرده بودند ایمان نیاوردند. | به چیزی که از پیش آن را تکذیب کرده بودند ایمان نیاوردند. | ||
امام صادق (علیه السلام)درباره این آیه فرمود: | امام صادق (علیه السلام)درباره این آیه فرمود: | ||
خداوند فرستادگان خود را به سوی خلق فرستاد در حالی که در پشت مردان و رحم زنان بودند، پس کسی که در آن هنگام تصدیق کرد پس از آن هم تصدیق نمود و کسی که در آن هنگام تکذیب کرد بعد از آن هم تکذیب نمود. (بحارالانوار، ج5،ص259.) | خداوند فرستادگان خود را به سوی خلق فرستاد در حالی که در پشت مردان و رحم زنان بودند، پس کسی که در آن هنگام تصدیق کرد پس از آن هم تصدیق نمود و کسی که در آن هنگام تکذیب کرد بعد از آن هم تکذیب نمود. (بحارالانوار، ج5،ص259.) | ||
روایات دیگری در فصل هفتم این کتاب تحت رقم (109)و (113) در این باره آورده شده است. | روایات دیگری در فصل هفتم این کتاب تحت رقم (109)و (113) در این باره آورده شده است. | ||
«هو الذی خلقکم فمنکم کافر و منکم مومن»( سوره تغابن، آیه 2.) | «هو الذی خلقکم فمنکم کافر و منکم مومن»( سوره تغابن، آیه 2.) | ||
او کسی است که شما را آفرید، گروهی از شما کافر و گروهی مومنید. | او کسی است که شما را آفرید، گروهی از شما کافر و گروهی مومنید. | ||
امام صادق (علیه السلام) درباره این آیه فرمود: | امام صادق (علیه السلام) درباره این آیه فرمود: | ||
خداوند ایمان و کفر آنها را به ولایت ما شناخت، روزی که در صلب آدم از آنها پیمان گرفته شد در حالی که ریز بودند:( بحارالانوار، ج5، فصل هفتم همین کتاب، ح108.) | خداوند ایمان و کفر آنها را به ولایت ما شناخت، روزی که در صلب آدم از آنها پیمان گرفته شد در حالی که ریز بودند:( بحارالانوار، ج5، فصل هفتم همین کتاب، ح108.) | ||
«هذا نذیر من النذز الاولی»( سوره نجم، آیه 56.) | «هذا نذیر من النذز الاولی»( سوره نجم، آیه 56.) | ||
این (پیامبر)بیم دهنده ای از بیم دهندگان پیشین است. | این (پیامبر)بیم دهنده ای از بیم دهندگان پیشین است. | ||
امام صادق (علیه السلام)در توضیح این آیه می فرماید: | امام صادق (علیه السلام)در توضیح این آیه می فرماید: | ||
خداوند خلق را آفرید در حالی که در سایه بودند پس رسول خدا (صلی الله علیه و آله)را به سوی آنها فرستاد و بعضی از آنها به او ایمان آورده و برخی به او کفر ورزیدند آنگاه او را در آفرینش دیگری برانگیخت پس ایمان آورد به او کسی که در سایه (عالم ذر)به او ایمان آورده بود و او را انکار کرد کسی که در آن روز او را انکار کرده بود.( مختصر بصائرالدرجات، ص 173؛ فصل هفتم همین کتاب، ح113.) | خداوند خلق را آفرید در حالی که در سایه بودند پس رسول خدا (صلی الله علیه و آله)را به سوی آنها فرستاد و بعضی از آنها به او ایمان آورده و برخی به او کفر ورزیدند آنگاه او را در آفرینش دیگری برانگیخت پس ایمان آورد به او کسی که در سایه (عالم ذر)به او ایمان آورده بود و او را انکار کرد کسی که در آن روز او را انکار کرده بود.( مختصر بصائرالدرجات، ص 173؛ فصل هفتم همین کتاب، ح113.) | ||
ودر حدیث دیگری فرمود: | ودر حدیث دیگری فرمود: | ||
مراد از بیم دهنده محمد (صلی الله علیه و آله)است و آنگاه که آنها را که در عالم ذر بودند به سوی خدا دعوت کرد.( بحارالانوار، ج5، ص234؛ فصل هفتم همین کتاب، ح112.) | مراد از بیم دهنده محمد (صلی الله علیه و آله)است و آنگاه که آنها را که در عالم ذر بودند به سوی خدا دعوت کرد.( بحارالانوار، ج5، ص234؛ فصل هفتم همین کتاب، ح112.) | ||
«و نقلب افئدتهم و ابصارهم کما لم یومنوا به اول مره».( سوره انعام، آیه 110.) | «و نقلب افئدتهم و ابصارهم کما لم یومنوا به اول مره».( سوره انعام، آیه 110.) | ||
و ما دل ها و چشم های آنان را واژگون می کنیم (و ایمان نمی آورند) همان گونه که در بار اول به آن ایمان نیاوردند. | و ما دل ها و چشم های آنان را واژگون می کنیم (و ایمان نمی آورند) همان گونه که در بار اول به آن ایمان نیاوردند. | ||
امام باقر(علیه السلام)در تفسیر این آیه فرمود: | امام باقر(علیه السلام)در تفسیر این آیه فرمود: | ||
قلب های آنها را واژگون می کنیم پس پایین آنها بالای آنها می گردد و چشمان آنها کور می شود و هدایت را نمی بینند «همان گونه که بار اول ایمان نیاوردند» یعنی در عالم ذر و میثاق.( بحارالانوار، ج9، ص206؛ فصل هفتم همین کتاب ح116.) | قلب های آنها را واژگون می کنیم پس پایین آنها بالای آنها می گردد و چشمان آنها کور می شود و هدایت را نمی بینند «همان گونه که بار اول ایمان نیاوردند» یعنی در عالم ذر و میثاق.( بحارالانوار، ج9، ص206؛ فصل هفتم همین کتاب ح116.) | ||
روایات دیگری در فصل هفتم این کتاب تحت رقم (117)و (118)و (120)در این باره وارد شده است | روایات دیگری در فصل هفتم این کتاب تحت رقم (117)و (118)و (120)در این باره وارد شده است | ||
«الذین یوفون بعهد الله و لا ینقضون المیثاق».( سوره رعد، آیه 20.) | «الذین یوفون بعهد الله و لا ینقضون المیثاق».( سوره رعد، آیه 20.) | ||
کسانی که به عهد خدا وفا می کنند و پیمان را نمی شکنند. | کسانی که به عهد خدا وفا می کنند و پیمان را نمی شکنند. | ||
محمد بن فضیل از ابی الحسن (علیه السلام)«امام کاظم یا امام رضا علیه السلام» نقل می کند که فرمودند:رحم آل محمد به عرش آویزان است و می گوید:خدایا! پیوند داشته باش با کسی که با من پیوند دارد و پیوند را قطع کن با کسی که پیوند خود را با من قطع کرده است و آن در هر رحمی وجود دارد و این آیه درباره آل محمد و کسانی است که بر آن پیمان بستند و آنهایی که در عالم ذر بر ولایت امیرالمومنین(علیه السلام)و پس از او بر ولایت ائمه (علیه السلام)از آنها پیمان گرفته شد و این همان سخن خداوند است که فرمود:«کسانی که به عهد خدا وفا می کنند و پیمان را نمی شکنند.»( تفسیر قمی، ج1،ص363؛ فصل هفتم همین کتاب، ح119.) | محمد بن فضیل از ابی الحسن (علیه السلام)«امام کاظم یا امام رضا علیه السلام» نقل می کند که فرمودند:رحم آل محمد به عرش آویزان است و می گوید:خدایا! پیوند داشته باش با کسی که با من پیوند دارد و پیوند را قطع کن با کسی که پیوند خود را با من قطع کرده است و آن در هر رحمی وجود دارد و این آیه درباره آل محمد و کسانی است که بر آن پیمان بستند و آنهایی که در عالم ذر بر ولایت امیرالمومنین(علیه السلام)و پس از او بر ولایت ائمه (علیه السلام)از آنها پیمان گرفته شد و این همان سخن خداوند است که فرمود:«کسانی که به عهد خدا وفا می کنند و پیمان را نمی شکنند.»( تفسیر قمی، ج1،ص363؛ فصل هفتم همین کتاب، ح119.) | ||
«یا ایها الناس ان کنتم فی ریب من البعث فانا خلقنا کم من تراب ثم من نطفه ثم من مضغه مخلقه و غیر مخلقه»( سوره حج، آیه 5.) | «یا ایها الناس ان کنتم فی ریب من البعث فانا خلقنا کم من تراب ثم من نطفه ثم من مضغه مخلقه و غیر مخلقه»( سوره حج، آیه 5.) | ||
ای مردم! اگر در رستاخیز شک دارید، ما شما را از خاک آفریدیم، آنگاه از نطفه و سپس از خون بسته شده، و پس از آن از مضغه(چیزی نظیر گوشت جویده شده)که برخی دارای خلقت و شکل است و برخی این گونه نیست. | ای مردم! اگر در رستاخیز شک دارید، ما شما را از خاک آفریدیم، آنگاه از نطفه و سپس از خون بسته شده، و پس از آن از مضغه(چیزی نظیر گوشت جویده شده)که برخی دارای خلقت و شکل است و برخی این گونه نیست. | ||
سلام بن مستنیر گوید:از امام باقر(علیه السلام)درباره این سخن خدا «مخلقه و غیر مخلقه» سوال کردم و ایشان فرمود « مخلقه» همان ذرات ریز هستند که خداوند آنها را در صلب آدم علیه السلام آفرید و از آنها پیمان گرفت و سپس در پشت مردان و رحم های زنان جاری ساخت. و همان هایی هستند که به دنیا می آیند تا از پیمانی که بستند سوال شوند. اما «غیر مخلقه» هر جنبنده ای است که وقتی خداوند ذر را آفرید و از آنها پیمان گرفت آنان را در پشت آدم قرار نداد و آنها همان نطفه هایی هستند که عزل شده و یا قبل از آنکه روح در آنها دمیده شود و حیات و بقاء پیدا کنند سقط می شوند.( بحارالانوار، ج57، ص343؛ فصل هفتم همین کتاب، ح115.) | سلام بن مستنیر گوید:از امام باقر(علیه السلام)درباره این سخن خدا «مخلقه و غیر مخلقه» سوال کردم و ایشان فرمود « مخلقه» همان ذرات ریز هستند که خداوند آنها را در صلب آدم علیه السلام آفرید و از آنها پیمان گرفت و سپس در پشت مردان و رحم های زنان جاری ساخت. و همان هایی هستند که به دنیا می آیند تا از پیمانی که بستند سوال شوند. اما «غیر مخلقه» هر جنبنده ای است که وقتی خداوند ذر را آفرید و از آنها پیمان گرفت آنان را در پشت آدم قرار نداد و آنها همان نطفه هایی هستند که عزل شده و یا قبل از آنکه روح در آنها دمیده شود و حیات و بقاء پیدا کنند سقط می شوند.( بحارالانوار، ج57، ص343؛ فصل هفتم همین کتاب، ح115.) | ||
«فطره الله التی فطر الناس علیها»(30) | «فطره الله التی فطر الناس علیها»(30) | ||
سرشت الهی که خداوند انسان ها را بر آن آفرید. | سرشت الهی که خداوند انسان ها را بر آن آفرید. | ||
عبدالله بن سنان گوید:درباره این سخن خدای عز و جل از امام صادق (علیه السلام )سوال کردم که این فطرت چیست؟ و حضرت فرمود:اسلام است. خداوند وقتی از آنها پیمان گرفت، آنان را بر توحید آفرید و فرمود:آیا من پروردگار شما نیستم و در جمع آنها مؤمن و کافر وجود داشتند.( کافی، ج2، ص12؛ فصل هفتم همین کتاب، ح12) | عبدالله بن سنان گوید:درباره این سخن خدای عز و جل از امام صادق (علیه السلام )سوال کردم که این فطرت چیست؟ و حضرت فرمود:اسلام است. خداوند وقتی از آنها پیمان گرفت، آنان را بر توحید آفرید و فرمود:آیا من پروردگار شما نیستم و در جمع آنها مؤمن و کافر وجود داشتند.( کافی، ج2، ص12؛ فصل هفتم همین کتاب، ح12) | ||
«و السابقون السابقون اولئک المقربون».( سوره واقعه، آیات 10 و 11.) | «و السابقون السابقون اولئک المقربون».( سوره واقعه، آیات 10 و 11.) | ||
سبقت گیرندگان مقدمند، آنها مقربانند. | سبقت گیرندگان مقدمند، آنها مقربانند. | ||
داوود بن کثیر گوید: به امام صادق (علیه السلام)عرض کردم فدایت شوم مرا از این سخن خداوند «السابقون السابقون اولئک المقربون» آگاه گردان. امام علیه السلام فرمود:خداوند این سخن را در روزی که خلق را در عالم میثاق آفرید و دو هزار سال پیش از آنکه آنها را بیافریند (عالم ارواح)بیان کرد. عرض کردم:برایم توضیح دهید؟ | داوود بن کثیر گوید: به امام صادق (علیه السلام)عرض کردم فدایت شوم مرا از این سخن خداوند «السابقون السابقون اولئک المقربون» آگاه گردان. امام علیه السلام فرمود:خداوند این سخن را در روزی که خلق را در عالم میثاق آفرید و دو هزار سال پیش از آنکه آنها را بیافریند (عالم ارواح)بیان کرد. عرض کردم:برایم توضیح دهید؟ | ||
حضرت فرمود:خدای عزوجل وقتی خواست خلق را بیافریند آنها را از خاک آفرید و آتشی برافروخت آن گاه فرمود: وارد آن شوید. اولین کسی که وارد آن شد محمد (صلی الله علیه و آله)و امیرالمومنین و حسن و حسین و نه امام دیگر، یکی پس از دیگری بودند سپس شیعیان آنها به دنبالشان تبعیت کردند. به خدا قسم آنها سابقون هستند.( بحارالانوار، ج36، ص401؛ فصل هفتم همین کتاب، ح62.) | حضرت فرمود:خدای عزوجل وقتی خواست خلق را بیافریند آنها را از خاک آفرید و آتشی برافروخت آن گاه فرمود: وارد آن شوید. اولین کسی که وارد آن شد محمد (صلی الله علیه و آله)و امیرالمومنین و حسن و حسین و نه امام دیگر، یکی پس از دیگری بودند سپس شیعیان آنها به دنبالشان تبعیت کردند. به خدا قسم آنها سابقون هستند.( بحارالانوار، ج36، ص401؛ فصل هفتم همین کتاب، ح62.) | ||
«صبغه الله و من احسن من الله صبغه»( سوره بقره، آیه 138.) | «صبغه الله و من احسن من الله صبغه»( سوره بقره، آیه 138.) | ||
رنگ خدایی (بپذیرید)و چه کسی است که رنگی بهتر از رنگ خدا دارد. | رنگ خدایی (بپذیرید)و چه کسی است که رنگی بهتر از رنگ خدا دارد. | ||
امام صادق (علیه السلام)درباره این آیه فرمود: مراد از رنگ خدا، رنگ مؤمنین به ولایت در عالم میثاق است.( بحارالانوار، ج23؛ ص 366؛ فصل هفتم همین کتاب، ح107. | امام صادق (علیه السلام)درباره این آیه فرمود: مراد از رنگ خدا، رنگ مؤمنین به ولایت در عالم میثاق است.( بحارالانوار، ج23؛ ص 366؛ فصل هفتم همین کتاب، ح107. | ||
) | ) | ||
«و لا ینفع نفسا ایمانها لم تکن آمنت من قبل»( سوره انعام، آیه 158.) | «و لا ینفع نفسا ایمانها لم تکن آمنت من قبل»( سوره انعام، آیه 158.) | ||
ایمان آوردن کسی که از قبل ایمان نیاورده است سودی ندارد. | ایمان آوردن کسی که از قبل ایمان نیاورده است سودی ندارد. | ||
هشام بن حکم گوید: امام صادق(علیه السلام)درباره این سخن خدای عزوجل فرمود:«من قبل»یعنی در عالم میثاق؛ «او کسبت فی ایمانها خیرا» اقرار به انبیاء و جانشینان آنها بویژه امیرالمومنین (علیه السلام)است و ایمان آنها سودی ندارد زیرا از آنها سلب می گردد.( بحارالانوار، ج24،ص401؛ فصل هفتم همین کتاب، ح111.)<ref> اکبری، محمد رضا، (1388)، عالم ذر: آغاز شگفت انگیز زندگی انسان، قم، انتشارات مسجد مقدس جمکران، چاپ سوم.</ref> | هشام بن حکم گوید: امام صادق(علیه السلام)درباره این سخن خدای عزوجل فرمود:«من قبل»یعنی در عالم میثاق؛ «او کسبت فی ایمانها خیرا» اقرار به انبیاء و جانشینان آنها بویژه امیرالمومنین (علیه السلام)است و ایمان آنها سودی ندارد زیرا از آنها سلب می گردد.( بحارالانوار، ج24،ص401؛ فصل هفتم همین کتاب، ح111.)<ref> اکبری، محمد رضا، (1388)، عالم ذر: آغاز شگفت انگیز زندگی انسان، قم، انتشارات مسجد مقدس جمکران، چاپ سوم.</ref> | ||