پرش به محتوا

عالم ذر: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۶۷۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۲ سپتامبر ۲۰۱۵
جز
imported>Hrezaei
imported>Hrezaei
خط ۱۲: خط ۱۲:
==مفهوم شناسی==
==مفهوم شناسی==
'''* ذریه:'''
'''* ذریه:'''
" ذرية" چنان كه دانشمندان لغت گفته‏اند در اصل به معنى" فرزندان كوچك و كم سن و سال" است، ولى غالبا به همه فرزندان گفته مى‏شود، گاهى به معنى مفرد و گاهى به معنى جمع استعمال مى‏گردد اما در اصل معنى جمعى دارد.
این لغت در اصل به معنى" فرزندان كوچك و كم سن و سال" است، ولى غالبا به همه فرزندان گفته مى‏شود، گاهى به معنى مفرد و گاهى به معنى جمع استعمال مى‏گردد اما در اصل معنى جمعى دارد.  
در باره ريشه اصلى اين لغت احتمالات متعددى داده شده است:
* بعضى آن را از" ذرء" (بر وزن زرع) به معنى آفرينش مى‏دانند بنا بر اين مفهوم اصلى" ذريه" با مفهوم مخلوق و آفريده شده برابر است.
* بعضى آن را از" ذر" (بر وزن شر) كه به معنى موجودات بسيار كوچك‏ همانند ذرات غبار و مورچه‏هاى بسيار ريز مى‏باشد دانسته‏اند، از اين نظر كه فرزندان انسان نيز در ابتداء از نطفه بسيار كوچكى آغاز حيات مى‏كنند.
* سومين احتمال كه در باره آن داده شده اين است كه از ماده" ذرو" (بر وزن مرو) به معنى پراكنده ساختن گرفته شده و اينكه فرزندان انسان را ذريه گفته‏اند به خاطر آن است كه آنها پس از تكثير مثل به هر سو در روى زمين پراكنده مى‏شوند.
 


'''* موطن پیمان:'''
'''* موطن پیمان:'''
بیشتر دانشمندان کلامی و تفسیری در مورد کیفیت این معرفت  واقرار به ربوبیت خداوند، اختلاف نظر دارند.
در مورد محل گرفتن پیمان، بین اندیشمندان اختلاف نظر وجود دارد:
*برخی موطن آن را در عالم ارواح می‌دانند.
* برخی موطن آن‌ را در عالم ارواح می‌دانند.
*شماری دیگر، عالم ملکوت را موطن آن می‌شمارند.
*شماری دیگر، عالم ملکوت را موطن آن می‌شمارند.
*برخی نیز موطن آن را در دنیا می‌دانند و بعضی دیگر آیه را تمثیلی می‌انگارند. <ref>تبیین و بررسی دیدگاه علامه طباطبایی درباره عالم ذر در تفسیر آیه میثاق، ص59</ref>
*برخی نیز موطن آن را در دنیا می‌دانند. <ref>تبیین و بررسی دیدگاه علامه طباطبایی درباره عالم ذر در تفسیر آیه میثاق، ص59</ref>




'''* مخاطبان:'''
'''* مخاطبان:'''
* همه انسانها: بر اساس روایات اهل بیت(ع) در عالم ذرّ، ولایت اولیای الهی به خلایق عرضه شده و همه بندگان نسبت به ولایت ایشان معرفت دارند. <ref>کافی، ج 1، ص 413.</ref>
در مورد مخاطب این خطاب الهی(الست بربکم) بین اندیشمندان اسلامی اختلاف نظر وجود دارد:
* گروهی از روایات نیز بر گرفتن عهد و میثاق از همه مخلوقات دلالت دارد، نه فقط انسان‌ها.<ref> برقی، المحاسن، ج1، ص 242؛ كلینی، الکافی، ج5، ص504</ref>
* همه انسانها: بر اساس [[روایات]] [[اهل بیت(ع)]] در عالم ذرّ، [[ولایت]] اولیای الهی به خلایق عرضه شده و همه بندگان نسبت به ولایت ایشان معرفت دارند. <ref>کافی، ج 1، ص 413.</ref>
* بعضی اقرار و شهادت را به ملائکه نسبت می‌دهند، نه انسان‌ها<ref>صدوق، علل الشرایع، ج 1، ص 118</ref>
* همه مخلوقات نه فقط انسان‌ها.<ref> برقی، المحاسن، ج1، ص 242؛ كلینی، الکافی، ج5، ص504</ref>
* [[ملائکه]] نه انسان‌ها.<ref>صدوق، علل الشرایع، ج 1، ص 118</ref>




'''* مفاد پیمان:'''
'''* مفاد پیمان:'''
* روایاتی نیز علاوه بر ربوبیت خدا، بر رسالت پیامبر(ع) و ولایت اهل بیت(ع) دلالت می‌كنند.<ref>کلینی، الکافی، ج1، ص133 و 412؛ قمی، تفسیر، ج 1، ص 246-247.</ref> <ref>البرهان، ج 3، صص 238 ـ 239 و جهت مطالعة بیشتر ر. ک: التبیان فی تفسیر القرآن، شیخ طوسی، چاپ اول، مکتب اعلام، قم، ج 5، صص 26 ـ 30 ؛ روض الجنان و روح الجنان، ابوالفتوح رازی تصحیح یاحقی، چاپ دوم، آستان قدس، ج 9، صص 5 ـ 10؛ منشور جاوید، جعفر سبحانی، چاپ سوم، توحید، قم، ج 2، صص 61 ـ 82.</ref>
یکی دیگر از موارد اختلاف در تفسیر این آیه و عالم ذر، اختلاف در مورد محتوای پیمان است. مواردی که به عنوان محتوای پیمان ذکر شده عبارتند از:
* برخی از این منابع همچون كافی و بصائر بر میثاق پیامبران اولوالعزم برای یاری كردن حضرت مهدی دلالت دارند.<ref>كلینی، الکافی، ج2، ص12؛ صدوق، علل، ص 129؛ صفار، بصائر، ج1، ص 83 و 86</ref>
* دین حنیف و [[فطرت]]: <ref>بحارالانوار،  ج 3، ص 276.</ref> <ref>فطرت، مطهری، ص 27.</ref>
* گواهی بر پذیرش ربوبیت پروردگار: ألَسْتُ بِرَبِّکُمْ <ref>اعراف / 172.</ref>
* ربوبیت پروردگار: ألَسْتُ بِرَبِّکُمْ <ref>اعراف / 172.</ref>
* گواهی بر پذیرش توحید: أَوْ تَقُولُوا إِنَّما أَشْرَکَ آباؤُنا<ref>اعراف / 172.</ref>
* توحید: أَوْ تَقُولُوا إِنَّما أَشْرَکَ آباؤُنا<ref>اعراف / 172.</ref>
* بر اساس برخی روایات، مفاد این پیمان، در مورد دین حنیف و فطرت بوده است: <ref>بحارالانوار، محمد باقر مجلسی، چاپ دوم، مؤسسه الوفاء، بیروت، ج 3، ص 276.</ref> <ref>فطرت، شهید مطهری، ص 27.فطرت، مرتضی مطهری، چاپ دوم، انتشارات صدرا</ref>
* ربوبیت خدا، [[رسالت]] [[پیامبر(ع)]] و [[ولایت]] اهل بیت(ع):<ref>کلینی، الکافی، ج1، ص133 و 412؛ قمی، تفسیر، ج 1، ص 246-247.</ref> <ref>البرهان، ج 3، صص 238 ـ 239 و جهت مطالعة بیشتر ر. ک: التبیان فی تفسیر القرآن، ج 5، صص 26 ـ 30 ؛ روض الجنان و روح الجنان، ج 9، صص 5 ـ 10؛ منشور جاوید، ج 2، صص 61 ـ 82.</ref>
* میثاق پیامبران [[اولوالعزم]] برای یاری كردن [[حضرت مهدی].<ref>كلینی، الکافی، ج2، ص12؛ صدوق، علل، ص 129؛ صفار، بصائر، ج1، ص 83 و 86</ref>
 
 


'''* هدف از پیمان:'''
'''* هدف از پیمان:'''
* اتمام حجت بر بندگان تا در رستاخیز نگویند: ما از موضوع شناخت خدا بی خبر بودیم و لذا کافر شدیم؛ ]أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هذا غافِلینَ[؛ [ اعراف / 172.]
* اتمام حجت بر بندگان تا در رستاخیز نگویند: ما از موضوع شناخت خدا بی خبر بودیم و لذا کافر شدیم؛أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هذا غافِلینَ؛<ref>سوره اعراف،  172</ref>
* اتمام حجت بر انسانها تا در رستاخیز نگویند: پدران ما بت پرست بودند و ما هم فرزندان همان پدران هستیم و چاره ای جز تبعیت از آنها نداشتیم؛ ]أَوْ تَقُولُوا إِنَّما أَشْرَکَ آباؤُنا مِنْ قَبْلُ وَ کُنَّا ذُرِّیَّةً مِنْ بَعْدِهِمْ...[ .[ اعراف / 173] <ref>تفسیر نمونه، ج7، ص3-5</ref>
* اتمام حجت بر انسانها تا در رستاخیز نگویند: پدران ما بت پرست بودند و ما هم فرزندان همان پدران هستیم و چاره ای جز تبعیت از آنها نداشتیم: «أَوْ تَقُولُوا إِنَّما أَشْرَکَ آباؤُنا مِنْ قَبْلُ وَ کُنَّا ذُرِّیَّةً مِنْ بَعْدِهِمْ»<ref>اعراف، آیه173</ref> <ref>تفسیر نمونه، ج7، ص3-5</ref>


==دیدگاه‌های مختلف در مورد عالم ذر==
==دیدگاه‌های مختلف در مورد عالم ذر==
کاربر ناشناس