confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۴۹
ویرایش
حارث بن عبدالله همدانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
(ویرایش جعبه اطلاعات) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| سرشناسی =از اصحاب امام علی(ع) | | سرشناسی =از [[اصحاب امام علی(ع)]] | ||
| نام کامل =حارث‌بن عبدالله بن کعب‌بن اسدبن خالد (یخلُد) بن حوث | | نام کامل =حارث‌بن عبدالله بن کعب‌بن اسدبن خالد (یخلُد) بن حوث | ||
| کنیه =ابوزهیر | | کنیه =ابوزهیر | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| راویان از او =سعید بن عمرو • ابواسحاق سَبیعی همْدانی • ضحاک بن مزاحم • عامر شَعْبی • عطاء بن ابی‌رباح | | راویان از او =سعید بن عمرو • ابواسحاق سَبیعی همْدانی • ضحاک بن مزاحم • عامر شَعْبی • عطاء بن ابی‌رباح | ||
| اعتبار = | | اعتبار = | ||
| موضوع روایات =اعتقادی، احکام فقهی، تفسیر و اخلاق | | موضوع روایات =اعتقادی، احکام فقهی، [[تفسیر]] و [[اخلاق]] | ||
| تعداد روایات = | | تعداد روایات = | ||
| تألیفات =صحیفه حارث • کتاب المسائل آلتی أخبر بها أمیرالمؤمنین الیهودی | | تألیفات =صحیفه حارث • کتاب المسائل آلتی أخبر بها أمیرالمؤمنین الیهودی | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| سایر =از نخستین بیعت‌کنندگان با امام علی(ع) در [[مدینه]] • نخستین گردآورنده خطبه‌های امام علی (ع) • احادیث و خطبه‌های امیرمؤمنان(ع) | | سایر =از نخستین بیعت‌کنندگان با امام علی(ع) در [[مدینه]] • نخستین گردآورنده خطبه‌های امام علی (ع) • احادیث و خطبه‌های امیرمؤمنان(ع) | ||
}} | }} | ||
'''حارث‌بن عبداللّه همْدانی'''، یا حارث اعور، [[تابعی]] [[کوفه|کوفی]] (درگذشت [[سال ۶۵ هجری قمری|۶۵ق]])، از | '''حارث‌بن عبداللّه همْدانی'''، یا حارث اعور، [[تابعی]] [[کوفه|کوفی]] (درگذشت [[سال ۶۵ هجری قمری|۶۵ق]])، از [[اصحاب امام علی (ع)]] و از نخستین بیعت‌کنندگان با ایشان در [[مدینه]] بود. حارث اعور احادیث و خطبه‌های [[امام علی|امیرمؤمنان (ع)]] را می نوشت و به نوشته [[محمد تقی شوشتری|شوشتری]]، او نخستین گردآورنده خطبه‌های امام علی (ع) است. | ||
روایات بسیاری به نقل از حارث در کتاب‌های [[شیعه]] و [[اهل سنّت]] آمده است. وی از امام علی(ع)، [[عبدالله بن مسعود]] و [[زید بن ثابت]] حدیث نقل کرده و بسیاری از او حدیث نقل کرده‌اند. [[ذهبی]] از حارث با عناوینی چون علامه، [[فقیه]]، امام و کثیرالعلم یاد کرده است. | روایات بسیاری به نقل از حارث در کتاب‌های [[شیعه]] و [[اهل سنّت]] آمده است. وی از امام علی(ع)، [[عبدالله بن مسعود]] و [[زید بن ثابت]] حدیث نقل کرده و بسیاری از او حدیث نقل کرده‌اند. [[ذهبی]] از حارث با عناوینی چون علامه، [[فقیه]]، امام و کثیرالعلم یاد کرده است. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
===وفات=== | ===وفات=== | ||
حارث اعور در [[سال ۶۵ قمری]]، در دوران [[عبدالله بن زبیر]]، در [[کوفه]] درگذشت.<ref>ابن‌سعد، ج ۶، ص ۱۶۹؛ طبری، ص ۶۶۳؛ قس مسعودی، ج ۳، ص ۲۹۷، که درگذشت او را سال ۶۶ و هم‌زمان با قیام توّابین ذکر کرده است.</ref> بنا به وصیت حارث، [[عبدالله بن یزید خطمی]] (عامل ابن‌زبیر در [[کوفه]]) بر پیکر وی [[نماز میت|نماز]] گزارد.<ref>ابن‌سعد، ج ۶، ص ۱۶۹؛ بخاری، التاریخ الصغیر، ج ۱، ص ۱۸۳؛ طبری، ص ۶۶۳.</ref> این امر می‌تواند حاکی از همراهی حارث با [[زبیریان]] و اعتراض او به [[امویان]] باشد. | |||
حارث اعور در سال | |||
==جایگاه علمی== | ==جایگاه علمی== | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۵: | ||
حارث از [[امیر مؤمنان(ع)]] ، [[عبدالله بن مسعود]] و [[زید بن ثابت]] حدیث نقل کرده است.<ref>یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، ص ۲۴۵.</ref> [[شیخ طوسی]]<ref>محمدبن حسن طوسی، رجال طوسی، ص ۹۴</ref> نام حارث را در میان اصحاب [[امام حسن (ع)]] نیز آورده است. در [[تفسیر فرات کوفی]]<ref>فرات بن ابراهیم کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ص ۵۶۳ </ref> نیز روایتی از وی به نقل از [[امام حسین (ع)]] آمده است. | حارث از [[امیر مؤمنان(ع)]] ، [[عبدالله بن مسعود]] و [[زید بن ثابت]] حدیث نقل کرده است.<ref>یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، ص ۲۴۵.</ref> [[شیخ طوسی]]<ref>محمدبن حسن طوسی، رجال طوسی، ص ۹۴</ref> نام حارث را در میان اصحاب [[امام حسن (ع)]] نیز آورده است. در [[تفسیر فرات کوفی]]<ref>فرات بن ابراهیم کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ص ۵۶۳ </ref> نیز روایتی از وی به نقل از [[امام حسین (ع)]] آمده است. | ||
[[ابواسحاق سبیعی همدانی|ابواسحاق سَبیعی همْدانی]]، [[ضحاک بن مزاحم]]، [[عامر شعبی|عامر شَعْبی]]، [[عطاء بن ابی‌رباح]] و سعیدبن عمرو (برادرزاده حارث) از او حدیث نقل کرده‌اند.<ref>یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، ص ۲۴۵.</ref> | [[ابواسحاق سبیعی همدانی|ابواسحاق سَبیعی همْدانی]]، [[ضحاک بن مزاحم]]، [[عامر شعبی|عامر شَعْبی]]، [[عطاء بن ابی‌رباح]] و سعیدبن عمرو (برادرزاده حارث) از او حدیث نقل کرده‌اند.<ref>یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، ص ۲۴۵.</ref> | ||
در منابع [[اهل‌سنّت]] گفته شده است که امام حسن (ع) و امام حسین (ع) از حارث اعور درباره احادیث پدرشان سؤال می‌کردند. <ref>ابن سعد، ج ۶، ص ۱۶۸؛ طبری، ص ۶۶۲ ـ ۶۶۳؛ ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل ج ۳، ص ۷۹؛ حمزه بن یوسف سهمی، تاریخ جرجان، ص ۵۵۹</ref> [[فضل بن شاذان نیشابوری|ابن شاذان]] <ref>ابن‌شاذان، الایضاح، ص ۴۶۸-۴۷۰</ref> به نقد این گزارش‌ها پرداخته است. [[ابن سعد]]<ref>ابن‌سعد، ج ۶، ص ۱۶۸</ref> نام حارث را در طبقه نخست [[تابعین]] [[کوفه]] آورده است. | در منابع [[اهل‌سنّت]] گفته شده است که [[امام حسن (ع)]] و امام حسین (ع) از حارث اعور درباره احادیث پدرشان سؤال می‌کردند. <ref>ابن سعد، ج ۶، ص ۱۶۸؛ طبری، ص ۶۶۲ ـ ۶۶۳؛ ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل ج ۳، ص ۷۹؛ حمزه بن یوسف سهمی، تاریخ جرجان، ص ۵۵۹</ref> [[فضل بن شاذان نیشابوری|ابن شاذان]] <ref>ابن‌شاذان، الایضاح، ص ۴۶۸-۴۷۰</ref> به نقد این گزارش‌ها پرداخته است. [[ابن سعد]]<ref>ابن‌سعد، ج ۶، ص ۱۶۸</ref> نام حارث را در طبقه نخست [[تابعین]] [[کوفه]] آورده است. | ||
===راویان از او=== | ===راویان از او=== | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۷: | ||
=== نزد علمای رجال === | === نزد علمای رجال === | ||
برخی منابع | برخی منابع [[رجال]]ی [[اهل سنّت]]، حارث را در شمار ثقات آورده‌اند؛<ref>یحیی‌بن معین، تاریخ یحیی‌بن معین، روایة عباس‌بن محمدبن حاتم دوری ج ۱، ص ۲۶۵؛ همو (یحیی‌بن معین)، تاریخ عثمان‌بن سعید الدارمی ص ۹۰؛ احمدبن عبدالله عجلی، معرفةالثقات ج ۱، ص ۲۷۸؛ ابن شاهین، تاریخ أسماء الثقات ص ۷۱ ـ ۷۲؛ یحیی‌بن معین، تاریخ عثمان‌بن سعید الدارمی، ص ۹۱، که دارمی از تغییر رأی یحیی‌بن معین درباره حارث خبر داده است.</ref> اما برخی وی را ضعیف دانسته و در وثاقتش تردید کرده‌اند.<ref>ابن سعد، ج ۶، ص ۱۶۸؛ بخاری، کتاب الضعفاء الصغیر، ص ۳۲؛ احمدبن علی نسائی، کتاب الضعفاء و المتروکین ص ۷۷؛ ابوزُرعه رازی، کتاب الضعفاء ص ۶۰۶؛ ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل ج ۱، ص ۷۸ ـ ۷۹؛ علی‌بن عمر دارقطنی، کتاب الضُعفاء و المتروکین ص ۱۵۳؛ ابن جوزی، کتاب الضعفاء و المتروکین ج ۱، ص ۱۸۱ ـ ۱۸۲</ref> | ||
مهم‌ترین عامل جرح حارث، عبارات [[عامربن شراحیل شعبی]]، تابعی معاصر حارث، است که با اینکه از حارث روایت کرده، تأکید نموده که وی کذاب است.<ref>بخاری، کتاب التاریخ الکبیر، ج ۳، قسم ۲، ص ۴۸۲؛ همو (محمدبن اسماعیل بخاری)، التاریخ الصغیر، ج ۱، ص ۱۸۳-184؛ محمدبن عمرو عقیلی، کتاب الضعفاء الکبیر سفر ۱، ص ۲۰۸؛ محمدبن احمد ذهبی، میزان‌الاعتدال فی نقدالرجال ج ۱، ص ۴۳۵</ref> چنان‌که گفته شده [[محمد بن اسماعیل بخاری|بخاری]] و [[مسلم بن حجاج]]، به دلیل طعن شعبی بر حارث، روایات او را نیاورده‌اند.<ref>ابن‌خلّکان، ج ۲، ص ۳۳۹</ref> درباره این‌گونه اظهارنظرهای شعبی و در عین حال نقل روایت او از حارث، توجیهاتی آورده‌اند، از جمله اینکه حارث در نقل دروغ نمی‌گفته بلکه «عقاید نادرست» داشته<ref>ابن‌شاهین، تاریخ أسماء الثقات، ص ۷۲؛ حمزه بن یوسف سهمی، تاریخ جرجان، ص ۲۰۰</ref> یا اینکه در سخنان روزمره دروغ می‌گفته اما در نقل حدیث و راست‌گو بود<ref>محمدبن عبدالله خطیب عمری، الإکمال فی اسماء الرجال ص ۱۷۹.</ref> یا اینکه به سهو دروغ می‌گفته است نه به عمد.<ref>محمدبن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء ج ۴، ص ۱۵۳ </ref> گفتنی است که شعبی، عثمانی‌مذهب و با عقیده به امامت علی (ع) و حتی موالات آن حضرت مخالف بوده است. <ref>محمدبن عمر کشی، اختیار معرفة الرجال، (تلخیص) محمدبن حسن طوسی، ص ۸۹؛ محمد بن جریر طبری آملی، المسترشد فی امامة امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع)، ص ۱۸۳-۱۸۴؛ محمد بن محمد مفید، الفصول المختاره، ص ۲۱۶-۲۱۷</ref> | مهم‌ترین عامل جرح حارث، عبارات [[عامربن شراحیل شعبی]]، تابعی معاصر حارث، است که با اینکه از حارث روایت کرده، تأکید نموده که وی کذاب است.<ref>بخاری، کتاب التاریخ الکبیر، ج ۳، قسم ۲، ص ۴۸۲؛ همو (محمدبن اسماعیل بخاری)، التاریخ الصغیر، ج ۱، ص ۱۸۳-184؛ محمدبن عمرو عقیلی، کتاب الضعفاء الکبیر سفر ۱، ص ۲۰۸؛ محمدبن احمد ذهبی، میزان‌الاعتدال فی نقدالرجال ج ۱، ص ۴۳۵</ref> چنان‌که گفته شده [[محمد بن اسماعیل بخاری|بخاری]] و [[مسلم بن حجاج]]، به دلیل طعن شعبی بر حارث، روایات او را نیاورده‌اند.<ref>ابن‌خلّکان، ج ۲، ص ۳۳۹</ref> درباره این‌گونه اظهارنظرهای شعبی و در عین حال نقل روایت او از حارث، توجیهاتی آورده‌اند، از جمله اینکه حارث در نقل دروغ نمی‌گفته بلکه «عقاید نادرست» داشته<ref>ابن‌شاهین، تاریخ أسماء الثقات، ص ۷۲؛ حمزه بن یوسف سهمی، تاریخ جرجان، ص ۲۰۰</ref> یا اینکه در سخنان روزمره دروغ می‌گفته اما در نقل حدیث و راست‌گو بود<ref>محمدبن عبدالله خطیب عمری، الإکمال فی اسماء الرجال ص ۱۷۹.</ref> یا اینکه به سهو دروغ می‌گفته است نه به عمد.<ref>محمدبن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء ج ۴، ص ۱۵۳ </ref> گفتنی است که شعبی، عثمانی‌مذهب و با عقیده به امامت علی (ع) و حتی موالات آن حضرت مخالف بوده است. <ref>محمدبن عمر کشی، اختیار معرفة الرجال، (تلخیص) محمدبن حسن طوسی، ص ۸۹؛ محمد بن جریر طبری آملی، المسترشد فی امامة امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع)، ص ۱۸۳-۱۸۴؛ محمد بن محمد مفید، الفصول المختاره، ص ۲۱۶-۲۱۷</ref> | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۳: | ||
[[ابن عبدالبر]]<ref>ابن عبد آلبر، جامع بیان العلم و فضله و ما ینبغی فی روایته و حمله ج ۲، ص ۳۸۷.</ref> تصریح کرده که از حارث دروغی گزارش نشده است؛ اما وی به سبب محبت شدیدش به حضرت علی (ع) و تفضیل او بر دیگران، مورد ملامت بوده و از همین‌رو شعبی او را تکذیب کرده، چرا که شعبی معتقد به تفضیل [[ابوبکر]] بوده و او را اولین ایمان‌آورنده به [[پیامبر(ص)|پیامبر اکرم (ص)]] می‌دانسته است. | [[ابن عبدالبر]]<ref>ابن عبد آلبر، جامع بیان العلم و فضله و ما ینبغی فی روایته و حمله ج ۲، ص ۳۸۷.</ref> تصریح کرده که از حارث دروغی گزارش نشده است؛ اما وی به سبب محبت شدیدش به حضرت علی (ع) و تفضیل او بر دیگران، مورد ملامت بوده و از همین‌رو شعبی او را تکذیب کرده، چرا که شعبی معتقد به تفضیل [[ابوبکر]] بوده و او را اولین ایمان‌آورنده به [[پیامبر(ص)|پیامبر اکرم (ص)]] می‌دانسته است. | ||
[[عبدالعزیزبن محمد حسینی غماری]]، از علمای | [[عبدالعزیزبن محمد حسینی غماری]]، از علمای [[مراکش]]، دو کتاب الباحث عن علل الطعن فی الحارث (قم ۱۴۲۰) و بیان نَکث الناکث المُتَعَدی بتضعیف الحارث (قم ۱۴۲۰) را در اثبات [[ثقه|وثاقت]] حارث اعور و رد شبهات وارد شده در این باره نگاشته است. | ||
==فعالیت‌های علمی== | ==فعالیت‌های علمی== | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۳: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* | *[[ابن‌ابی‌الحدید]]، شرح نهج‌البلاغة، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۳۸۵-۱۳۸۷/ ۱۹۶۵-۱۹۶۷، چاپ افست بیروت، بی‌تا. | ||
*ابن‌ابی‌حاتم، کتاب الجرح و التعدیل، حیدرآباد، دکن ۱۳۷۱-۱۳۷۳/ ۱۹۵۲-۱۹۵۳، چاپ افست بیروت، بی‌تا. | *ابن‌ابی‌حاتم، کتاب الجرح و التعدیل، حیدرآباد، دکن ۱۳۷۱-۱۳۷۳/ ۱۹۵۲-۱۹۵۳، چاپ افست بیروت، بی‌تا. | ||
*ابن‌اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، چاپ محمود محمد طناحی و طاهر احمد زاوی، بیروت ۱۳۸۳/۱۹۶۳، چاپ افست قم ۱۳۶۴ ش. | *ابن‌اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، چاپ محمود محمد طناحی و طاهر احمد زاوی، بیروت ۱۳۸۳/۱۹۶۳، چاپ افست قم ۱۳۶۴ ش. | ||
*ابن‌اعثم کوفی، کتاب الفتوح، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۱. | *ابن‌اعثم کوفی، کتاب الفتوح، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۱. | ||
*ابن‌بابویه، التوحید، چاپ هاشم حسینی طهرانی، قم، ۱۳۵۷ ش. | *ابن‌بابویه، التوحید، چاپ هاشم حسینی طهرانی، قم، ۱۳۵۷ ش. | ||
*ابن‌بابویه، کتاب | *ابن‌بابویه، [[کتاب الخصال]]، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ ش. | ||
*ابن‌بسطام (حسین‌بن بسطام) و ابن‌بسطام (عبدالله بن بسطام)، طب الائمة علیهم‌السلام، نجف (۱۳۸۵)، چاپ افست بیروت، بی‌تا. | *ابن‌بسطام (حسین‌بن بسطام) و ابن‌بسطام (عبدالله بن بسطام)، طب الائمة علیهم‌السلام، نجف (۱۳۸۵)، چاپ افست بیروت، بی‌تا. | ||
*ابن‌جوزی، کتاب الضعفاء و المتروکین، چاپ ابوالفداء عبداللّه قاضی، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶. | *ابن‌جوزی، کتاب الضعفاء و المتروکین، چاپ ابوالفداء عبداللّه قاضی، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶. | ||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۱۸: | ||
*ابن‌شاذان، فضل، الایضاح، چاپ جلال‌الدین محدث ارموی، تهران ۱۳۶۳ ش. | *ابن‌شاذان، فضل، الایضاح، چاپ جلال‌الدین محدث ارموی، تهران ۱۳۶۳ ش. | ||
*ابن‌شاهین، تاریخ أسماء الثقات، چاپ صبحی سامرائی، کویت ۱۴۰۴/ ۱۹۸۴. | *ابن‌شاهین، تاریخ أسماء الثقات، چاپ صبحی سامرائی، کویت ۱۴۰۴/ ۱۹۸۴. | ||
* | *[[ابن‌شهرآشوب]]، مناقب آل‌ابی‌طالب، چاپ یوسف بقاعی، قم ۱۳۸۵ ش. | ||
*ابن‌طاووس، کشف المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، نجف ۱۳۷۰/۱۹۵۱. | *ابن‌طاووس، کشف المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، نجف ۱۳۷۰/۱۹۵۱. | ||
*ابن‌عبدالبرّ، جامع بیان العلم و فضله و ما ینبغی فی روایته و حمله، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷. | *ابن‌عبدالبرّ، جامع بیان العلم و فضله و ما ینبغی فی روایته و حمله، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷. | ||
| خط ۱۶۶: | خط ۱۶۵: | ||
*کلینی. | *کلینی. | ||
*فرات‌بن ابراهیم کوفی، تفسیر فرات الکوفی، چاپ محمدکاظم محمودی، تهران ۱۴۱۰/۱۹۹۰. | *فرات‌بن ابراهیم کوفی، تفسیر فرات الکوفی، چاپ محمدکاظم محمودی، تهران ۱۴۱۰/۱۹۹۰. | ||
* | *[[عبدالله مامقانی]]، تنقیح‌المقال فی علم‌الرجال، چاپ محیی‌الدین مامقانی، قم ۱۴۲۳. | ||
*مجلسی. | *مجلسی. | ||
*یوسف‌بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، چاپ بشار عوّاد معروف، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. | *یوسف‌بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، چاپ بشار عوّاد معروف، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵. | ||