مدرسه علمیه جهانگیرخان (قم): تفاوت میان نسخه‌ها

فیض قمی در [[گنجینه آثار قم]]، بنای مدرسه را هم‎دوره بنای مسجد جامع و در اواسط قرن هشتم دانسته است.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ص۴۶۰ – ۴۸۵.</ref> همچنین [[محمدحسین ناصر الشریعة]] در [[تاریخ قم]]، بنای مدرسه را قبل از دوره صفوی می‌داند.<ref>ناصر الشریعه، تاریخ قم، ص۲۴۶.</ref> و [[حسین مدرسی طباطبایی]]، معتقد است بنای مدرسه متعلق به قرن یازده و دوره صفوی است.<ref>تربت پاکان، ج ۲، ص۱۲۱.</ref>

میرزا عباس فیض قمی معتقد است این مدرسه یک بار در زمان صفوی از سوی عالم این عصر میرزا جهانگیر خان مدرّس مدرسه شاه اصفهان تعمیر شد و دارای کتاب‎دار و کتابخانه گردید.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ص۴۶۰.</ref>

ولی در نیمه دوم قرن سیزدهم و در حدود سال ۱۲۷۷ ق، چون مدرسه رو به خرابی نهاده بود، «میرزا نصراللَّه مستوفی گرکانی» به تجدید بنای مدرسه همت نمود و آن را به مدرسه ناصری موسوم ساخت. در وقف‌نامه‎ای که فرزندان گرکانی تهیه کرده‌اند، تصریح شده که مدرسه را بنا نمود و از این تعبیر معلوم می‌شود که بنای قبلی، تخریب شده بوده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ص۲۴۶.</ref>

از بانی مدرسه چندان اطلاع دقیقی در دست نیست و نظرات مختلفی در این باره نقل شده است. فیض قمی معتقد است، بانی مدرسه و مسجد یکی است و او سلطان جانی خان،<ref group="یادداشت">ظاهراً جانیخان، از امرا و وزرای ایلخانی است و بعد از مرگ ابو سعید الجایتو خان در سال ۷۳۶ ق، با ملک اشرف، برادر شیخ حسنِ بزرگِ چوپانی که سر به ظلم و طغیان برداشته بود، درگیر شد و او را شکست داد. خزینه بزرگی در تحت قدرت اشرف بود که وقت تسلیم به جانیخان گفت، قصد داشتم در قم مسجدی بنا کنم که فقه کلیه مذاهب را در آن تدریس کنند. چنان که فیض استظهار داشته، جانیخان بعد از مرگ اشرف، مبلغ هنگفتی در اختیار امناء خود قرار داد و بنای مسجد بزرگ جانیخان در قم گذاشته شد و در کنار این مسجد، مدرسه جانی خان هم برپا گردید.(رجوع کنید به: گنجینه آثار قم، فیض، ص۴۶۰ – ۴۸۵)</ref> پادشاه تاتار ترکستان است.<ref>فیض،گنجینه آثار قم، ص۴۶۰ - ۴۸۵.</ref> <ref>فیض،گنجنامه، ج ۵، ص۱۶۰.</ref>

مدرسه از سال تجدید بنا در دوره قاجار و بعد در دوره [[پهلوی اول]] دایر بود و در زمان [[شیخ عبدالکریم حائری یزدی]] مؤسس [[حوزه قم]] نیز در این مدرسه درس برقرار بوده است و برخی از مدرسان و اساتید همچون میرزا محمدعلی ادیب تهرانی، سدهی اصفهانی و شیخ ابوالحسن فقیهی پایین شهری در این مدرسه تدریس داشته‌اند.<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج ۲، ص۳۴۴.</ref> <ref>«گفتگو با استاد علی اصغر فقیهی»، کوثر،ش ۱۶، تیر ۱۳۷۷.</ref> و بنابر نقل زریاب خویی، [[امام خمینی]] نیز در این مدرسه سکونت داشته است.

یکی دیگر از بازسازی‌ها، در زمان [[آیت الله بروجردی]] واقع شد به گونه‌ای که زیر حجره‌ها خالی گردید تا از رطوبت ایمن باشد. کتیبه سنگی که در سر در ورودی مدرسه نصب شده است اشاره به تعمیرات سال ۱۳۷۳ ق، دارد.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ص۴۳۲.</ref> بعد از این تعمیرات، آیت اللَّه [[سید حسین بدلا|سید حسین بُدلا]] از طرف آیت اللَّه بروجردی مسئولیت و مدیریت مدرسه را عهده‌دار شد.