مبطلات روزه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مُبطِلات روزه''' یا '''مُفْطِرات''' کارهایی که [[روزه]] را باطل می‌کنند. این کارها عبارت‌اند از: خوردن و آشامیدن، [[آمیزش جنسی|رابطه جنسی]]، [[استمنا]]،  [[قی‌کردن]] (استفراغ)، [[ارتماس|فرو بردن تمام سر]] در زیر آب، رساندن غبار غليظ به حلق، [[اماله|اِماله]] (تنقیه) با مایعات، باقی ماندن بر [[جنابت]]، [[حیض]] و [[نفاس|نِفاس]]  تا [[طلوع فجر|اذان صبح]] و [[دروغ|دروغی]] را به [[خدا]]، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] و [[امامان شیعه|امامان]] نسبت دادن.<br>

[[مسافر|مسافرت‌رفتن]] در حال روزه حرام نیست،<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۲۴.</ref> ولی اگر مسافر تا قبل از ظهر به [[وطن]] یا جایی که قصد دارد ده روز بماند، نرسد روزه‌اش باطل می‌شود.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل سیزده‌مرجع، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۹۵۴، م۱۷۲۲و۱۷۲۳.</ref>

بر اساس فتوای [[فقیهان]]، خوردن و آشامیدن وقتی روزه را باطل می‌کند که عمدی باشد و اگر شخص فراموش کند که روزه است، روزه‌اش صحیح است.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۴۱-۵۴۳.</ref> برخی از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] مانند [[امام خمینی]]، [[مکارم شیرازی]]، [[محمدتقی بهجت|بهجت]] و [[شبیری زنجانی]] تزریق آمپول یا سرم تقویتی را، که به‌جای غذا به کار می‌رود، بنا بر [[احتیاط واجب]] جایز نداسته‌اند؛ اما دیگر فقیهان همچون [[خویی]]، [[سیستانی]]، [[جواد تبریزی|تبریزی]] و [[صافی گلپایگانی]] می‌گویند تزریق سروم و آمپول، چه تقویتی باشد، چه غیر آن، اشکال ندارد.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل سیزده‌مرجع، ۱۴۲۴ق، ص۸۹۲، ۸۹۳.</ref>

به‌فتوای بیشتر [[فقیه|فقیهان]] شیعه، اگر روزه‌دار دچار تشنگی شدیدِ غیرقابل تحمل شود، می‌تواند به قدر ضرورت و رفع تشنگی، آب بنوشد.<ref>حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۳۲۴؛ آملی، مصباح‌الهدی، ۱۳۸۰ق، ج۸، ص۱۴۰، خمینی، استفتائات، دفتر نشر اسلامی، ج۱، ص۳۲۱.</ref> درباره وظیفه روزه‌دار پس از نوشیدن آب، دو فتوا وجود دارد: برخی می‌گویند گرچه نوشیدن آب جایز است، ولی روزه باطل می‌شود و با این حال روزه‌دار باید تا اذان مغرب از مفطرات روزه دوری کند و قضای آن روز را نیز بگیرد.<ref>نگاه کنید به آملی، مصباح‌الهدی، ۱۳۸۰ق، ج۸، ص۱۴۰؛ حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۳۲۴؛ سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱۰، ص۱۳۲.</ref> در مقابل، گروهی دیگر از فقیهان، با وجود نوشیدن آب، روزه را صحیح می‌دانند و در نتیجه می‌گویند نیازی به قضای آن نیست.<ref>نگاه کنید به شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۷۶؛ حلی، منتهی‌المطلب، ۱۴۱۲ق، ج۹، ص۱۳۹؛ شیخ بهایی، التعلیقة علی الرسالة الصومیه، ۱۴۲۷ق، ص۴۹-۵۰؛ اردبیلی، مجمع‌الفائده، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۳۲۵-۳۲۶؛ حکیم، مصباح‌المنهاج، ۱۴۲۵ق، ص۱۶۱؛ سبحانی، رساله توضیح‌المسائل، مؤسسه امام صادق، مسئله ۱۲۵۶.</ref>

[[جماع|جِماع]] یا [[آمیزش جنسی]]، هرچند به انزال منجر نشود، روزه‌ را باطل می‌کند. آمیزش از قُبُل یا دُبُر (جلو یا پشت) تفاوتی ندارد و در این حکم تفاوتی بین زن و مرد نیست.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۴۳.</ref>  

[[فقیه|فقیهان]]، [[استمناء]] (خارج کردن عمدی منی) را نیز از مبطلات روزه می‌دانند؛<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۴۶.</ref> البته به‌فتوای آنان، اگر کسی قصد انزال (خروج منی) نداشته باشد، اما عملش به انزال منجر شود، روزه‌اش صحیح است.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۴۸.</ref><br>

دروغ‌گفتن و دیگر گناهان مثل گوش‌دادن به [[غنا]]، نگاه حرام و [[حسد]] گرچه حرام‌اند و گناهشان در [[ماه رمضان]] بیشتر است،<ref>کاشف‌الغطاء، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۴۹.</ref> ولی روزه را باطل نمی‌کنند.<ref>ابن‌ادریس، سرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۷۳-۳۷۴.</ref> به‌فتوای فقیهان تنها دروغ‌بستن به خدا، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و [[امامان شیعه]] روزه را باطل می‌کند.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۴۹.</ref> برخی فقیهان دروغ‌بستن به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] و سایر پیامبران و جانشینان آن‌ها را نیز جزو مبطلات شمرده‌اند.<ref>نگاه کنید به یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۵۰.</ref> در این میان [[محمدحسین کاشف‌الغطاء]] دروغ بستن به خدا و پیامبر و امامان را باعث باطل‌شدن روزه نمی‌داند. او معتقد است این کار جزو [[گناهان کبیره]] است و همچون سایر گناهان، در [[ماه رمضان]] حرمتش تشدید می‌شود.<ref> کاشف‌الغطاء، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۴۹.</ref>

برخی از فقیهان، اِرتِماس، به‌معنی فرو بردن تمام سر زیر آب را از عوامل باطل‌کننده روزه دانسته‌اند.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۵۵؛ بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل سیزده‌مرجع، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۹۰۴.</ref> بنا بر این فتوا، [[غسل ارتماسی]] در حال روزه [[ماه رمضان]] صحیح نیست و باعث بطلان روزه هم می‌شود.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۵۹، مسئله ۴۳.</ref> به‌فتوای این گروه از فقیهان، اگر بخشی از سر بیرون آب باشد، روزه صحیح است.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۵۶، مسئله ۳۳.</ref><br>