ایام محسنیه: تفاوت میان نسخه‌ها

برخی شیعیان، روزهای اول [[ربیع‌الاول]] را ایام سقط یا شهادت محسن فرزند [[حضرت فاطمه(س)]] می‌دانند. این موضوع (تعیین تاریخ شهادت) از موضوعات جدیدی است که در سال‌های اخیر مطرح و روز شهادت [[محسن بن علی (ع)]] تلقی شده است، حال آنکه نه در تاریخ و نه در روایات، به تاریخ شهادت اشاره‌ای نشده است. مبنای اینگونه گزارش‌ها، قول مشهور علمای [[شیعه]] است که از یک طرف، رحلت رسول خدا (ص) را [[۲۸ صفر]] دانسته و از طرف دیگر، شهادت محسن بن علی را در پی رحلت پیامبر (ص) نقل کرده‌اند. از مجموع این دو گزارش، شهادت حضرت محسن در [[ربیع الاول]] نتیجه گرفته می‌شود.{{مدرک}}

در هجوم اول درگیری صورت نگرفته تا منجر به شهادت محسن شود. بعضی با تصور اینکه در هجوم اول، جریان آتش زدن درب خانه اتفاق افتاده شهادت محسن را چند روز پس از رحلت پیامبر(ص) دانسته‌اند.

جریان یاری طلبیدن شبانه امام علی(ع) و جریان [[فدک]] نمی‌تواند پس از بیماری حضرت زهرا(س) اتفاق افتاده باشد. روایتی از [[امام صادق(ع)]] نقل شده که حضرت زهرا(س) پس از مضروب شدن دچار مریضی شدید شدند،<ref>طبری، دلائل الامامة، ص۱۳۴</ref> این روایت حاکی از آن است که بعضی از تحرکات اجتماعی فاطمه زهرا(س) علیه هیئت حاکمه قبل از بیماری ایشان بوده است. این تحرکات اجتماعی عبارتند از:

بنا بر نقل [[سلمان فارسی]]، پس از غصب [[خلافت]] و [[فدک]]، [[علی(ع)]] همراه حضرت فاطمه(س) و [[حسنین (ع)]] شب هنگام به درِ خانه [[مهاجران]] و [[انصار]] رفته و آنان را به همراهی برای بازپس‌گیری حق خویش فرا خواندند. از آنجا که بنا بر روایت سلمان، پس از حمله مهاجمان به خانه حضرت فاطمه(س) و واقعه سقط جنین،آن حضرت به طور مداوم و پیوسته بستری بود تابه شهادت رسید، می‌توان چنین نتیجه گرفت که تا زمان ملاقات‌های شبانه آن حضرت با مهاجر و انصار، هنوز حمله‌ای به خانه او صورت نگرفته بود؛<ref>هلالی، سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس هلالی، ص۱۵۳</ref> زیرا در صورتِ وقوع حمله، آن حضرت دیگر توان رفتن به در خانه تعداد زیادِ [[مهاجران]] و [[انصار]](حتی فقط اهل [[جنگ بدر|بدر]])<ref>هلالی، سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس هلالی، ص۱۴۶و ۱۴۸</ref> را نداشت.

ابن ابی الحدید در توصیف چگونگی رفتن حضرت فاطمه(س) به مسجد برای ایراد خطبه فدکیه آورده است که:

آن حضرت با پوشش کامل در میان جمعی از زنان در حالی که چادرش بر اثر بلندی به زیر پاهایش می‌رفت و همچون رسول خدا(ص) راه می‌رفت، به مسجد آمد. با توجه به این تعبیر که: «ما تخرم من مشیه رسول‌الله؛ راه رفتنش هیچ تفاوتی با راه رفتن [[رسول خدا(ص)]] نداشت.» می‌توان چنین نتیجه گرفت که تا هنگام ایراد خطبه، هنوز هجمه‌ای به خانه حضرت فاطمه(س) صورت نگرفته بود، زیرا در صورت مضروب شدنِ آن حضرت، نوعِ حرکت او نمی‌تواند معمولی باشد تا راوی آن را به راه رفتنِ رسول خدا(ص) تشبیه کند.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۲۶۳</ref>

طبق برخی شواهد هجوم به خانه [[حضرت فاطمه(س)]] بعد از برگشت [[سپاه اسامه بن زید]] صورت گرفته است و سپاه اسامه بیش از یک ماه بعداز رحلت [[پیامبر(ص)]] به [[مدینه]] باز گشت.<ref>یعقوبی، احمد بن واضح، تاریخ الیعقوبی، ج۱،ص۱۲۷؛ یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الاسلامی، ج۴، ص۹۹</ref> شخصی به نام [[بریده بن حصیب اسلمی]] که در جریان حمله به خانه حضرت زهرا(س) و بیعت گرفتن از امام علی(ع) حضور داشته و از ایشان طرفداری می‌کرده، در سپاه اسامه نیز به عناون پرچمدار حضور داشته است. او پس از بازگشت از جنگ، با اعتراض به خلیفه و طرفدارانش پرچمی در قبیله بنی اسلم نصب کرده و مردم را به بیعت با حضرت علی(ع) فرا خواند. پس از آن بود که طرفداران ابوبکر چاره‌ای جز بیعت گرفتن از حضرت علی(ع) ندیدند.<ref>سید مرتضی، الشافي في الإمامة، ج۳، ص۲۴۳؛ شیخ طوسی، تلخيص الشافي‏، ج۳، ص۷۸؛ یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الاسلامی، ج۴، ص۹۶-۱۱۵ </ref> این گزارش‌ها گویای آن است که ماجرای حمله به خانه فاطمه زهرا نمی‌تواند در روزهای اول ماه [[ربیع الاول]] افتاده باشد.

* سید مرتضی، الشافي في الإمامة، شريف مرتضى‏، مؤسسة الصادق (ع‏)، تهران‏، ۱۴۱۰ق‏، چاپ دوم‏، تحقيق و تعليق از سيد عبد الزهراء حسينى‏.

* شیخ طوسی، تلخيص الشافي‏، انتشارات المحبين‏، قم‏، ۱۳۸۲ش‏، چاپ اول‏، ملاحظات مقدمه و تحقيق از حسين بحر العلوم‏.