اسباب نزول: تفاوت میان نسخه‌ها

{{الگو:کتاب‌شناسی ناقص}}

{{تفسیر}}

'''اَسْبابِ نُزول''' یا '''شَأن نزول''' حوادث یا موقعیت‌هایی که در پی آن‌ها [[آیه]] یا آیاتی از [[قرآن]] نازل شده است. اسباب نزول نقش مهمی در [[تفسیر]] آیات قرآن دارند و در کتاب‌های علوم قرآن و تفاسیر به آنها توجه می‌شود. عالمان مسلمان کتاب‌های مستقلی درباره اسباب نزول نوشته‌اند. همه آیات قرآن شان نزول ندارند. برخی از قرآن‌شناسان مجموع اسباب نزول را حدود ۴۶۰ مورد دانسته‌اند.

اسباب، جمع سبب و به معنای هر چیزی است که برای رسیدن به هدف می‌توان از آن کمک گرفت؛ این کلمه و مشتقات آن در معانی پیوند، ابزار، باعث و خویشاوند به کار رفته‌اند.<ref>فراهیدی، العین، ج۲، ص۷۷۹-۷۸۰.</ref>  

== تفاوت شأن نزول و اسباب نزول==

اصولیان برای روایات اسباب نزول اعتبار چندانی قائل نیستند و اعتبار آنها مانند اعتبار روایات تاریخی می‌دانند. از این‌رو از نظر آنان غالبا فایده‌ای بر ذکر روایات اسباب نزول مترتب نیست.<ref>زرکشی، البرهان، دارالفکر، ج۱، ص۲۲؛ فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۳۰۲ق، ج۲۸، ص۱۱۹. </ref> اما مفسران و محدثان بیشتر روایات اسباب نزول را معتبر دانسته و برای آنها فوایدی را ذکر کرده‌اند.<ref>زرکشی، البرهان، دارالفکر، ج۱، ص۲۲-۲۹.</ref> شناخت فلسفه نزول آیات، فهم درست قرآن،<ref>سیوطی، الاتقان، ج۱، ص۲۹-۳۰ بنقل از حاجی میرزایی، اسباب نزول، ص۱۹۲.</ref> رفع ابهام و شناخت کسانی که آیات درباره آنها نازل شده از فواید دانستن اسباب نزول معرفی شده است.<ref>زرقانی، مناهل العرفان، ۱۴۰۹ق، ص۱۱۰-۱۱۵.</ref> واحدی، شناخت اسباب نزول و مسایل مربوط به آن را برای تفسیر دقیق قرآن، ضروری می‌داند.<ref> واحدی، اسباب النزول، ۱۹۹۱م، ص۸.</ref>

== علم اسباب نزول==

علم اسباب نزول، دانشی است که از اوضاع، شراط، زمان و مکان نزول آیات و سوره‌های قرآنی و زمینه‌ها و داستان‌های مربوط به آن بحث می‌کند.<ref>حاجی خلیفه، ج۱، ص۷۶.</ref> مسائل این علم را مجموعه روایات شأن نزول و اسباب نزول تشکیل می‌دهند. فایده این علم را فهم  آسان‌تر و درست‌تر آیات قرآنی دانسته‌اند.

== کتابشناسی==

القصص و الاسباب التی نزل من اجلها القرآن؛ ابومطرف اندلسی(۴۰۲ق)

* اسباب النزول؛ محمد بن سعد قرافی

* ناصحیان، علی اصغر، علوم قرآنی در مکتب اهل بیت علیهم‌السلام، دانشگاه علوم رضوی، مشهد، ۱۳۸۹ش.

* واحدی، علی بن احمد، اسباب النزول، دار و مکتبة الهلال، بیروت، ۱۹۹۱م.

{{قرآن کریم}}