پرش به محتوا

ازدواج علی(ع) و فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:


==خواستگاری امام علی(ع)==
==خواستگاری امام علی(ع)==
ماجرای خواستگاری از حضرت فاطمه(س)، با تفاوت‌هایی در منابع [[شیعه]] و [[سنی]] نقل شده است. بنابر این منابع، چند تن از [[صحابه]] در [[مدینه]] مانند [[ابوبکر]]، [[عمر بن خطاب]] و [[عبدالرحمن بن عوف]] به خواستگاری فاطمه(س) رفتند. پیامبر(ص) در پاسخ به این درخواست‌ها، ازدواج فاطمه را موکول به خواست الهی می‌کرد و ازدواج او را به دست خدا می‌دانست.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۶؛ قزوینی، فاطمة الزهراء از ولادت تا شهادت، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۲؛ شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۰.</ref>
ماجرای خواستگاری از حضرت فاطمه(س)، با تفاوت‌هایی در منابع [[شیعه]] و [[سنی]] نقل شده است. بنابر این منابع، چند تن از [[صحابه]] در [[مدینه]] مانند [[ابوبکر]]، [[عمر بن خطاب]] و [[عبدالرحمن بن عوف]] به خواستگاری فاطمه(س) رفتند. پیامبر(ص) در پاسخ به این درخواست‌ها، ازدواج فاطمه را موکول به خواست الهی می‌کرد و ازدواج او را به دست خدا می‌دانست.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۶؛ شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۰.</ref>


بنابر منابع، علی بن ابی‌طالب(ع) در پاسخ به برخی مهاجران که از او پرسیده‌اند چرا از فاطمه خواستگاری نمی‌کند، تاکید کرده است: «به خدا قسم چیزی ندارم.» سرانجام علی(ع) نزد رسول خدا(ص) رفت ولی از روی شرم نتوانست درخواست خود را بگوید. در مرتبه سوم، از پیامبر(ص) درخواست ازدواج با فاطمه کرد و پیامبر فرمود: «آیا چیزی داری؟» امام علی(ع) در پاسخ به پیامبر(ص) گفت که جز زره چیزی ندارد. پیامبر(ص)، مهریه فاطمه را دوازده و نیم اوقیه طلا قرار داد و زره علی(ع) را به او برگرداند.<ref> طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱؛ یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۱.</ref> بنابر برخی نقل‌ها، پیامبر در برابر گلایه برخی مهاجران، بر الهی بودن ازدواج امام علی و فاطمه تأکید کرده است.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۱.</ref>
بنابر منابع، علی بن ابی‌طالب(ع) در پاسخ به برخی مهاجران که از او پرسیده‌اند چرا از فاطمه خواستگاری نمی‌کند، تاکید کرده است: «به خدا قسم چیزی ندارم.» سرانجام علی(ع) نزد رسول خدا(ص) رفت ولی از روی شرم نتوانست درخواست خود را بگوید. در مرتبه سوم، از پیامبر(ص) درخواست ازدواج با فاطمه کرد و پیامبر فرمود: «آیا چیزی داری؟» امام علی(ع) در پاسخ به پیامبر(ص) گفت که جز زره چیزی ندارد. پیامبر(ص)، مهریه فاطمه را دوازده و نیم اوقیه طلا قرار داد و زره علی(ع) را به او برگرداند.<ref> طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱؛ یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۱.</ref> بنابر برخی نقل‌ها، پیامبر در برابر گلایه برخی مهاجران، بر الهی بودن ازدواج امام علی و فاطمه تأکید کرده است.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۱.</ref>
خط ۱۳: خط ۱۳:
بنابر برخی روایات، تا زمانی که حضرت فاطمه زنده بوده، خداوند دیگر زنان را بر امام علی(ع) [[حرام]] کرده بود.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۳.</ref> امام اول شیعیان نیز در دوران زندگی فاطمه(س) با دیگری ازدواج نکرد.
بنابر برخی روایات، تا زمانی که حضرت فاطمه زنده بوده، خداوند دیگر زنان را بر امام علی(ع) [[حرام]] کرده بود.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۳.</ref> امام اول شیعیان نیز در دوران زندگی فاطمه(س) با دیگری ازدواج نکرد.
==تاریخ ازدواج==
==تاریخ ازدواج==
بنابر نقل [[کلینی]] در [[الکافی]] به نقل از [[امام سجاد(ع)]]، پیامبر یک سال پس از [[هجرت به مدینه]]، حضرت فاطمه(س) را به همسری حضرت علی(ع) درآورد.<ref>کلینی، الروضة من الکافی، ۱۳۶۴ش، ج۲، ص۱۸۰-۱۸۱.</ref> در [[تاریخ طبری]] هم از [[امام باقر(ع)]] نقل شده که [[امام علی(ع)]] چند شب پیش از پایان ماه [[صفر]] در سال دوم هجری، با حضرت فاطمه (س) ازدواج کرد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، ج۲، ص۴۱۰.</ref>
بنابر نقل [[کلینی]] در [[الکافی]] به نقل از [[امام سجاد(ع)]]، پیامبر یک سال پس از [[هجرت به مدینه]]، حضرت فاطمه(س) را به همسری حضرت علی(ع) درآورد.<ref> کلینی، الروضة من الکافی، ۱۳۶۴ش، ج۲، ص۱۸۰-۱۸۱.</ref> در [[تاریخ طبری]] هم از [[امام باقر(ع)]] نقل شده که [[امام علی(ع)]] چند شب پیش از پایان ماه [[صفر]] در سال دوم هجری، با حضرت فاطمه (س) ازدواج کرد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۴۱۰.</ref>
محمد بن جریر طبری در نقل دیگری ازدواج را در [[ماه رجب]] دانسته و گفته است علی(ع) «بعد از بازگشت از [[غزوه بدر]] بر فاطمه(س) وارد شد.»<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> در این نقل، سن فاطمه زهرا(س) هجده سال ذکر شده است<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> ولی برخی منابع شیعه با توجه به روایت کلینی که تولد فاطمه را پنج سال پس از [[بعثت]] پیامبر ذکر کرده،<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴۵۷.</ref> سن او را در هنگام ازدواج، نُه سال دانسته‌اند.<ref>حسنی، سیرة الأئمة الاثنی عشر، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۸۱.</ref>
محمد بن جریر طبری در نقل دیگری ازدواج را در [[ماه رجب]] دانسته و گفته است علی(ع) «بعد از بازگشت از [[غزوه بدر]] بر فاطمه(س) وارد شد.»<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> در این نقل، سن فاطمه زهرا(س) هجده سال ذکر شده است<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> ولی برخی منابع شیعه با توجه به روایت کلینی که تولد فاطمه را پنج سال پس از [[بعثت]] پیامبر ذکر کرده،<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴۵۷.</ref> سن او را در هنگام ازدواج، نُه سال دانسته‌اند.<ref>حسنی، سیرة الائمة الاثنی عشر، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۸۱.</ref> در کتاب المصباج کفعمی ۱ ذی‌الحجة به عنوان روز ازدواج علی با فاطمه ذکر شده است.<ref>کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۱۴.</ref> سید بن طاوس به شیخ مفید نسبت داده که حضرت فاطمه در ۲۱ محرم سال سوم هجری به خانه علی(ع) رفته است.<ref>ابن‌طاوس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۸۴.</ref>


از آنجا که پیامبر (ص) حضرت فاطمه(س) را [[۱ ذی‌الحجه]] سال دوم هجری، به خانۀ امام علی (ع) فرستاد،<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۹۲.</ref> به گفته [[محمدهادی یوسفی غروی]] (متولد ۱۳۲۷ش) پژوهشگر تاریخ اسلام، فاصله زمان عقد تا ازدواج فاطمه و علی(ع) تقریبا ده ماه بوده است او احتمال داده که عجله پیامبر در اجرای [[صیغه عقد ازدواج|صیغه عقد]] برای این بوده که خواستگاران قبلی فاطمه پاسخ روشنی دریافت کنند. همچنین تأخیر او در برپایی مراسم عروسی برای این بوده که فاطمه از نظر جسمی رشد کند و به حد زنان دیگر برسد.<ref> یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۰.</ref>
به گفته [[محمدهادی یوسفی غروی]] (متولد ۱۳۲۷ش) پژوهشگر تاریخ اسلام، فاصله زمان عقد تا ازدواج فاطمه و علی(ع) تقریبا ده ماه بوده است او احتمال داده که عجله پیامبر در اجرای [[صیغه عقد ازدواج|صیغه عقد]] برای این بوده که خواستگاران قبلی فاطمه پاسخ روشنی دریافت کنند. همچنین تأخیر او در برپایی مراسم عروسی برای این بوده که فاطمه از نظر جسمی رشد کند و به حد زنان دیگر برسد.<ref> یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۰.</ref>


در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز اول ذی‌الحجه به روز ازدواج نامگذاری شده است.
در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز اول ذی‌الحجه به روز ازدواج نامگذاری شده است.
خط ۴۷: خط ۴۷:


==دعای پیامبر(ص)==
==دعای پیامبر(ص)==
پیامبر(ص) پس از ولیمه عروسی، دست فاطمه(س) را در دست علی(ع) گذاشت و پس از آنکه به خانه خود رفتند، به آنها پیوست،<ref> شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۹.</ref> ظرف آب طلب کرد و در ضمن پاشیدن مقداری آب روی سر و میان شانه‌های حضرت فاطمه(س)،<ref> شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۷.</ref> از خداوند خواست که آن دو را تطهیر کند، همانطور که پیامبر را تطهیر کرده است.<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۵.</ref> پیامبر همچنین از آن دو خواست از آن آب بنوشند، روی‌شان را با آن بشویند و با آن مضمضه و استنشاق کنند. وی در پایان برای آن دو دعا کرد و فرمود: «خداوند دل‌هایتان را به هم نزدیک و مهربان کند و نسل شما را مبارک گرداند و کارهای شما را اصلاح کند.»<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۵.</ref>
پیامبر(ص) پس از ولیمه عروسی، دست فاطمه(س) را در دست علی(ع) گذاشت و پس از آنکه به خانه خود رفتند، به آنها پیوست،<ref> شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۲.</ref> ظرف آب طلب کرد و در ضمن پاشیدن مقداری آب روی سر و میان شانه‌های حضرت فاطمه(س)،<ref> شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۳.</ref> از خداوند خواست که آن دو را تطهیر کند، همانطور که پیامبر را تطهیر کرده است.<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۵.</ref> پیامبر همچنین از آن دو خواست از آن آب بنوشند، روی‌شان را با آن بشویند و با آن مضمضه و استنشاق کنند. وی در پایان برای آن دو دعا کرد و فرمود: «خداوند دل‌هایتان را به هم نزدیک و مهربان کند و نسل شما را مبارک گرداند و کارهای شما را اصلاح کند.»<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۵.</ref>


== نقل‌مکان به همسایگی پیامبر ==
== نقل‌مکان به همسایگی پیامبر ==
خط ۵۶: خط ۵۶:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
*ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
* ابن‌شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی و محمدحسین آشتیانی، قم، مؤسسه انتشارات علامه، [بی‌تا].
*ابن‌شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی و محمدحسین آشتیانی، قم، مؤسسه انتشارات علامه، [بی‌تا].
* ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، تحقیق احمد صقر، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۹ق.
*توضیح المسائل مراجع، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۲۴ق.
* توضیح المسائل مراجع، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۲۴ق.
*حسنی، هاشم معروف، سیرة الأئمة الاثنی عشر، نجف، المکتبة الحیدریة، ۱۳۸۲ق.
*حسنی، هاشم معروف، سیرة الأئمة الاثنی عشر، نجف، المکتبة الحیدریة، ۱۳۸۲ق.
* شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین، إحقاق الحق وإزهاق الباطل، قم، کتابخانه عمومی آیت‌الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ق.
*شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین، إحقاق الحق وإزهاق الباطل، قم، کتابخانه عمومی آیت‌الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ق.
* طوسی، محمد بن حسن، الأمالی، ترجمه صادق حسن‌زاده، قم، نشر اندیشه هادی، ۱۳۸۸ش.
*شیخ طوسی، محمد بن حسن، الامالی، تصحیح مؤسسة البعثة، قم، دارالثقافه، ۱۴۱۴ق.
* طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوریٰ بأعلام الهدیٰ، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، ۱۴۱۷ق.
*طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوریٰ باعلام الهدیٰ، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، ۱۴۱۷ق.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، [بی‌نا]، [بی‌تا].
*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، الطبعة الثانیة، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
* قزوینی، محمدکاظم، فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها از ولادت تا شهادت، ترجمه و نگارش علی کرمی فریدنی، قم، نشر مرتضی، ۱۳۸۶ش.
*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، اسلامیه، دوم، ۱۳۶۲ش.
*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، اسلامیه، دوم، ۱۳۶۲ش.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الروضة من الکافی، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، نشر علمیه اسلامیه، ۱۳۶۴ش.
*کلینی، محمد بن یعقوب، الروضة من الکافی، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، نشر علمیه اسلامیه، ۱۳۶۴ش.
* متقی هندی، فاضل، کنزالعمال، موسسة الرسالة.
*متقی هندی، فاضل، کنزالعمال، موسسة الرسالة.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق.
*مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق.
* یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، [بی‌تا].
*یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، [بی‌تا].
* یوسفی غروی، محمدهادی، تاریخ تحقیق اسلام: موسوعة التاریخ الاسلام، ترجمه حسینعلی عربی، قم، انتشارات مؤسسه امام خمینی، ۱۳۸۳ش.
*یوسفی غروی، محمدهادی، تاریخ تحقیق اسلام: موسوعة التاریخ الاسلام، ترجمه حسینعلی عربی، قم، انتشارات مؤسسه امام خمینی، ۱۳۸۳ش.
*کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح، قم، دارالرضی، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق.
*ابن‌طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۹ق.
 
{{پایان}}
{{پایان}}
{{حضرت فاطمه(س)}}
{{حضرت فاطمه(س)}}