Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۷۶
ویرایش
ولایت تکوینی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←تعریف
P.motahari (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←تعریف) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ولایت تکوینی''' قدرت ماورایی | '''ولایت تکوینی''' قدرت ماورایی بر دخل‌وتصرف در هستی و موجودات. ولایت تکوینی خداوند به‌معنای قدرت تصرف او در همه‌چیز و تدبیر امور همه موجودات جهان است. مسئله ولایت تکوینی، در مذهب شیعه، در خصوص [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان(ع)]] هم مطرح شده است. همچنین از مسائل [[عرفان اسلامی]] است. در ادبیات عالمان شیعه، اصل وجود ولایت تکوینی برای پیامبر و امامان پذیرفته شده است؛ اما درباره محدوده ولایت تکوینی آنان، دو دیدگاه متفاوت وجود دارد: | ||
برپایه دیدگاه نخست، ولایت تکوینی پیامبر و امامان فراگیر نیست و محدود به اموری خاص است؛ مانند آگاهی از باطن دیگران و قدرت دخل‌وتصرف خارق‌العاده در هستی. طبق دیدگاه دوم همه امور هستی، از جمله زنده‌شدن و مردن | برپایه دیدگاه نخست، ولایت تکوینی پیامبر و امامان فراگیر نیست و محدود به اموری خاص است؛ مانند آگاهی از باطن دیگران و قدرت دخل‌وتصرف خارق‌العاده در هستی. طبق دیدگاه دوم همه امور هستی، از جمله زنده‌شدن و مردن موجودات، تحت ولایت آنان است و خدا از طریق آنان، به هستی فیض می‌رساند. | ||
==تعریف == | ==تعریف == | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
در منابع اسلامی، مسئله ولایت تکوینی بیشتر درباره انسان مطرح است. در آن پرسش این است که آیا انسان می‌تواند ولایت تکوینی داشته باشد یا خیر و اگر بله، گسترهٔ آن چقدر است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به مطهری، مجموعه‌آثار، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۲۸۵-۲۸۶؛ صافی گلپایگانی، ولایت تکوینی و ولایت تشریعی، ۱۳۹۳ش، ص۸۲، ۹۹-۱۰۰؛ سبحانی، ولایت تکوینی و تشریعی از دیدگاه علم و فلسفه، ۱۳۸۵ش، ص۲۶.</ref> | در منابع اسلامی، مسئله ولایت تکوینی بیشتر درباره انسان مطرح است. در آن پرسش این است که آیا انسان می‌تواند ولایت تکوینی داشته باشد یا خیر و اگر بله، گسترهٔ آن چقدر است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به مطهری، مجموعه‌آثار، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۲۸۵-۲۸۶؛ صافی گلپایگانی، ولایت تکوینی و ولایت تشریعی، ۱۳۹۳ش، ص۸۲، ۹۹-۱۰۰؛ سبحانی، ولایت تکوینی و تشریعی از دیدگاه علم و فلسفه، ۱۳۸۵ش، ص۲۶.</ref> | ||
منظور از ولایت تکوینی این نیست که انسان دعا کند و خدا امور خارق‌العاده را در استجابت دعای او انجام دهد.<ref>صافی گلپایگانی، سلسله‌مباحث امامت و مهدویت، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۴۳.</ref> چنین مفهومی مورداتفاق همه علمای اسلام است. منظور از ولایت تکوینی این است که انسان، بر اثر عبودیت خداوند، به قدرت روحی‌ای برسد که با آن بتواند خود در طبیعت تصرف کند. البته این تصرف، به‌اذن خدا صورت می‌گیرد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به مطهری، مجموعه‌آثار، ۳، ص۲۸۵؛ سبحانی، ولایت تکوینی و تشریعی از دیدگاه علم و فلسفه، ۱۳۸۵، ص۲۶.</ref> | |||
==خاستگاه مسئله== | ==خاستگاه مسئله== | ||
به‌گفته [[مرتضی مطهری]]، مسئله ولایت تکوینی هم مسئله‌ای عرفانی است و هم | به‌گفته [[مرتضی مطهری]]، مسئله ولایت تکوینی هم مسئله‌ای عرفانی است و هم از منظر شیعه، مسئله‌ای دینی است؛ اما شواهد تاریخی می گویند عرفان اسلامی آن را از تشیع گرفته است.<ref>مطهری، مجموعه‌آثار، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۲۸۹</ref> | ||
احادیثی از امامان شیعه نقل شده است که در آن‌ها از «تفویض» خداوند به پیامبر(ص) و امامان(ع) سخن آمده است. در برخی از این احادیث، تفویض پذیرفته شده و در برخی رد شده است.<ref>برای نمونه، نگاه کنید به کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۸؛ شیخ صدوق، الاعتقادات، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۰۰.</ref> | احادیثی از امامان شیعه نقل شده است که در آن‌ها از «تفویض» خداوند به پیامبر(ص) و امامان(ع) سخن آمده است. در برخی از این احادیث، تفویض پذیرفته شده و در برخی رد شده است.<ref>برای نمونه، نگاه کنید به کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۸؛ شیخ صدوق، الاعتقادات، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۰۰.</ref> | ||