مسجد صخره: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مسجد صَخْره''' یا '''صَخرهٔ مقدس'''، مسجدی در محوطه حریم شریف بر تپه موریا در شهر [[بیت المقدس]] است. این مسجد و گنبد آن که به '''قبة الصخره''' مشهور شده، بر روی صخره‌ای بزرگ ساخته شده که در دین [[یهود]]، [[اسلام]] و [[مسیحیت]] محترم است. به باور [[مسلمانان]] [[حضرت محمد(ص)]] در شب [[معراج]] از روی این صخره به آسمان عروج کرده یهودیان نیز بر این باورند که زمین از این صخره گسترش یافته، بدن [[آدم]] از خاک آن آفریده شده و [[ابراهیم]] مأمور شد در همین مکان فرزندش را [[قربانی]] کند.

قبة الصخره به همراه مسجد اموی در دمشق، مسجد عمروعاص در قاهره، و مسجد قیروان در تونس، از مهمترین بناهای ساخته شده در قرن اول قمری<ref>سعادتی، «نقش اماکن و آثار مذهبی در تمدن اسلامی»، ص۱۵۰.</ref> و در میان یهودیان، مسیحیان و مسلمانان مورد احترام است.<ref>بینش، نگاهی نو به جنگ‌های صلیبی، ۱۳۸۶ش، ص۲۵.</ref>

کوهی که قبة الصخره بر روی آن ساخته شده، تا سال دوم هجری قبله مسلمانان بوده است.<ref>میرابوالقاسمی، باستان‌شناسی، ۱۳۹۲ش، ص۱۱۴.</ref> به باور مسلمانان حضرت محمد(ص) در شب معراج از روی این صخره به آسمان عروج کرده است.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref> یهودیان بر این باورند که زمین از این صخره گسترش یافته و بدن آدم از خاک آن آفریده شده و همان جایی است که ابراهیم پس از آنکه از سوی خدا مأمور شد، فرزندش را به آنجا برد تا قربانی کند.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۷ و ۱۸.</ref>

بر قطعه‌ای از یک ستون مرمری در جنوب غربی مسجد صخره، جایگاهی به نام «قدم محمد» قرار دارد که گفته شده جای پای حضرت محمد(ص) در شب معراج است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۷ و ۱۸.</ref> همچنین در نزدیکی قبة الصخره مکانی مشهور به «قبة النبی» وجود دارد که بنابر باورهای اهالی قدس، حضرت خضر در آن نماز خوانده است.<ref>نجاتی، حضرت خضر(ع) و مکان‌های منسوب به ایشان، ۱۳۹۵ش، ص۲۴۴.</ref> قبة الصخره از لحاظ تزیینات از غنی‌ترین ساختمان‌های اسلامی دانسته شده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۷ و ۱۸.</ref>

ساخت مسجد صخره در سال ۶۶ق در دوره عبدالملک بن مروان، خلیفه اموی، بر گرد صخره موجود در تپه موریا در بیت المقدس آغاز شد و در سال ۷۲ق به اتمام رسید.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref> در شرایطی که عبدالله بن زبیر در مکه به خلافت رسید و حاجیان را وادار به بیعت با خود می‌کرد، عبدالملک مروان مانع از عزیمت مردم به سفر حج شد و تلاش کرد زیارت و طواف قبة الصخره را جایگزین سفر حج سازد.<ref>الدمیری، حیاة الحیوان الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱، ۱۰۰؛ حسینی طهرانی، امام‌شناسی، ۱۴۱۸ق، ج۱۸، ص۳۲۳ و ۳۲۵.</ref>

قبة الصخره در دوره مأمون، خلیفه عباسی در سال ۲۱۶ق بازسازی شد. پس از بازسازی، نام مأمون در سنگ‌نوشته‌های مسجد جایگزین نام عبدالملک مروان شد، اما سال ساخت بنا، یعنی ۷۲ق بدون تغییر ماند.<ref>موسی‌غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۲۶.</ref>