Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۷۵
ویرایش
تفسیر عیاشی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
اصلاح نشانی وب
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (←نگاهی به محتوا) |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (اصلاح نشانی وب) |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
وجه تمایز تفسیر عیاشی با [[تفسیر قمی]] و [[تفسیر فرات کوفی]] (دیگر تفاسیر روایی سده‌های نخست)، توجه ویژه عیاشی به وجوه فقهی [[آیات الاحکام]] دانسته شده است. عیاشی به مسائل [[کلام|کلامی]] و فرقه‌های [[شیعه|شیعی]] و غیر شیعی نیز پرداخته و [[روایات|روایاتی]] را در این باره آورده است. با این حال حذف اسانید و [[مرسل]] بودن احادیث، که توسط تدوین‌کننده و ناقلان آن صورت گرفته، از ارزش کتاب کاسته است. | وجه تمایز تفسیر عیاشی با [[تفسیر قمی]] و [[تفسیر فرات کوفی]] (دیگر تفاسیر روایی سده‌های نخست)، توجه ویژه عیاشی به وجوه فقهی [[آیات الاحکام]] دانسته شده است. عیاشی به مسائل [[کلام|کلامی]] و فرقه‌های [[شیعه|شیعی]] و غیر شیعی نیز پرداخته و [[روایات|روایاتی]] را در این باره آورده است. با این حال حذف اسانید و [[مرسل]] بودن احادیث، که توسط تدوین‌کننده و ناقلان آن صورت گرفته، از ارزش کتاب کاسته است. | ||
== | == جایگاه و اهمیت تفسیر عیاشی == | ||
تفسیر عَیّاشی، از تفسیرهای کهن امامی متعلق به عصر [[غیبت صغرا]] (۲۶۰ـ۳۲۹ق)است و همچون دیگر آثار [[امامیه]] در این دوره، جنبه [[روایت|روایی]] بر آن غالب است؛ با این حال، به دلیل توجه مؤلف به [[آیات الاحکام]]، ویژگی فقهی این تفسیر بیشتر از دیگر تفاسیر کهن امامیه، همچون [[تفسیر فرات کوفی]] و [[تفسیر علی بن ابراهیم قمی]]، است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به عیّاشی، تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۹۲، ۲۳۸، ۲۴۸.</ref> | تفسیر عَیّاشی، از تفسیرهای کهن امامی متعلق به عصر [[غیبت صغرا]] (۲۶۰ـ۳۲۹ق)است و همچون دیگر آثار [[امامیه]] در این دوره، جنبه [[روایت|روایی]] بر آن غالب است؛ با این حال، به دلیل توجه مؤلف به [[آیات الاحکام]]، ویژگی فقهی این تفسیر بیشتر از دیگر تفاسیر کهن امامیه، همچون [[تفسیر فرات کوفی]] و [[تفسیر علی بن ابراهیم قمی]]، است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به عیّاشی، تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۹۲، ۲۳۸، ۲۴۸.</ref> | ||
<div style="float:left;">{{تفسیر}}</div> | <div style="float:left;">{{تفسیر}}</div> | ||
بسیاری از عالمان شیعه نظیر [[سید هاشم بحرانی]] در تفسیر [[البرهان فی تفسیر القرآن|البرهان]]، [[مجلسی دوم|مجلسی]] در [[بحارالانوار]] و [[فیض کاشانی]] در [[تفسیر صافی]]، از این تفسیر بسیار نقل کرده‌اند. [[علامه طباطبایی]]، مقدمه‌ای بر این کتاب نگاشته و اهمیت و جایگاه این تفسیر را بیان کرده است.<ref>عیاشی، مقدمه تفسیر عیاشی، ص۳ - ۵.</ref> | |||
=== مفقود شدن بخشی از کتاب === | === مفقود شدن بخشی از کتاب === | ||
بر اساس مطالبی که از این تفسیر در آثار دوره‌های بعدی آمده، احتمالاً در اصل شامل تمامی قرآن بوده است؛ اما آنچه اکنون در دسترس است از ابتدای [[سوره حمد]] تا آخر [[سوره کهف]] را دربردارد. این تفسیر در اصل دو جلد بوده است که نزد دانشمندان و عالمان تفسیر بوده و از آن روایت می‌کرده‌اند. [[حاکم حسکانی]] در [[شواهد التنزیل]] حدود ۳۰ روایت از آن نقل کرده است.<ref>حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، احادیث ۲۷، ۱۴۴، ۱۴۵، ۱۸۵، ۱۹۰، ۱۹۶ و...</ref> [[شیخ طبرسی]] هم از هر دو مجلد این تفسیر، حدود ۷۰ [[حدیث]] نقل می‌کند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۷ به بعد.</ref> [[علامه مجلسی]] هم می‌گوید: دو نسخه قدیمی از این تفسیر را دیده‌ایم.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۸.</ref> | بر اساس مطالبی که از این تفسیر در آثار دوره‌های بعدی آمده، احتمالاً در اصل شامل تمامی قرآن بوده است؛ اما آنچه اکنون در دسترس است از ابتدای [[سوره حمد]] تا آخر [[سوره کهف]] را دربردارد. این تفسیر در اصل دو جلد بوده است که نزد دانشمندان و عالمان تفسیر بوده و از آن روایت می‌کرده‌اند. [[حاکم حسکانی]] در [[شواهد التنزیل]] حدود ۳۰ روایت از آن نقل کرده است.<ref>حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، احادیث ۲۷، ۱۴۴، ۱۴۵، ۱۸۵، ۱۹۰، ۱۹۶ و...</ref> [[شیخ طبرسی]] هم از هر دو مجلد این تفسیر، حدود ۷۰ [[حدیث]] نقل می‌کند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۷ به بعد.</ref> [[علامه مجلسی]] هم می‌گوید: دو نسخه قدیمی از این تفسیر را دیده‌ایم.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۸.</ref> | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
از زمان علامه مجلسی به بعد، دیگر از نیمه دوم آن اثری نیست و [[آقا بزرگ تهرانی]]، شش نسخه مختلف خطی و چاپ شده از نیمه اول تفسیر عیاشی را می‌شمرد.<ref>تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۲۹۵.</ref> | از زمان علامه مجلسی به بعد، دیگر از نیمه دوم آن اثری نیست و [[آقا بزرگ تهرانی]]، شش نسخه مختلف خطی و چاپ شده از نیمه اول تفسیر عیاشی را می‌شمرد.<ref>تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۲۹۵.</ref> | ||
== جایگاه مؤلف | === جایگاه مؤلف === | ||
{{اصلی|محمد بن مسعود عیاشی}} | {{اصلی|محمد بن مسعود عیاشی}} | ||
عالمان [[علم رجال|رجالی]] و شرح‌حال‌نویسان شیعه و [[اهل سنت]]، با اینکه عیاشی را ستوده و وی را از [[فقیه|فقها]]، [[محدث|محدثان]] و بزرگان شیعه دانسته‌اند؛ <ref>ابن ندیم، الفهرست، ص۲۴۴. طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۲۱۲.</ref> اما گفته‌اند وی از افراد ضعیف، بسیار روایت می‌کرده است.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ص۳۵۰ | نویسنده تفسیر عیاشی محمد بن مسعود عیاشی است. عالمان [[علم رجال|رجالی]] و شرح‌حال‌نویسان شیعه و [[اهل سنت]]، با اینکه عیاشی را ستوده و وی را از [[فقیه|فقها]]، [[محدث|محدثان]] و بزرگان شیعه دانسته‌اند؛ <ref>ابن ندیم، الفهرست، ص۲۴۴. طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۲۱۲.</ref> اما گفته‌اند وی از افراد ضعیف، بسیار روایت می‌کرده است.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ص۳۵۰.</ref> | ||
== ویژگی‌های تفسیر == | == ویژگی‌های تفسیر == | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۵: | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20110209173201-% | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20110209173201-تفسير%20عياشي%20و%20بازيابي%20اسانيد%20روايات%20آن%20در%20شواهد%20التنزيل.pdf تفسیر عیاشی و بازیابی اسانید روایات آن در شواهد التنزیل] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101208155227-378.pdf تفسیر عیاشی و مؤلف آن] | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101208155227-378.pdf تفسیر عیاشی و مؤلف آن] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20130508152539-9796-24.pdf بررسی دلالی روایات تحریف نما در تفسیر عیاشی] | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20130508152539-9796-24.pdf بررسی دلالی روایات تحریف نما در تفسیر عیاشی] | ||