کاربر ناشناس
حکمت: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=ژانویه|روز=۲۷|سال=۲۰۱۵|چند = 2}} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=ژانویه|روز=۲۷|سال=۲۰۱۵|چند = 2}} | ||
'''حکمت''' به معنای علمِ با ارزشی که همراه با عمل باشد، واژه ای است که در فرهنگ های گوناگون به کار می رود و در [[قرآن]]، [[حدیث]]، فلسفه، تصوف و عرفان اسلامی درباره آن بحث شده است. | '''حکمت''' به معنای علمِ با ارزشی که همراه با عمل باشد، واژه ای است که در فرهنگ های گوناگون به کار می رود و در [[قرآن]]، [[حدیث]]، فلسفه، تصوف و عرفان اسلامی درباره آن بحث شده است. معادل فارسى حکمت، فرزانگى است و به شخص حکیم، فرزانه می گویند. | ||
==تعریف== | ==تعریف== | ||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
از پیامبر خواسته شده است با حكمت و اندرز نیكو (المَوعِظَة الحَسَنَة) مردم را به راه پروردگار دعوت كند و با آنان به شیوهاى نیكو مجادله نماید.<ref>نحل: 125</ref> [[علامه طباطبایی|طباطبائى]]<ref>ذیل نحل: 125</ref> بر آن است كه آنچه در این آیه آمده، به ترتیب، همان برهان و خطابه و جدل، در اصطلاح منطقیان است. به نظر او حكمت، برهانى است كه حق را بدون هیچ تردید و سستى و ابهامى نتیجه میدهد. | از پیامبر خواسته شده است با حكمت و اندرز نیكو (المَوعِظَة الحَسَنَة) مردم را به راه پروردگار دعوت كند و با آنان به شیوهاى نیكو مجادله نماید.<ref>نحل: 125</ref> [[علامه طباطبایی|طباطبائى]]<ref>ذیل نحل: 125</ref> بر آن است كه آنچه در این آیه آمده، به ترتیب، همان برهان و خطابه و جدل، در اصطلاح منطقیان است. به نظر او حكمت، برهانى است كه حق را بدون هیچ تردید و سستى و ابهامى نتیجه میدهد. | ||
به نوشته | به نوشته [[حبیش تفلیسی|تفلیسى]]،<ref>تفلیسى، ص80ـ81</ref> حكمت در قرآن به پنج وجه بهكار رفته است: پنددادن،<ref>بقره: 231؛ نساء: 113</ref> علم و فهم،<ref>لقمان: 12</ref> قرآن،<ref>نحل: 125</ref> تفسیر قرآن،<ref>بقره: 269</ref> پیامبرى و [[نبوت]].<ref>نساء: 54؛ ص:20</ref> | ||
مفسران غالباً ذیل آیه 269 [[سوره بقره]] به تفصیل مراد از حكمت را بیان كردهاند. وجوه ذكر شده براى معناى حكمت از این قرار است: علم قرآن، شامل شناخت [[ناسخ و منسوخ]]، [[محکم و متشابه]]، مقدّم و مؤخر، [[حلال]] و [[حرام]] و مانند آن؛ دستیابى به حقیقت در گفتار و كردار؛ علم دین؛ نبوت؛ شناخت خدا؛ فهم؛ [[خشیت]] و [[تقوا|پرواى الهى]]؛ قرآن و [[فقه]]؛ [[سنت|سنّت]]؛<ref>براى نمونه رجوع کنید به طوسى؛ طبرسى؛ قرطبى؛ ابنكثیر، ذیل آیه</ref> آنچه خدا به پیامبران و امت هایشان عطا كرده است، از قبیل كتاب و نشانههاى پیامبران، كه آنان را به شناخت خدا و دینش راهنمایى میكند و لطفى است از جانب او كه به هركس بخواهد عطا میكند؛ علم و عمل به آن؛ و علم نافعى كه به عمل بینجامد<ref>رجوع کنید به طوسى؛ زمخشرى؛ طبرسى؛ سیوطى، ذیل آیه</ref> به اعتقاد طباطبائى،<ref>ذیل بقره: 269</ref> گزارههاى حق و مطابق با واقع، از آنرو كه به گونهاى مشتمل بر [[سعادت]] انسان است، حكمت خوانده میشود، مانند معارف حقه الهیه درباره مبدأ و [[معاد]]. همچنین معارفى كه حقایق عالم طبیعى را توضیح میدهد، از آنرو كه با سعادت انسان مرتبط است، حكمت است، زیرا حقایق فطرى، اساس تشریعات دینى است. | مفسران غالباً ذیل آیه 269 [[سوره بقره]] به تفصیل مراد از حكمت را بیان كردهاند. وجوه ذكر شده براى معناى حكمت از این قرار است: علم قرآن، شامل شناخت [[ناسخ و منسوخ]]، [[محکم و متشابه]]، مقدّم و مؤخر، [[حلال]] و [[حرام]] و مانند آن؛ دستیابى به حقیقت در گفتار و كردار؛ علم دین؛ نبوت؛ شناخت خدا؛ فهم؛ [[خشیت]] و [[تقوا|پرواى الهى]]؛ قرآن و [[فقه]]؛ [[سنت|سنّت]]؛<ref>براى نمونه رجوع کنید به طوسى؛ طبرسى؛ قرطبى؛ ابنكثیر، ذیل آیه</ref> آنچه خدا به پیامبران و امت هایشان عطا كرده است، از قبیل كتاب و نشانههاى پیامبران، كه آنان را به شناخت خدا و دینش راهنمایى میكند و لطفى است از جانب او كه به هركس بخواهد عطا میكند؛ علم و عمل به آن؛ و علم نافعى كه به عمل بینجامد<ref>رجوع کنید به طوسى؛ زمخشرى؛ طبرسى؛ سیوطى، ذیل آیه</ref> به اعتقاد طباطبائى،<ref>ذیل بقره: 269</ref> گزارههاى حق و مطابق با واقع، از آنرو كه به گونهاى مشتمل بر [[سعادت]] انسان است، حكمت خوانده میشود، مانند معارف حقه الهیه درباره مبدأ و [[معاد]]. همچنین معارفى كه حقایق عالم طبیعى را توضیح میدهد، از آنرو كه با سعادت انسان مرتبط است، حكمت است، زیرا حقایق فطرى، اساس تشریعات دینى است. |