پرش به محتوا

سوره ممتحنه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۶۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۲ اکتبر ۲۰۱۷
جز
اصلاح ساختار و خلاصه سازی شأن نزول
imported>Salvand
جز (←‏محتوا: خلاصه سازی بخش محتوا)
imported>Salvand
جز (اصلاح ساختار و خلاصه سازی شأن نزول)
خط ۱۵: خط ۱۵:


==محتوا==
==محتوا==
سوره ممتحنه درباره دوستی مؤمنان با کُفار سخن می‌گوید و به‌شدت از آن نهی می‌کند، هم در ابتدا و هم در انتهای آن. در بین این این آیات، به احکامی درباره زنان مهاجر و بیعت آنان می‌پردازد.<ref>طباطبایی، المیزان، ترجمه، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۳۸۸.</ref>
سوره ممتحنه درباره دوستی مؤمنان با کُفار سخن می‌گوید و به‌شدت از آن نهی می‌کند، هم در ابتدا و هم در انتهای آن و در بین این آیات، به احکامی درباره زنان مهاجر و بیعت زنان می‌پردازد.<ref>طباطبایی، المیزان، ترجمه، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۳۸۸.</ref>
 
{{سوره ممتحنه}}


==شان نزول==
==شان نزول==
===دوستی و اعتماد به دشمنان===
در کتاب‌های تفسیری دو شأن نزول برای این سوره گفته شده است:
[[حاطب بن ابی بلتعه]] از مسلمانانی در [[مدینه]] بود که خانواده‌اش در [[مکه]] مانده بودند و در مکه فامیلی نداشت که از خانواده‌اش حمایت کنند. قبل از شروع حرکت مسلمین برای فتح مکه‌،‌ نامه‌ای را به زنی به نام ساره می‌دهد که به اهالی مکه برساند و آنها را از حرکت پیامبر(ص) خبردار کند تا اینگونه حمایتی از خانواده‌اش به عمل بیاورد. ولی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر (ص)]] از جاسوسی آن دو با خبر گردید و [[امام علی علیه السلام|حضرت علی(ع)]]، [[زبیر بن عوام|زبیر]] و [[مقداد بن عمرو|مقداد]] را مأموریت داد که به هر صورت ممکن، آن زن جاسوس را بیابند و دستگیر کنند. آنان، زن جاسوس را در میان راه مدینه و مکه یافتند.<ref>تاریخ ابن خلدون، ترجمه متن، ج۱، ص۴۴۱</ref> در ابتدا انکار می‌کرد و می‌گفت: نامه‌ای همراه ندارم. اثاثیه او را گشتند و چیزی پیدا نکردند. همگی تصمیم گرفتند که باز گردند؛ اما حضرت علی(ع) فرمود: نه پیامبر به ما دروغ می‌گوید و نه ما دروغ می‌گوییم. بر او غضب کرد و فرمود: نامه را بیرون بیاور. ساره نامه را از بین گیسوانش در آورد و جاسوسی او و حاطب بر ملا شد. پیامبر اکرم(ص) حاطب را خواست. حاطب ضمن عذر خواهی، اظهار ایمان کرد و گفت: قصد من فقط حمایت از خانواده‌ام در مکه بوده است. آیات ابتدایی این سوره نازل شد و مسلمین را از دوستی با مشرکین نهی کرد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج ۲۴، ص۹. </ref>
 
===۱. دوستی و اعتماد به دشمنان===
[[حاطب بن ابی بلتعه]] از مسلمانان در [[مدینه]] بود که خانواده‌اش در [[مکه]] مانده بودند و فامیلی نداشت که از آنان حمایت کنند. قبل از حرکت مسلمانان برای فتح مکه‌،‌ او نامه‌ای نوشت و به زنی به نام ساره داد تا به اهالی مکه برساند و آنها را از حرکت پیامبر(ص) خبردار کند تا این‌گونه از خانواده‌اش حمایت کرده باشد؛ اما [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] از جاسوسی آن دو با خبر شد و [[امام علی علیه السلام|امام علی(ع)]]، [[زبیر بن عوام|زبیر]] و [[مقداد بن عمرو|مقداد]] را مأمور کرد آن زن را بازداشت کنند. آنان، زن جاسوس را در میان راه مدینه و مکه یافتند.<ref>تاریخ ابن خلدون، ترجمه متن، ج۱، ص۴۴۱</ref> او در ابتدا انکار می‌کرد. اثاثیه او را گشتند و چیزی پیدا نکردند. همگی تصمیم گرفتند که باز گردند؛ اما امام علی(ع) گفت نه پیامبر به ما دروغ می‌گوید و نه ما دروغ می‌گوییم. پس بر آن زن غضب کرد و ساره نامه را از بین گیسوانش در آورد. پیامبر(ص) حاطب را خواست. حاطب ضمن عذر خواهی، اظهار ایمان کرد و گفت قصدش حمایت از خانواده‌ بوده است. سپس آیات ابتدایی این سوره نازل شد و مسلمانان را از دوستی با مشرکان نهی کرد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج ۲۴، ص۹. </ref>


===امتحان کردن زنان مهاجر===
===۲. امتحان کردن زنان مهاجر===
یکی از نام‌های این سوره «مرأة» (سوره زن) می باشد. <ref>فرهنگ نامه علوم قرآن، دفتر تبلیغات اسلامی، ج۱، ص۸۰۸</ref> ماجرا اینگونه بود که پیامبر اکرم(ص) در [[حدیبیه]] با مشرکان مکه پيمان [[صلح حدیبیه]] امضا كردند. در این صلح نامه آمده بود که اگر مردی از مشرکین به مدینه آمد، مسلمین موظف هستند او را بازگردانند ولی اگر شخصی از مدینه به مکه برود و پناهنده شود، مشرکین مکه ملزم به بازگرداندن او نیستند.<ref>واقدی، ج۲، ص۶۱۱ـ۶۱۲؛ ابن هشام، ج۲، ص۷۸۴؛ ابن اثیر، ج۲، ص۲۰۴؛ قس یعقوبی، ج۲، ص۵۴</ref>
یکی از نام‌های این سوره «مرأة» (سوره زن) می باشد. <ref>فرهنگ نامه علوم قرآن، دفتر تبلیغات اسلامی، ج۱، ص۸۰۸</ref> ماجرا اینگونه بود که پیامبر اکرم(ص) در [[حدیبیه]] با مشرکان مکه پيمان [[صلح حدیبیه]] امضا كردند. در این صلح نامه آمده بود که اگر مردی از مشرکین به مدینه آمد، مسلمین موظف هستند او را بازگردانند ولی اگر شخصی از مدینه به مکه برود و پناهنده شود، مشرکین مکه ملزم به بازگرداندن او نیستند.<ref>واقدی، ج۲، ص۶۱۱ـ۶۱۲؛ ابن هشام، ج۲، ص۷۸۴؛ ابن اثیر، ج۲، ص۲۰۴؛ قس یعقوبی، ج۲، ص۵۴</ref>


خط ۴۲: خط ۴۶:
==روایت‌های تاریخی==
==روایت‌های تاریخی==
*اشاره به برائت [[ابراهیم]] از بت‌پرستی و استغفار برای آزر. آیه ۴
*اشاره به برائت [[ابراهیم]] از بت‌پرستی و استغفار برای آزر. آیه ۴
{{سوره ممتحنه}}


==متن سوره==
==متن سوره==
کاربر ناشناس