پرش به محتوا

مسجدالاقصی: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۵۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۶ فوریهٔ ۲۰۱۹
جز
تمیزکاری
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (تمیزکاری)
خط ۴: خط ۴:
{{جعبه نقل قول|عنوان =| نقل‌قول = {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَ‌یٰ بِعَبْدِهِ لَیلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَ‌امِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بَارَ‌کنَا حَوْلَهُ لِنُرِ‌یهُ مِنْ آیاتِنَا ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ‌﴿۱﴾|ترجمه= منزّه است آن [خدایی‌] که بنده‌اش را شبانگاهی از [[مسجد الحرام]] به سوی [[مسجد الاقصی]]-که پیرامون آن را [[برکت]] داده‌ایم- سیر داد، تا از نشانه‌های خود به او بنمایانیم، که او همان شنوای بیناست﴿۱﴾|سوره=۱۷|آیه=۱}}|تاریخ بایگانی| منبع =  [[سوره اسراء|اسراء]]، آیه۱.| تراز =چپ | عرض = ۱۸۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = }}
{{جعبه نقل قول|عنوان =| نقل‌قول = {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَ‌یٰ بِعَبْدِهِ لَیلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَ‌امِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بَارَ‌کنَا حَوْلَهُ لِنُرِ‌یهُ مِنْ آیاتِنَا ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ‌﴿۱﴾|ترجمه= منزّه است آن [خدایی‌] که بنده‌اش را شبانگاهی از [[مسجد الحرام]] به سوی [[مسجد الاقصی]]-که پیرامون آن را [[برکت]] داده‌ایم- سیر داد، تا از نشانه‌های خود به او بنمایانیم، که او همان شنوای بیناست﴿۱﴾|سوره=۱۷|آیه=۱}}|تاریخ بایگانی| منبع =  [[سوره اسراء|اسراء]]، آیه۱.| تراز =چپ | عرض = ۱۸۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = }}


مسجد الاقصی به معنای دورترین مسجد، مسجد مشهور بیت المقدس در کشور فلسطین است{{مدرک}}  این مسجد در فاصله ۵۰۰ متری [[مسجد صخره]]، قرار دارد<ref>حمیدی، تارخ اورشلیم، ص۱۸۳.</ref> درباره نامگذاری آن گفته‌اند که مسافتش تا [[مکه]] و مسجدالحرام، محل استقرار پیامبر و مسلمانان، مورد توجه بوده است.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۱۱.</ref>
مسجد الاقصی به معنای دورترین مسجد، مسجد مشهور بیت المقدس در کشور فلسطین است{{مدرک}}  این مسجد در جنوب شرقی قدس فاصله ۵۰۰ متری [[مسجد صخره]]، قرار دارد<ref>حمیدی، تارخ اورشلیم، ص۱۸۳.</ref> درباره نامگذاری آن گفته‌اند که مسافتش تا [[مکه]] و مسجدالحرام، محل استقرار پیامبر و مسلمانان، مورد توجه بوده است.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۱۱.</ref>
== فضیلت ==
== فضیلت ==
مسجد الاقصی نزد مسلمانان، مسیحیان و یهودیان محترم است.{{مدرک}} پیامبر از این مکان به [[معراج]] رفته<ref> سوره اسراء، آیه۱.</ref> و مسجدالاقصی تا پیش از [[تغییر قبله|تغییر قبله مسلمانان]] در سال دوم قمری، نخستین [[قبله]] مسلمانان بوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۳۱.</ref> برخی شیعیان ایرانی در قدیم به‌ویژه در دوره قاجار و پهلوی، به هنگام سفر حج، اماکن مذهبی بیت المقدس از جمله مسجد الاقصی را زیارت می‌کرده‌اند.<ref>برای نمونه نک: جعفریان، ص۲۳۰.</ref>
مسجد الاقصی نزد مسلمانان، مسیحیان و یهودیان محترم است.{{مدرک}} پیامبر از این مکان به [[معراج]] رفته<ref> سوره اسراء، آیه۱.</ref> و مسجدالاقصی تا پیش از [[تغییر قبله|تغییر قبله مسلمانان]] در سال دوم قمری، نخستین [[قبله]] مسلمانان بوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۳۱.</ref> برخی شیعیان ایرانی در قدیم به‌ویژه در دوره قاجار و پهلوی، به هنگام سفر حج، اماکن مذهبی بیت المقدس از جمله مسجد الاقصی را زیارت می‌کرده‌اند.<ref>برای نمونه نک: جعفریان، ص۲۳۰.</ref>
خط ۱۳: خط ۱۳:


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
مورخان قدیم هنگامی كه از مسجد الاقصی نام می‌بردند، منظور آنان تمام و یا قسمتی از صحنی بوده كه حصارها و برج‌ها بر مبنای آن استوار است و در آن باب‌هایی قرار دارد كه به هنگام معراج معروف بوده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلم، ص۱۸۴ و ۱۸۵.</ref> علامه طباطبایی در المیزان منظور از مسجد الاقصی را که در آیه نخست سوره اسراء به آن اشاره شده، بیت‌المقدس دانسته است که حضرت داود و سلیمان آن را بنا کرده‌اند.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۶.</ref> همچنین برخی با استناد به روایات نبوی که در آنها برای اشاره به مسجد الاقصی از بیت المقدس و مسجد بیت المقدس استفاده شده، گفته‌اند در صدر اسلام برای اشاره به این مسجد از بیت المقدس و مسجد بیت المقدس استفاده می‌شده است و از دوره عبدالملک بن مروان به بعد مسجد الاقصی بر ساختمان مسجد نامیده شده است. {{مدرک}}
منظور مورخان قدیم هنگامی كه از مسجد الاقصی نام می‌بردند، تمام و یا قسمتی از صحنی بوده كه حصارها و برج‌ها بر آن استوار است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلم، ص۱۸۴ و ۱۸۵.</ref>همچنین گفته شده مسجد الاقصی که در قرآن از آن یاد شده محوطه وسیعی بوده که شامل مسجد صخره، رواق‌ها و... می‌شده است.<ref> تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ص۷.</ref> علامه طباطبایی در المیزان منظور از مسجد الاقصی را که در آیه نخست سوره اسراء به آن اشاره شده، بیت‌المقدس دانسته است که حضرت داود و سلیمان آن را بنا کرده‌اند.<ref> از این‌رو علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۶.</ref> همچنین برخی با استناد به روایات نبوی که در آنها برای اشاره به مسجد الاقصی از بیت المقدس و مسجد بیت المقدس استفاده شده، گفته‌اند در صدر اسلام، برای اشاره به این مسجد از بیت المقدس و مسجد بیت المقدس استفاده می‌شده است{{مدرک}} و از دوره عبدالملک بن مروان به بعد مسجد الاقصی بر ساختمان مسجد نامیده شده است.<ref> تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ص۱۰.</ref>


گفته شده نخستین بار حضرت داوود در محل مسجد الاقصی، معبدی احداث کرد و حضرت سلیمان آن را تکمیل نمود  و در آن زمان به معبد اورشلیم، معبد ایلیاء، و بقعه ایلیاء خوانده می‌شده است. و قبل از فتح آن توسط مسلمانان در محل مسجد الاقصی کلیسایی به نام حضرت مریم وجود داشت که به وسیله امپراطور روم شرقی بنا شده بود.{{مدرک}}  
گفته شده نخستین بار حضرت داوود در محل مسجد الاقصی، معبدی احداث کرد و حضرت سلیمان آن را تکمیل نمود  و در آن زمان به معبد اورشلیم، معبد ایلیاء، و بقعه ایلیاء خوانده می‌شده است. و قبل از فتح آن توسط مسلمانان در محل مسجد الاقصی کلیسایی به نام حضرت مریم وجود داشت که به وسیله امپراطور روم شرقی بنا شده بود.{{مدرک}}  


در دوره [[عبدالملک بن مروان]] خلیفه اموی (۲۶-۸۶ق) در سال ۸۴ق ساخت بنای مسجد الاقصی در محدوده حرم آغاز شد و در دوره ولید بن عبدالملک در سال ۸۶ق به پایان رسید.<ref>ناصری طاهری، بیت‌المقدس شهر پیامبران، ص۱۱۶. </ref> [[عبدالله بن زبیر]] از موسم [[حج]] برای تبلیغ علیه عبدالملک بن مروان و بیعت گرفتن از حاجیان برای خود سود می‌جست و در خطبه‌هایش در [[روز عرفه]] و ایام [[منا]] در [[مکه]]، با یاد‌کردن از لعنت پیامبر بر حَکم بن عاص، جد عبدالملک، و دودمانش، شامیان را به خود متمایل می‌کرد.<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج۱، ص۳۵۶؛ البدایة و النهایه، ج۸، ص۲۸۰.</ref> عبدالملک شامیان را از رفتن به حج بازداشت و با فتوای یکی از عالمان درباری، آنان را به حج‌ در بیت‌ المقدس و طواف پیرامون صخره مسجدالاقصی واداشت.<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۶۱؛ البدایة و النهایه، ج۸، ص۲۸۰؛ حیاة الحیوان، ج۲، ص۵۸.</ref> گفته شده منصور دوانیقی دومین خلیفه عباسی، ورقه‌های طلا و نقره درهای مسجدالاقصی را جدا کرد و برای تعمیر مسجد که بر اثر زلزله ویران شده بود، خرج کرد.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ص۱۸۳.</ref>
بنا بر اسنادی که از قرن نخست قمری بر جای مانده، تأسیس بنای مسجدالاقصی در دوره ولید بن عبدالملک در سال ۹۶ق انجام شده است.<ref> تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ص۱۰.</ref> البته گفته شده که ساخت بنای در در دوره [[عبدالملک بن مروان]] خلیفه اموی (۲۶-۸۶ق) در سال ۸۴ق آغاز شده بود. [[عبدالله بن زبیر]] از موسم [[حج]] برای تبلیغ علیه عبدالملک بن مروان و بیعت گرفتن از حاجیان برای خود سود می‌جست و در خطبه‌هایش در [[روز عرفه]] و ایام [[منا]] در [[مکه]]، با یاد‌کردن از لعنت پیامبر بر حَکم بن عاص، جد عبدالملک، و دودمانش، شامیان را به خود متمایل می‌کرد.<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج۱، ص۳۵۶؛ البدایة و النهایه، ج۸، ص۲۸۰.</ref> عبدالملک شامیان را از رفتن به حج بازداشت و با فتوای یکی از عالمان درباری، آنان را به حج‌ در بیت‌ المقدس و طواف پیرامون صخره مسجدالاقصی واداشت.<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۶۱؛ البدایة و النهایه، ج۸، ص۲۸۰؛ حیاة الحیوان، ج۲، ص۵۸.</ref> گفته شده منصور دوانیقی دومین خلیفه عباسی، ورقه‌های طلا و نقره درهای مسجدالاقصی را جدا کرد و برای تعمیر مسجد که بر اثر زلزله ویران شده بود، خرج کرد.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ص۱۸۳.</ref>


صلیبی‌ها در سال ۱۰۹۹م برابر با ۵۸۳ق که بیت المقدس را تصرف کردند، در قسمتی از محل مسجد الاقصی، کلیسا ساختند و قسمت دیگر آن را به عنوان استراحتگاهی برای سواران و انبار ذخایر خود قرار دادند. ولی [[صلاح الدین ایوبی]] بیت المقدس را از آنها باز پس گرفت و [[محراب]] مسجد را تجدید بنا نمود و گنبد آن را کاشی‌کاری کرد و منبر چوبی معروف خود را در آن قرار داد.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ص۱۸۳.</ref>
صلیبی‌ها در سال ۱۰۹۹م برابر با ۵۸۳ق که بیت المقدس را تصرف کردند، در قسمتی از محل مسجد الاقصی، کلیسا ساختند و قسمت دیگر آن را به عنوان استراحتگاهی برای سواران و انبار ذخایر خود قرار دادند. ولی [[صلاح الدین ایوبی]] بیت المقدس را از آنها باز پس گرفت و [[محراب]] مسجد را تجدید بنا نمود و گنبد آن را کاشی‌کاری کرد و منبر چوبی معروف خود را در آن قرار داد.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ص۱۸۳.</ref>
خط ۲۴: خط ۲۴:


==ساختمان==
==ساختمان==
ساختمان مسجد الاقصی دارای ۸۸ متر طول و ۳۵ متر عرض است. ساختمان مسجد بر روی ۵۳ ستون مرمری و ۴۹ پایه مربعی شکل بنا گردیده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ص۱۸۳.</ref>  
ساختمان مسجد الاقصی دارای ۸۸ متر طول و ۳۵ متر عرض است. ساختمان مسجد بر روی ۵۳ ستون مرمری و ۴۹ پایه بنا گردیده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ص۱۸۳.</ref>  
== جستارهای وابسته==
== جستارهای وابسته==
{{ستون-شروع|۴}}
{{ستون-شروع|۴}}
خط ۳۶: خط ۳۶:
==منابع==
==منابع==
* بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، تحقیق مصطفى دیب البغا، بیروت، دار ابن کثیر، الیمامه، ۱۴۰۷ق.
* بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، تحقیق مصطفى دیب البغا، بیروت، دار ابن کثیر، الیمامه، ۱۴۰۷ق.
*حمیدی، جعفر، تاریخ اورشلیم، امیرکبیر، تهران، دوم، ۱۳۸۱ش.
*حمیدی، سید جعفر، تاریخ اورشلیم (بیت المقدس)، امیرکبیر، تهران، ۱۳۸۱ش.
* جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، نشر علم، تهران، ۱۳۸۹ش.
* جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، نشر علم، تهران، ۱۳۸۹ش.
*طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
*طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
خط ۴۴: خط ۴۴:
*شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه،‌ تصحیح: علی‌اکبر غفاری،‌ قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۳ق.
*شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه،‌ تصحیح: علی‌اکبر غفاری،‌ قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۳ق.
* تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، قم، مدرسة الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، ۱۴۰۹ق.
* تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، قم، مدرسة الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، ۱۴۰۹ق.
* موسی غوشه، محمدهاشم، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ترجمه: سید شهرام فرهانیان و هودسا عاطفی، قم، نشر ادیان، ۱۳۹۰ش،
{{مساجد}}
{{مساجد}}
[[ar:المسجد الأقصی]]
[[ar:المسجد الأقصی]]