پرش به محتوا

معراج السعادة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۸: خط ۲۸:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''مِعْراجُ السَّعاده''' کتابی درباره [[اخلاق|اخلاق اسلامی]] به زبان فارسی که نویسنده آن [[ملا احمد نراقی]] (درگذشت ۱۲۴۵ق) است. گفته شده است که این کتاب تلخیص فارسی کتاب [[جامع السعادات (کتاب)|جامع السعادات]]، نوشته [[محمدمهدی نراقی|ملا مهدی نراقی]]، است؛ هرچند در روش و شیوه نگارش تفاوت‌هایی با هم دارند.  
'''مِعْراجُ السَّعاده''' کتابی درباره [[اخلاق|اخلاق اسلامی]] به زبان فارسی، نوشته  [[ملا احمد نراقی]] (درگذشت ۱۲۴۵ق) است. گفته شده است که این کتاب، تلخیص فارسی [[جامع السعادات (کتاب)|جامع السعادات]]، نوشته [[محمدمهدی نراقی|ملا مهدی نراقی]]، است؛ هرچند در روش و شیوه نگارش، تفاوت‌هایی با هم دارند.  


در معراج السعاده برای درمان رذایل اخلاقی قاعده‌ای کلی ارائه شده است: هر یک از رذایل با انجام کارهای ضد آن درمان می‌شود. بر اساس این کتاب، هر فضیلت حد معینی دارد که اعتدال نامیده می‌شود و افراط و تفریط از آن، رذیلت است.
در معراج السعاده برای درمان رذایل اخلاقی، قاعده‌ای کلی ارائه شده است: هر یک از رذایل با انجام کارهای ضد آن درمان می‌شود. بر اساس این کتاب، هر فضیلت، حد معینی دارد که اعتدال نامیده می‌شود و افراط و تفریط از آن، رذیلت است.


از معراج السعاده نسخه‌ها و چاپ‌های متفاوتی وجود دارد؛ از جمله چاپ مؤسسه انتشارات هجرت در قم که در ۷۹۷ صفحه منتشر شده است. [[شیخ عباس قمی]] این کتاب را با عنوان [[المقامات العلیة فی موجبات السعادة الابدیة (کتاب)|المقامات العلیة فی موجبات السعادة الابدیة]] خلاصه کرده است.
از معراج السعاده، نسخه‌ها و چاپ‌های متفاوتی وجود دارد؛ از جمله چاپ مؤسسه انتشارات هجرت در قم که در ۷۹۷ صفحه منتشر شده است. [[شیخ عباس قمی]] این کتاب را با عنوان [[المقامات العلیة فی موجبات السعادة الابدیة (کتاب)|المقامات العلیة فی موجبات السعادة الابدیة]] خلاصه کرده است.
 
==نویسنده==
{{اصلی|ملا احمد نراقی}}
احمد بن محمدمهدی بن ابی‌ذر نراقی، معروف به ملا احمد نراقی و فاضل نراقی (درگذشت ۱۲۴۵ق) فرزند [[ملا مهدی نراقی]] از عالمان شیعه در قرن سیزدهم قمری است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲۲، ص۲۲۹.</ref> او نزد [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]]، [[میرزا مهدی شهرستانی]]، [[جعفر کاشف‌الغطاء|شیخ جعفر کاشف الغطا]]، [[سید علی طباطبایی|صاحب ریاض]] و... شاگردی کرد<ref>نراقی، معراج السعادة، هجرت، ص۲۱-۲۲.</ref> او پس از وفات پدرش، مرجعیت عامه مردم را در زادگاه خویش عهده‌دار شد.<ref>نراقی، معراج السعادة، هجرت، ص۲۱.</ref> ملا احمد تألیفات بسیاری در علوم مختلف اسلامی دارد که آن را تا ۳۵ مورد دانسته‌اند؛ از جمله مستند الشیعة، [[عوائد الایام]] و معراج السعادة.<ref>نراقی، معراج السعادة، هجرت، ص۲۲-۳۵.</ref>


== اهمیت و جایگاه==
== اهمیت و جایگاه==
خط ۴۴: خط ۴۰:


انتقاداتی به کتاب معراج السعاده وارد شده است؛ از جمله: مستند نکردن روایات، شواهد تجربی و مصادیق اخلاقی به منابع معتبر، و نیز بی‌توجهی به سخنان بزرگان.<ref>جلالی، «معراج السعادة در آیینه تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت»، ص۱۵۲-۱۵۳.</ref>
انتقاداتی به کتاب معراج السعاده وارد شده است؛ از جمله: مستند نکردن روایات، شواهد تجربی و مصادیق اخلاقی به منابع معتبر، و نیز بی‌توجهی به سخنان بزرگان.<ref>جلالی، «معراج السعادة در آیینه تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت»، ص۱۵۲-۱۵۳.</ref>
==نویسنده==
{{اصلی|ملا احمد نراقی}}
احمد بن محمدمهدی بن ابی‌ذر نراقی، معروف به ملا احمد نراقی و فاضل نراقی (درگذشت ۱۲۴۵ق) فرزند [[ملا مهدی نراقی]] از عالمان شیعه در قرن سیزدهم قمری است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲۲، ص۲۲۹.</ref> او نزد [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]]، [[میرزا مهدی شهرستانی]]، [[جعفر کاشف‌الغطاء|شیخ جعفر کاشف الغطا]]، [[سید علی طباطبایی|صاحب ریاض]] و... شاگردی کرد<ref>نراقی، معراج السعادة، هجرت، ص۲۱-۲۲.</ref> او پس از وفات پدرش، مرجعیت عامه مردم را در زادگاه خویش عهده‌دار شد.<ref>نراقی، معراج السعادة، هجرت، ص۲۱.</ref> ملا احمد تألیفات بسیاری در علوم مختلف اسلامی دارد که آن را تا ۳۵ مورد دانسته‌اند؛ از جمله مستند الشیعة، [[عوائد الایام]] و معراج السعادة.<ref>نراقی، معراج السعادة، هجرت، ص۲۲-۳۵.</ref>


== محتوا و ساختار==
== محتوا و ساختار==
خط ۵۳: خط ۵۳:
* '''باب پنجم.''': اسرار و آداب عبادات.<ref>نراقی، معراج السعادة، هجرت، مقدمه مؤلف، ص۱۳.</ref>
* '''باب پنجم.''': اسرار و آداب عبادات.<ref>نراقی، معراج السعادة، هجرت، مقدمه مؤلف، ص۱۳.</ref>


نخستین باب کتاب با فصلی شروع شده که هدفش بیان این نکته است که شناخت نفس مقدمه شناخت خداوند است.و بیتی از سنایی را نیز شاهد آورده است عارف كردگار چون باشی/ تو كه در علم خود زبون باشى. <ref>نراقی، احمد، معراج السعاده، ج۱، ص۱۷.</ref>{{یادداشت| بیتی است از قصیده معروف سنایی که مطلعش این است: به خودش کس شناخت نتوانست/ذات او هم بدو توان دانست وچند بیت دیگرش چنین است:{{شعر}}{{ب| ای شده از شناخت خود عاجز|
نخستین باب کتاب با فصلی شروع شده که هدفش بیان این نکته است که شناخت نفس، مقدمه شناخت خداوند است و بیتی از سنایی را نیز شاهد آورده است: عارف كردگار چون باشی/ تو كه در علم خود زبون باشى. <ref>نراقی، احمد، معراج السعاده، ج۱، ص۱۷.</ref>{{یادداشت| بیتی است از قصیده معروف سنایی که مطلعش این است: به خودش کس شناخت نتوانست/ذات او هم بدو توان دانست وچند بیت دیگرش چنین است:{{شعر}}{{ب| ای شده از شناخت خود عاجز|


کی شناسی خدای را هرگز}}
کی شناسی خدای را هرگز}}
خط ۷۰: خط ۷۰:


== راهکار درمان رذایل اخلاقی==
== راهکار درمان رذایل اخلاقی==
در معراج السعاده برای درمان رذایل اخلاقی قاعده کلی‌ای ارائه شده است: هر یک از رذایل اخلاقی با انجام کارهای ضد آن درمان می‌شود.<ref>احسانی، «بایدها و نبایدهای اخلاقی در اندیشه دو فاضل نراقی»، ص۳۸-۳۹.</ref> البته نراقی برطرف کردن عوامل و زمینه‌های شکل‌گیری رذایل اخلاقی<ref>احسانی، «بایدها و نبایدهای اخلاقی در اندیشه دو فاضل نراقی»، ص۳۸-۳۹.</ref> و همچنین آگاهی از آثار دنیوی و اخروی آنها<ref>برای نمونه نگاه کنید به نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۷۸.</ref> را نیز در درمان رذایل مؤثر می‌داند. از این رو پس از بیان هر رذیله به عوامل و زمینه‌ها و نیز آثار دنیوی و اخروی آن می‌پردازد و سپس راهکارهایی برای درمان آن بیان می‌کند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۸۳-۵۸۰.</ref>
در معراج السعاده، برای درمان رذایل اخلاقی قاعده‌ای کلی ارائه شده است: هر یک از رذایل اخلاقی با انجام کارهای ضد آن درمان می‌شود.<ref>احسانی، «بایدها و نبایدهای اخلاقی در اندیشه دو فاضل نراقی»، ص۳۸-۳۹.</ref> البته نراقی برطرف کردن عوامل و زمینه‌های شکل‌گیری رذایل اخلاقی<ref>احسانی، «بایدها و نبایدهای اخلاقی در اندیشه دو فاضل نراقی»، ص۳۸-۳۹.</ref> و همچنین آگاهی از آثار دنیوی و اخروی آنها<ref>برای نمونه نگاه کنید به نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۷۸.</ref> را نیز در درمان رذایل مؤثر می‌داند. از این رو پس از بیان هر رذیله به عوامل و زمینه‌ها و نیز آثار دنیوی و اخروی آن می‌پردازد و سپس راهکارهایی برای درمان آن بیان می‌کند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۸۳-۵۸۰.</ref>


نراقی درباره مراحل تحصیل اخلاق معتقد است که آدمی اول باید قوه شهویه را تهذیب کند، سپس قوه غضبیه و پس از آن قوه عاقله را.<ref>نراقی، معراج السعادة، هجرت، ص۶۴.</ref> همچنین در باب فضایل اخلاقی معتقد است که آدمی باید آنقدر فضایل را انجام دهد تا هر یک از آنها ملکه او گردد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به نراقی، معراج السعادة، هجرت، ص۵۸۰.</ref>
نراقی درباره مراحل تحصیل اخلاق معتقد است که آدمی اول باید قوه شهویه را تهذیب کند، سپس قوه غضبیه و پس از آن قوه عاقله را.<ref>نراقی، معراج السعادة، هجرت، ص۶۴.</ref> همچنین در باب فضایل اخلاقی معتقد است که آدمی باید آنقدر فضایل را انجام دهد تا هر یک از آنها ملکه او گردد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به نراقی، معراج السعادة، هجرت، ص۵۸۰.</ref>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش