صدیق (لقب): تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه نقل قول| عنوان =[[امام علی(ع)]]:| نقل‌قول = {{حدیث|انا عبدالله و اخو رسوله و انا الصدّیق الاکبر لا یقولها بعدی الا کاذب مفتر|ترجمه= من بنده خدا، برادر رسول خدا و صدیق اکبر هستم، هیچ‌کس پس از من چنین سخن نگوید، جز آن‌که [[دروغ|دروغ‌گو]] باشد.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small> نسائی، سنن، ج۵، ص۱۰۷؛ کنزالعمال، ج۱۳، ص۱۲۲؛ حاکم نیشابوری، ج۳، ص۱۱۲</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}

جمع آن صِدّیقون و صدّیقین است، صدّیق صیغه مبالغه از صدق، به معنای کسی که ملازم راستی باشد، یا کسی که رفتارش گفته‌هایش را تصدیق کند. و یا به قولی کسی را گویند که [[دروغ]] از او سر نزند.<ref> لسان العرب، ج۱۰، ص۱۹۳-۱۹۴</ref>

صدیق در [[قرآن]] به صورت مفرد، چهار بار و به صورت جمع دو بار به کار رفته است.<ref> المعجم المفهرس، ص۴۰۶</ref><ref> نساء، آیه۶۹</ref> در [[قرآن]] از [[حضرت ابراهیم|ابراهیم]]<ref> سوره مریم، آیه ۴۱: وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِبْراهیمَ إِنَّهُ کانَ صِدِّیقاً نَبِیا</ref> و [[ادریس]]<ref> مریم، آیه۵۶: وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِدْریسَ إِنَّهُ کانَ صِدِّیقاً نَبِیا.</ref> با لقب صدیق، و از [[مریم]] با لقب صدیقه<ref> مائده، آیه ۷۵: مَا الْمَسیحُ ابْنُ مَرْیمَ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَ أُمُّهُ صِدِّیقَةٌ</ref> یاد شده است. در روایات نیز از حضرت علی به عنوان صدیق<ref> کاشانی، ص۳۴۲؛ صدوق، الامالی، ص۲۷۴؛ صدوق، مسندالرضا، ج۲، ص۹</ref> و فاطمه زهرا به عنوان صدیقه یا صدیقه کبری یاد شده است.<ref> ابن شهرآشوب، ج۳، ص۱۳۳؛ امالی، شیخ صدوق، ص۶۶۸</ref>

به گفته راغب، صدّقین کسانی هستند، که در فضیلت از پیامبران پایین‌ترند.<ref> المفردات، ص۲۲۷؛ ریاض السالکین، ج۵، ص۳۳۳</ref>

بنا بر روایتی که در کتب روایی شیعه نقل شده است، صدیقه را جز صدیق [[غسل]] نمی‌دهد، حضرت علی، [[فاطمه]] را و [[حضرت عیسی]]، مریم را غسل داده‌اند.<ref> کافی، ج۳، ص۱۵۹؛ شیخ طوسی، تهذیب، ج۱، ص۴۴۰؛ وسائل الشیعه، ج۲، ص۵۳۰</ref>

در روایات [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، از حضرت علی(ع) به عنوان صدیق اکبر یاد شده است و این لقب را رسول خدا به او داده است.<ref> کاشانی، ص۳۴۲؛ صدوق، الامالی، ص۲۷۴؛ صدوق، مسندالرضا، ج۲، ص۹</ref><ref> کنزالعمال، ج۱۱، ص۶۱۶؛ کشف الغمه، ج۲، ص۱۲؛ المناقب، ابن شهر آشوب، ج۲، ص۲۸۶؛ ابن کثیر، ج۱، ص۴۳۱؛ ابن ابی شیبه، ج۷، ص۴۹۸؛ ابن ابی الحدید، ج۱۳، ص۲۰۰؛ طبرانی، ج۶، ص۲۶۹</ref>؛ در روایتی رسول اکرم، از [[علی بن ابی طالب]]، [[مومن آل فرعون]] و [[حبیب نجار]] به عنوان صدیقان نام برده است؛ و حضرت علی را برترین آنان معرفی می‌کند.<ref> ابن مغازلی، ص۲۰۰؛ کنزالعمال، ج۱۱، ص۶۰۱</ref>

بر پایه منابع اهل سنت، بر اساس خبر معراج، لقب صدیق به [[ابوبکر]] نیز داده شده است<ref> ابن قتیبه، ص۱۶۷؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۳، ص۲۰۶؛ ابن سعد، ج۳، ص۱۷۰</ref> برخی نیز گفته‌اند که وی از دوره [[جاهلیت|جاهلی]] بدین لقب شهرت داشته است.<ref> دروزه، ص۲۶</ref> البته برخی از علمای اهل سنت این حدیث را مردود دانسته‌اند<ref> متقی هندی، کنزالعمال، ج۱۳، ص۲۳۶؛ ذهبی، میزان الاعتدال، ج۱، ص۵۴۰؛ ابن حبان، المجروحین، ج۲، ص۱۱۶</ref> و ابن جوزی آن را در کتاب الموضوعات آورده است.<ref> ابن جوزی، ج۱، ص۳۲۷</ref>

علمای [[شیعه]] نه تنها تعلق لقب صدّیق را به ابوبکر مردود می‌شمارند، بلکه با استناد بر منابع اهل سنت<ref> بلاذری، انساب، ج۲، ص۱۴۶؛ ابن قتیبه، ص۱۶۹؛ طبری، تاریخ، ج۲، ص۳۱۰؛ ابن ماجه، ج۱، ص۴۴؛ نسائی، ص۲۱-۲۲؛ جوینی، ج۱، ص۱۴۰، ۲۴۸؛ ابن ابی الحدید، ج۱۳، ص۲۲۸؛ ابن کثیر، ج۳، ص۲۶؛ سیوطی، الجامع، ج۲، ص۵۰</ref> این لقب و لقب [[فاروق]] را از القاب [[علی(ع)]] می‌دانند و عقیده دارند. زیرا علی(ع) در هنگام [[خلافت]] و بر منبر بصره آنها را از آن خویش دانسته است.<ref> عاملی، ج۲، ص۲۶۳-۲۷۰؛ امینی، ج۲، ص۳۱۲-۳۱۴</ref>

* طبرانی، معجم الکبیر، تحقیق وتخریج: حمدی عبد المجید السلفی،‌ دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۵/۱۹۸۵م