نهضت تنباکو: تفاوت میان نسخه‌ها
←سفر پرخرج
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
در سفر سوم [[ناصرالدین شاه قاجار|ناصر الدین شاه]] به اروپا (۱۳۰۷ق/۱۸۹۰م) با وساطت سرهنری درامند ولف،(Henry Drummond Wolff) وزیر مختار [[بریتانیا|انگلستان]] در ایران، مذاکراتی میان شاه و امین السلطان با ماژور جرالد تالبوت دربارۀ امتیاز تجارت توتون و تنباکو صورت گرفت.<ref>ناطق، بازرگانان در داد و ستد با بانک شاهی و رژی تنباکو، ص۸۶.</ref> ظاهراً تالبوت دربارۀ منافع تجارت توتون و تنباکو در ایران اطلاعاتی از اعتمادالسلطنه کسب کرده بود.<ref>ناطق، بازرگانان در داد و ستد با بانک شاهی و رژی تنباکو، ص۲۵.</ref> باید گفت که در این دوره افزایش تولید و صادرات توتون و تنباکو در ایران توجه خارجیان را به خود جلب کرده بود.<ref>نک: تاریخ اقتصادی ایران، صص۳۸۰- ۳۸۱.</ref> | در سفر سوم [[ناصرالدین شاه قاجار|ناصر الدین شاه]] به اروپا (۱۳۰۷ق/۱۸۹۰م) با وساطت سرهنری درامند ولف،(Henry Drummond Wolff) وزیر مختار [[بریتانیا|انگلستان]] در ایران، مذاکراتی میان شاه و امین السلطان با ماژور جرالد تالبوت دربارۀ امتیاز تجارت توتون و تنباکو صورت گرفت.<ref>ناطق، بازرگانان در داد و ستد با بانک شاهی و رژی تنباکو، ص۸۶.</ref> ظاهراً تالبوت دربارۀ منافع تجارت توتون و تنباکو در ایران اطلاعاتی از اعتمادالسلطنه کسب کرده بود.<ref>ناطق، بازرگانان در داد و ستد با بانک شاهی و رژی تنباکو، ص۲۵.</ref> باید گفت که در این دوره افزایش تولید و صادرات توتون و تنباکو در ایران توجه خارجیان را به خود جلب کرده بود.<ref>نک: تاریخ اقتصادی ایران، صص۳۸۰- ۳۸۱.</ref> | ||
پس از بازگشت [[ناصرالدین شاه]] به [[ایران]]، تالبوت به [[تهران]] آمد و با پرداخت ۲۵ هزار لیره به ناصرالدین شاه در [[۲۸ رجب]] ۱۳۰۷ق/۲۰ مارس ۱۸۹۰م / [[۲۹ اسفند]] ۱۲۶۸ش قراردادی در ۱۵ فصل به امضای او رساند.<ref>برای متن قرارداد، نک: تیموری، تحریم تنباکو، صص۲۹-۳۲؛ معاهدات و قراردادهای تاریخی در دورۀ قاجار، صص۴۱۳-۴۱۶؛ محدث، چند امتیازنامۀ عصر قاجار، صص۷۵-۷۸.</ref> | پس از بازگشت [[ناصرالدین شاه قاجار|ناصرالدین شاه]] به [[ایران]]، تالبوت به [[تهران]] آمد و با پرداخت ۲۵ هزار لیره به ناصرالدین شاه در [[۲۸ رجب]] ۱۳۰۷ق/۲۰ مارس ۱۸۹۰م / [[۲۹ اسفند]] ۱۲۶۸ش قراردادی در ۱۵ فصل به امضای او رساند.<ref>برای متن قرارداد، نک: تیموری، تحریم تنباکو، صص۲۹-۳۲؛ معاهدات و قراردادهای تاریخی در دورۀ قاجار، صص۴۱۳-۴۱۶؛ محدث، چند امتیازنامۀ عصر قاجار، صص۷۵-۷۸.</ref> | ||
این قرارداد در ایران به قرارداد رِژی،<ref>راء با کسره خوانده شود. ر.ک: دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه رژی.</ref> و شرکت عامل آن نیز به کمپانی رژی معروف شد (رژی در زبان [[فرانسه]] به معنای انحصار در معاملات بازرگانی است). به موجب این قرارداد که به امضای سرهنری ولف وزیر مختار [[انگلستان]] نیز رسید، دولت ایران در برابر دریافت سالانه ۱۵ هزار لیره و یک چهارم سود سالانه، امتیاز کلیۀ معاملات داخلی و خارجی توتون و تنباکو را به مدت ۵۰ سال به تالبوت و شرکایش واگذار کرد. تالبوت برای گرفتن این امتیاز علاوه بر شاه، مبالغی گزاف به صدر اعظم و نایب السلطنه و تنی چند از درباریان داد.<ref>نک: فووریه، سه سال در دربار ایران، ص۲۲۰؛ تیموری، تحریم تنباکو، صص۲۸، ۱۷۷، حاشیه؛ عباس میرزا، شرح حال عباس میرزا ملک آرا، ص۱۱۴.</ref> | این قرارداد در ایران به قرارداد رِژی،<ref>راء با کسره خوانده شود. ر.ک: دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه رژی.</ref> و شرکت عامل آن نیز به کمپانی رژی معروف شد (رژی در زبان [[فرانسه]] به معنای انحصار در معاملات بازرگانی است). به موجب این قرارداد که به امضای سرهنری ولف وزیر مختار [[انگلستان]] نیز رسید، دولت ایران در برابر دریافت سالانه ۱۵ هزار لیره و یک چهارم سود سالانه، امتیاز کلیۀ معاملات داخلی و خارجی توتون و تنباکو را به مدت ۵۰ سال به تالبوت و شرکایش واگذار کرد. تالبوت برای گرفتن این امتیاز علاوه بر شاه، مبالغی گزاف به صدر اعظم و نایب السلطنه و تنی چند از درباریان داد.<ref>نک: فووریه، سه سال در دربار ایران، ص۲۲۰؛ تیموری، تحریم تنباکو، صص۲۸، ۱۷۷، حاشیه؛ عباس میرزا، شرح حال عباس میرزا ملک آرا، ص۱۱۴.</ref> | ||