پرش به محتوا

مدرسه علمیه حجتیه (قم): تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح و به‌روز‌رسانی متن
(اصلاح و به‌روز‌رسانی متن)
خط ۲۳: خط ۲۳:
==تأسیس==
==تأسیس==
[[پرونده:افتتاحیه مدرسه حجتیه قم.jpg|بندانگشتی|افتتاحیه مدرسه حجتیه قم]]
[[پرونده:افتتاحیه مدرسه حجتیه قم.jpg|بندانگشتی|افتتاحیه مدرسه حجتیه قم]]
مدرسه علمیه حجتیه که تا پیش از ۱۳۶۴ق، ملک شخصی کامران میرزا، پسر ناصرالدین شاه قاجار بود، توسط سید محمد حجت کوه‌کمری خریداری شد و در اختیار طلاب حوزه علمیه قم قرار گرفت.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۱.</ref> آیت الله حجت، سپس با اضافه کردن زمین‌هایی از اطراف مدرسه مذکور، در سال ۱۳۶۶ق، آغاز به ساخت شش ساختمان دوطبقه کرد که جمعا شامل ۱۲۶ اتاق بود.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۲.</ref> ساختمان‌های دیگری هم پس از درگذشت سید محمد حجت در آن بنا شده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۲-۴۱۳.</ref>
مدرسه علمیه حجتیه که تا پیش از ۱۳۶۴ق، ملک شخصی کامران میرزا، پسر ناصرالدین شاه قاجار بود، توسط سید محمد حجت کوه‌کمری خریداری شد و در مراسم جشنی به مناسبت میلاد حضرت زهرا، در ۲۰ جمادی الثانی، در اختیار طلاب حوزه علمیه قم قرار گرفت.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۱.</ref> آیت الله حجت، سپس با اضافه کردن زمین‌هایی از اطراف مدرسه مذکور، در سال ۱۳۶۶ق، آغاز به ساخت شش ساختمان دوطبقه کرد که جمعا شامل ۱۲۶ اتاق بود.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۲.</ref> ساختمان‌های دیگری هم پس از درگذشت سید محمد حجت در آن بنا شده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۲-۴۱۳.</ref> مساحت این مدرسه هم‌اکنون ۱۵ هزار متر مربع است.<ref>محمودی، منبع شناخت، ۱۳۹۶ش، ج۲، ص۶۹۹.</ref>


مدرسه مذکور، به واسطه نام سازنده آن، به مدرسه حجتیه معروف شده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۱.</ref> [[سید محمد حجت]]، در همین مدرسه دفن شده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۲.</ref> مدرسه حجتیه، در ابتدای ساخت تا مدت‌ها بزرگترین مدرسه علمیه در قم بوده، و با ساخته شدن مدارس علمیه بزرگ دیگر، همچنان یکی از مدارس علمیه بزرگ در قم شناخته می‌شود.<ref>موحد ابطحی، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعه در طول تاریخ، ۱۳۶۵ش، ص۳۳۳.</ref>
مدرسه مذکور، به واسطه نام سازنده آن، به مدرسه حجتیه معروف شده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۱.</ref> [[سید محمد حجت]]، در همین مدرسه دفن شده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۲.</ref> مدرسه حجتیه، در ابتدای ساخت تا مدت‌ها بزرگترین مدرسه علمیه در قم بوده، و با ساخته شدن مدارس علمیه بزرگ دیگر، همچنان یکی از مدارس علمیه بزرگ در قم شناخته می‌شود.<ref>موحد ابطحی، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعه در طول تاریخ، ۱۳۶۵ش، ص۳۳۳.</ref>


بنابه گفته محمدحسین ناصرالشریعه، نویسنده کتاب تاریخ قم، سقوط رضاشاه پهلوی در سال ۱۳۲۰ش و در پی آن، رونق بیشتر حوزه علمیه قم و همچنین ورود آیت الله بروجردی به قم، موجب شد مدارس موجود، گنجایش لازم برای طلاب را نداشته باشند و از همین رو، سید محمد حجت، از بزرگان حوزه، اقدام به خرید ساختمان و توسعه آن برای اسکان طلاب کرده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۱.</ref> محدود شدن ارتباط ایران با عراق نیز از دلایل افزایش تعداد طلاب در قم بیان شده است.<ref>«حجره‌های طلبگی»، ص۲۲.</ref>
بنابه گفته محمدحسین ناصرالشریعه، نویسنده کتاب تاریخ قم، سقوط رضاشاه پهلوی در سال ۱۳۲۰ش و در پی آن، رونق بیشتر حوزه علمیه قم و همچنین ورود آیت الله بروجردی به قم، موجب شد مدارس موجود، گنجایش لازم برای طلاب را نداشته باشند و از همین رو، سید محمد حجت، از بزرگان حوزه، اقدام به خرید ساختمان و توسعه آن برای اسکان طلاب کرده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۱.</ref> محدود شدن ارتباط ایران با عراق نیز از دلایل افزایش تعداد طلاب در قم بیان شده است.<ref>«حجره‌های طلبگی»، ص۲۲.</ref>
==اختصاص به طلاب غیرایرانی==
[[پرونده:فهرست نسخ خطی کتابخانه مدرسه حجتیه.jpg|150px|بندانگشتی|فهرست نسخ خطی کتابخانه مدرسه حجتیه]]
مدرسه حجتیه، در سال ۱۳۵۸ش به طلاب غیرایرانی اختصاص یافت و از آن پس در میان طلاب غیرایرانی به عنوان نماد حوزه علمیه قم برای غیرایرانی‌ها شناخته می‌شود.{{مدرک}}
پس از ادغام «مرکز جهانی علوم اسلامی» و «سازمان مدارس و حوزه‌های علمیه خارج از کشور»، و تأسیس نهاد ‌[[جامعة المصطفی العالمیة]]، مدرسه حجتیه، با عنوان مجتمع آموزش عالی فقه شناخته می‌شود.{{مدرک}}


==کتابخانه==
==کتابخانه==
خط ۴۱: خط ۳۵:


بنابر فهرست‌نویسی [[رضا استادی]] در سال [[۱۳۵۴ش]]، ۷۲۰ نسخه خطی در کتابخانه مدرسه حجتیه موجود بوده است.<ref>طالعی، «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه قم...»، ص۸۳.</ref> بنابر اطلاعات مربوط به سال ۱۳۹۶ش، کتابخانه مذکور حاوی ۹۰ هزار کتاب چاپی، ۳۵۰۰ کتاب چاپ سنگی و ۱۰۴۰ عنوان نسخه خطی بوده است.<ref>طالعی، «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه قم...»، ص۸۳-۸۴.</ref> کتابی حاوی فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه، در دو جلد، منتشر شده است.<ref>طالعی، «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه قم...»، ص۸۳-۸۴.</ref>
بنابر فهرست‌نویسی [[رضا استادی]] در سال [[۱۳۵۴ش]]، ۷۲۰ نسخه خطی در کتابخانه مدرسه حجتیه موجود بوده است.<ref>طالعی، «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه قم...»، ص۸۳.</ref> بنابر اطلاعات مربوط به سال ۱۳۹۶ش، کتابخانه مذکور حاوی ۹۰ هزار کتاب چاپی، ۳۵۰۰ کتاب چاپ سنگی و ۱۰۴۰ عنوان نسخه خطی بوده است.<ref>طالعی، «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه قم...»، ص۸۳-۸۴.</ref> کتابی حاوی فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه، در دو جلد، منتشر شده است.<ref>طالعی، «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه قم...»، ص۸۳-۸۴.</ref>
==رویدادها==
مدرسه حجتیه، در جریان تظاهرات در ۱۹ دی ۱۳۵۶ش، در اعتراض به مقاله توهین‌آمیز روزنامه اطلاعات درباره امام خمینی،<ref>شیرخانی، «جایگاه قیام ۱۹ دی در روند پیروزی انقلاب اسلامی»، ص۱۶۱.</ref> یکی از محل‌های درگیری مأموران رژیم پهلوی با طلاب حوزه علمیه قم بوده است که طی آن بنابر گزارش‌ها، بیشتر درگیری‌ها میان نیروهای نظامی و انتظامی و طلاب، در اطراف مدرسه حجتیه و مدرسه خان بوده و منجر به کشته و مجروح شدن تعدادی از طلاب نیز شده است.<ref>شیرخانی، «جایگاه قیام ۱۹ دی در روند پیروزی انقلاب اسلامی»، ص۱۷۹.</ref>
مسجد مدرسه حجتیه، محل تدریس [[سید محمدکاظم شریعتمداری]]<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/3/bodyView/861 «آیت الله موسوی اردبیلی: امام می‌گفت نهضت آزادی آدم‌های مسلمان خوبی هستند...»، سایت تاریخ ایرانی].</ref> و همچنین محل تدریس محل برگزاری درس تفسیر سید محمدحسین طباطبایی بوده است.<ref>خسروشاهی، «چه باید کرد؟ دخالتی در معقولات»، ص۶.</ref>
برخی از چهره‌های حوزوی که در مدرسه حجتیه ساکن بوده‌اند، عبارتند از: سید علی خامنه‌ای، عبدالله جوادی آملی، محمدرضا مهدوی کنی، اکبر هاشمی رفسنجانی و سید هادی خسروشاهی<ref>خسروشاهی، «چه باید کرد؟ دخالتی در معقولات»، ص۶.</ref> و [[سید محمد حسینی بهشتی]].<ref>نوائیان رودسری، «الگوی تحزب و مدارا»، ص۱۰.</ref>
==اختصاص به طلاب غیرایرانی==
[[پرونده:فهرست نسخ خطی کتابخانه مدرسه حجتیه.jpg|150px|بندانگشتی|فهرست نسخ خطی کتابخانه مدرسه حجتیه]]
مدرسه حجتیه، در سال ۱۳۵۸ش به طلاب غیرایرانی اختصاص یافت و از آن پس در میان طلاب غیرایرانی به عنوان نماد حوزه علمیه قم برای غیرایرانی‌ها شناخته می‌شود.{{مدرک}}
پس از ادغام «مرکز جهانی علوم اسلامی» و «سازمان مدارس و حوزه‌های علمیه خارج از کشور»، و تأسیس نهاد ‌[[جامعة المصطفی العالمیة]]، مدرسه حجتیه، با عنوان مجتمع آموزش عالی فقه شناخته می‌شود.{{مدرک}}


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}
==منابع==
==منابع==
*[http://tarikhirani.ir/fa/news/3/bodyView/861 «آیت‌الله موسوی اردبیلی: امام می‌گفت نهضت آزادی آدم‌های مسلمان خوبی هستند/ امام به ادعای ملاقات با امام زمان اعتنایی نداشت»]، به کوشش محمد سروش محلاتی، در سایت تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب: ۱۱ خرداد ۱۳۹۰ش، تاریخ بازدید: ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۸ش.
*«حجره‌های طلبگی»، در مجله شهر قانون، ش۳، پاییز ۱۳۹۱ش.
*«حجره‌های طلبگی»، در مجله شهر قانون، ش۳، پاییز ۱۳۹۱ش.
*خسروشاهی، سید هادی، [http://www.ettelaat.com/etbarchive/1996-2014/2013/05/29/p6.pdf «چه باید کرد؟ دخالتی در معقولات!»]، در روزنامه اطلاعات، ۸ خرداد ۱۳۹۲ش.
*شیرخانی، علی، «جایگاه قیام ۱۹ دی در روند پیروزی انقلاب اسلامی»، در مجله پژوهشنامه انقلاب اسلامی، دانشگاه اصفهان، پیش‌شماره ۳، پاییز ۱۳۷۸ش.
*طالعی، عبدالحسین، «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه قم در آستانه هفتاد سالگی آن»، در مجله میراث، ش۹و۱۰، بهار و تابستان ۱۳۹۵ش.
*طالعی، عبدالحسین، «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه قم در آستانه هفتاد سالگی آن»، در مجله میراث، ش۹و۱۰، بهار و تابستان ۱۳۹۵ش.
*عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم، مدارس حوزه علمیه قم یا مهد پرورش شخصیت‌های بزرگ، درس‌هایی از مکتب اسلام، تیر۱۳۶۰.
*عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم، مدارس حوزه علمیه قم یا مهد پرورش شخصیت‌های بزرگ، درس‌هایی از مکتب اسلام، تیر۱۳۶۰.
*محمودی، اکبر، منبع شناخت نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، ج۲، قم، کنگره بین‌المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، بهار ۱۳۹۶ش.
*موحد ابطحی، سید حجت، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعه در طول تاریخ، اصفهان، حوزه علمیه اصفهان، ۱۳۶۵ش.
*ناصرالشریعه، محمدحسین، تاریخ قم: یا حرم مطهر بانوی عالیقدر اهلبیت عصمت و طهارت حضرت فاطمه معصومه، تصحیح علی دوانی، تهران، انتشارات رهنمون، ۱۳۸۳ش.
*ناصرالشریعه، محمدحسین، تاریخ قم: یا حرم مطهر بانوی عالیقدر اهلبیت عصمت و طهارت حضرت فاطمه معصومه، تصحیح علی دوانی، تهران، انتشارات رهنمون، ۱۳۸۳ش.
*نوائیان رودسری، جواد، «الگوی تحزب و مدارا»، روزنامه خراسان، ۷ تیر ۱۳۹۷ش، ش۱۹۸۵۲.
{{قم}}
{{قم}}
{{حوزه علمیه}}
{{حوزه علمیه}}
۳۸۶

ویرایش