سال هجری قمری: تفاوت میان نسخه‌ها

سال‌شمار هجری قمری تا پیش از جنگ جهانی اول (۱۹۱۴-۱۹۱۸م) مبنای تاریخ رسمی در کشورهای اسلامی بود و وقایع و رویدادها بر اساس آن ثبت می‌شد.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%B1%D8%B3%D9%85%D9%8A-%D9%83%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A/13076 «تاریخ رسمی کشورهای اسلامی»]</ref> در کشور ایران، قانون تبدیل بروج به ماه‌های فارسی در ۱۱ فروردین ۱۳۰۴ش، در دوره پهلوی، تصویب شد و تاریخ شمسی به صورت رسمی جایگزین تاریخ قمری گردید.<ref> حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۷، پانویس۱.</ref> همچنین در [[افغانستان]] در سال ۱۳۰۱ش، تاریخ شمسی جای تاریخ قمری را گرفت.<ref>قاسملو، «مقایسه روش‌ها و معادلات مختلف برای اعمال کبیسه‌های گاهشماری هجری خورشیدی در منابع مختلف»، ص۹۸.</ref> در عربستان سعودی از سال ۱۴۳۹ق، تاریخ میلادی جایگزین تاریخ قمری گردید.<ref>[http://hajj.ir/fa/63730 «تغییر تقویم قمری به میلادی در عربستان»]</ref>

بنا بر گزارش‌های تاریخی مبدأ تاریخ هجری قمری، سال هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه است، اما درباره اینکه در چه دوره‌ای این تصمیم گرفته شده، گزارش‌ها متفاوت است؛ طبق برخی از گزارش‌ها، تعیین هجرت پیامبر به مدینه به عنوان مبدأ تاریخ اسلام، در دوره خلافت [[عمر بن خطاب]] در سال ۱۷ یا ۱۸ قمری  انجام شده است.<ref>مسکویه، تجارب الامم، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۱۳.</ref> بر پایه گزارش‌های تاریخی، [[ابوموسی اشعری]] در نامه‌ای به عمر بن خطاب از نبود تاریخی منسجم گلایه کرده است؛ چرا که نامه‌هایی از خلیفه دوم به دستش می‌رسید و به دلیل ذکر نشدن تاریخ، در تشخیص تقدم و تأخر آنها دچار مشکل می‌شد.<ref>مسکویه، تجارب الامم، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۱۳؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> از این رو عمر بن خطاب شورایی برای تعیین تاریخ اسلامی تشکیل داد<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة،‌ ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۰۷.</ref> که در این شورا [[مبعث]]، رحلت و هجرت پیامبر(ص) به عنوان مبدأ تاریخ اسلامی مطرح شد<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۹.</ref> و پیشنهاد علی(ع)، [[هجرت پیامبر(ص)]] از [[مکه]] به [[مدینه]]، مورد پذیرش واقع شد و مبدأ سال‌شمار تاریخ اسلام قرار گرفت.<ref> یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۴۵؛ مسعودی، مروج‌الذهب،‌ ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۰۰.</ref>  

بر اساس گزارش‌های دیگر، پس از [[هجرت به مدینه]]، به دستور پیامبر(ص)، هجرت مبدأ تاریخ اسلامی قرار گرفت.<ref> نگاه کنید به:‌ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> به گفته [[جعفر سبحانی]]، فقیه، متکلم و تاریخ‌نگار شیعه، مکاتبه‌هایی از زمان [[پیامبر(ص)]] با تاریخ سال قمری وجود دارد؛ از جمله صلح‌نامه بین پیامبر(ص) و نصارای [[نجران]] که با تاریخ [[سال پنجم هجری قمری]]<ref>سبحانی، سید المرسلین، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱، ص۶۱۰.</ref> و وصیت پیامبر(ص) به [[سلمان فارسی]] با املای حضرت علی(ع) با تاریخ [[سال نهم هجری قمری|سال نهم هجری]].<ref> سبحانی، سید المرسلین، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱، ص۶۰۹.</ref>