نافله‌های روزانه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نافله‌های روزانه''' نمازهای [[مستحب|مستحبی]] که هر روز خوانده می‌شوند. هر یک از نمازهای واجب روزانه برای خود چند رکعت نافله دارند که قبل یا بعد از آن‌ها باید اقامه شوند. تعداد رکعات نافله‌های روزانه در غیر روز [[جمعه]]، ۳۴ رکعت است.

نافله به کار مستحبی و کار نیکو، که بر انسان واجب نیست، گفته می شود. هم چنین به معنی نوه، غنیمت و عطاء نیز آمده است.<ref>المنجد ج۲، ص ۱۹۸۶</ref> در اصطلاح فقهاء به نمازهای مستحبی نافله می گویند. بیشترین استعمال نافله در نمازهای مستحبّی است.<ref>مشکینی، علی، مصطلحات الفقه ص ۵۲۸</ref>

در دین اسلام تأکید فراوانی بر انجام نمازهای مستحبی شده و ثواب‌های فراوان برای آن منظور گردیده است. در میان نمازهای مستحبی نماز شب از فضیلت بیشتری برخوردار است.  

روایات فراوانی در مورد اهميّت نافله از [[معصومین(ع)]] نقل شده است:  

* محمّد بن علی بن محبوب عن ابی عبدالله (ع): «إِيّاکم والکسل. إِنَّ رَبّكُم رحیمٌ یشكُر القلیل. إِنَّ الرَجُل لیصّلی رکعتین تطوّعاً یرید بِهما وجهُ اللهِ فیدخِله اللهُ بِهما الجَنّة» [[امام صادق (ع)]] فرمود: «بر شما باد دوری از تنبلی و کسلی! همانا پروردگار شما مهربان است. که چیز کم را سپاس و شکر می‌گوید. همانا مردی برای رضا و خشنودی خدا دو رکعت نماز مستحبّی بجا آورد که خداوند به خاطر خواندن این دو رکعت مستحبّی او را داخل بهشت می‌کند.»<ref> حر عاملی، وسایل الشیعه ج۴، ص۴۴.</ref>

*امام سجاد (ع) فرمودند: «حق تعالى تدارک خواهد فرمود نقصان نمازهایتان را به نمازهاى نافله».

*مهمترین اثر نافله آن چیزى است که در حدیثى به نام حدیث قرب نوافل آمده است: راوى از حضرت صادق (ع) و ایشان از پیامبر (ص) و پیامبر (ص) از خداوند عزوجل چنین نقل مى کند:  

:::«به درستى که بنده من با نافله و کارهاى مستحبى قرب را مى جوید تا این که او را دوست بدارم و هنگامى که او را دوست داشتم گوش او مى شوم که با آن مى شنود و چشم او مى شوم که با آن مى بیند و زبان او مى گردم که با آن سخن مى گوید ....»<ref>کلینی، اصول کافى، ج۴، ص۵۳ </ref>

 

*عن فضیل بن یسار عن ابی عبدالله (ع) قال: «الفریضةُ والنافلةُ احدی و خمسون رکعةً. منها رکعتان بعد العتدیةِ جالساً تعدّان برکعةٍ وهو قائمٌ الفریضةُ منها سبع عشرة رکعةً والنافلةُ اربعُ و ثلاثون رکعةً» [[فضیل بن یسار]] از امام صادق (ع) نقل کرد که ایشان فرمود: «نماز های واجب و نافله پنجاه و یک رکعت هستند. از نافله دو رکعت بعد از عشاء نشسته خوانده می‌شود و ایستاده بخواند یک رکعت محسوب می‌شود نمازهای واجب هفده رکعت و نمازهای نافله سی و چهار رکعت می‌باشند».<ref>حر عاملی، وسایل الشیعه ج۴، ص۴۶. </ref>

 

نافله‌ ها، در غیر روز جمعه سی‌وچهار رکعت هستند:  

*'''نماز نافله عصر:''' هشت رکعت است. وقت نافله عصر همان وقت نماز واجب عصر است و پیش از نماز واجب عصر خوانده می‌شود.  

*'''نماز نافله شب ([[نماز شب]]):''' یازده رکعت است. هشت رکعت از آن به عنوان نماز شبُ دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر است. وقت نافله شب از نصف شب تا اذان صبح است.

در روز [[جمعه (روز)|جمعه]] به شانزده رکعت نافله ظهر و نافله عصر چهار رکعت اضافه می‌شود.<ref>توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج۱، ص۴۲۵، مسئله ۷۴۶؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، ج۱، ص۱۳۵-۱۳۶.</ref>

 

به طور کلی نمازهای مستحبی (نافله) به صورت دو رکعت، دو رکعت و هر دو رکعت با یک [[تشهد]] و [[سلام]] خوانده می شود، مگر در مورد نماز مخصوصی دلیل داشته باشیم که به صورت دیگر خوانده شود؛ مثل نماز وتر که یک رکعتی است و نماز ی که در شب عید غدیر خوانده می شود که دوازده رکعت است. هر دو رکعت یک تشهد دارد و در پایان رکعت دوازدهم باید سلام داد.<ref>سید بن طاوس، اقبال الاعمال، ص۴۵۲</ref>

نافله را مانند سایر نمازهای مستحبی می‌توان هم نشسته و هم ایستاده خواند. ولی بهتر است نمازگزار دو رکعت نافله نشسته را یک رکعت حساب کندِ مثلاً کسی که می‌خواهد نافله هشت رکعتی ظهر را، نشسته به جا آورد، شانزده رکعت بخواند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۷، ص۵۲؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، ج۱، ص۱۳۷. </ref>

نافله‌های روزانه‌ای که نماز واجبشان در سفر شکسته خوانده می‌شوند مثل نماز ظهر و عصر، ساقط می‌شوند. بنابراین نافله ظهر، عصر و عشاء در سفر ساقط شده و نافله شب، صبح و مغرب را می‌توان به جا آورد.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیله ج۱، ص۱۳۶</ref>

{{پانویس}}

*حر عاملی، وسائل الشیعه، قم، موسسة آل البیت لاحیاء التراث.  

*امام خمینی، تحریر الوسیله، نجف، مطبعة الآداب، الطبعة الثانية، ۱۳۹۰ق.

*امام خمینی، توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)

*مشکینی، علی، مصطلحات الفقه، قم، موسسه چاپ الهادی، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش.

*نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، تهران، دار الكتب الإسلامية، چاپ سوم، ۱۳۶۷ش.