پرش به محتوا

اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۰: خط ۳۰:
'''أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف''' یا '''ألمَلْهوف عَلی قَتْلَی الطُّفوف''' مشهور به '''لُهوف'''، کتابی در بیان مصائب [[واقعه کربلا]] و [[شهادت]] [[امام حسین(ع)]] نوشتۀ [[سید بن طاووس]] (متوفای ۶۶۴ق). این کتاب از [[مقتل|مقتل‌نگاری‌های]] مشهور [[شیعیان]] است. نویسنده، کتاب را برای مسافران [[عتبات]] و زائران امام حسین(ع) و به صورت مختصر نوشته و به همین سبب، سلسله [[سند حدیث|اسناد روایات]] را حذف و تنها آخرین راوی یا منبع [[حدیث|روایت]] را ذکر کرده است. لُهوف چند بار به زبان فارسی ترجمه شده است از جمله توسط [[سید احمد فهری]] به نام «آهی سوزان بر مزار شهیدان» و توسط [[محمد محمدی اشتهاردی]] به ‌نام «غم‌نامه کربلا».  
'''أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف''' یا '''ألمَلْهوف عَلی قَتْلَی الطُّفوف''' مشهور به '''لُهوف'''، کتابی در بیان مصائب [[واقعه کربلا]] و [[شهادت]] [[امام حسین(ع)]] نوشتۀ [[سید بن طاووس]] (متوفای ۶۶۴ق). این کتاب از [[مقتل|مقتل‌نگاری‌های]] مشهور [[شیعیان]] است. نویسنده، کتاب را برای مسافران [[عتبات]] و زائران امام حسین(ع) و به صورت مختصر نوشته و به همین سبب، سلسله [[سند حدیث|اسناد روایات]] را حذف و تنها آخرین راوی یا منبع [[حدیث|روایت]] را ذکر کرده است. لُهوف چند بار به زبان فارسی ترجمه شده است از جمله توسط [[سید احمد فهری]] به نام «آهی سوزان بر مزار شهیدان» و توسط [[محمد محمدی اشتهاردی]] به ‌نام «غم‌نامه کربلا».  
==جایگاه کتاب لهوف==
==جایگاه کتاب لهوف==
کتاب الملهوف علی قتلی الطفوف یا اللهوف علی قتلی الطفوف که به لهوف مشهور شده است یکی از کتاب‌های مقتل‌نگاری شیعه درباره واقعه کربلا و به زبان عربی است. از این کتاب با وجود تدوین در قرن هفتم در کنار منابع و مقاتل دست اول به‌کار گرفته می‌شود. <ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۱۹.</ref> شهرت آن به‌قدری است که اکثر نویسندگان درباره عاشورا  به این کتاب مراجعه می‌کنند<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۰.</ref> و عموم مرثیه‌خوانان نیز به آن تکیه می‌کنند.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۰.</ref>
کتاب الملهوف علی قتلی الطفوف یا اللهوف علی قتلی الطفوف که به لهوف مشهور شده است یکی از کتاب‌های مقتل‌نگاری شیعه درباره واقعه کربلا و به زبان عربی است. از این کتاب با وجود تدوین در قرن هفتم در کنار منابع و مقاتل دست اول به‌کار گرفته می‌شود. <ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۱۹.</ref> شهرت آن به‌قدری است که اکثر نویسندگان درباره عاشورا  به این کتاب مراجعه می‌کنند<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۰.</ref> و عموم مرثیه‌خوانان نیز به آن تکیه می‌کنند.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۰.</ref> حتی [[سید محمدعلی قاضی طباطبائی|قاضی طباطبائی]] این کتاب را در ردیف معتبرترین مقاتل دانسته که هیچ مقتلی اعتبار آن را ندارد. <ref>قاضی طباطبائی، تحقیق در اول اربعین سید الشهداء، ۱۳۸۳ش، ص۴.</ref>


شهرت و جایگاه لهوف باعث شده است که بارها به زبان‌های دیگر از جمله فارسی و اردو ترجمه‌ شود و نیز ناشران گوناگون در کشورهای مختلف مانند [[تهران]]، [[صیدا]]، [[بیروت]]، [[بمبئی]]، [[نجف]]، [[قم]] و [[تبریز]]  آن را منتشر کرده‌اند.<ref>ابن طاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۴ و ۶۵.</ref>
شهرت و جایگاه لهوف باعث شده است که بارها به زبان‌های دیگر از جمله فارسی و اردو ترجمه‌ شود و نیز ناشران گوناگون در کشورهای مختلف مانند [[تهران]]، [[صیدا]]، [[بیروت]]، [[بمبئی]]، [[نجف]]، [[قم]] و [[تبریز]]  آن را منتشر کرده‌اند.<ref>ابن طاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۴ و ۶۵.</ref>
خط ۴۰: خط ۴۰:
'''سید رضی الدین، علی بن موسی بن جعفر بن طاووس''' مشهور به سید بن طاووس (۵۸۹-۶۶۴ق)،<ref>کمونه حسینی، موارد الاتحاف، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref> از عالمان و نویسندگان شیعه اهل حله است. او حدود ۵۰ اثر دارد و نویسنده کتاب‌هایی چون [[الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة (کتاب)|الاقبال]]، [[المهمات و التتمات]]، [[کشف المحجة لثمرة المهجة]]، [[مصباح الزائر و جناح المسافر]] و [[مهج الدعوات و منهج العبادات]] است. سید بن طاووس از نوادگان [[امام حسن(ع)]] و [[امام سجاد(ع)]] و استاد عالمانی چون [[علامه حلی]] و شیخ [[یوسف سدیدالدین]]، پدر علامه حلی است.<ref>قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۴۱.</ref> ابن طاووس در زمان [[هلاکوخان]]، [[نقابت]] شیعیان را بر عهده داشت.<ref>کلبرگ، کتابخانه ابن طاووس، ص۳۱-۳۲.</ref> او به سبب سجایای اخلاقی بسیار، [[تقوا]] و مراقبه فراوان، حالات عرفانی و کراماتش به «جمال العارفین» معروف است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۷، ص۶۳-۶۴.</ref>
'''سید رضی الدین، علی بن موسی بن جعفر بن طاووس''' مشهور به سید بن طاووس (۵۸۹-۶۶۴ق)،<ref>کمونه حسینی، موارد الاتحاف، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref> از عالمان و نویسندگان شیعه اهل حله است. او حدود ۵۰ اثر دارد و نویسنده کتاب‌هایی چون [[الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة (کتاب)|الاقبال]]، [[المهمات و التتمات]]، [[کشف المحجة لثمرة المهجة]]، [[مصباح الزائر و جناح المسافر]] و [[مهج الدعوات و منهج العبادات]] است. سید بن طاووس از نوادگان [[امام حسن(ع)]] و [[امام سجاد(ع)]] و استاد عالمانی چون [[علامه حلی]] و شیخ [[یوسف سدیدالدین]]، پدر علامه حلی است.<ref>قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۴۱.</ref> ابن طاووس در زمان [[هلاکوخان]]، [[نقابت]] شیعیان را بر عهده داشت.<ref>کلبرگ، کتابخانه ابن طاووس، ص۳۱-۳۲.</ref> او به سبب سجایای اخلاقی بسیار، [[تقوا]] و مراقبه فراوان، حالات عرفانی و کراماتش به «جمال العارفین» معروف است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۷، ص۶۳-۶۴.</ref>


== محتوا==
== ویژگی‌ها و محتوای لهوف==
===پیکربندی کتاب===
کتاب لهوف دارای عناوین زیر است:
کتاب لهوف دارای عناوین زیر است:
* '''مقدمه''': شامل مطالبی در عظمت [[واقعه عاشورا]] و مقام [[امام حسین]](ع) و ارزش گریه و [[عزاداری]] بر آن حضرت،
* '''مقدمه''': شامل مطالبی در عظمت [[واقعه عاشورا]] و مقام [[امام حسین]](ع) و ارزش گریه و [[عزاداری]] بر آن حضرت،
خط ۴۶: خط ۴۷:
* '''مسلک دوم''': شامل وقایع روز عاشورا تا شهادت امام(ع)،
* '''مسلک دوم''': شامل وقایع روز عاشورا تا شهادت امام(ع)،
* '''مسلک سوم''': وقایع بعد از شهادت امام از فرستادن سرِ [[شهدای کربلا|شهدا]] به [[کوفه]] شروع شده و [[اسارت اهل بیت]] تا برگشت آنان به [[مدینه]].<ref>ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، فهرست کتاب.</ref> <ref>سید بن طاووس،لهوف، انتشارات داوری، ص۳.</ref>
* '''مسلک سوم''': وقایع بعد از شهادت امام از فرستادن سرِ [[شهدای کربلا|شهدا]] به [[کوفه]] شروع شده و [[اسارت اهل بیت]] تا برگشت آنان به [[مدینه]].<ref>ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، فهرست کتاب.</ref> <ref>سید بن طاووس،لهوف، انتشارات داوری، ص۳.</ref>
== ویژگی‌ها==
حذف اَسناد و شکل داستانی بودن لهوف را از ضعف‌های علمی آن دانسته‌اند. نویسنده در این کتاب از نقل مطالب اغراق‌آمیز که در کتب دیگر وجود داشته، خودداری کرده است. این کتاب همچنین مطالبی دارد که پیش‌تر در مقاتل نیامده است، مانند نامه امام حسین(ع) به [[بنی هاشم]] و خبر دادن آن حضرت از شهادتش با جمله '''ان الله شاء ان یرانی قتیلاً'''؛ و برخی از گزارش‌های دیگر که گفته شده شهرت این مطالب در آن دوره به اضافه باورهای شیعی همچون [[علم غیب]] امام، سبب شده مؤلف این گزارش‌ها را تاریخی تلقی و در کتاب خود ذکر کند.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/14217 اللهوف علی قتلی الطفوف]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref>برخی از تحلیل ها وبرداشت ها از قیام  امام حسین (ع)نیز در این کتاب  مشهود است که از اختصاصات این کتاب است مانند تحلیل همراه‌شدن خانواده وخاندان با امام در این سفر{{مدرک}} نگاه متفاوت  نویسنده نیزبه مقوله عزاداری برای امام حسین ( ع) از مختصات این کتاب است .<ref>سید بن طاووس، لهوف، انتشارات داوری، ص۳</ref>
=== روش تألیف ===
=== روش تألیف ===
مؤلف با هدف بیان مختصرِ [[واقعه عاشورا]]، احادیث را طوری کنار هم چیده که یک جریان منسجم را تشکیل دهد و از ذکر روایات تکراری و روایات متفرق اجتناب کرده تا خواننده کتاب را بیشتر در جریان رویدادی تاریخی قرار دهد و نه نقل روایات.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/14217 اللهوف علی قتلی الطفوف]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref>
مؤلف با هدف بیان مختصرِ [[واقعه عاشورا]]، احادیث را طوری کنار هم چیده که یک جریان منسجم را تشکیل دهد و از ذکر روایات تکراری و روایات متفرق اجتناب کرده تا خواننده کتاب را بیشتر در جریان رویدادی تاریخی قرار دهد و نه نقل روایات.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/14217 اللهوف علی قتلی الطفوف]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref>
=== ویژگی‌ها===
حذف اَسناد و شکل داستانی بودن لهوف را از ضعف‌های علمی آن دانسته‌اند. نویسنده در این کتاب از نقل مطالب اغراق‌آمیز که در کتب دیگر وجود داشته، خودداری کرده است. این کتاب همچنین مطالبی دارد که پیش‌تر در مقاتل نیامده است، مانند نامه امام حسین(ع) به [[بنی هاشم]] و خبر دادن آن حضرت از شهادتش با جمله '''ان الله شاء ان یرانی قتیلاً'''؛ و برخی از گزارش‌های دیگر که گفته شده شهرت این مطالب در آن دوره به اضافه باورهای شیعی همچون [[علم غیب]] امام، سبب شده مؤلف این گزارش‌ها را تاریخی تلقی و در کتاب خود ذکر کند.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/14217 اللهوف علی قتلی الطفوف]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref>برخی از تحلیل ها وبرداشت ها از قیام  امام حسین (ع)نیز در این کتاب  مشهود است که از اختصاصات این کتاب است مانند تحلیل همراه‌شدن خانواده وخاندان با امام در این سفر{{مدرک}} نگاه متفاوت نویسنده نیزبه مقوله عزاداری برای امام حسین ( ع) از مختصات این کتاب است .<ref>سید بن طاووس، لهوف، انتشارات داوری، ص۳</ref>
==منابع اصلی و نسخه‌های لهوف==
==منابع اصلی و نسخه‌های لهوف==
محمدهادی یوسفی غروی تاریخ‌پژوه معاصر، لهوف را همان کتاب [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل الحسین خوارزمی]] دانسته که علاوه بر آن مطلب جدیدی ندارد و معتقد است که بسیاری از گزارش‌های مقتل الحسین را از [[الفتوح|کتاب الفتوح ابن اعثم]] گرفته است در حالی که در کتاب الفتوح اشتباه وجود دارد.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/322894 اعتبارسنجی و نقد منابع و مقاتل عاشورایی]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> [[مصطفی صادقی کاشانی|صادقی کاشانی]] پژوهشگر تاریخ معتقد است لهوف و [[مثیر الاحزان و منیر سبل الاشجان (کتاب)|مثیر الاحزان]] که متنی نزدیک به هم دارند هر دو برگرفته از منبع سومی هستند که آن منبع برای ما شناخته نیست.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۵۰-۵۱.</ref> و به دلیل استفاده زیاد از الفتوح و خوارزمی که یکی رویکرد داستانی دارد و دیگری خطابی است، این دو ویژگی در لهوف نیز خود را نشان می‌دهد..<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۷۹.</ref>
محمدهادی یوسفی غروی تاریخ‌پژوه معاصر، لهوف را همان کتاب [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل الحسین خوارزمی]] دانسته که علاوه بر آن مطلب جدیدی ندارد و معتقد است که بسیاری از گزارش‌های مقتل الحسین را از [[الفتوح|کتاب الفتوح ابن اعثم]] گرفته است در حالی که در کتاب الفتوح اشتباه وجود دارد.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/322894 اعتبارسنجی و نقد منابع و مقاتل عاشورایی]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> [[مصطفی صادقی کاشانی|صادقی کاشانی]] پژوهشگر تاریخ معتقد است لهوف و [[مثیر الاحزان و منیر سبل الاشجان (کتاب)|مثیر الاحزان]] که متنی نزدیک به هم دارند هر دو برگرفته از منبع سومی هستند که آن منبع برای ما شناخته نیست.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۵۰-۵۱.</ref> و به دلیل استفاده زیاد از الفتوح و خوارزمی که یکی رویکرد داستانی دارد و دیگری خطابی است، این دو ویژگی در لهوف نیز خود را نشان می‌دهد..<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۷۹.</ref>
خط ۱۰۴: خط ۱۰۶:
* صادقی کاشانی، مصطفی، بررسی مستندات نظریه شهادت‌طلبی امام حسین(ع) در لهوف، فصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، شماره ۱۲، پاییز ۱۳۹۲ش.
* صادقی کاشانی، مصطفی، بررسی مستندات نظریه شهادت‌طلبی امام حسین(ع) در لهوف، فصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، شماره ۱۲، پاییز ۱۳۹۲ش.
* علامه مجلسی، محمد باقر، کتاب الإجازات در بحار الانوار، بیروت، نشر مؤسسه وفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق.
* علامه مجلسی، محمد باقر، کتاب الإجازات در بحار الانوار، بیروت، نشر مؤسسه وفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق.
* قاضی طباطبائی، سید محمدعلی، تحقیق درباره اول اربعین سید الشهداء، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۳ش.
* قمی، شیخ عباس، الکنی و الألقاب، نجف أشرف، نشر حیدریه، ۱۳۸۹ق.
* قمی، شیخ عباس، الکنی و الألقاب، نجف أشرف، نشر حیدریه، ۱۳۸۹ق.
* کلبرگ، اتان، کتابخانه ابن طاووس، ترجمه علی قرایی و رسول جعفریان، قم، کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی.
* کلبرگ، اتان، کتابخانه ابن طاووس، ترجمه علی قرایی و رسول جعفریان، قم، کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی.
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۱۹۱

ویرایش