صدقه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
==اهمیت صدقه== | ==اهمیت صدقه== | ||
در [[سوره توبه]] [[آیه]] ۱۰۴ آمده است، خداوند خود، صدقات را می‌گیرد: {{متن قرآن|أَلَمْ یعْلَمُوا أَنَّ | در [[سوره توبه]] [[آیه]] ۱۰۴ آمده است، خداوند خود، صدقات را می‌گیرد: {{متن قرآن|أَلَمْ یعْلَمُوا أَنَّ الله هُوَ یقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَیأْخُذُ الصَّدَقَاتِ وَأَنَّ اللهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّ‌حِیمُ ﴿۱۰۴﴾|ترجمه=آیا ندانسته‌اند که تنها خداست که از بندگانش توبه را می‌پذیرد و صدقات را می‌گیرد، و خداست که خود توبه‌پذیر مهربان است؟| سوره= توبه| آیه= ۱۰۴}} | ||
در [[تفسیر نمونه]] ذیل این [[آیه]] آمده است: این تعبیر، عظمت و شکوه این حُکم [[اسلام|اسلامی]] را مجسم می‌سازد و علاوه بر تشویق همه مسلمانان به این [[فریضه]] الهی، هشدار می‌دهد در پرداخت [[زکات]] و صدقات، نهایت ادب و احترام را به خرج دهند؛ چرا که گیرنده خداست. همچنین در [[روایت|روایتی]] از [[امام سجاد (ع)]] آمده است:{{حدیث|إنَّ الصَّدَقَة لاتَقَع فی یدِ العَبدِ حتّی تَقَعُ فی یدِ الرَّب<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۱۰۸. این حدیث در دیگر منابع با اندکی اختلاف در تعبیر آمده است. ر.ک: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۳؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۶۶؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۹، ص۳۷۰.</ref>|ترجمه= صدقه در دست بنده قرار نمی‌گیرد مگر این که قبلاً در دست خدا قرار گیرد.}}<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰ش، ج۸، ص۱۲۳.</ref> | در [[تفسیر نمونه]] ذیل این [[آیه]] آمده است: این تعبیر، عظمت و شکوه این حُکم [[اسلام|اسلامی]] را مجسم می‌سازد و علاوه بر تشویق همه مسلمانان به این [[فریضه]] الهی، هشدار می‌دهد در پرداخت [[زکات]] و صدقات، نهایت ادب و احترام را به خرج دهند؛ چرا که گیرنده خداست. همچنین در [[روایت|روایتی]] از [[امام سجاد (ع)]] آمده است:{{حدیث|إنَّ الصَّدَقَة لاتَقَع فی یدِ العَبدِ حتّی تَقَعُ فی یدِ الرَّب<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۱۰۸. این حدیث در دیگر منابع با اندکی اختلاف در تعبیر آمده است. ر.ک: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۳؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۶۶؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۹، ص۳۷۰.</ref>|ترجمه= صدقه در دست بنده قرار نمی‌گیرد مگر این که قبلاً در دست خدا قرار گیرد.}}<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰ش، ج۸، ص۱۲۳.</ref> | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
==ویژگی‌ها و شرایط== | ==ویژگی‌ها و شرایط== | ||
{{نقل قول طبقاتی|عرض = ۴۰|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکم بِالْمَنِّ وَالْأَذَیٰ کالَّذِی ینفِقُ مَالَهُ رِ‌ئَاءَ النَّاسِ وَلَا یؤْمِنُ | {{نقل قول طبقاتی|عرض = ۴۰|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکم بِالْمَنِّ وَالْأَذَیٰ کالَّذِی ینفِقُ مَالَهُ رِ‌ئَاءَ النَّاسِ وَلَا یؤْمِنُ بِالله وَالْیوْمِ الْآخِرِ ۖ فَمَثَلُهُ کمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیهِ تُرَ‌ابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَ‌کهُ صَلْدًا ۖ لَّا یقْدِرُ‌ونَ عَلَیٰ شَیءٍ مِّمَّا کسَبُوا ۗ وَاللهُ لَا یهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِ‌ینَ﴿۲۶۴﴾|ای کسانی که ایمان آورده‌اید، صدقه‌های خود را با منّت و آزار، باطل مکنید، مانند کسی که مالش را برای خودنمایی به مردم، انفاق می‌کند و به خدا و روز بازپسین ایمان ندارد. پس مَثَل او همچون مَثَل سنگ خارایی است که بر روی آن، خاکی [نشسته] است و رگباری به آن رسیده و آن [سنگ] را سخت و صاف بر جای نهاده است. آنان [ریاکاران] نیز از آنچه به دست آورده‌اند، بهره‌ای نمی‌برند، و خداوند، گروه کافران را هدایت نمی‌کند.|خط آخر= سوره بقره-آیه ۲۶۴}} | ||
آن‌گونه که از سخنان [[چهارده معصوم|معصومان (ع)]] و [[آیه|آیات]] [[قرآن]] کریم استفاده می‌شود صدقه دارای شرایطی است از جمله: | آن‌گونه که از سخنان [[چهارده معصوم|معصومان (ع)]] و [[آیه|آیات]] [[قرآن]] کریم استفاده می‌شود صدقه دارای شرایطی است از جمله: | ||
* قبل از هر چیز، صدقه باید از اموال [[حلال]] و خوب و سالم باشد.<ref>{{متن قرآن|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِن طَیبَاتِ مَا کسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَ‌جْنَا لَکم مِّنَ الْأَرْ‌ضِ ۖ وَلَا تَیمَّمُوا الْخَبِیثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ وَلَسْتُم بِآخِذِیهِ إِلَّا أَن تُغْمِضُوا فِیهِ ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ | * قبل از هر چیز، صدقه باید از اموال [[حلال]] و خوب و سالم باشد.<ref>{{متن قرآن|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِن طَیبَاتِ مَا کسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَ‌جْنَا لَکم مِّنَ الْأَرْ‌ضِ ۖ وَلَا تَیمَّمُوا الْخَبِیثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ وَلَسْتُم بِآخِذِیهِ إِلَّا أَن تُغْمِضُوا فِیهِ ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللهَ غَنِی حَمِیدٌ﴿۲۶۷﴾|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از چیزهای پاکیزه‌ای که به دست آورده‌اید، و از آنچه برای شما از زمین برآورده‌ایم، انفاق کنید، و در پی ناپاک آن نروید که [از آن] انفاق نمایید، در حالی که آن را [اگر به خودتان می‌دادند] جز با چشم‌پوشی [و بی‌میلی] نسبت به آن، نمی‌گرفتید، و بدانید که خداوند، بی‌نیازِ ستوده [صفات] است.| سوره= [[سوره بقره]]| آیه= آیه ۲۶۷}}</ref> | ||
* بهتر است که صدقه و انفاق مخفی باشد.<ref>{{متن قرآن|إِن تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِی ۖ وَإِن تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَ‌اءَ فَهُوَ خَیرٌ لَّکمْ ۚ وَیکفِّرُ عَنکم مِّن سَیئَاتِکمْ ۗ | * بهتر است که صدقه و انفاق مخفی باشد.<ref>{{متن قرآن|إِن تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِی ۖ وَإِن تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَ‌اءَ فَهُوَ خَیرٌ لَّکمْ ۚ وَیکفِّرُ عَنکم مِّن سَیئَاتِکمْ ۗ وَاللَه بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ﴿۲۷۱﴾|ترجمه=اگر صدقه‌ها را آشکار کنید، این، کار خوبی است، و اگر آن را پنهان دارید و به مستمندان بدهید، این برای شما بهتر است؛ و بخشی از گناهانتان را می‌زداید، و خداوند به آنچه انجام می‌دهید آگاه است.| سوره= [[سوره بقره]]| آیه= آیه۲۷۱}}</ref> | ||
* صدقه و انفاق همراه با آزار و منّت نباشد.<ref>{{متن قرآن|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکم بِالْمَنِّ وَالْأَذَیٰ کالَّذِی ینفِقُ مَالَهُ رِ‌ئَاءَ النَّاسِ وَلَا یؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الْآخِرِ ۖ فَمَثَلُهُ کمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیهِ تُرَ‌ابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَ‌کهُ صَلْدًا ۖ لَّا یقْدِرُ‌ونَ عَلَیٰ شَیءٍ مِّمَّا کسَبُوا ۗ وَاللَّهُ لَا یهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِ‌ینَ﴿۲۶۴﴾|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید، صدقه‌های خود را با منّت و آزار، باطل مکنید، مانند کسی که مالش را برای خودنمایی به مردم، انفاق می‌کند و به خدا و روز بازپسین ایمان ندارد. پس مَثَل او همچون مَثَل سنگ خارایی است که بر روی آن، خاکی [نشسته] است، و رگباری به آن رسیده و آن [سنگ] را سخت و صاف بر جای نهاده است. آنان [=ریاکاران] نیز از آنچه به دست آورده‌اند، بهره‌ای نمی‌برند؛ و خداوند، گروه کافران را هدایت نمی‌کند.| سوره= [[سوره بقره]]| آیه= آیه۲۶۴}}</ref> | * صدقه و انفاق همراه با آزار و منّت نباشد.<ref>{{متن قرآن|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکم بِالْمَنِّ وَالْأَذَیٰ کالَّذِی ینفِقُ مَالَهُ رِ‌ئَاءَ النَّاسِ وَلَا یؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الْآخِرِ ۖ فَمَثَلُهُ کمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیهِ تُرَ‌ابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَ‌کهُ صَلْدًا ۖ لَّا یقْدِرُ‌ونَ عَلَیٰ شَیءٍ مِّمَّا کسَبُوا ۗ وَاللَّهُ لَا یهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِ‌ینَ﴿۲۶۴﴾|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید، صدقه‌های خود را با منّت و آزار، باطل مکنید، مانند کسی که مالش را برای خودنمایی به مردم، انفاق می‌کند و به خدا و روز بازپسین ایمان ندارد. پس مَثَل او همچون مَثَل سنگ خارایی است که بر روی آن، خاکی [نشسته] است، و رگباری به آن رسیده و آن [سنگ] را سخت و صاف بر جای نهاده است. آنان [=ریاکاران] نیز از آنچه به دست آورده‌اند، بهره‌ای نمی‌برند؛ و خداوند، گروه کافران را هدایت نمی‌کند.| سوره= [[سوره بقره]]| آیه= آیه۲۶۴}}</ref> | ||
* انفاق و صدقه باید توأم با [[اخلاص]] و خلوص [[نیت]] باشد.<ref>{{متن قرآن|وَمَثَلُ الَّذِینَ ینفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاءَ مَرْ‌ضَاتِ اللَّهِ وَتَثْبِیتًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ کمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَ‌بْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُکلَهَا ضِعْفَینِ فَإِن لَّمْ یصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ ۗ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿۲۶۵﴾|ترجمه=و مَثَل [صدقات] کسانی که اموال خویش را برای طلب خشنودی خدا و استواری روحشان انفاق می‌کنند، همچون مَثَل باغی است که بر فراز پشته‌ای قرار دارد [که اگر] رگباری بر آن برسد، دو چندان محصول برآورد، و اگر رگباری هم بر آن نرسد، بارانِ ریزی [برای آن بس است]، و خداوند به آنچه انجام می‌دهید بیناست.| سوره= [[سوره بقره]]| آیه= آیه۲۶۵}}</ref> | * انفاق و صدقه باید توأم با [[اخلاص]] و خلوص [[نیت]] باشد.<ref>{{متن قرآن|وَمَثَلُ الَّذِینَ ینفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاءَ مَرْ‌ضَاتِ اللَّهِ وَتَثْبِیتًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ کمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَ‌بْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُکلَهَا ضِعْفَینِ فَإِن لَّمْ یصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ ۗ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿۲۶۵﴾|ترجمه=و مَثَل [صدقات] کسانی که اموال خویش را برای طلب خشنودی خدا و استواری روحشان انفاق می‌کنند، همچون مَثَل باغی است که بر فراز پشته‌ای قرار دارد [که اگر] رگباری بر آن برسد، دو چندان محصول برآورد، و اگر رگباری هم بر آن نرسد، بارانِ ریزی [برای آن بس است]، و خداوند به آنچه انجام می‌دهید بیناست.| سوره= [[سوره بقره]]| آیه= آیه۲۶۵}}</ref> | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
==مصارف صدقه== | ==مصارف صدقه== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{سخ}}{{متن قرآن|إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَ‌اءِ وَالْمَسَاکینِ وَالْعَامِلِینَ عَلَیهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِی الرِّ‌قَابِ وَالْغَارِ‌مِینَ وَفِی سَبِیلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِیلِ ۖ فَرِ‌یضَةً مِّنَ | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{سخ}}{{متن قرآن|إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَ‌اءِ وَالْمَسَاکینِ وَالْعَامِلِینَ عَلَیهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِی الرِّ‌قَابِ وَالْغَارِ‌مِینَ وَفِی سَبِیلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِیلِ ۖ فَرِ‌یضَةً مِّنَ اللهِ ۗ وَاللَه عَلِیمٌ حَکیمٌ ﴿۶۰﴾|ترجمه=صدقات، تنها به تهیدستان و بینوایان و متصدیان [گردآوری و پخش] آن، و کسانی که دلشان به دست آورده می‌شود، و در [راه آزادی] بردگان، و وامداران، و در راه خدا، و به در راه مانده، اختصاص دارد. [این] به عنوان فریضه از جانب خداست، و خدا دانای حکیم است.| سوره= [[سوره توبه]]| آیه= آیه۶۰}}|تاریخ بایگانی| منبع= <small>[[سوره توبه|توبه]]، [[آیه]] ۶۰</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۰۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#F5ECFF| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
[[خداوند]] در آیات [[قرآن]] مصارف صدقه را هشت مورد بیان می‌کند:<ref>سوره توبه، آیه۶۰</ref> | [[خداوند]] در آیات [[قرآن]] مصارف صدقه را هشت مورد بیان می‌کند:<ref>سوره توبه، آیه۶۰</ref> | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
==کیفیت صدقه دادن== | ==کیفیت صدقه دادن== | ||
*'''دو روش ناپسند از نگاه قرآن''': | *'''دو روش ناپسند از نگاه قرآن''': | ||
خداوند از دو روش در صدقه‌دادن نهی کرده است:.<ref>{{متن قرآن|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکم بِالْمَنِّ وَالْأَذَیٰ کالَّذِی ینفِقُ مَالَهُ رِ‌ئَاءَ النَّاسِ وَلَا یؤْمِنُ | خداوند از دو روش در صدقه‌دادن نهی کرده است:.<ref>{{متن قرآن|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکم بِالْمَنِّ وَالْأَذَیٰ کالَّذِی ینفِقُ مَالَهُ رِ‌ئَاءَ النَّاسِ وَلَا یؤْمِنُ بِاللهِ وَالْیوْمِ الْآخِرِ ۖ فَمَثَلُهُ کمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیهِ تُرَ‌ابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَ‌کهُ صَلْدًا ۖ لَّا یقْدِرُ‌ونَ عَلَیٰ شَیءٍ مِّمَّا کسَبُوا ۗ وَالله لَا یهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِ‌ینَ﴿۲۶۴﴾|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید، صدقه‌های خود را با منّت و آزار، باطل مکنید، مانند کسی که مالش را برای [[خودنمایی]] به مردم، انفاق می‌کند و به خدا و روز بازپسین ایمان ندارد. پس مَثَل او همچون مَثَل سنگ خارایی است که بر روی آن، خاکی [نشسته] است، و رگباری به آن رسیده و آن [سنگ] را سخت و صاف بر جای نهاده است. آنان [=ریاکاران] نیز از آنچه به دست آورده‌اند، بهره‌ای نمی‌برند؛ و خداوند، گروه کافران را هدایت نمی‌کند.| سوره= [[سوره بقره]]| آیه= آیه۲۶۴}}</ref> | ||
# صدقه برای [[ریا]] و خودنمایی باشد. در چنین موردی صدقه از همان ابتدا باطل می‌شود. | # صدقه برای [[ریا]] و خودنمایی باشد. در چنین موردی صدقه از همان ابتدا باطل می‌شود. | ||
# صدقه‌ای که بعداً با منت و اذیت، ثواب و ارزشش از بین می‌رود. | # صدقه‌ای که بعداً با منت و اذیت، ثواب و ارزشش از بین می‌رود. | ||