کاربر ناشناس
کویت: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Fayaz جز (←تاریخچه) |
imported>Fayaz جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
|label2 = شیعه | |label2 = شیعه | ||
}} | }} | ||
==زبان | ==زبان و دین== | ||
زبان رسمی در کویت عربی است.<ref>مجتهد زاده، ۱۳۴۹: ۵۷۳.</ref> که با لهجههای عربی فصیح، عربی خلیجی و عربی مهری –منسوب به مهر ایران– تلفظ میشود و از سایر زبانهای غیر بومی میتوان به زبان انگلیسی، هندو و اردو اشاره کرد.<ref>ژئوپلیتیک منطقه خلیج فارس با تاکید بر شیعیان، ۱۳۸۷: ۵۱. </ref> خط رسمی نیز در کویت عربی است.<ref>کویت، ۱۳۷۵: ۱۴.</ref> | زبان رسمی در کویت عربی است.<ref>مجتهد زاده، ۱۳۴۹: ۵۷۳.</ref> که با لهجههای عربی فصیح، عربی خلیجی و عربی مهری –منسوب به مهر ایران– تلفظ میشود و از سایر زبانهای غیر بومی میتوان به زبان انگلیسی، هندو و اردو اشاره کرد.<ref>ژئوپلیتیک منطقه خلیج فارس با تاکید بر شیعیان، ۱۳۸۷: ۵۱. </ref> خط رسمی نیز در کویت عربی است.<ref>کویت، ۱۳۷۵: ۱۴.</ref> | ||
۸۵ ٪ مردم کویت مسلمان هستند و اسلام دین رسمی این کشور است. ۴۵٪ ساکنان این کشور [[سنی]] اند<ref>میر رضوی و لفورکی، ۱۳۸۳: ۳۵۰.</ref> که مذهب اکثر آنان، [[مالکی]] است.<ref>اطلاعاتی درباره کشور کویت،۱۳۶۲: ۳۰.</ref> ۴۰/۵ ساکنان کویت [[شیعه]] و بقیه پیرو دیگر ادیان هستند<ref>میر رضوی و لفورکی، ۱۳۸۳: ۳۵۰.</ref> | ۸۵ ٪ مردم کویت مسلمان هستند و اسلام دین رسمی این کشور است. ۴۵٪ ساکنان این کشور [[سنی]] اند<ref>میر رضوی و لفورکی، ۱۳۸۳: ۳۵۰.</ref> که مذهب اکثر آنان، [[مالکی]] است.<ref>اطلاعاتی درباره کشور کویت،۱۳۶۲: ۳۰.</ref> ۴۰/۵ ساکنان کویت [[شیعه]] و بقیه پیرو دیگر ادیان هستند<ref>میر رضوی و لفورکی، ۱۳۸۳: ۳۵۰.</ref> | ||
==تشیع در کویت== | ==تشیع در کویت== | ||
===بافت جمعیتی و نژادی | ===بافت جمعیتی و نژادی=== | ||
شیعیان کویت عمدتا از دیگر کشورها به این سرزمین آمده و در آن ساکن شدهاند. عمده شیعیان کویت اصلیتی [[ایران|ایرانی]]، [[عراق|عراقی]]، [[عربستان|عربستانی]] و [[بحرین|بحرینی]] دارند. شیعیان ایرانیالاصل که در اصطلاح «عجم کویتی» نامیده میشوند عموما از سواحل جنوبی ایران و استانهای بوشهر، فارس، خوزستان به این کشور آمدهاند. اغلب شیعیان عراقی از مناطق جنوبی عراق، [[بصره]]، [[نجف]] و [[کربلا]] هستند. شیعیان عربستان از منطقه شرقیه و از [[احساء]] هستند. گروهی از شیعیان بحرینی نیز به کویت آمدهاند که به [[بحارنه]] و قلالیف مشهورند. این مهاجرتها به دلایل مختلف و از جمله بهبود اوضاع اقتصادی و کارهای تجاری صورت گرفته است.<ref>میر رضوی و لفورکی، ۱۳۸۳: ۳۵۰.</ref> | شیعیان کویت عمدتا از دیگر کشورها به این سرزمین آمده و در آن ساکن شدهاند. عمده شیعیان کویت اصلیتی [[ایران|ایرانی]]، [[عراق|عراقی]]، [[عربستان|عربستانی]] و [[بحرین|بحرینی]] دارند. شیعیان ایرانیالاصل که در اصطلاح «عجم کویتی» نامیده میشوند عموما از سواحل جنوبی ایران و استانهای بوشهر، فارس، خوزستان به این کشور آمدهاند. اغلب شیعیان عراقی از مناطق جنوبی عراق، [[بصره]]، [[نجف]] و [[کربلا]] هستند. شیعیان عربستان از منطقه شرقیه و از [[احساء]] هستند. گروهی از شیعیان بحرینی نیز به کویت آمدهاند که به [[بحارنه]] و قلالیف مشهورند. این مهاجرتها به دلایل مختلف و از جمله بهبود اوضاع اقتصادی و کارهای تجاری صورت گرفته است.<ref>میر رضوی و لفورکی، ۱۳۸۳: ۳۵۰.</ref> | ||
{|class="wikitable" style="margin-right:auto;margin-left:auto;" | {|class="wikitable" style="margin-right:auto;margin-left:auto;" | ||
خط ۹۰: | خط ۸۹: | ||
|} | |} | ||
===گرایشهای مذهبی | ===گرایشهای مذهبی=== | ||
جامعه شیعیان کویت شامل چهار گروه عمده بود: سلاله عرفی ساکنان اولیه | جامعه شیعیان کویت شامل چهار گروه عمده بود: سلاله عرفی (ساکنان اولیه بحرین)؛ مهاجرینی که از حصه واقع در عربستان شرقی به آنجا آمده بودند؛ عربهای شیعه که در ابتدا از عربستان به ایران مهاجرت کرده و دوباره برگشته بودند؛ و بزرگترین گروه ایرانیهایی که در خود ایران ریشه داشتند. گروه اخیر به زبان فارسی صحبت میکردند و پیوندهای تجاری و خانوادگی شان را با ایران حفظ کرده بودند. یکی از افراد برجسته ایرانیالاصل، [[یوسف بهبهانی]] بود که در دهه ۱۹۳۰ به حمل اجساد ایرانیان به عراق، از طریق کویت برای دفن در جوار [[عتبات عالیات]] اشتغال داشت.<ref>کریستال،۱۳۷۷: ۶۹.</ref> | ||
شیعیان در کویت به چهار مدرسه مذهبی گرایش دارند: | شیعیان در کویت به چهار مدرسه مذهبی گرایش دارند: | ||
#[[شیخیه]]: نسبتش به شیخ [[احسایی|احمد بن زید الدین احسایی]] میرسد که دیدگاه خاصی در مورد [[اهل بیت]] دارد، آنها معتقدند که خدا اهل بیت را مورد فیض قرار داده و به آنها اجازه داده که روزیِ مردم را توزیع کنند، اما امروزه این اعتقاد دیگر رایج نیست. در دوره اخیر [[میرزا حسن احقاقی]] رهبری این گروه را بر عهده داشت و به اعتبار او، به آنها ''جماعت میرزا'' اطلاق میشود. مرکز تجمع این گروه مسجد امام صادق(ع) در مرکز پایتخت است که در تیرماه ۱۳۹۴ش. انفجاری تروریستی در آن رخ داد.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/433738 | #[[شیخیه]]: نسبتش به شیخ [[احسایی|احمد بن زید الدین احسایی]] میرسد که دیدگاه خاصی در مورد [[اهل بیت]] دارد، آنها معتقدند که خدا اهل بیت را مورد فیض قرار داده و به آنها اجازه داده که روزیِ مردم را توزیع کنند، اما امروزه این اعتقاد دیگر رایج نیست. در دوره اخیر [[میرزا حسن احقاقی]] رهبری این گروه را بر عهده داشت و به اعتبار او، به آنها ''جماعت میرزا'' اطلاق میشود. مرکز تجمع این گروه مسجد امام صادق(ع) در مرکز پایتخت است که در تیرماه ۱۳۹۴ش. انفجاری تروریستی در آن رخ داد.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/433738 مشرق نیوز]</ref> بیشترین مقلدان شیعه آنها کسانی هستند که از [[احساء]] به کویت مهاجرت کردهاند و معروفترین خانوادههای این جماعت؛ أریش، خریبط، الشواف، والوزان هستند. جماعت میرزا و رهبری مذهبی آن به دلیل اتخاذ مواضع بیطرفانه در قبال رویدادهای سیاسی منطقهای و بینالمللی مورد انتقاد دیگر مدارس شیعه کویت قرار گرفته است.{{مدرک}} | ||
#[[اخباریه]]: آنها بحرینی و از مقلدان [[میرزا ابراهیم جمال الدین]] هستند که پیشوای شیعیان بحرینی به شمار میرود. مهمترین خانوادههای وابسته به این جماعت خانواده های؛ قلاف، خیاط، مکی، جمعه، حاجی حامد میباشند. | #[[اخباریه]]: آنها بحرینی و از مقلدان [[میرزا ابراهیم جمال الدین]] هستند که پیشوای شیعیان بحرینی به شمار میرود. مهمترین خانوادههای وابسته به این جماعت خانواده های؛ قلاف، خیاط، مکی، جمعه، حاجی حامد میباشند. | ||
#أصولیه: این مکتب معتقد است که [[حدیث]] نبوی باید موضوع مطالعه و بررسی باشد و نباید بر آن ایراد واشکال گرفت، این مکتب علاوه بر شیعیان کویت در بین شیعیان [[عراق]]، [[ایران]] و [[لبنان]] نیز رواج دارد. | #أصولیه: این مکتب معتقد است که [[حدیث]] نبوی باید موضوع مطالعه و بررسی باشد و نباید بر آن ایراد واشکال گرفت، این مکتب علاوه بر شیعیان کویت در بین شیعیان [[عراق]]، [[ایران]] و [[لبنان]] نیز رواج دارد. | ||
#خوئیه: که بقیه شیعیان کویتی ایرانی تبار را شامل میشود. آنها از [[سید ابوالقاسم خویی]] که در [[نجف]] زندگی میکرد [[تقلید]] میکنند. مساجد زین العابدین، مقامس و نقی از مراکز تجمع این گروه در کویت به شمار میرود. مهمترین خانوادههای منتسب به این جماعت خانوادههای؛ موسوی، قبازر، دشتی، اشکانی، بهمن، بهبهانی، و معرفی هستند.<ref>المدیرس، ۱۹۹۹: ۸ – ۷.</ref> | #خوئیه: که بقیه شیعیان کویتی ایرانی تبار را شامل میشود. آنها از [[سید ابوالقاسم خویی]] که در [[نجف]] زندگی میکرد [[تقلید]] میکنند. مساجد زین العابدین، مقامس و نقی از مراکز تجمع این گروه در کویت به شمار میرود. مهمترین خانوادههای منتسب به این جماعت خانوادههای؛ موسوی، قبازر، دشتی، اشکانی، بهمن، بهبهانی، و معرفی هستند.<ref>المدیرس، ۱۹۹۹: ۸ – ۷.</ref> | ||
===آزادی مذهبی=== | |||
=== | |||
قانون اساسی کویت برطبق آنچه که به اسم آزادی ادیان تدوین شده به شیعیان حق انجام آزادانه مناسک و مراسمهای مذهبی را میدهد و دولت از انجام فعالیتهای مذهبی که براساس عادتهای مرسوم باشد و نظم عمومی را بر هم نزند و مخالف با عرف جامعه نباشد حمایت میکند.<ref>ناصر، ۲۰۱۱: ۱۵۸.</ref> مهمترین پدیدههای مثبتی که میتوان در این رابطه به آنها اشاره کرد شامل: | قانون اساسی کویت برطبق آنچه که به اسم آزادی ادیان تدوین شده به شیعیان حق انجام آزادانه مناسک و مراسمهای مذهبی را میدهد و دولت از انجام فعالیتهای مذهبی که براساس عادتهای مرسوم باشد و نظم عمومی را بر هم نزند و مخالف با عرف جامعه نباشد حمایت میکند.<ref>ناصر، ۲۰۱۱: ۱۵۸.</ref> مهمترین پدیدههای مثبتی که میتوان در این رابطه به آنها اشاره کرد شامل: | ||
* شیعیان کویتی در مورد مسائل و امور شخصی مانند شیعیان بحرینی به دادگاههای اولیه [[شیعه جعفری]] و استیناف مراجعه میکنند، همچنین در سال ۲۰۰۳ دولت موافقت کرد که شیعیان در مسائلی مانند آن به دادگاههای عالی جعفری مراجعه کنند. | * شیعیان کویتی در مورد مسائل و امور شخصی مانند شیعیان بحرینی به دادگاههای اولیه [[شیعه جعفری]] و استیناف مراجعه میکنند، همچنین در سال ۲۰۰۳ دولت موافقت کرد که شیعیان در مسائلی مانند آن به دادگاههای عالی جعفری مراجعه کنند. | ||
خط ۱۲۶: | خط ۱۰۴: | ||
* بعد از این که دستههای عزاداری حسینی در کویت ممنوع شد در سال ۲۰۰۶ حکومت با برپایی دسته عزاداری در رمیثیه موافقت کرد و حمایت امنیتی از آن به عمل آورد و در سال ۲۰۰۳ حکومت کویت هیئتی برای اداره اوقاف جعفری و نظارت بر آن تاسیس کرد.<ref>ناصر، ۲۰۱۱: ۱۵۹.</ref> | * بعد از این که دستههای عزاداری حسینی در کویت ممنوع شد در سال ۲۰۰۶ حکومت با برپایی دسته عزاداری در رمیثیه موافقت کرد و حمایت امنیتی از آن به عمل آورد و در سال ۲۰۰۳ حکومت کویت هیئتی برای اداره اوقاف جعفری و نظارت بر آن تاسیس کرد.<ref>ناصر، ۲۰۱۱: ۱۵۹.</ref> | ||
*شیعیان برای جذب روحانیان و علماء از قم و نجف به جز در زمان جنگ ایران و عراق ممنوعیتی نداشتند برخلاف وضعیت شیعیان در برخی کشورهای مجاور که شیعیان از نبود آزادی برای انجام امور مذهبی خود رنج میبرند.<ref>المدیرس، ۱۹۹۹: ۱۰.</ref> | *شیعیان برای جذب روحانیان و علماء از قم و نجف به جز در زمان جنگ ایران و عراق ممنوعیتی نداشتند برخلاف وضعیت شیعیان در برخی کشورهای مجاور که شیعیان از نبود آزادی برای انجام امور مذهبی خود رنج میبرند.<ref>المدیرس، ۱۹۹۹: ۱۰.</ref> | ||
===فعالیتهای سیاسی=== | |||
عوامل زیر بر فعالیت سیاسی شیعیان کویت تاثیر داشته است:{{مدرک}} | |||
#[[انقلاب اسلامی ایران]] | |||
#مهاجرت تعدادی از اعضای [[حزب الدعوة الاسلامیة|حزب الدعوه]] [[عراق]] به کویت. | |||
#[[جنبش امل|امل]] و [[حزبالله لبنان|حزب الله]] در [[لبنان]]. | |||
#حمایت حکومت کویت از عراق در جنگ ایران و عراق. | |||
#دفاع از کویت در برابر تهاجم نیروهای عراقی (مرداد تا اسفند ۱۳۶۹ش/اوت ۱۹۹۰ تا مارس ۱۹۹۱م): شیعیان تعدادی کشته و زخمی و اسیر داشتند. این عمل دو نتیجه در بر داشت: | |||
*تردید سنیان درباره وفاداری شیعیان به کویت را کاهش داد. | |||
*میان جوامع سنی و شیعی همبستگی برقرار ساخت.{{یادداشت|در واقع تجربه دشوار و مشترک اشغال کویت از سوی عراق، چنان حس ملیت گرایی را در میان کویتیها قوت بخشید که امروزه نظیر آن را در کشورهای عربی، کمتر میتوان یافت. بازتاب این اتحاد ملی آن بود که بلافاصله پس از جنگ خلیج فارس، شیعه و سنی مشترکا خواستار احیای قانون اساسی و مجلس ملی شدند.(فولر و فرانکه، ۱۳۸۴: ۳۱۰.) به دلیل ساختار دموکراتیک کویت، شیعیان با سازماندهی فعالیتهای سیاسی خود و تشکیل احزاب در ساختار سیاسی کشور نقش آفرینی میکنند.<ref>متقی زاده، ۱۳۸۴: ۱۹۳.</ref> جنبشهای شیعیان کویت، مرکب از عرب زبانها و ایرانیان مقیم این کشور هستند که تفاوتهای نژادی و گرایشهای سیاسی مختلف باعث اختلافاتی میان آنها شده بود اما پس از انتخابات دهمین دوره مجلس ملی، به وحدت نسبی رسیدند.<ref>حیدری، ۱۳۸۳:ش ۱۵۲.</ref> | |||
=== | ====احزاب و تشکلها==== | ||
از بعد اقتصادی | *'''حزب الدعوه:''' تشکیلات حزب الدعوه متاثر از مرکزیت [[حزب الدعوة الاسلامیة]] در [[عراق]] بود. از آنجا که طبق قانون اساسی کویت، وجود احزاب در این کشور مشروعیت ندارد، این مجموعه به صورت غیر علنی و در قالب فعالیتهای مذهبی و اجتماعی محدود به کار خود ادامه داد. تشکیلات این حزب مستقل از مرکزیت آن در عراق فعالیت میکرد. | ||
*'''انجمن دانشجویان شیعه:''' دانشجویان شیعه دانشگاه کویت در رقابت با سایر گروههای سیاسی فعال در دانشگاه در انتخابات انجمن دانشجویی در دهه هفتاد اقدام به تشکیل گروه خاصی نمودند که اعضای این گروه با توجه به زمینههای قوی مذهبی، بعد از پیروزی انقلاب به پیروی خط امام روی آوردند. با ایجاد شکاف در میان شیعیان و با تشدید فعالیت جماعت شیرازی در میان شیعیان و تشدید فعالیت این جماعت در دانشگاه، گروه مزبور به دو قسمت به نامهای قائمه الاسلامیه الحره (خط امام) و قائمه الحره (جماعت شیرازی) تقسیم شده و اختلاف فیما بین موجب تنزل شیعیان به ردههای آخر جدول در انتخابات انجمن دانشجویان دانشگاه کویت گردید. | |||
*'''جمعیه الثقافیه الاجتماعیه:''' در سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، شیعیان پیرو خط امام که در فعالیتهای سیاسی، از سوی دولت تحت فشار بودند اقدام به تشکیل انجمن فرهنگی – اجتماعی تحت عنوان جمعیه الثقافیه الاجتماعیه نمودند که در قالب آن به جذب جوانان و فعالیتهای عقیدتی – سیاسی مبادرت میشد. تحرکات این گروه در سالهای ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶ به اوج خود رسید. در سال ۱۳۶۶ با دستگیری گروهی از شیعیان وابسته به این گروه، شورای اداری آن منحل و دولت گروه جدیدی را که وابسته به دولت بودند به عنوان اعضاء شورا تعیین و عملا این انجمن تعطیل شد. | |||
*'''ائتلاف الاسلامی الوطنی:''' این گروه در سال ۱۳۷۰ بعد از آزادی کویت با ائتلاف جناحهای مختلف شیعه تشکیل گردید. هدف از تشکل این گروه سازماندهی فعالیتهای سیاسی شیعیان در انتخابات سال ۱۹۹۲ میلادی (۱۳۷۳) مجلس الامه بود. این ائتلاف با توجه به جو موجود و روحیه همکاری ناشی از صدمات جنگ توانست از وحدت نسبی بهره برداری و ۵ نفر از شیعیان را بعنوان نماینده وارد مجلس هفتم نماید. این ائتلاف پس از انتخابات به علت اوجگیری اختلافات شیعیان عملا از هم پاشید و اکنون وجود خارجی ندارد.<ref>سیفی،۱۳۸۶: ۷۵، ۷۴.</ref> | |||
===فعالیت اقتصادی=== | |||
برخی از خانوادههای شیعه از بزرگترین تاجران در زمینه اقتصادی و تجاری کویت شدند. از مهمترین این خانواده ها: الوزان، بهبهانی، دشتی و معرفی هستند. علاوه بر این شیعیان از تعلیم و آموزش در توسعه و بهبود اوضاع اجتماعی خود استفاده کردهاند. به گونهای که دولت مرکز آموزش مجانی را تاسیس کرده که شیعه و سنی به طور مساوی از آن بهره میبرند.<ref>ناصر، ۲۰۱۱: ۱۵۱.</ref> وضع اقتصادی نقش مهمی در از بین بردن شکاف میان شیعیان و اهل سنت از جهت اجتماعی و فرهنگی داشت که شیعیان از توزیع ثروت نفتی استفاده کردند. در آغاز دهه ۵۰ کویت شاهد بهره برداریهای کلان نفتی بود که به بهبود سطح اقتصادی شهروندان کویتی کمک کرد، امری که زمینه را برای شیعیان فراهم کرد تا در امور اقتصادی فعالیت کنند. همچنین تحولات اقتصادی واجتماعی که در آن زمان کویت شاهد آن بود به شیعیان فرصت داد که پستهای مهم مدیریتی را در دولت عهدهدار شوند و همچنین به توسعه و گسترش آموزش در کویت کمک کرد، امری که شیعیان واهل سنت به طور یکسان از آن استفاده کردند و دولت آموزش رایگان را در تمام مقاطع تحصیلی از جمله تحصیلات عالیه فراهم کرد که به توسعه وضعیت اجتماعی وعلمی کمک کرد.<ref>المدیرس، ۱۹۹۹: ۹.</ref> | |||
[[پرونده:دیدار امیر کویت با رهبر انقلاب و ریاست جمهوری ایران.JPG|بندانگشتی|۳۰۰px|دیدار امیر کویت با [[آیتالله خامنهای]] و ریاست جمهوری ایران]] | [[پرونده:دیدار امیر کویت با رهبر انقلاب و ریاست جمهوری ایران.JPG|بندانگشتی|۳۰۰px|دیدار امیر کویت با [[آیتالله خامنهای]] و ریاست جمهوری ایران]] | ||
==پانویس== | ==پانویس== |